Μετά τα όσα είπαμε στο προηγούμενο δημοσίευμα, ας δούμε τώρα και την ιστορία του, την τόσο αποκαλυπτική.
Άραγε τι θα περίμενε να δει κανείς σ’ αυτήν την ιστορία; Αν το ψάξει καλά, ως και σ’ αυτά τα σχεδιαστήρια της … Coca Cola μπορεί να φθάσει!!! Έχουμε λοιπόν …
1. Σύμφωνα με τη νεώτερη ιστορία του, γεννήθηκε κατ’ αρχήν στην Ευρώπη, γνωστός εκεί ως Pere Noel, Saint Nicolas, Father Christmas, Pere Janvier ή κατά το επικρατέστερο Santa Claus! Αυτός δε ο Santa Claus δεν είναι άλλος από τον Άγιο Νικόλαο, τον μεγάλο αυτόν Άγιο της Ορθοδοξίας μας, πλαισιωμένο όμως με μύθους και θρύλους των Βορειο-ευρωπαίων, τη ρίζα των οποίων θα δούμε στη συνέχεια.
2. O Άγ. Νικόλαος είναι ιδιαίτερα αγαπητός τόσο στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία όσο και στους Ρωμαιοκαθολικούς που τιμούν τη μνήμη του (και οι δύο) στις 6 Δεκεμβρίου. Έζησε τον 4ο μ.Χ. αιώνα, ήταν επίσκοπος των Μύρων της Λυκίας (Μ. Ασίας), έλαβε μέρος στην Α΄ Οικουμ. Σύνοδο, έκανε πλήθος θαυμάτων, είχε μεγάλη φιλανθρωπική δράση, βοηθούσε πολύ τους φτωχούς και αγαπούσε ιδιαίτερα τα παιδιά, έκανε πολλές αγαθοεργίες ακόμη και μεταμφιεζόμενος για να μην αναγνωριστεί, βοηθούσε τα άπορα κορίτσια για να παντρευτούν κ.λπ. Έγινε ο προστάτης των ναυτικών, των παιδιών κ.λπ. Μετά τον θάνατό του (345 μ.Χ.) έγινε ο δημοφιλέστερος Άγιος σ’ όλη την Ευρώπη.
3. Οι Προτεστάντες με τις αιρετικές αντιλήψεις τους, εκμηδένισαν την αξία και την προσωπικότητα των Ορθοδόξων Αγίων. Η φήμη όμως του Αγίου Νικολάου που έμενε ζωντανή, ιδιαίτερα στους Γερμανούς και τους Ολλανδούς, με τις επιδράσεις αυτές των Προτεσταντών κατέληξε να μεταβληθεί σε μια φολκλορική φιγούρα της λαϊκής φαντασίας, χωρίς Πνευματικό νόημα και Εκκλησιαστική σημασία, προετοιμάζοντας έτσι για τα καλά το έδαφος στον Santa Claus!
4. Οι Ολλανδοί, στη συνέχεια, ταξίδευσαν τον 17ο αιώνα την ιδέα του «γλυκύτατου παππούλη» (ό,τι είχε απομείνει ως ανάμνηση από τον Άγιο Νικόλαο) ως την Αμερική και συγκεκριμένα στο Νέο Άμστερνταμ, μια νεόδμητη πόλη παροικία τους, που αργότερα θα γινόταν η Ν. Υόρκη. Ο συγγραφέας Ουάσιγκτον Ίρβινγκ το 1809 στο έργο του «Ιστορία της Ν. Υόρκης», περιγράφει για πρώτη φορά την εμφάνιση του Αϊ Βασίλη, ο οποίος έρχεται με άλογο την παραμονή της εορτής του Αγίου Νικολάου! Με τον καιρό η ημέρα της εορτής του (6 Δεκεμβρίου) που την είχαν συνδέσει με την επίσκεψή του στα παιδιά, μετακινήθηκε για τα Χριστούγεννα!
5. Ακολούθως οι Αμερικανοί, παίρνουν τον μύθο πια του «Santa» (ανάμεικτο με όλες τις δοξασίες και τα έθιμα του βορείου ημισφαιρίου) και με τα δικά τους στοιχεία, τον εξάγουν στην Ευρώπη και όλο τον κόσμο, εμπορευματοποιώντας τον κι έτσι παγκοσμιοποιώντας τον! Η σημερινή δε μορφή του ολοκληρώθηκε στα πρώτα κύματα της παγκοσμιοποίησης, δηλ. ως τα 1930!
Τρεις σημαντικά γεγονότα είναι εκείνα που θεωρούνται ότι διαμόρφωσαν τον παγκοσμιοποιημένο «Santa Claus»:
α. Το ποίημα «Μια επίσκεψη από τον Άγιο Νικόλαο» του Κλέμεντ Μούρ το 1822, με ανύπαρκτες θρησκευτικές αναφορές, με πολλούς όμως Σκανδιναβικούς και Γερμανικούς μύθους! Ήταν, λέει, μια προσπάθεια να αγγίξει τις ψυχές των μικρών παιδιών! Στο ποίημα αυτό ο Santa Claus απέκτησε πολλά από τα χαρακτηριστικά του, όπως: Πετάει με έλκηθρο που σέρνουν ιπτάμενοι τάρανδοι, φοράει γούνες, κατεβαίνει από την καμινάδα κι έχει κατακόκκινα μάγουλα και λευκή γενειάδα! Ήταν δε, λέει, μικρόσωμος σαν ξωτικό και συνοδευόταν στα ταξίδια του επίσης από ένα ξωτικό (= δαιμόνιο!)!!! Λέγεται δε ότι το κανονικό του μέγεθος το απέκτησε το 1841, όταν ένας καταστηματάρχης από την Φιλαδέλφεια πλήρωσε κάποιον να ντυθεί Santa Claus και να καθίσει για διαφήμιση στην καμινάδα του μαγαζιού του!
β. Τα σκίτσα του διάσημου σκιτσογράφου Τόμας Νάστ που από το 1863 κι ύστερα δημιούργησε τα πρώτα σκίτσα της φιγούρας του «Αι Βασίλη» σχεδόν σαν τις σημερινές, όπως την θυμόταν από τις αφηγήσεις των Γερμανών προγόνων του! Το 1866 με το σκίτσο του «Ο Santa Claus», τον καθιέρωσε ως κατασκευαστή παιχνιδιών! Το 1869 με άλλα έργα του όρισε ως κατοικία του τον Βόρειο Πόλο!
γ. Οι διαφημίσεις της … Coca Cola!!! Το 1931 η εταιρεία αυτή αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τον Santa Claus στην Χριστουγεννιάτικη διαφημιστική της εκστρατεία, προκειμένου να αυξήσει τις μέρες εκείνες τη ζήτηση του προϊόντος της. Έτσι, ανέθεσε σ’ έναν άλλο αμερικανό καλλιτέχνη, τον Χάντον Σάνμπλομ να οριστικοποιήσει τη μορφή του «καλοκάγαθου γέροντα» που συμβολίζει το «καλό πνεύμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς» σχεδιάζοντάς τον! Τότε εκείνος έκανε μεγαλόσωμο τον … Άγιο, του έδωσε τα χρώματα της Coca Cola και τον έβαλε να δωρίζει τα μπουκάλια της! Έκτοτε παρέμεινε έτσι και καθιερώθηκε, η δε διαφημιστική εκστρατεία που είχε μεγάλη επιτυχία, επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα με διάφορες παραλλαγές!!!
6. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παγκόσμια καθιέρωσή του, έγινε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την δημιουργία ενός τεράστιου διεθνούς παζαριού όχι μόνο στα δώρα, αλλά και στις ποικίλες μορφές του Santa Claus. Καλαίσθητα και ακαλαίσθητα κουκλάκια κατακλύζουν τις παγκόσμιες αγορές με τη μορφή του σε διάφορες στάσεις, πόζες και υλικά (πλαστικά, ξύλινα, κέρινα κ.λπ) επιβάλλοντάς τον! Βλέπετε η παγκοσμιοποίηση αυτή καθοδηγεί και αγορές που δεν είναι Χριστιανικές, αφού ο «Άγιος» έτσι όπως κατάντησε, διευκολύνει τα μέγιστα!!!
Στο επόμενο φύλλο θα δούμε πότε εμφανίστηκε στη Χώρα μας, αλλά και στις άλλες χώρες του κόσμου.
