Ο
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (1880-1956), ο μεγάλος αυτός Σέρβος
Επίσκοπος της Αχρίδος, έστειλε κάποτε δύο επιστολές σε συνανθρώπους μας
που βρέθηκαν αντιμέτωποι με το ασυγχώρητο αμάρτημα της αυτοκτονίας.
Σε
αυτές ο Άγιος, περιγράφει με Αγιοπνευματική Χάρη και εξαιρετική
σαφήνεια, το βάρος, το μέγεθος και τις επιπτώσεις της Ολέθριας (για την
ψυχή του ανθρώπου) αυτής πράξης, επιπτώσεις οι οποίες είναι μη
αντιμετωπίσιμες για εκείνον που αυτοκτονεί (έχοντας σώας τας φρένας),
αφού οδηγείται αμετανόητος στα νύχια του διαβόλου, στην αιώνια Κόλαση.
Επιστολή πρώτη: Στη μοναχική και άρρωστη γυναίκα για την αυτοκτονία
Ξέρω ότι είναι δύσκολο. Πριν μερικά χρόνια πέθανε o άνδρας σου. Στενοχωριόσουν· το ξεπέρασες.
Πάντρεψες
τον μοναχογιό σου· η χαρά επέστρεψε. Έπειτα σε χαροποιούσε πάρα πολύ το
εγγόνι. Όμως εκείνο που αγαπούσες εσύ, αγαπούσε και ο Θεός και το πήρε.
Μόλις το εγγόνι σου πέταξε στον αόρατο κόσμο, αρρώστησε και η νύφη σου.
Τη στέγνωσε η στενοχώρια και η λύπη κι εκείνη ακολούθησε τον γιο της.
Τελικά πίσω τους έφυγε κι ο μοναχογιός σου. Κι εσύ έμεινες μόνη κι
έρημη.
Προσπάθησες μία φορά να δηλητηριαστείς. Έμεινες ζωντανή.
Ετοίμασες έπειτα το σχοινί για να κρεμαστείς. Όμως σε ξάφνιασε η κοπέλα
από τη γειτονιά. Βλέποντάς σε κάτω από το ετοιμασμένο σχοινί εκείνη σου
είπε, πως άκουσε από τους γέρους, ότι η αυτοκτονία είναι αμαρτία χωρίς συγχώρεση και στους δύο κόσμους.
Καλά
σου είπε. Τούτη η κοπέλα σού έσωσε την ψυχή. Όντως, εκείνη είναι η
μέγιστη ευεργέτριά σου στον κόσμο. Μόνο χάρη σ' εκείνη μπορείς να
ελπίζεις να ιδωθείς στον άλλο κόσμο με τον γιο, τη νύφη, το εγγόνι και
τον άνδρα σου.
Η Εκκλησία τού Χριστού από την αρχή αντιστάθηκε
αποφασιστικά ενάντια στην αυτοκτονία, ως υπέρβαρο αμάρτημα. Ο δυτικός
διδάσκαλος της Εκκλησίας, ο Αυγουστίνος, είπε: «Όποιος αυτοκτονήσει,
τούτος σκότωσε έναν άνθρωπο». Ο αυτόχειρας μ’αυτό, λοιπόν, τοποθετείται
ίσα με τον δολοφόνο.
Αλλά στη δική μας ανατολική Εκκλησία, η
αυτοκτονία κρίνεται ακόμα πιο αυστηρά. Κατά τον δέκατο τέταρτο κανόνα
του πατριάρχη Τιμοθέου, ο αυτόχειρας στερείται της νεκρώσιμης ακολουθίας
και του εκκλησιαστικού ενταφιασμού.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία, όρισε αυστηρή τιμωρία ακόμα και για την προσπάθεια αυτοκτονίας.
Σ’ εκείνον ο οποίος προσπαθήσει να αυτοκτονήσει, η Εκκλησία επιβάλλει κανόνα (να μην Κοινωνήσει) δώδεκα χρόνια.
Ξέρω
πως εσύ θα σκεφθείς ότι αυτό είναι υπερβολικά αυστηρό. Όμως αυτή η
αυστηρότητα κατάγεται από το έλεος. Σου λέω την αλήθεια: η Εκκλησία
είναι τόσο αυστηρή στο θέμα τής αυτοκτονίας από καθαρό έλεος απέναντι
στους ανθρώπους. Αφού η Εκκλησία έχει στο πνευματικό της θησαυροφυλάκιο
την προορατική εμπειρία, ότι οι αυτόχειρες δεν μπαίνουν στο βασίλειο της
αθάνατης ζωής και του αιώνιου ελέους.
