Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία, το κήρυγμα της μετανοίας και οι σύγχρονες αλλοιώσεις του.

ὑπό κ. Δημ. Κάτσουρα, Θεολόγου

● Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΕΛΚΥΕΙ ΤΗΝ ΧΑΡΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΜΑΣ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ.

Ἡ Ὁσία Μαρία ἡ Αἰγυπτία καταγόταν ἀπό τήν Αἴγυπτο καί ἔζησε τόν 6ον αἰώνα, τήν ἐποχή τοῦ Αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ. Στά νεανικά της χρόνια ζοῦσε μέσα στήν ἀκολασία καί παρέσυρε πολλούς ἀνθρώπους στἠν ἠθική καταστροφή.

Ὅταν ἦταν 12 χρονῶν ξέφυγε ἀπό τήν προσοχή τῶν γονιῶν της καί πῆγε στήν Ἀλεξάνδρεια, ὅπου ἐπί 17 χρόνια ζοῦσε ἄσωτη ζωή. Κάποια στιγμή, ἀπό περιέργεια, πῆγε στά Ἱεροσόλυμα, μέ πολλούς ἄλλους προσκυνητές, γιά νά παρεβρεθεῖ στήν ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.

Ὅταν θέλησε νά μπεῖ στό Ναό τῆς Ἀναστάσεως, τή μέρα πού ὑψωνόταν ὁ Τίμιος Σταυρός, ἔνοιωσε 3 ἕως 4 φορές κάποιαν ἀόρατη δύναμη μέσα της, πού τήν ἐμπόδιζε νά μπεῖ, ἐνῶ τό ὑπόλοιπο πλῆθος ἔμπαινε ἀνεμπόδιστα.

Ἀφοῦ πληγώθηκε ἡ καρδιά της ἀπ' αὐτό, ἀποφάσισε ν' ἀλλάξει ζωή καί νἀ ἐξιλεώσει τό Θεό μέ τή μετάνοια. Ἔτσι βάζοντας σάν ἐγγυήτριά της τήν Παναγία, ὑποσχέθηκε ὅτι ἐάν τήν ἀφήσει νά μπεῖ καί νά δεῖ τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου, θά ἦταν συνετή καί φρόνιμη στό μέλλον καί δέν θά μόλυνε πιά τό σῶμα της μέ πονηρές ἐπιθυμίες καί ἠδονές.

Ὅταν γύρισε μετά στήν ἐκκλησία, αὐτή τή φορά μπόρεσε να μπεῖ χωρίς καμμιά δυσκολία. Τότε προσκύνησε τό Τίμιο Ξύλο καί χωρίς νά λησμονήσει τήν ὑπόσχεση πού ἔδωσε, ἀναχώρησε τήν ἴδια ἡμέρα ἀπό τά Ἱεροσόλυμα κι' ἀφοῦ πέρασε τόν Ἰορδάνη μπῆκε στά ἐνδότερα μέρη τῆς ἐρήμου. Ἐκεῖ ἔζησε ἐπί 47 χρόνια μιά ζωή πολύ σκληρή καί ἀσυνήθιστη, χωρίς νά δεῖ ἄνθρωπο, ἀλλά, ἔχοντας μοναδικό της θεατή τόν Θεό, προσευχομένη μόνη σ' Αὐτόν.

Τόσο δέ ἀγωνίστηκε, ὥστε ξεπέρασε τήν ἀνθρώπινη φύση καί ἀπόκτησε ζωή πάνω στή γῆ ἀγγελική καί ὑπεράνθρωπη. Τόσο δέ ὑψώθηκε διά μέσου τῆς ἀπαθείας, ὥστε περπατοῦσε πάνω στά νερά τοῦ ποταμοῦ, χωρίς νά βυθίζεται. Ὅταν δέ προσευχόταν, σηκωνόταν ἀπό τή γῆ ψηλά καί στεκόταν μετέωρη στόν ἀέρα.

Περί τό τέλος τῆς ζωῆς της ἔτυχε νά συναντήσει κάποιον ἐρημίτη, πού λεγόταν Ζωσιμᾶς. Αὐτόν, ἀφοῦ τοῦ διηγήθηκε ὅλη της τή ζωή, τόν παρακάλεσε νά τῆς φέρει τά Ἄχραντα Μυστήρια γιά νά κοινωνήσει. Ἐκεῖνος τό ἔκανε τήν ἑπομένη χρονιά, τή Μεγάλη Πέμπτη.

