Κυριακή της Ἀπόκρεω: Περὶ τῆς φοβερᾶς Κρίσεως

Ἁγίου Λουκᾶ, Ἀρχιεπισκόπου Κριμαίας

Τρεῖς μῆνες συνεχίζεται τώρα στὴ Νυρεμβέργη ἡ φοβερὰ δίκη στὴν ὁποία δικάζονται οἱ ἐγκληματίες ποὺ δὲν ἔχει ξαναδεῖ ὁ κόσμος, δίκη φοβερὰ γι’ αὐτούς, διότι ξέρουν ὅτι τοὺς περιμένει ἡ καταδίκη σὲ θάνατο. Τὴν ἔσχατη ποινὴ γι’ αὐτοὺς ἀπαιτεῖ ἡ συνείδηση ὅλων τῶν λαῶν, ὅλης της ἀνθρωπότητος, διότι ὁ κόσμος ἔχει συνταραχθεῖ ἀπὸ τὰ ἀποτρόπαια ἐγκλήματά τους! Ποτὲ πρὶν δὲν ἦταν τόσο συνταραγμένος ἀπὸ αὐτὰ τὰ ἐγκλήματα, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ περιγράψει ὁ ἀνθρώπινος λόγος. Ἔχουν ἀφανιστεῖ δεκάδες ἑκατομμύρια ἀμάχου πληθυσμοῦ – δὲν ἀναφέρω αὐτοὺς ποὺ σκοτώθηκαν στὸ μέτωπο – . Μόνο στὸ στρατόπεδο συγκεντρώσεως Ὀσβέντσιμ ἔχουν σκοτωθεῖ 5.121.000 ἄνθρωποι. Ὅλος ὁ κόσμος εἶναι γεμάτος ἀγανάκτηση καὶ περιμένει τὴν ὥρα ὅταν τὸ δικαστήριο θὰ βγάλει τὴν ἀπόφασή του γι’ αὐτοὺς τοὺς ἐγκληματίες…. Ἡ συνείδηση τῶν ἀνθρώπων ἀπαιτεῖ γι’ αὐτοὺς καταδίκη σὲ θάνατο, ἡ συνείδηση τῶν ἀνθρώπων ἀπαιτεῖ αὐτὰ τὰ φοβερὰ ἐγκλήματα νὰ μὴν μείνουν ἀτιμώρητα. 

Καὶ τί νὰ ποῦμε γιὰ τὴν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ; Πώς ὁ Κύριος ἀντέχει αὐτὸ τὸ κακό; Κι ἂν εἶναι τόσο τρομερὸ καὶ μεγάλο αὐτὸ τὸ κακό, εἶναι ὅμως, μόνο μία σταγόνα στὸν ὠκεανὸ τῆς κακίας ποὺ βλέπει ὁ ὀφθαλμὸς τοῦ Θεοῦ καὶ γνωρίζει ὁ πάνσοφος νοῦς τοῦ Κυρίου, διότι ἀμέτρητα ποτάμια κακίας πνίγουν τὸ ἀνθρώπινο γένος ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μέχρι σήμερα. Ἀπὸ τότε ποὺ δημιουργήθηκε ὁ κόσμος, μπροστὰ στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ γίνονταν ἀμέτρητα ἐγκλήματα, λέγονταν βλασφημίες καὶ ἄσεμνοι λόγοι. Συνέχεια ἡ ἀνθρώπινη ἀρετή, σ’ αὐτὸ τὸν κόσμο τὸν ἄπιστο καὶ ἁμαρτωλό, κατεπατεῖτο καὶ διώκετο. Γνωρίζετε πόσο συχνὰ οἱ ἐγκληματίες θριάμβευαν καὶ εὐδαιμονοῦσαν, τὴν στιγμὴ ποὺ οἱ καλοὶ καὶ καθαροὶ ἄνθρωποι καταστρέφονταν. Καὶ πάντα, σὲ κάθε ἐποχή, ἡ συνείδηση τῶν ἀνθρώπων ταραζόταν μ’ αὐτὸ τὸ γεγονός, καὶ παντοῦ οἱ ἄνθρωποι ἀναρωτιόταν: «Ἕως πότε, Κύριε; Πότε θὰ θριαμβεύσει ἡ δικαιοσύνη;» Γιατί ἡ καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἀντέχει τὴν ἀδικία, δὲν ἀντέχει νὰ μένει τὸ κακὸ ἀτιμώρητο καὶ νὰ μὴν τιμᾶται ἡ ἀρετή. Εἶναι δυνατὸν ὅλα στὸν κόσμο νὰ εἶναι τόσο παράλογα, τόσο ἀνυπόφορα ἄδικα, νὰ θριαμβεύει ἡ κακία σ’ αὐτὸν μέχρι τὸ τέλος; Αὐτὸ εἶναι ἀδύνατον καὶ δὲν θὰ γίνει ποτέ, διότι πάνω ἀπὸ τὸν κόσμο ὑπάρχει ὁ Δίκαιος Θεός, ὁ ὁποῖος πολὺ καλύτερα ἀπὸ μᾶς γνωρίζει πόση κακία ὑπάρχει στὴν καρδιὰ τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Θεός, ὅμως, εἶναι μακρόθυμος. Ὁ Θεὸς μακροθυμεῖ καὶ ὑπομένει τὴν ἀσέβεια τῶν ἀνθρώπων χιλιάδες χρόνια τώρα. Ὑπομένει διότι περιμένει μέχρι νὰ ὡριμάσουν σ’ ἕναν κόσμο γεμάτο ἀσέβεια καὶ κακία οἱ πολύτιμοι καρποὶ εὐλάβειας καὶ καλοσύνης. Γιατί μόνο γιὰ χάρη αὐτῶν τῶν καρπῶν δημιούργησε ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ὅλο τὸν κόσμο, γιὰ νὰ λάμψει στὴν καρδιὰ τῶν ἐκλεκτῶν καὶ καθαρῶν τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ, νὰ λάμψει ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, νὰ φανερωθεῖ ἡ δικαιοσύνη τοῦ Χριστοῦ. 

