Ἡ λέξη δόγμα δηλώνει στοὺς θύραθεν συγγραφεῖς, εἰς μὲν τὸν χῶρο τῆς πολιτικῆς, ἀπόφαση, διαταγή, διάταγμα, νόμο, ψήφισμα, ἢ ἀναντίρρητη ἀρχὴ πάνω στὴν ὁποία βασίζεται τὸ ἔργο τῆς διοικήσεως, εἰς δὲ τὸ χῶρο τῆς φιλοσοφίας, δόξα, γνώμη, αὐθεντικὴ διδασκαλία, ἀξίωμα, θεμελιώδης ἀρχή.
Στὸ χῶρο τῆς θρησκείας δόγμα σημαίνει τὶς θεμελιώδεις ἀρχὲς ποὺ καθορίζουν τὸ πιστεύω καὶ τὴν ἠθικὴ τῶν πιστῶν καὶ οἱ ὁποῖες ἔχουν ἀπόλυτο καὶ ὑποχρεωτικὸ κῦρος διὰ τοὺς πιστοὺς καὶ εἶναι ἀνεπίδεκτες ἀμφισβητήσεως ἐκ μέρους τῶν.
Ὅλες οἱ σύνοδοι, οἰκουμενικὲς καὶ τοπικές, διατύπωσαν τὰ δόγματα δηλαδὴ τὶς ἀλήθειες ποὺ ἀποκάλυψε ὁ Θεὸς στὸν ἄνθρωπο. Τὶς ἀλήθειες ποὺ ὁ ἄνθρωπος δὲν μποροῦσε νὰ τὶς ἀνακαλύψει μόνος του.
Λέμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀνακάλυψε τὸ ἀλφάβητο, τὸν τροχό, τὴν ἅμαξα, τὸ αὐτοκίνητο, τὸ πλοῖο, τὸ ἀεροπλάνο, τὸ διαστημόπλοιο καὶ τὶς διάφορες ἄλλες ἐφευρέσεις μικρὲς καὶ μεγάλες.
Ἀνακάλυψε τὴν Ἀμερική, τὸν βόρειο καὶ νότιο πόλο, τὰ μυστικά του βυθοῦ καὶ τοῦ διαστήματος, καὶ ὁλοένα προχωρεῖ ἀκάθεκτος σὲ νέες ἀνακαλύψεις. Ὅλα αὐτὰ τὰ ἔκανε μὲ τὶς ἀνθρώπινες δυνατότητες ἢ γιὰ νὰ ἀκριβολογήσουμε μὲ τὰ τάλαντα καὶ τὰ ταλέντα ποὺ τοῦ χάρισε ὁ Θεός.
Τὰ δόγματα ὅμως οὔτε μποροῦσε νὰ τὰ ἀνακαλύψει οὔτε κὰν νὰ τὰ διανοηθεῖ. Τὸ δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὸ δόγμα τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ, ἡ ἀειπαρθενία τῆς Θεοτόκου, οἱ κτιστὲς καὶ ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, τὸ μεθεκτὸ τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ ἀμέθεκτο τῆς θείας οὐσίας, ἡ ὕπαρξη τῶν ἀγγέλων καὶ τῶν δαιμόνων, καὶ τόσα ἄλλα τὰ ἀποκάλυψε ὁ Θεὸς γιατί εἶναι θεῖες πραγματικότητες, ἢ θεία ἔργα καὶ δημιουργήματα.
Ὁ Θεὸς ὄχι μόνο ἀποκαλύπτει τὰ διάφορα δόγματα ἀλλὰ ἐπιτρέπει σὲ κάποιους ἁγίους νὰ ἔχουν καὶ προσωπικὴ ἐμπειρία.