Ἀλλά τόν ἄλλο χρόνο, ξαναγυρνώντας ὁ Ζωσιμᾶς τήν βρῆκε νεκρή, ξαπλωμένη στή γῆ καί κοντά της ἕνα σημείωμα, πού ἔγραφε: «Ἀββᾶ Ζωσιμᾶ, Θάψον ὦδε τό σῶμα τῆς ἀθλίας Μαρίας. Ἀπέθανον τήν αὐτήν ἡμέραν, καθ' ἥν ἐκοινώνησα τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Εὔχου ὑπέρ ἐμοῦ».

● ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ.

Τό ὑπόδειγμα μετανοίας τῆς Ὁσίας Μητρός ἡμῶν Μαρίας τῆς Αὐγυπτίας πρέπει νά τό ἔχωμε διαρκῶς πρό ὀφθαλμῶν. Δέν ἔχει καμμία σημασία πόσο, λίγο ἤ περισσότερο, ἁμαρτωλοί εἴμεθα. Σημασία ἔχει νά ἔχωμε συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητός μας καί νά ἐλπίζωμε στό ἄπειρο ἔλεος τοῦ φιλανθρώπου Θεοῦ μας. Καί, βεβαίως, νά ἀγωνιζώμεθα μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κατά τῶν παθῶν. Ἡ ἁμαρτία ὑπάρχει, ἀλλά καί ἡ μετάνοια ἐπίσης ὑπάρχει ὡς δυνατότης γιά ὅλους μας. Ἀρκεῖ νά τό θέλωμε. Ἀπό τό παράδειγμα τῆς ὁσίας διδασκόμεθα ὅτι ἀφοῦ κάνομε τήν ἀρχή, βάζοντας, ὅπως λένε οἱ Πατέρες «ἀρχή μετανοίας», δέν θά πρέπει στή συνέχεια νά γυρίσωμε πίσω. 

«Ἡ μετάνοια ὑπάρχει ὑψηλοτέρα πασῶν τῶν ἀρετῶν, τῆς ὁποίας τὸ ἔργον δὲν δύναται νὰ τελειώσῃ, παρὰ μόνον ἐν τῇ ὥρᾳ τοῦ θανάτου· διὰ τοῦτο ἡ μετάνοια ἀπαιτεῖται εἰς πάντας καὶ πάντοτε καὶ οὐδεὶς ὅρος τελειώσεως τῆς μετανοίας ὑπάρχει· διότι καὶ αὐτῶν τῶν τελείων ἡ τελειότης εἶναι ἀτελής· καὶ διὰ τοῦτο ἡ μετάνοια δὲν περιορίζεται εἰς διορισμένους καιρούς, οὔτε εἰς ὡρισμένας πράξεις ἕως εἰς τὴν ὥραν τοῦ θανάτου» (Ἀββᾶς Ἰσαὰκ ὁ Σῦρος). 

Ἡ ἀληθινή μετάνοια, πάνω ἀπ’ ὅλα, χρειάζεται ἀπόφαση καί συνέπεια, γιά νά καρποφορήσει. Ὁ ἀγώνας δέν εἶναι εὔκολος. Δέν ἀφήνει εὔκολα ὁ διάβολος τόν ἄνθρωπο νά τοῦ ξεφύγει ὁριστικά  καί νά τόν κερδίσει γιά πάντα ὁ "Βηθλεεμίτης" (ὅπως ἐκεῖνος φοβούμενος καί τό ὄνομά Του τόν ἀποκαλεῖ), δηλαδή ὁ Ἰησοῦς Χριστός! Ἰδιαιτέρως στήν ἀρχή ὁ ἀγώνας εἶναι αἰματηρός. Μά στό τέλος κατορθώνεται, μέ τή βοήθεια καί τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ὁ διάβολος νά φοβᾶται τόν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ! Πρέπει, ἀκόμη, νά ἐπισημάνωμε ὅτι ἡ ἄσκηση πρέπει πάντοτε νά συνδυάζετε μέ τήν μυστηριακή ζωή καί ἰδίως τή συμμετοχή στό Ποτήριο τῆς Ζωῆς. Καί φυσικά ἀπαραίτητη εἶναι ἡ ἐξαγόρευση τῶν λογισμῶν μας καί ἡ θεία ἐξομολόγηση σέ ἔμπειρο Πνευματικό Πατέρα. 

Στήν παράδοξη ἐποχή μας, ἡ γενική ἀποστασία καί τό κυρίαρχο πνεῦμα τῆς πλάνης (τῆς ψευδο-«νέας ἐποχῆς»), δέν ἀνέχονται τά παραδεδομένα. Αὐτό συμβαίνει πρωτίστως μέ τή μετάνοια πού εἶναι τό βασικό κήρυγμα τῆς Ἐκκλησίας, τό ὁποῖο πολύ συχνά παραποιεῖται καί ἀλλοιώνεται. Ἐπί παραδείγματι, ὅλο καί λιγότερο πλέον ἀκούγεται σήμερον, ἀκόμη καί σέ πνευματικούς καί θεολογικούς κύκλους, ἡ ἀνάγκη καθάρσεως ἀπό τά πάθη καί δή ἡ ἀνάγκη τῆς ἀποχῆς τοῦ ἀγωνιζομένου χριστιανοῦ ἀπό τίς σαρκικές ἁμαρτίες, ἠδονές καί ἀπολαύσεις. Ὅπως ἐπισημαίνει καί τονίζει ἰδιαιτέρως ἕνας σύγχρονος γέροντας καί πολύπειρος πνευματικός πατέρας, χρειαζόμεθα πίστη, ἀλλά καί ἠθική, μέ τήν ἔννοια τῆς ἐγκρατείας! Δηλαδή, θεωρία καί ὁμολογία ἀλλά καί πράξη μέ κορωνίδα τήν ἐγκράτεια. Χωρίς τόν συνδυασμό αὐτῶν τῶν δύο, χάρις Θεοῦ δέν ἐπισκιάζει τόν ἄνθρωπο! 

Εἶναι λυπηρό διότι μερικοί νομίζουν ὅτι ἀποσιωπώντας τήν ἀνάγκη μετανοίας καί ἠθικοῦ βίου κάνουν πιό ἑλκυστικό τό κήρυγμα τῆς σωτηρίας. Στήν οὐσία, ὅμως, τό ἀλλοιώνουν καί ἀπομακρύνουν τήν «καλή ἀλλοίωση» τοῦ ἀνθρώπου ὑπό τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. Ἔχει ἰδιαίτερη, σημειολογική ἀλλά καί βαθύτερα οὐσιαστική θεολογική, σημασία τό γεγονός ὅτι ἐλάχιστοι σήμερα ὁμιλοῦν π. χ. γιά τή μεγάλη ἁμαρτία τῆς πορνείας πού τείνει σήμερον νά θεωρεῖται κάτι φυσιολογικό! Προτιμᾶται, μέ διάφορες παραλλαγές, νά ἐπαναλαμβάνεται ὡς κήρυγμα, τό ἀτυχέστατο ἐκεῖνο «ἐλᾶτε ὅπως εἶστε» ἤ ἀκόμη χειρότερα, ἀγαπήστε τόν Θεό καί κάντε ὅ,τι θέλετε!

 Σέ ἕνα ἄλλο ἐπίπεδο, τό ἴδιο κακό «κήρυγμα» κάνουν καί οἱ ὁπαδοί καί θιασῶτες τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τῆς μεγάλης αὐτῆς αἱρέσεως τῆς ἐποχῆς μας πού λυμαίνεται τήν ἅπαξ παραδοθεῖσα τοῖς ἁγίοις Πίστη, καί προπαγανδίζει στίς συνειδήσεις ἀκόμη καί τῶν ὀρθοδόξων ὅτι δῆθεν δέν πειράζει ὁ κάθε χριστιανός νά πιστεύει ὅπως θέλει ἤ ὅπως ἔμαθε, ἀρκεῖ νά ἀγαπᾶ. Δέν ἀνέχεται (ἡ αἵρεση αὐτή) τή σχετική διδασκαλία τῶν Ἁγίων Πατέρων μας, σύμφωνα μέ τήν ὁποία ἡ κάθε αἵρεση συνιστᾶ «πνευματική πορνεία»! Ἄς προσέξωμε, λοιπόν, διότι οἱ ἀγαπολογίες καί ἡ ἐκκοσμίκευση ἀλλοιώνουν, πέραν ὅλων τῶν ἄλλων, καί τήν πεμπτουσία τοῦ μηνύματος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἡ μετάνοια. Μετάνοια γιά ὅλους καί γιά ὅλα, ἐν ὅσω δέν εἶναι καί προκειμένου νά εἶναι ἐναρμονισμένα μέ τή σώζουσα ἀλήθεια! Μετάνοια ὡς ἐπιστροφή στό ἀρχαῖο κάλλος τοῦ ἀλωβήτου κατ’ εἰκόνα καί ἀγώνας γιά τήν ἐπίτευξη τοῦ θείου προορισμοῦ μας πού δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τήν κατά χάριν θέωση, τουτέστιν τή σωτηρία μας! Εἴθε, διά πρεσβειῶν τῆς ὁσίας Μητρός ἡμῶν Μαρίας, τῆς Αἰγυπτίας, νά ἀξιωθῶμεν αὐτῆς πάντες. Ἀμήν. Γένοιτο!