Γνωρίζετε ὅτι, ὅπως ὑπάρχουν οἱ κακοῦργοι, ὑπάρχει καὶ ἀμέτρητο πλῆθος καλῶν καὶ καθαρῶν ἀνθρώπων, μία μεγάλη στρατιὰ τῶν Ἁγίων του Θεοῦ. Ἀξίζει νὰ ὑπάρχει ὁ κόσμος, γιὰ νὰ λάμψουν ἀνάμεσα στοὺς σκοτεινοὺς ἀνθρώπους ἑκατοντάδες χιλιάδες, δεκάδες ἑκατομμύρια υἱῶν τοῦ Θεοῦ, υἱῶν τῆς χάριτος. Γι’ αὐτὸ ὑπομένει ὁ Κύριος. Περιμένει νὰ ὡριμάσουν τὰ στάχυα στὸ χωράφι τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν, ὅμως, ἔλθει αὐτὴ ἡ στιγμή, ὅταν τὰ στάχυα θὰ ὡριμάσουν, τότε θ’ ἀρχίσει ὁ θερισμός. Τότε θὰ στείλει ὁ Κύριος τους ἀγγέλους του νὰ μαζέψουν τὰ στάχυα, καὶ τὰ ζιζάνια νὰ τὰ πετάξουν στὸ πῦρ τὸ αἰώνιο. Τότε θὰ ἔλθει ἡ ὥρα τῆς Φοβερᾶς Κρίσεως τοῦ Θεοῦ, δίκης πολὺ πιὸ φοβερῆς ἀπὸ αὐτὴ ποὺ πραγματοποιεῖται τώρα ἀπὸ ἀνθρώπους στὴ Νυρεμβέργη. 

Ἡ κρίση αὐτὴ θὰ ξεχωρίζει καὶ γιὰ τὸν ἀριθμὸ τῶν ὑπόδικων, διότι μὲ τὸν ἦχο τῆς σάλπιγγας τοῦ Ἀρχαγγέλου, μὲ τὸν ὁποῖο θὰ προηγηθεῖ ἡ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ, θὰ ἀναστηθοῦν ὅλοι οἱ νεκροὶ καὶ θὰ παρουσιαστοῦν στὴν Φοβερὰ Κρίση τοῦ Θεοῦ, κρίση ἀναπόφευκτη, κρίση γιὰ τὴν ὁποία ἄκουσε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, ὁ ὁποῖος ἔλαβε Ἀποκάλυψη γιὰ ὅσα θὰ συμβοῦν στὸ τέλος τοῦ κόσμου. Εἶδε στὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ τοὺς μάρτυρες, οἱ ὁποῖοι μαρτύρησαν γιὰ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτοὶ ἔκραζαν πρὸς τὸν Θεό: «ἕως πότε, ὁ δεσπότης… οὐ κρίνεις καὶ ἐκδικεῖς τὸ αἷμα ἠμῶν;» (Ἄπ. 6, 10). 

