Όταν ήταν παιδί ο όσιος Θεοδόσιος, ηγούμενος της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, είχε κερδίσει την αγάπη του άρχοντα του Κουρσκ, ο οποίος θαύμαζε την ταπείνωση και την ευλάβειά του. Κάποτε ο άρχοντας του ζήτησε να εκκλησιάζεται κάπου-κάπου και στον δικό του ναό. Του πρόσφερε, μάλιστα, και μιαν όμορφη καινούργια φορεσιά, για να πηγαίνει εκεί ντυμένος μ’ αυτήν.
Λίγες μόνο μέρες κράτησε τη φορεσιά ο μικρός Θεοδόσιος. Νιώθοντάς την βάρος επάνω του, την έδωσε σ’ έναν φτωχό. Έτσι, εμφανίστηκε στον ναό πάλι με τα δικά του ταπεινά ρούχα. Ο άρχοντας, σαν τον είδε μ’ αυτά, του χάρισε άλλη φορεσιά, καλύτερη από την πρώτη, και τον παρακάλεσε να τη χρησιμοποιεί. Εκείνος, όμως, την έδωσε κι αυτήν σ’ έναν φτωχό.
Η ιστορία επαναλήφθηκε πολλές φορές. Η ευσπλαχνία και η ταπεινοφροσύνη του Θεοδοσίου έκαναν τον άρχοντα να τον αγαπήσει πιο πολύ.
Ο όσιος Θεοδόσιος έδειχνε πολλή αγάπη και ευσπλαχνία προς τους φτωχούς. Σαν έβλεπε έναν ζητιάνο ή κάποιον φτωχό εξαθλιωμένο και ρακένδυτο, πονούσε για την κατάστασή του και τον ελεούσε με δάκρυα στα μάτια. Έτσι παρακινήθηκε να χτίσει κοντά στο μοναστήρι πανδοχείο και ναό αφιερωμένο στον άγιο πρωτομάρτυρα Στέφανο, για να βρίσκουν στέγη οι φτωχοί, οι τυφλοί, οι χωλοί, οι λεπροί…
Άφησε εντολή να φροντίζει το μοναστήρι για τις ανάγκες τους και να τους διαθέτει το δέκατο των εισοδημάτων του. Επίσης, κάθε Σάββατο έστελνε ένα αμάξι γεμάτο ψωμιά στους φυλακισμένους.
Η ευσπλαχνία του οσίου Θεοδοσίου, ηγουμένου της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, στρεφόταν όχι μόνο προς τους φτωχούς, αλλά και προς όσους είχαν αδικήσει το μοναστήρι. Κάποτε, για παράδειγμα, του έφεραν ληστές, που τους είχαν συλλάβει σ’ ένα κτήμα της λαύρας ενώ επιχειρούσαν να κλέψουν.
Όταν τους είδε δεμένους και φοβισμένους, τους λυπήθηκε και δάκρυσε. Είπε να τους λύσουν και να τους δώσουν φαγητό. Έπειτα για αρκετή ώρα τους συμβούλεψε να αποφεύγουν το κακό και τις αδικίες. Τέλος, αφού τους φίλεψε με αγαθά της μονής, τους άφησε να φύγουν.
Εκείνοι δόξασαν τον Θεό για την ευσπλαχνία του οσίου και από τότε δεν έβλαψαν άνθρωπο.
Από το βιβλίο: Πνευματική Ανθολογία από τους βίους και τους λόγους των Αγίων της Ρωσίας. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2018, σελ. 19, 24, 29.