Και με την αυστηρότητά
της η Εκκλησία θέλει να προλάβει τους ανθρώπους από την αιώνια
καταστροφή. Στην Αγία Γραφή, μόνο δυο άνθρωποι αναφέρονται που πήραν τη
ζωή τους από τον εαυτό τους. Ο ένας είναι ο Αχιτόφελ, ο προδότης τού
βασιλιά Δαβίδ, και ο δεύτερος είναι ο Ιούδας, ο προδότης τού Κυρίου
Ιησού Χριστού. Ας είναι μακριά από σένα και μόνο η σκέψη να βρεθείς σ’
αυτήν την παρέα, σ’ εκείνη την πλευρά του τάφου.
«Ο δε υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται»
(όποιος αντέξει ώς το τέλος, αυτός θα σωθεί, κατά Ματθαίον 10, 22),
είπε ο Κύριος. Είναι πολυάριθμες και διαφορετικές δυσκολίες που ο Θεός
επιτρέπει στους ανθρώπους, αλλά ο σκοπός όλων αυτών είναι ο εξής: με την
πίκρα να θεραπεύσει τις ανθρώπινες ψυχές από την αμαρτία και να τις
προετοιμάσει έτσι για την αιώνια σωτηρία. Όσο και να είναι καμιά φορά
δύσκολο για σένα, θυμήσου δυο πράγματα, πρώτο ότι ο ίδιος ο ουράνιος
Πατέρας σου ορίζει το μέτρο των παθών, και το δεύτερο ότι Αυτός γνωρίζει
τη δύναμή σου. Εάν ποτέ σου έρθει η σκέψη για αυτοκτονία, διώξε την σαν
ψιθύρισμα του σατανά.
Το έλεος του Θεού να σε δυναμώσει.
Επιστολή δεύτερη: Στον καφετζή Σ.Μ., που έπρεπε να επιλέξει ανάμεσα στην αυτοκτονία και την επαιτεία
"...Μού
γράφεις ότι όλη σου η περιουσία πωλήθηκε σε τρίτους. Όταν βρέθηκες στον
δρόμο χωρίς τίποτα και κανέναν, κατευθύνθηκες προς το νεκροταφείο
αποφασισμένος να αυτοκτονήσεις. Δεν είχες αμφιβολία ούτε δεύτερη σκέψη
επ’ αυτού....
Εξουθενωμένος από την ταλαιπωρία ξάπλωσες πάνω
στον τάφο των γονιών σου και αποκοιμήθηκες. Στον ύπνο σου εμφανίστηκε η
μητέρα σου που σε απείλησε, λέγοντάς σου ότι στο Βασίλειο του Θεού
υπάρχουν πολλοί από εκείνους που επαιτούσαν στη γη, αλλά ούτε ένας από
εκείνους που αφαίρεσαν μόνοι τους τη ζωή τους.
Αυτό το όνειρο σ’ έσωσε από την αυτοκτονία.
Όντως η αγαπημένη σου μητέρα σε έσωσε κατά την πρόνοια του Θεού.
Άρχισες να επαιτείς και από την επαιτεία να ζεις. Και ρωτάς αν μ’ αυτό
καταπατάς τον νόμο του Θεού;
Θάρρος άνθρωπε!
Ο Θεός έδωσε εντολή: ου κλέψεις! Αλλά δεν έδωσε εντολή: μην επαιτείς!
Η επαιτεία χωρίς πραγματική ανάγκη είναι κλοπή, αλλά στη δική σου περίπτωση δεν είναι κλοπή.
Ο στρατηγός και αυτοκράτορας Ιουστινιανός, στα γεράματα έμεινε χωρίς
περιουσία, χωρίς φίλους και τυφλός. Καθόταν τυφλός έξω από την αυλή του
θρόνου και επαιτούσε για λίγο ψωμί. Σαν χριστιανός δεν επέτρεψε στον
εαυτό του ούτε καν να σκεφτεί την αυτοκτονία.
Γιατί όπως η ζωή είναι καλύτερη από τον θάνατο, έτσι και είναι καλύτερα ζητιάνος παρά αυτόχειρας.
Λες
πως σε κυριεύει ντροπή και πως η θλίψη σου είναι βαθειά. Στέκεις τα
βράδια έξω από το καφενείο που κάποτε ήταν δικό σου και ζητάς ελεημοσύνη
από όσους μπαίνουν και βγαίνουν. Θυμάσαι πως πριν λίγο καιρό ήσουν το
αφεντικό του καφενείου και πως τώρα δεν τολμάς να μπεις ούτε σαν
πελάτης. Και κοκκινίζουν τα μάτια σου από το κλάμα και τον οδυρμό.
Ω καλέ μου άνθρωπε παρηγορήσου!
Οι άγγελοι του Θεού δεν είναι μακριά σου. Γιατί κλαίς για το καφενείο;
Δεν έχεις ακούσει για ένα καφενείο στην άκρη του Βελιγραδίου που λέγεται
«όποιου δεν ήταν, όποιου δεν θα είναι»; Πράγματι ήταν μεγάλος φιλόσοφος
αυτός που έγραψε αυτές τις λέξεις. Αφού αυτό ισχύει για όλα τα
καφενεία, όλα τα σπίτια, όλους τους πύργους και όλα τα παλάτια του
κόσμου.
Τι έχασες; Εκείνο που δεν ήταν δικό σου όταν γεννήθηκες και δεν είναι ούτε τώρα δικό σου.
Ήσουν το αφεντικό, τώρα είσαι φτωχός. Αυτό δεν είναι απώλεια.
Απώλεια είναι όταν κάποιος άνθρωπος γίνεται κτήνος.
Αλλά εσύ ήσουν άνθρωπος και παρέμεινες άνθρωπος.
Υπέγραψες κάποιες συναλλαγματικές σε κάποιους επιφανείς πελάτες σου και
γι’ αυτό το καφενείο σου έγινε καφενείο κάποιου ξένου. Τώρα βλέπεις από
το παράθυρο πως όλοι εκείνοι γελούν στο καφενείο όπως και πριν, ενώ εσύ
περιφέρεσαι στους δρόμους με δάκρυα στα μάτια και σκεπάζεις τη ντροπή.
Μην φοβάσαι, ο Θεός έχει δικαιοσύνη. Όλοι αυτοί θα απολογηθούν για τα αδικήματά τους.
Όταν όμως αυτοί αποπειραθούν να αυτοκτονήσουν, ποιος ξέρει αν ο δίκαιος
Θεός θα επιτρέψει στην μητέρα τους να τους παρουσιαστεί από εκείνον τον
κόσμο και να τους αποτρέψει από αυτό το έγκλημα;
Μην βλέπεις ούτε στιγμή την επιτυχία τους. Αφού δεν γνωρίζεις το τέλος τους.
Ένας αρχαίος έλληνας σοφός είπε κάποτε: «μηδένα προ του τέλους
μακάριζε», δηλαδή ποτέ μην αποκαλείς κάποιον ευτυχισμένο πριν δεις το
τέλος του!
Είναι δύσκολο να είσαι επαίτης; Αλλά μήπως δεν
είμαστε όλοι επαίτες; Μήπως δεν εξαρτώμεθα όλοι, κάθε μέρα και κάθε ώρα,
από το έλεος Εκείνου που μας δίνει ζωή να ζούμε;
Εσύ και τώρα
έχεις σημαντική αποστολή στον κόσμο: στρέφεις την προσοχή τον ανθρώπων
στο να θυμούνται τον Θεό και την ψυχή και να είναι ελεήμονες.
Αναγκασμένος λοιπόν να ζεις στη σιωπή, εμβάθυνε στην ψυχή σου και συζήτα μέσω της προσευχής με τον Θεό.
Η ζωή του επαίτη είναι πιο ηρωική από αυτήν του αφεντικού. «Ότι εν πυρί
δοκιμάζεται χρυσός και άνθρωποι δεκτοί εν καμίνω ταπεινώσεως» (Σρ.
2,5). Αλλά εσύ ήδη έδειξες ηρωισμό με το να νικήσεις τη μαύρη σκέψη της
αυτοκτονίας. Αυτό είναι νίκη πάνω στο πνεύμα της απογοήτευσης.
Μετά από αυτή τη νίκη όλες οι άλλες για σένα θα είναι εύκολες. Ο Κύριος ας είναι δίπλα σου.
Ειρήνη και παρηγοριά από τον Κύριο.