Τώρα, δεκάδες ἑκατομμύρια ἄνθρωποι ποὺ ἔχουν σκοτωθεῖ ἀπ’ αὐτοὺς τοὺς ἐγκληματίες, μωρὰ ποὺ αὐτοὶ τὰ πετοῦσαν ζωντανὰ στοὺς φούρνους, ἄνθρωποι ποὺ σκοτώθηκαν στοὺς θαλάμους ἀερίων, γυναῖκες, γέροι καὶ παιδιὰ ποῦ τουφεκίστηκαν, ὅλοι αὐτοὶ κράζουν πρὸς τὸν Θεό: «Ἕως πότε, Κύριε, δὲν ἐκδικεῖς τὸ αἷμα μας, ἕως πότε ὑπομένεις;» ἡ φοβερὰ αὐτὴ φωνὴ τῶν ἀνθρώπων τόσο δυνατὰ κράζει πρὸς τὸν Θεό, ὥστε, ὅπως φαίνεται, πλησίασε ἡ ὥρα τῆς Φοβερᾶς Κρίσεως. 

Ὁ Κύριος ἔλεγε στοὺς μαθητές του, ὅτι κανεὶς δὲν γνωρίζει πότε θὰ ἔλθει τὸ τέλος τοῦ κόσμου, τὸ γνωρίζει μόνο ὁ Πατέρας. Ταυτόχρονα, ὅμως, ὁ Κύριος ἔδειξε τὰ σημεῖα ποὺ θὰ μαρτυροῦν ὅτι ἡ Φοβερὰ Κρίση πλησιάζει. Ἔλεγε ὅτι: «ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπὶ ἔθνος… καὶ ἔσονται λιμοὶ καὶ λοιμοὶ καὶ σεισμοὶ κατὰ τόπους? πάντα δὲ ταῦτα ἀρχὴ ὠδίνων» (Μτ. 24, 78). Ἔλεγε ὅτι «ἔσται γὰρ τότε θλίψις μεγάλη, οἴα οὐ γέγονεν ἀπ’ ἀρχῆς κόσμου» (Μτ. 24, 21)…. «Καὶ εἰ μὴ ἐκολοβώθησαν αἳ ἡμέραι ἐκεῖναι, οὐκ ἂν ἐσώθη πάσα σάρξ? διὰ δὲ τοὺς ἐκλεκτοὺς κολοβωθήσονται αἳ ἡμέραι ἐκεῖναι» (Μτ. 24, 22). Τότε, ἐκείνη τὴν φοβερὰ ἡμέρα τῆς Κρίσεως, τὴν φοβερὰ ἡμέρα τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Κριτοῦ ὅλου του κόσμου «ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται καὶ ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς, καὶ οἱ ἀστέρες πεσοῦνται ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ αἳ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται. Καὶ τότε φανήσεται τὸ σημεῖον τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῷ οὐρανῶ, καὶ τότε κόψονται πᾶσαι αἳ φυλαὶ τῆς γὴς καὶ ὄψονται τὸν Υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ, μετὰ δυνάμεως καὶ δόξης πολλῆς, καὶ ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ μετὰ σάλπιγγος καὶ φωνῆς μεγάλης, καὶ ἐπισυνάξουσι τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέμων ἀπ’ ἄκρων οὐρανῶν ἕως ἄκρων αὐτῶν. Ἀπὸ δὲ τῆς συκῆς μάθετε τὴν παραβολήν: ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς γένηται ἁπαλὸς καὶ τὰ φύλλα ἐκφύη, γινώσκετε ὅτι ἐγγὺς τὸ θέρος» (Μτ. 24, 2932). 

Ἀπ’ αὐτὸ τὸ λόγο τοῦ Χριστοῦ, ἀπ’ αὐτὴ τὴν προειδοποίησή του γιὰ ὅσα θὰ προηγηθοῦν τῆς Φοβερᾶς Κρίσεως, μποροῦμε νὰ συμπεράνουμε μὲ κάποια πιθανότητα, ὅτι ὁ καιρὸς αὐτὸς δὲν εἶναι μακριά. Ἴσως ἀναγκαστεῖ ἡ ἀνθρωπότητα νὰ ζήσει καὶ ἕναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, ὁ ὁποῖος, πιθανῶς, θὰ εἶναι τελευταῖος καὶ ὁ πιὸ φοβερὸς ἀπὸ ὅλους τους προηγούμενους πολέμους! 

