Μελέτη στό εὐαγγελικό ανάγνωσμα: ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Γέροντος Δωροθέου
«Δεῦτε ὀπίσω μου καί ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων»
Οἱ
ἄνθρωποι ἀνάλογα μέ τόν προσανατολισμό τῆς ψυχῆς τους ἀποδέχονται τόν
Χριστό ἤ τόν ἀπορρίπτουν. Ἐκεῖνο πού εἶναι ἡ εἰδοποιός διαφορά εἶναι ἡ
διατήρηση τῆς ἄδολης καρδιᾶς. Αὐτό πού ἀναγνωρίζει τόν Θεό εἶναι ἡ
καρδιά. Κατά τό Ἅγιο Εὐαγγέλιο «Μακάριοι οἱ καθαροί τῆ καρδία ὅτι αὐτοί
τόν Θεόν ὄψονται».
Ἡ
καρδιά κατά τους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τό κέντρο τῆς ὕπαρξης τοῦ
ἀνθρώπου. Ὄχι, βεβαίως, ἡ σωματική καρδιά ἀλλά ἡ πνευματική. «Ἐκ τῆς
καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοί πονηροί, φόνοι, μοιχεῖαι, πορνεῖαι,
κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι» ὅπως
κήρυξε ὁ Ἰησοῦς. «Ὁ ἀγαθός ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει
ἀγαθά, καί ὁ πονηρός ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει
πονηρά...ἐκ γάρ τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας τό στόμα λαλεῖ (Ματθ. 12,
35). Γιά τόν λόγο αὐτό ἡ κάθαρση τῆς καρδίας εἶναι τό πρῶτο στάδιο τῆς
πνευματικῆς ζωῆς. Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά κάνει τήν πνευματική ἐκείνη
πορεία ὥστε στήν θέση τοῦ θυμοῦ νά ἐγκατασταθεῖ ἡ ἀγάπη, στή θέση τῆς
ἐπιθυμίας ἡ ταπείνωση καί ἡ ἀνιδιοτέλεια καί στή θέση τοῦ ἄκαρπου
λογισμοῦ ὁ Θεός. Ἡ ἀγάπη, ἡ ἀνιδιοτέλεια καί ἡ μονολόγιστη εὐχή τοῦ
Χριστοῦ ὑπῆρξαν τά βιώματα τῶν Ἁγίων κάθε ἐποχῆς.
Ἔτσι,
ὁ ἄνθρωπος ὀφείλει νά ξεκαθαρίσει στό νοῦ του ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἡ πρώτη
ἀγάπη. Ὅλα τά ἄλλα ἕπονται. Ἡ καθημερινότητα καί ἡ βιοπάλη νά μήν
ἀποτελοῦν τό κέντρο τῆς ζωῆς καί τῶν διαλογισμῶν ἀλλά μέ βάση τήν ἀγάπη
πρός τόν Θεό νά ἐξηγοῦνται οἱ χαρές, οἱ λῦπες, ἡ καθημερινότητα, νά
ἀντιμετωπίζονται τά προβλήματα. Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει τήν ἀγάπη τοῦ
Χριστοῦ στό κέντρο τῆς καρδιᾶς του ἔχει ἰσορροπία καί δέν διακατέχεται
ἀπό ἄγχος ἤ πανικό. Ἡ ζωή του ἔχει ἕνα σκοπό: τήν ἕνωση μέ τόν Θεό. Σέ
κάθε ἄλλη περίπτωση ἡ ζωή εἶναι ἄσκοπη καί αἰτία δυστυχίας καί
ἀποπροσανατολισμοῦ. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος βγάλει ἀπό τό κέντρο τῆς καρδιᾶς του
τόν Θεό τότε στρέφεται στά κτίσματα ἀντί στόν Κτίστη καί δέν βρίσκει
λύτρωση στήν ἀναζήτησή του γιατί ὁ ἄνθρωπος ἔχει πλασθεῖ ἀπό τόν Θεό γιά
τόν Θεό, προκειμένου νά ζήσει μέ τόν Θεό Κανένα ὑποκατάστατο δέν
γεμίζει τό ἄδειο χῶρο τῆς καρδιᾶς του καί εἶναι δυστυχισμένος. Σήμερα,
δισεκατομμύρια ἄνθρωποι βρίσκουν μία ἰσορροπία στά ψυχοφάρμακα, ὅμως
στήν οὐσία παρακάμπτουν τό προβλημα ἀντί νά τό ἐπιλύουν. Τό πρόβλημα τῆς
ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου δέν εἶναι χημικό ἀλλά πνευματικό.
Στήν
Εὐαγγελική διήγηση οἱ ἁπλοί ψαράδες τῆς λίμνης Γενησαρέτ ἀναγνώρισαν
τόν Κύριο καί τόν ἀκολούθησαν. Τό κριτήριο ἦταν ἡ ἁπλότητα καί ἡ
καθαρότητα τῆς καρδιᾶς τους. Ὅπως ἀναφέρουν οἱ Πατέρες οἱ Ἀπόστολοι
ἐκήρυξαν «ἁλιευτικῶς» καί ὄχι ἀποδεικτικῶς. Τό κήρυγμά τους ἦταν ἔκφραση
τῆς ἐμπειρίας τους ἀλλά καί τῆς ἰδιοσύστασης τοῦ χαρακτήρα τους. Δέν
ἐκήρυξαν μέ βάσει τήν διαλεκτική ἤ ἀλλη μέθοδο ἀπόδειξης ἀλλά μέ βάσει
τήν ἁπλότητα τοῦ νοῦ τους καί τήν ἐμπειρία τους. Τελικά ἡ σωτηρία δέν
εἶναι ἀποτέλεσμα νοητικό ἀλλά θέμα ἐσωτερικῆς ἀξιολόγησης
προτεραιοτήτων. Ὅπως λέγει ὁ ὀρθόδοξος λαός μας: «πρῶτα ὁ Θεός».
Κατά
τόν Ἀπόστολο Παῦλο: «οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διά τῆς σοφίας τόν Θεόν ἀλλά
εὐδόκησεν ὁ Θεός διά τῆς μωρίας τοῦ κηρύγματος σῶσαι τούς
πιστεύοντας...ὅτι τά μωρά τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Κύριος ἵνα τούς σοφούς
καταισχύνει» ( Α΄Κορ. 1,21 κ.ἑ.). Ἄν ὁ Θεός προσεγγιζόταν γνωστικά μόνο,
θά ἦταν Θεός τῶν ἔξυπνων. Ὅμως ἀποζητᾶ «καρδίαν καθαράν καί πνεῦμα
εὐθές» ἐπειδή στίς καθαρές καρδιές ζεῖ ὁ Θεός.
Σήμερα
ὁ κόσμος ἔχει ἀνάγκη ἀπό ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου ἁγίους. Ἡ καθαρότητα
τῆς καρδιᾶς τους, τό ἁλιευτικό κήρυγμά τους καί ἀσφαλῶς ἡ εὐδοκία τοῦ
Κυρίου θά ἐπαναφέρει τόν κόσμο ἀπό τήν ἁμαρτία στήν εὐθεία ὁδό.
Ἀρχιμανδρίτου Δωροθέου Τζεβελέκα
