Ὁ πόλεμος κατὰ τῆς πλάνης κατὰ τὸν Ὅσιο Σιλουανὸ τὸν Ἀθωνίτη

Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Μαϊδώνη 

Προέδρου τοῦ Πνευματικοῦ Συμβουλίου τῆς Π.Ε.Γ. 

Ὁ Ὅσιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης κάνει μία βαθειὰ πνευματικὴ ἀνάλυση, πῶς γεννιέται ἀπὸ τὸν λογισμὸ ἡ πλάνη. Πῶς μέσα ἀπὸ τὸν λογισμὸ πολεμᾶ ὁ διάβολος. Πόσο προσοχὴ χρειάζονται κάποιες ἐπικίνδυνες ἐμπειρίες. 

Λέγει ὁ Ἅγιος: 

Στὴν πλάνη πέφτει κάποιος εἴτε ἀπὸ ἀπειρία εἴτε ἀπὸ ὑπερηφάνεια. Και ἂν εἶναι ἀπὸ ἀπειρία, ὁ Κύριος θεραπεύει γρήγορα αὐτὸν ποὺ πλανήθηκε, ἂν ὅμως εἶναι ἀπο υπερηφάνεια, τότε θὰ πάσχει γιὰ πολὺν καιρὸ ἡ ψυχή, ὡσότου μάθει την ταπείνωση, καὶ τότε θὰ θεραπευθεῖ ἀπὸ τὸν Κύριο. 

1. Οἱ κίνδυνοι 

α. Οἱ λογισμοὶ καὶ τὰ δαιμόνια 

Ὅπως οἱ ἄνθρωποι μπαίνουν στὸ σπίτι καὶ βγαίνουν, ἔτσι καὶ οἱ λογισμοὶ ἔρχονται ἀπὸ τα δαιμόνια καὶ πάλι μπορεῖ νὰ φύγουν, ἂν δὲν τοὺς δεχόμαστε. 

Ἂν ὁ λογισμός σου λέει κλέψε, καὶ σὺ ὑπακούσεις, δίνεις μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο στὸ δαιμόνιο ἐξουσία ἐπάνω σου. Ἂν ὁ λογισμός σου... λέει φάγε πολύ, ὥσπου νὰ χορτάσεις, καὶ σὺ φᾶς πολύ, τότε πάλι σὲ ἐξουσιάζει τὸ δαιμόνιο. Κι ἔτσι, ἂν ὁ λογισμὸς κάθε πάθους σὲ νικᾶ, θὰ καταντήσεις κατοικία δαιμόνων. 

β. Τὸ ἐπικίνδυνο φῶς 

Ἂν δεῖς φῶς μέσα σου ἢ γύρω σου, μὴν πιστέψεις σ’ αὐτὸ ἂν δὲν ἔχεις συγχρόνως κατάνυξη γιὰ τὸν Θεὸ καὶ ἀγάπη καὶ γιὰ τὸν πλησίον. Μὴν φοβηθεῖς ὅμως ἀλλά ταπείνωσε τον ἑαυτό σου καὶ τὸ φῶς ἐκεῖνο θὰ ἐξαφανιστεῖ. 

Ἂν δεῖς κάποιο ὅραμα ἢ εἰκόνα ἢ ὄνειρο, μὴν τὸ ἐμπιστεύεσαι, γιατί ἂν εἶναι ἀπὸ τὸν Θεό, θὰ σὲ φωτίσει γι’ αὐτὸ ὁ Κύριος. Ψυχή, ποὺ δὲν γεύθηκε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, δὲν μπορεῖ νὰ διακρίνει ἀπὸ ποῦ ἔρχεται τὸ ὅραμα. Ὁ ἐχθρὸς δίνει στὴν ψυχὴ μία «γλυκειὰ αἴσθηση» ἀνακατεμένη με κενοδοξία, καὶ ἀπὸ αὐτὸ γίνεται φανερὴ ἡ πλάνη. 

Οἱ Πατέρες λένε ὅτι, ὅταν ἡ ὅραση εἶναι ἐχθρική, ἡ ψυχὴ αἰσθάνεται σύγχυση ἢ φόβο. Αὐτό, ὅμως, συμβαίνει μόνο στην ταπεινὴ ψυχή που θεωρεῖ τὸν ἑαυτὸ τῆς ἀνάξιο γιὰ δράση. Ο κενόδοξος, ὅμως, μπορεῖ νὰ μὴν αἰσθανθεῖ οὔτε φόβο οὔτε σύγχυση, γιατί ἐπιθυμεῖ τὶς ὁράσεις καὶ θεωρεῖ τὸν ἑαυτὸ τοῦ ἄξιο, καὶ γι’ αὐτὸ τὸν ἐξαπατᾶ εὔκολα ὁ ἐχθρός. Τὰ οὐράνια γνωρίζονται μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ τὰ ἐπίγεια μὲ τὴ φυσικὴ διάνοια. Πλανᾶται ὅποιος ἐπιχειρήσει νὰ γνωρίσει τὸν Θεὸ μὲ τὸν φυσικὸ νοῦ, μὲ τὴν ἐπιστήμη, γιατί ὁ Θεὸς γνωρίζεται μόνο μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. 

2. Ἀντιμετώπιση 

Ὁ Ἅγιος Σιλουανὸς ἀκολουθεῖ τὴν στάση τῶν Πατέρων στὴν θεραπεία τῆς ἀσθένειας τῆς πλάνης. Μιλᾶ ὅμως καὶ ἀπὸ προσωπικὴ πείρα. Μετάνοια, ταπείνωση, ἐξομολόγηση στὸν πνευματικὸ πατέρα εἶναι τὰ ἀποτελεσματικὰ ὄπλα γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῶν λογισμῶν καὶ τῶν πειρασμῶν, ποὺ μπορεῖ νὰ παρασύρουν σὲ πλάνη. 

Λέει γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῆς πλάνης: 

α. Ἡ μετάνοια 

Ἄν, ἀρχίσεις μὲ τὴν πρέπουσα μετάνοια, τότε οἱ δαίμονες θὰ ἀρχίσουν νὰ τρέμουν καὶ θ’ ἀναγκαστοῦν νὰ φύγουν. 

β. Ἡ ταπείνωση 

Νὰ πολεμᾶς τοὺς ἐχθροὺς μὲ τὴν ταπείνωση. 

Ὅταν δεῖς, ὅτι κάποιος ἄλλος νοῦς παλεύει μὲ τὸ νοῦ σου, ταπείνωσε τον ἑαυτό σου καὶ θὰ πάψει ὁ πόλεμος. 

Ἄν σου συμβεῖ νὰ δεις δαιμόνια μη φοβηθεῖς, ἀλλά ταπεινωσε τον ἑαυτό σου, καὶ τα δαιμόνια θα ἐξαφανιστοῦν. Ἂν ὅμως σὲ πιάσει ὁ φόβος, δὲν θὰ ἀποφύγεις κάποια βλάβη. Να εἶσαι ἀνδρεῖος. Νὰ θυμᾶσαι, ὅτι ὁ Κύριος σὲ βλέπει, ἂν στηρίζεις τὴν ἐλπίδα σου σὲ Αὐτόν. 

Γιὰ νὰ ἀποκτήσει, ὅμως, ἡ ψυχὴ ἀνάπαυση ἀπὸ τὰ δαιμόνια, πρέπει να ταπεινώνεται καὶ νὰ λέει: 

-Εἶμαι χειρότερη ἀπ’ ὅλους, εἶμαι πιὸ ἄθλια ἀπὸ κάθε κτῆνος καὶ ἀπὸ κάθε θηρίο. 

γ. Ὁ Πνευματικὸς 

Ἂν βλέπεις μὲ τὸ νοῦ σου δαιμόνια, ταπεινώσου καὶ προσπάθησε νὰ μὴ βλέπεις καὶ τρέξε ὅσο πιὸ γρήγορα γίνεται στον πνευματικό σου γέροντα, στὸν ὁποῖο παραδόθηκες. Πὲς τοῦ τὰ ὅλα, καὶ τότε ὁ Κύριος θὰ σὲ ἐλεήσει καὶ θὰ σωθεῖς ἀπὸ τὴν πλάνη. Ἄν, ὅμως, νομίζεις ὅτι ἐσὺ γνωρίζεις περισσότερα γιὰ τὴν πνευματικὴ ζωὴ ἀπὸ τον πνευματικὸ καὶ πάψεις νὰ τοῦ λὲς τί σου συμβαίνει, ἐξαιτίας αὐτῆς τῆς ὑπερηφανείας, θὰ παραχωρηθεῖ ἀναπόφευκτα κάποιος πειρασμός, γιὰ νὰ σὲ συνετίσει. 

Πέφτουμε στὴν πλάνη, ὅταν νομίζουμε ὅτι εἴμαστε πιὸ φρόνιμοι καὶ ἔμπειροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους, ἀκόμη καὶ ἀπὸ τον πνευματικὸ μᾶς πατέρα. Ἔτσι σκέφτηκα κι ἐγὼ μὲ τὴν ἀπειρία μου καὶ γι’ αὐτὸ ὑπέφερα. Κι εὐχαριστῶ ἀπὸ τὴν καρδιά μου τὸν Θεό, γιατί μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ με ταπείνωσε καὶ μὲ νουθέτησε καὶ δὲν ἀπέσυρε τὸ ἔλεός Του ἀπὸ μένα. 

Καὶ τώρα σκέφτομαι ὅτι, χωρὶς ἐξομολόγηση στὸν πνευματικὸ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὴν πλάνη, γιατί στὸν πνευματικὸ ἔδωσε ὁ Θεὸς τὴ χάρη του δεσμεῖν καὶ λύειν. 

Ἡ παρουσίαση τῆς πλάνης ἀπὸ τὸν Ὅσιο Σιλουανὸ εἶναι μία ἀκριβὴς ἀκτινογραφία τοῦ πλανεμένου, τῆς ἀρρώστιας τῆς πλάνης καὶ τῆς θεραπείας της, ὠφέλιμη γιὰ ὅσους ἀγωνίζονται νὰ ἀπελευθερώσουν ἐξαρτημένους ἀπὸ τὸ «πνεῦμα τῆς πλάνης» (Ἃ’ Ἰωάν. 4,6) καὶ ἐνεργοῦνται ἀπὸ την «ἐνέργεια τῆς πλάνης» (Β’ Θέσ. 2,11).

impantokratoros