Περιμέναμε ὅλοι μας μὲ λαχτάρα ὅτι μετὰ τὴν νίκη ἐπὶ τῶν ἐγκληματιῶν φασιστών, θὰ ὑπάρξει ἀπόλυτη εἰρήνη καὶ συμφωνία μεταξὺ ἐκείνων τῶν λαῶν, οἱ ὁποῖοι μὲ δικές τους συνδυασμένες προσπάθειες ἀπέτρεψαν τὴν φοβερὴ δουλεία, τὴν ὁποία προετοίμαζε γιὰ ὅλο τὸν κόσμο ἡ θηριωδία τῶν φασιστών. Ἔτσι περιμέναμε. Ἀλλὰ ὅσο περνάει ὁ χρόνος, τόσο περισσότερο βεβαιωνόμαστε ὅτι ἡ εἰρήνη καὶ ἡ συμφωνία δὲν ὑπάρχει, διότι σὲ διάφορες χῶρες ὅλο καὶ πιὸ συχνὰ ἀνάβει ἡ ἔχθρα ἐναντίον τοῦ δικοῦ μας λαοῦ. Τὸν ὁρίζοντα σκεπάζουν τρομερὰ μαῦρα σύννεφα καὶ τὸ φάντασμα τῆς ἀτομικῆς βόμβας ἀπειλεῖ ὅλο τὸν κόσμο. 

Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ἔλεγε: «πλὴν ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλθῶν, ἄρα εὐρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γής;»(Λκ. 18,8). Γνωρίζετε πόσο σήμερα σὲ ὅλες τὶς χῶρες καὶ σὲ ὅλους τους λαοὺς δυναμώθηκε καὶ μεγάλωσε ἡ ἀπιστία. Λίγοι μένουν αὐτοὶ τοὺς ὁποίους ὁ Κύριος ἀποκαλεῖ τὸ δικό του μικρὸ ποίμνιο. Φοβερὸς εἶναι ὁ καιρὸς στὸν ὁποῖον ζοῦμε, φοβερὴ εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς μελλούσης Κρίσεως, γιὰ τὴν ὁποία ἀκούσατε στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα. Δὲν θὰ τὸ ἐπαναλάβω, ἔχετε ἤδη ἀφομοιώσει καλὰ τὰ βασικότερα. Ἀκούσατε γιατί θὰ καταδικαστοῦν οἱ ἁμαρτωλοί, τοὺς ὁποίους καὶ ὁ Κύριος ἀκόμα τοὺς ὀνομάζει καταραμένους. Καὶ ἀκούσατε γιατί θὰ λάμψουν στὴν Βασιλεία τοῦ Ἐπουρανίου Πατρὸς οἱ δίκαιοι. Γιατί; Μόνο γιὰ τὴν ἀγάπη, γιὰ τὰ ἔργα ἐλεημοσύνης, διότι ἀγάπη εἶναι ἡ οὐσία τοῦ νόμου τοῦ Χριστοῦ. Αὐτοὶ ποὺ ἡ καρδιὰ τοὺς εἶναι γεμάτη ἀγάπη, αὐτοὶ ποὺ ἡ ἀγάπη τοὺς φανερώνεται μὲ τὰ ἔργα ἐλεημοσύνης γιὰ τὸν πλησίον, αὐτοὶ ἔχουν δεχθεῖ μέσα τοὺς τὸ φῶς τοῦ Εὐαγγελίου. Γι’ αὐτοὺς ἑτοιμάστηκε ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Αὐτοὶ θὰ ἀκούσουν ἀπὸ τὸν Κύριο στὴν Φοβερὰ Κρίση: «Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἠτοιμασμένην ὑμὶν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου» (Μτ. 25, 34). 

Καὶ θὰ εἰσέλθουν αὐτοὶ στὴ Νέα Ἱερουσαλήμ, ἐκείνη τὴν Ἱερουσαλὴμ ποὺ εἶδε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος νὰ κατεβαίνει ἀπὸ τὸν οὐρανό, καὶ θὰ εἰσέλθουν αὐτοὶ στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ μακαριότητα. Καὶ αὐτοὶ ποὺ ὁ Κύριος τους ὀνομάζει καταραμένους, θὰ πᾶνε στὴν αἰώνια φωτιὰ ποὺ ἔχει ἑτοιμαστεῖ γιὰ τὸν διάβολο καὶ τοὺς ὑπηρέτες του. 

Ὑπάρχουν πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ δὲν δέχονται τὴν Φοβερὰ Κρίση. Λένε: εἶναι δίκαιο ὁ ἄνθρωπος ποῦ ἔκανε ἁμαρτίες σ’ αὐτὸν τὸν σύντομο χρόνο τῆς ζωῆς του, μετά, αἰωνίως νὰ βασανίζεται; Αυτή τὴν ἐρώτηση τὴν θέτουν ὅλοι ὅσοι δὲν δέχονται τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Τί θὰ ἀπαντήσουμε σ’ αὐτό; Θὰ ποῦμε ὅτι ἴσως ὑπάρχει κάποιο μέρος τῆς ἀλήθειας σ’ αὐτὴ τὴν σκέψη τους; Ἀσφαλῶς ὄχι. 

Γιὰ ποιὸν προορίζεται ἡ αἰώνια ζωή; Γιὰ τὸ πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου, γιὰ ἐκεῖνο τὸ πνεῦμα ποