Στον λόγο Του «Κατά Μανιχαίων» λέει ότι «μετά τον θάνατο δεν υπάρχει μετάνοια, όχι επειδή ο Θεός δεν δέχεται τη μετάνοια – διότι Εκείνος δεν μπορεί να αρνηθεί τον Εαυτό του ούτε να αποβάλει την ευσπλαχνία Του, αλλά επειδή η ψυχή δεν έχει τη δυνατότητα κάποιας αλλαγής και τροπής.
Και στη συνέχεια μας εξηγεί ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός την κατάσταση αυτή της ατρεψίας και μας λέει «Όπως οι δαίμονες μετά την έκπτωσή τους δεν μετανοούν, ούτε οι Άγγελοι τώρα αμαρτάνουν, αλλά και οι δύο απέκτησαν το άτρεπτο, έτσι και οι άνθρωποι μετά τον θάνατό τους αποκτούν το άτρεπτο. Γι’ αυτό οι δίκαιοι, ποθώντας τον Θεό και έχοντάς Τον πάντοτε, ευφραίνονται με Αυτόν, ενώ οι αμετανόητοι αμαρτωλοί, ποθώντας την αμαρτία και μη έχοντας τα υλικά της αμαρτίας, βασανίζονται χωρίς να έχουν καμιά παρηγοριά.
Και όπως αναφέρει σε άλλο σημείο του λόγου του: «Ο Θεός δεν τιμωρεί κανέναν στο μέλλον (στη μετά θάνατον ζωή) αλλά ο καθένας καθιστά τον εαυτό του δεκτικό της μετοχής του Θεού. Η μετοχή του Θεού είναι απόλαυση, ενώ η μη μετοχή αυτού κόλαση». Και όταν λέμε ότι ο Θεός δεν τιμωρεί κανέναν, δεν πρέπει να το πάρει κανείς ότι η κόλαση είναι μια αυτοτιμωρία, αλλά είναι «αμεθεξία», μη μετοχή στη ζωοποιό και θεοποιό ενέργεια του Θεού.
Άλλωστε, αν και μετά τον θάνατο υπήρχε η δυνατότητα μετανοίας, αυτό θα έδειχνε ότι ο αγώνας των δικαίων στην ζωή αυτή είναι μάταιος. Θα ήταν μια ολοφάνερη αδικία. Τέλος, αν υπήρχε η δυνατότητα μετανοίας μετά τον θάνατο, και άρα νέα περίοδος αγώνα για μετάνοια, θα ήταν λογικό να απαιτήσει κανείς να υπάρχει και τρίτη περίοδος, μετά την μεταθανάτια, με δυνατότητα μετανοίας κοκ.!
