Τὰ μαρτύρια τῶν ψυχῶν ποὺ μνημονεύονται σήμερα,οἱ ἡρωικὲς καὶ ἅγιες ψυχὲς τῶν Ρωμιῶν τοῦ Πόντου πάντοτε κουβαλοῦσαν τὰ δύο στοιχεία τῆς ὑπάρξεώς τους:
τὸ σῶμα, τὸ χῶμα τους:
τὴν Ἀμισό, τὴν Σινώπη, τὴν Kερασοῦντα, τὴν Ἀμάσεια, τὴν Oἰνόη∙
καὶ τὴν «ἀνάσα» τοῦ Θεοῦ, στὶς μεγάλες πορείες, καθ' ὁδὸν πρὸς τὶς ἀγχόνες, πρὸς τὶς κακουχίες, τὴν παγωνιά, τὴν πείνα, τὸν ἐξευτελισμό, πρὸς τὸν ἄγνωστο θάνατο, ὅπως ἤθελαν οἱ γενοκτόνοι Τούρκοι.
Κι ὅμως, κρατώντας ἀκέραιη τὴν πίστη τους,οἱ ἐθνομάρτυρες Πόντιοι κουβαλούσαν τὴν ἀθάνατη ψυχή τους, γιὰ νὰ τὴν παραδώσουν στὸ χέρια τοῦ Θεοῦ ποὺ Τὸν ἤξεραν καὶ τοὺς ἤξερε.
«Πόσ’ νομάτ’ ἐπέμ’ναν ς’σα στράτας, πόσ’ νομάτ’ ἔπαθαν ἂς σὸ κρύον, πόσ’νομάτ’ ἐπέθαναν ἂς σὸ λιμόν, εἵνας Θεὸς ἐξέρ!».
Ἔλεγε ἕνας ἀπὸ τοὺς παππούδες ὁ Γεώργιος Λαπαρίδης.
Ἡ ἁγία Πίστη καὶ τὸ χῶμα τοῦ Πόντου εἶναι οἱ χιλιάδες ψυχὲς τῆς Γενοκτονίας, ὅλοι ἐσείς:
Ἐσείς, ποὺ κακοπαθήσατε μὲ «οἰκτρὸν θάνατον ἐν τοῖς ὅρεσι, τοῖς σπηλαίοις καὶ ταῖς ὁπαῖς τῆς γῆς», ὅπως ἔλεγε ὁ Pοδοπόλεως Kύριλλος.
Ἐσείς, ποὺ χάσατε ὅ,τι εἴχατε πολύτιμον κι ἀγαπημένον, πατεράδες, μάνες, ἀδελφούς, γυναῖκες, γέροντες, τρυφερὰ παιδιά.
Ἐσείς, ποὺ χαθήκατε καὶ ταφήκατε ἄκλαυτοι κι ἀκήδευτοι.
Ἐσείς, ποὺ τὰ χωριὰ καὶ οἱ ἑστίες σᾶς πυρπολήθησαν.
Ἐσείς, ποὺ τὰ σχολεία σας χαλάστηκαν.
Ἐσείς, ποὺ οἱ ἐκκλησιές σας «ἐσυλλήθησαν καὶ ἐμολύνθησαν», καὶ οἱ μονὲς «ἀπεγυμνώθησαν καὶ ἀπετεφρώθησαν», ἡ Παναγία ἡ Κρεμαστή, ὁ Πρόδρομος Βαζελῶνος...
Ἐσείς, ποὺ οἱ ὀφθαλμοί σας εἶδαν «πικρῆς σκλαβιᾶς χειροπιαστὸ σκοτάδι».
Ἡ Γενοκτονία τῶν Ρωμιῶν τοῦ Πόντου εἶναι πένθος.
Πένθος καὶ ὀφειλὴ νὰ μνημονεύονται ἐσαεί. Αὐτοὶ ποὺ χόρευαν τὸν Πυρρίχιο ἦταν ἀνδρείοι καὶ αὐτὴ ἡ ἀνδρεία τῶν «ἀγαθῶν σωμάτων καὶ ψυχῶν» ποὺ χόρευαν «ὄρχησιν πολεμικήν», «πυρρίχην» (Πλάτωνας), ἦταν ὁ τρόπος τοῦ μαρτυρικοῦ καὶ ἅγιου βίου τῶν Ποντίων.
Πάντοτε καὶ τώρα, στὸ πηκτὸ σκοτάδι τῆς ἀλαζονείας, τῆς κακότητας καὶ τῆς ἔχθρας τῶν ἀνθρώπων, ὁ Ρωμιὸς στάθηκε καὶ θὰ στέκεται μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο τοῦ βίου, μὲ παρόμοια ποντιακὴ ἀνδρεία ποὺ θὰ φωτίζεται ἀπὸ τὸ ἱλαρὸν φῶς τῆς ἁγίας δόξης τοῦ Χριστοῦ.
Ἂς ἔχουμε τὴν εὐχή των.
Ἡ Ρωμανία ἂν πέρασεν, ἀνθεῖ καὶ φέρει κι ἄλλο.... Χριστὸς Ἀνέστη.
Γιῶργος Ἀνανιάδης
