Νά, σταχυολογημένα μερικὰ πολύτιμα πετράδια:
- Ὅλοι ξέρουμε νὰ σωθοῦμε, ἀλλὰ ἀπὸ ἀμέλεια χάνουμε τὴ σωτηρία. Ἡ σωτηρία βρίσκεται στὴ διπλὴ ἀγάπη: στὸ Θεὸ καὶ στὸν ἄνθρωπο.
- Ἡ κενοδοξία ἀποφεύγεται μὲ τὴν ἀπόκρυψη τῶν ἀρετῶν καὶ τὴν φανέρωση τῶν ἐλαττωμάτων.
-
Τὸ θεμέλιο τῆς ψυχικῆς οἰκίας μας εἶναι τὰ καλὰ ἔργα. Ἡ σκεπὴ εἶναι ἡ
πίστη. Τὰ παράθυρα εἶναι οἱ αἰσθήσεις. Διὰ μέσου ὅλων αὐτῶν μᾶς πολεμεῖ ὁ
ἐχθρός. Ἐπαγρύπνηση στοὺς ἐσωτερικοὺς λογισμοὺς ἀπαιτεῖται.
- Ἀντίδοτο τῶν ὑπερήφανων λογισμῶν τὰ λόγια τοὶ Ψαλμωδοῦ Δαβίδ: «Ἐγώ εἰμι σκώληξ καὶ οὐκ ἄνθρωπος» (Ψαλμ. 21, 7).
- Ὁ θυμὸς συμφέρει νὰ ἐκτοξεύεται ἐναντίον τῶν δαιμόνων καὶ ποτὲ ἐναντίον τῶν ἀνθρώπων.
Τὸ
πόσο καλὴ καὶ σωστικὴ εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη, φαίνεται καὶ ἀπὸ τὸ ὅτι ὁ
ἴδιος ὁ Κύριος τὴν ἐνδύθηκε γιὰ νὰ οἰκονομήσῃ τοὺς ἀνθρώπους, ἀφοῦ
μάλιστα εἶπε: «Μάθετε ἀπ᾽ ἐμοῦ ὅτι πρᾶός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ» (Ματθ. 11,29).
Ἡ
ταπεινοφροσύνη ἀποκτᾶται μὲ ὀνειδισμούς, μὲ ὕβρεις καὶ πόνους, σὲ
σημεῖο ποὺ νὰ σὲ ποῦν τρελλὸ καὶ ἀνόητο, πτωχό, ἀδύνατο καὶ τιποτένιο,
ἀπρόκοπτο σὲ καλὰ ἔργα, ἀνίκανο νὰ μιλᾶς, ἀνυπόληπτο, ἐξουθενωμένο. Αὐτὰ
εἶναι τὰ νεῦρα τῆς ταπεινοφροσύνης. Κι ὁ Κύριος τὰ ἴδια ἄκουσε καὶ
ἔπαθε. Καὶ Σαμαρείτη τὸν εἶπαν καὶ δαιμονισμένο. Πῆρε τὴν μορφὴ δούλου,
μαστιγώθηκε καὶ γέμισε στὸ σῶμά του πληγές.
Πρέπει
λοιπὸν κι ἐμεῖς νὰ μιμούμεθα τὶς πράξεις τῆς ταπεινοφροσύνης. Εἶναι
μερικοί, ποὺ μὲ ἐξωτερικὰ σχήματα ὑποκρίνονται τὸν ταπεινὸ ἀπὸ
φιλοδοξία, ἀλλὰ φανερώνονται ἀπὸ τὰ ἀποτελέσματα. Ὅταν τύχη νὰ ὑβριστοῦν
ἐλαφρά, δὲν ὑπομένουν, χύνοντας ἀμέσως τὸ δηλητήριό τους, σὰν τὰ
δηλητηριώδη φίδια.
Ὑπάρχει λύπη ὠφέλιμη καὶ λύπη καταστρεπτική. Γνωρίσματα τῆς καλῆς λύπης εἶναι ἡ θλῖψι γιὰ τὰ δικά μας ἁμαρτήματα, ἡ λύπη γιὰ τὴν ἄγνοια, ποὺ ἔχουν οἱ ἀδελφοί μας καὶ ὁ φόβος μήπως χάσουμε τὴν ἀγαθὴ προαίρεσι καὶ δὲν φθάσουμε στὸν σκοπὸ τῆς σωτηρίας.