Ὁ Πέτρος π.χ. φωτίζεται ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ ἀποκαλύπτει τὸ θεανθρώπινο τῆς προσωπικότητας τοῦ Χριστοῦ' «σὺ εἰ ὁ Χριστὸς (δηλαδὴ ὁ χρισμένος σὰν ἄνθρωπος νὰ φέρεις τὴν ἀποστολή σου εἰς πέρας), (ἀλλὰ καὶ συγχρόνως εἶσαι) ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος». Συνεπῶς εἶσαι Θεάνθρωπος. Ὁ Πέτρος αὐτὸ ποὺ εἶπε ἦταν θεία ἀποκάλυψη καὶ ὄχι ἀνακάλυψη αὐτοῦ τοῦ ἰδίου. «Σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψε σοί, ἀλλὰ ὁ πατήρ μου ὁ ἐν τοὶς οὐρανοίς» (Μάτθ. 16,17) τοῦ εἶπε ὁ Χριστός. Τὸ δόγμα τῆς θεανθρώπινης φύσεως τοῦ Χριστοῦ, τὸ ὁποῖο διατύπωσε ὁ Πέτρος χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνει ἐκείνη τὴ στιγμή, ἀξιώθηκε ἀργότερα, στὸ γεγονὸς τῆς μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ, μαζὶ μὲ τοὺς ἀποστόλους Ἰάκωβο καὶ Ἰωάννη, νὰ τὸ νοιώσει καὶ ἐμπειρικά. Τὸ ἴδιο ἔνοιωσε ὁ Παῦλος τὴν ἐμπειρία τοῦ παραδείσου καὶ «ἤκουσεν ἄρρητα ρήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπω λαλῆσαι» (Β΄ Κόρ. 12,4). Θεϊκὴ ἐμπειρία εἶχε ὁ Παῦλος καὶ σὲ ἄλλη περίπτωση τῆς ζωῆς του, ἀλλὰ ἐπειδὴ δὲν ἦταν ἕτοιμος ψυχικὰ γι’ αὐτὴν τυφλώθηκε (πρβλ. Πράξ.9ο κέφ.). τὸ ἴδιο συνέβη καὶ συμβαίνει καὶ σὲ ἄλλους ἁγίους.
Ἐμεῖς ποὺ δὲν ἔχουμε τὶς ἀποκαλύψεις τῶν ἁγίων πιστεύουμε στὶς ἐμπειρίες τους, ἐφ’ ὅσον δὲν εἶναι ἀντίθετες μὲ τὰ ὅσα ἀποκαλύπτει ἡ ἁγία Γραφή, γιατί ὑπάρχουν καὶ ἐμπειρίες πλάνης, καὶ ἐφ’ ὅσον μαρτύρησαν κηρύττοντας αὐτὲς τὶς ἐμπειρίες τους, πρᾶγμα ποὺ δείχνει ὅτι εἶναι ἀξιόπιστοι μάρτυρες.
Συνεπῶς δόγμα εἶναι ἀλήθεια ἀποκαλυφθεῖσα στὸν ἄνθρωπο καὶ ὑπὸ ὁρισμένες προϋποθέσεις προσιτὴ στὴν ἐμπειρία του. Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς λέγει στὶς διδαχές του γιὰ νὰ κατανοήσεις τὸ ἀκατάληπτο δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος νήστεψε, προσευχήσου, τήρησε τὶς ἐντολὲς τοῦ εὐαγγελίου καὶ κάπως θὰ τὸ νοιώσεις.
Τὴν ἀλήθεια τοῦ δόγματος τὴν δέχεσαι σ’ ἀρέσει δὲν σ’ ἀρέσει. Π. χ. ὑπάρχει παράδεισος καὶ κόλαση' εἶναι ἀλήθεια κατοχυρωμένη, ἀλήθεια ἀναντίρρητος, ἀλήθεια σωτηριολογική. Δὲν μπορεῖς νὰ σωθεῖς ἂν δὲν τὴ δεχθεῖς. Ὅπως δὲν μπορεῖς νὰ μορφωθεῖς ἂν δὲν πιστέψεις στὶς ὁδηγίες τοῦ δασκάλου σου ἢ ὅπως δὲν μπορεῖς νὰ θεραπευθεῖς ἂν δὲν συμμορφωθεῖς μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ ἰατροῦ σου.
Φανταστεῖτε ἕνα μικρὸ μαθητὴ νὰ λέει στὸ δάσκαλό του' «αὐτὸ τὸ μπαστουνάκι δὲν εἶναι ἲ ἀλλὰ ὁ». Δὲν θὰ μάθει ποτὲ γράμματα.
Καὶ φανταστεῖτε ἕνα καρκινοπαθῆ νὰ λέει στὸ γιατρό του' «δὲν θὰ κάνω χημειοθεραπεῖες ἀλλὰ θὰ πάρω ἀσπιρίνη γιὰ νὰ θεραπευθῶ». Δὲν θὰ γίνει ποτὲ καλά.
Ἂν κάποιος ἀρνηθεῖ τὰ δόγματα, ἡ Ἐκκλησία τὸν κατατάσσει στοὺς ἀπίστους ἢ στοὺς αἱρετικοὺς καὶ τὸν μάχεται ὄχι ἀπὸ κακία ἀλλὰ διότι διαστρέφει τὸν τρόπο θεραπείας τοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως ἡ ἐπιστήμη κυνηγᾷ τὸν τσαρλατάνο καὶ τὸν κομπογιαννίτη. Ἐπίσης ἡ Ἐκκλησία τὸν ἀφορίζει' δηλαδὴ τὸν ἀποκόπτει ἀπὸ τὸ σῶμα της σὰν νεκρὸ μέλος ποὺ εἶναι. Ἔτσι προφυλάσσει καὶ τ’ ἄλλα μέλῃ τοῦ σώματος μήπως μολυνθοῦν καὶ ἀσθενήσουν ἀπὸ τὴν ἐπαφὴ μὲ τὸ νεκρὸ μέλος. Ἐὰν μετανοήσει καὶ δεχθεῖ τὰ δόγματα τῆς Ἐκκλησίας, τότε ἡ Ἐκκλησία τὸν ξαναδέχεται' ὅπως ξαναδέχεται ὁ γιατρὸς τὸν ἀσθενῆ ποὺ συμμορφώνεται μὲ τὶς ὑποδείξεις τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης καὶ δὲν αὐτοσχεδιάζει στὸ πὼς θὰ θεραπευθεῖ.
Γιὰ τὸν ἴδιο λόγο δὲν δεχόμαστε τὶς ἄλλες θρησκεῖες ἢ αἱρέσεις. Γιατί καταργοῦν καὶ διαστρέφουν τὸν τρόπο θεραπείας τοῦ ἀνθρώπου. Λένε μερικοὶ ὅτι ὁ χριστιανισμός, ὁ ἰουδαϊσμός, μουσουλμανισμὸς εἶναι μονοθεϊστικὲς θρησκεῖες καὶ πρέπει νὰ τὰ βροῦν μεταξὺ τοὺς' ἢ ὅτι εἶναι τρεῖς διαφορετικοὶ δρόμοι ποὺ ὁδηγοῦν στὸν ἴδιο Θεό. Μὰ ἐμεῖς πιστεύουμε σὲ Τριαδικὸ Θεό, σὲ ἐνανθρώπιση τοῦ Χριστοῦ, στὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Πιστεύουμε ὅτι τὸ «ἀπρόσληπτον ἀθεράπευτον» ὅπως λέγει ὁ Γρηγόριος ὁ θεολόγος' δηλαδή, ἂν δὲν ἑνωνόταν ἡ ἀνθρώπινη φύση στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ μὲ τὴ θεία φύση, ὁ ἄνθρωπος δὲν θὰ μποροῦσε νὰ θεραπευθεῖ ἀπὸ τὰ πάθη του καὶ νὰ φθάσει στὴ θέωση. Εἶναι τόσο σοβαρὸ τὸ θέμα τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ ποὺ τρεῖς οἰκουμενικὲς σύνοδοι ἀσχολήθηκαν μ’ αὐτό. Η Ἅ΄ ἡ Δ΄ καὶ ἡ Ζ΄. Οἱ Ἰουδαῖοι καὶ οἱ Μουσουλμάνοι δὲν τὰ δέχονται αὐτά. Οἱ Μουσουλμάνοι πιστεύουν σὲ ὑλικὸ παράδεισο' τὸ ἴδιο καὶ οἱ Χιλιαστές.
Λένε ἐπίσης μερικοὶ ὅτι πρέπει νὰ ἑνωθοῦν οἱ χριστιανοὶ μεταξύ τους. Ὀρθόδοξοι, παπικοί, καὶ οἱ διάφορες προτεσταντικὲς παραφυάδες. Κι ὅμως τὰ πράγματα δὲν εἶναι εὔκολα γιὰ ὅσους γνωρίζουν τὶς διαφορὲς στὴ θεολογία τους.
Οἱ Παπικοὶ ἔχουν κάνει τὸ χριστιανισμὸ ἐγκόσμιο κράτος' μὲ στρατό, ἀστυνομία, διπλωματία, τράπεζες, κονκορδάτα, ἱεροὺς πολέμους, σταυροφορίες, ἱερὲς ἐξετάσεις.
Ἔχουν αἱματοκυλίσει τὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀνατολὴ χρόνια ὁλόκληρα.
Ἔχουν λατρέψει τὴν κοσμικὴ δύναμη καὶ τὴ βία καὶ ἔχουν ὑποκύψει στὸν τρίτο πειρασμὸ τοῦ Χριστοῦ.
Δὲν εἶναι κὰν χριστιανοί. Διότι ὅποιος προσπαθεῖ νὰ ἐπιβάλει τὸν χριστιανισμὸ μὲ τὴ βία καὶ τὴν κοσμικὴ ἰσχὺ τὸν καταργεῖ. «Ἡ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειούται»' καὶ «ὅταν ἀσθενῶ δυνατὸς εἰμί» λέγει ὁ Θεός. Καὶ ἐμεῖς λέμε νὰ ἑνωθοῦμε μ’ αὐτούς. Δηλαδὴ νὰ παύσουμε νὰ εἴμαστε Χριστιανοί; Νὰ παύσουμε νὰ εἴμαστε Ἐκκλησία καὶ νὰ γίνουμε καὶ ἐμεῖς κράτος; Ἡ ἁγία Γραφὴ λέγει «οὐαὶ τῷ ἐνί»' καὶ ὁ πάπας λέγει' «Ἐγὼ εἶμαι μόνο. Ἐγὼ ἀποφασίζω. Ἐγὼ ἔχω τὸ ἀλάθητο. Ὑπέρκειμαι συνόδων καὶ πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Προσθέτω καὶ ἀφαιρῶ δόγματα ἢ ἑρμηνεύω κατὰ τὸ δοκοῦν τὴ Γραφή. Προσθέτω μόνος μου ἁγίους καὶ ἀφαιρῶ ἁγίους ποὺ τοὺς τιμοῦσε ἡ Ἐκκλησία αἰῶνες».
Εἶναι ἄξιο σημειώσεως, ὅτι ὁ παπισμὸς ἔχει βγάλει ἀπὸ τὸ ἁγιολόγιο τὸν ἅγιο Γεώργιο. Βέβαια ὁ πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ ἄναψε κερὶ στὸ πατριαρχικὸ ναὸ τοῦ ἁγίου Γεωργίου, κατὰ τὴν πρόσφατη ἐπίσκεψι του στὸ Φανάρι, «διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων»!
Οἱ προτεστάντες πάλι ἀντιδρῶντες στὴν αὐθαιρεσία τοῦ πάπα, στὴ διαστροφὴ τῆς θεολογίας καὶ στὶς δογματικὲς προσθῆκες ποὺ ἐπέφερε, φθάσανε στὸ ἄλλο ἄκρο καὶ κατέλυσαν κάθε εἶδος ἐκκλησιαστικῆς πειθαρχίας καὶ παραδόσεως.
Ἀρνοῦνται τὶς εἰκόνες, τὸν σταυρό, τοὺς ἁγίους καὶ τὶς μεσιτεῖες τους, τὴν εἰδικὴ ἱερωσύνη, τὸ μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως, τ’ ἄλλα μυστήρια καὶ τόσα ἄλλα.
Ὁρισμένοι ἐξ αὐτῶν προχώρησαν σὲ χειροτονίες γυναικῶν, ἀναγνώριση καὶ χειροτονία ὁμοφυλοφίλων, καὶ ἄλλες παρατυπίες.
Στὸν προτεσταντισμὸ ὁ κάθε πιστὸς ἔγινε πάπας καὶ ἀποφασίζει γιὰ ὅλα αὐτοβούλως.
Λόγω αὐτῶν τῶν βασικῶν διαφορῶν δὲν μπορεῖ νὰ γίνει ἕνωση μὲ τοὺς προαναφερθέντες ἂν δὲν διορθωθοῦν οἱ δογματικὲς παρεκκλίσεις.
