Τόν 13ο αιώνα ἡ Κύπρος καταδυναστευόταν
ἀπὸ τοὺς τότε κατακτητὲς της Φράγκους (Λουζινιανούς). Ὁ Ὀρθόδοξος κλῆρος
διωκόταν βάναυσα καὶ ὁ λαὸς ἐταλαιπωρεῖτο ἀφάνταστα, γιὰ νὰ
ἐξαναγκαστεῖ νὰ φραγκέψει. Κύριο καὶ ρωμαλέο στήριγμα τοῦ λαοῦ στὸν
ἀγώνα του νὰ μὴ χάσει τὴν ἐθνική του αὐτοσυνειδησία καὶ τὴν Ὀρθόδοξη
Πίστη του ὑπῆρξαν, Ἅγιοι Μοναχοὶ μὲ χαρακτηριστικώτερο παράδειγμα τοὺς
13 Ὁσιομάρτυρες τῆς Μονῆς τῆς Παναγίας τῆς Κανταριώτισσας, ποὺ βρισκόταν
στὴν ὁροσειρὰ τοῦ Πενταδακτύλου.
Ἠγούμενος τῆς Μονῆς αὐτῆς ἦταν τότε ὁ Ἰωάννης, καὶ τὰ ὀνόματα τῶν ὑπολοίπων ἦταν:
Κόνωνας, Ἱερεμίας, Μάρκος, Θεόκτιστος,
Κύριλλος, Βαρνάβας, Μάξιμος, Ἰωσήφ, Γερμανός, Γεράσιμος καὶ Γεννάδιος
(οἱ δύο τελευταῖοι προέρχονταν ἀπὸ τὴν Μονὴ Μαχαιρᾶ).
Γιά τήν ἐμμονή τους στὴν Ὀρθόδοξη Πίστη
καὶ Παράδοση, φυλακίστηκαν ἀπὸ τὴν Λατινικὴ - Παπικὴ ἐξουσία τῆς Κύπρου
στὶς φυλακὲς τῆς Λευκωσίας, ὅπου παρέμειναν γιὰ τρία χρόνια, ὑφιστάμενοι
ἀπάνθρωπα καὶ ἀπερίγραπτα μαρτύρια. Τελικά τούς κατεδίκασαν σὲ θάνατο,
τοὺς ξεφόρεσαν τὰ ἅγια μοναχικὰ «σχήματά» τους, τοὺς ἔδεσαν τὰ πόδια σὲ
ἄγρια ἄλογα, τοὺς λιθοβόλησαν καὶ κατόπιν τοὺς ἔσυραν πάνω στὶς κοφτερὲς
πέτρες τῆς κοίτης τοῦ ξεροπόταμου Παδιαίου, χτυπώντας τους ταυτόχρονα
χωρὶς ἔλεος μὲ ραβδιά.
Τέλος τά κατακομματιασμένα καὶ
καθημαγμένα σώματα τῶν Ἁγίων τὰ ἔριξαν στὶς φλόγες μεγάλης φωτιᾶς ποὺ
ἄναψαν, καὶ μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο τελειώθηκαν. Ἔτσι παρέδωσαν στὰ χέρια τοῦ
Θεοῦ τὴ μακάρια ψυχή τους καὶ δέχτηκαν ἀπ΄ Αὐτὸν τριπλοῦς τούς
στεφάνους: Τῶν Ὁσίων, τῶν Ὁμολογητῶν καὶ τῶν Μαρτύρων.
Ἡ ἡμέρα τῆς τελείωσής τους ἦταν ἡ
19η Μαΐου τοῦ ἔτους 1231. Ὁ μαρτυρικὸς θάνατος τῶν 13 αὐτῶν Ὁσιομαρτύρων
καὶ Ὁμολογητῶν σὲ ὅλους μας καὶ σὲ ὅλους τούς αἰῶνες διασαλπίζει ὅτι ἡ
διαφορὰ Ὀρθοδοξίας και Παπισμοῦ (Ρωμαιοκαθολικισμοῦ) δὲν εἶναι καθόλου
παρωνυχίδα, ὅπως θέλουν πολλοὶ νὰ τὴν παρουσιάζουν. Ἀπὸ θεολογικῆς καὶ
σωτηριολογικῆς ἀπόψεως ἡ διαφορὰ αὐτὴ εἶναι τόσο μεγάλη, ὅση ἀκριβῶς
εἶναι ἡ ἀπόσταση ποὺ χωρίζει τὸν Παράδεισο ἀπὸ τὴν Κόλαση. Γι΄ αὐτὸ
ἀκριβῶς τὸ λόγο προτίμησαν οἱ Ἅγιοι Μοναχοὶ τὸ θάνατο, παρὰ νὰ
«ἐκλατινίσουν», ἔστω καὶ κατ΄ ἐλάχιστο, τὴν ἀτόφια Ὀρθόδοξη Πίστη τους.
Γι΄ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὴν μνήμη τους στὶς 19 Μαΐου κάθε χρόνο καὶ
δοξολογεῖ τὸν Θεόν, τὸν «θαυμαστὸν ἐν τοῖς ἁγίοις Αὐτοῦ».
Ὀρθοδοξία τὸν 13ο αἰώνα στὴν Κύπρο