Ἐνῶ τῆς ἄλλης, ποὺ δημιουργεῖ ὁ ἐχθρός, εἶναι ἡ παράλογη καὶ ὑπερβολικὴ
θλῖψι, ποὺ οἱ πατέρες τὴν ὀνομάζουν ἀκηδία. Τὸ πνεῦμα αὐτὸ τῆς ἀκηδίας
καὶ τῆς λύπης, πρέπει νὰ τὸ διώχνουμε μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὴν ψαλμωδία.
Εἶπε
ἡ ἀμμὰς [=γερόντισσα, πνευματικὴ δασκάλα] Συγκλητική· «Ἐκείνους ποὺ
πλησιάζουν πρὸς τὸν Θεὸ στὴν ἀρχὴ τοὺς περιμένει ἀγώνας καὶ πολὺς κόπος,
ὕστερα ὅμως χαρὰ ἀνείπωτη. Διότι ὅπως ἀκριβῶς αὐτοὶ ποὺ θέλουν νὰ
ἀνάψουν φωτιὰ στὴν ἀρχὴ καπνίζονται καὶ δακρύζουν καὶ μόνον τότε
κατορθώνουν αὐτὸ ποὺ γυρεύουν νὰ κάνουν – διότι βέβαια λέει πὼς ὁ Θεός
μας εἶναι φωτιὰ ποὺ κατατρώει – ἔτσι κι ἐμεῖς πρέπει νὰ ἀνάψουμε μέσα
μας τὴ θεία φωτιὰ μὲ δάκρυα καὶ πόνους [῾Νεκρός᾿: ἐννοεῖται ὁ πόνος καὶ
κόπος στὸν ἀγώνα γιὰ τὴν κάθαρση τῆς καρδιᾶς ἀπὸ τὰ πάθη]».
Εἶπε
πάλι· «Καθὼς τὰ πολὺ ἰσχυρὰ φάρμακα διώχνουν τὰ δηλητηριώδη ἑρπετά,
ἔτσι καὶ ἡ προσευχὴ μαζὶ μὲ τὴ νηστεία ἐξαφανίζει τοὺς πονηροὺς
λογισμούς».
Εἶπε
ἀκόμη· «Ὅταν νηστεύεις, μὴ προφασιστεῖς ἀρρώστια, διότι σὲ ἴδιες
ἀρρώστιες πέφτουν πολλὲς φορὲς καὶ αὐτοὶ ποὺ δὲν νηστεύουν, Ἄρχισες τὸ
καλό; Μὴν κάνεις πίσω, ἂν σοῦ ριχτεῖ ὁ ἐχθρός. Μὲ τὴν ὑπομονή σου θὰ τὸν
τσακίσεις. Καὶ οἱ ναυτικοὶ ὅταν καθὼς ξανοίγονται μὲ τὸ πλοῖο ἔχουν
εὐνοϊκὸ ἄνεμο καὶ ἀφοῦ ἁπλώσουν τὰ πανιὰ συναντοῦν ἀντίθετο, τότε
ἐξαιτίας αὐτῆς τῆς ἀναποδιᾶς δὲν ρίχνουν μεμιᾶς τὴν πραμάτεια τους στὴ
θάλασσα. Ἀλλά, ἀφοῦ ἡσυχάσουν γιὰ λίγο, ἢ καὶ ἔστω βγοῦν ἐκτὸς μάχης ἀπὸ
τὴν τρικυμία, πάλι συνεχίζουν τὴν πορεία τους.
Ἔτσι
καὶ ἐμεῖς λοιπὸν καὶ ἂν πέσει καταπάνω μας ἐνάντιος ἀγέρας, ἀντὶ γιὰ
πανὶ νὰ σηκώσουμε ψηλὰ τὸν Σταυρὸ καὶ ἄφοβα στὸ ὑπόλοιπο ταξίδι νὰ
πλεύσουμε».
