Ιερομ. Βενεδίκτου Αγιορείτου
Ακόμη η μνήμη και η φαντασία γίνονται με τον δικό τους τρόπο αφορμές παθών. Για να δημιουργηθεί το πάθος ο νους την πρώτη ύλη θα την πάρει από την μνήμη. Η μνήμη πολλές φορές δίνει τις πρώτες παραστάσεις για την συγκρότηση των παθών.
Ο άνθρωπος δεν έρχεται σε επαφή με τα πράγματα του κόσμου μόνο με τις αισθήσεις, αλλά και με την μνήμη των πραγμάτων του κόσμου που ακούει και βλέπει. Με την μνήμη και την φαντασία πολλές φορές o άνθρωπος στρέφεται στα πράγματα του κόσμου και αιχμαλωτίζεται από τα πάθη.
Την φαντασία χρησιμοποιεί ο διάβολος για να προσβάλλει όσους βρίσκονται μακριά από τις αφορμές και τις αίτιες των παθών «γαργαλίζων αυτούς, κινήσεις κινών εν αυτοίς, του διαλογίζεσθαι αυτούς εν τοις αίσχροίς λογισμοίς και συγκατατίθεσθαι και γενέσθαι υπευθύνους».
Ο Όσιος Νείλος θα μας πή ότι οι προσβολές αρχίζουν από των «ευτελών φαντασιών». Στην αρχή παρουσιάζονται σαν μυρμήγκια. Αργότερα επιτίθενται σαν λιοντάρια. Αυτός λοιπόν που αγωνίζεται πρέπει να παλεύη με τα πάθη τότε που είναι σαν μυρμήγκια, διότι όταν γίνωνται σαν λιοντάρια δύσκολα καταβάλλονται.
Πηγή: Συνοδεία Σπυρίδωνος Ιερομόναχου Νέα Σκήτη Αγ. Όρους
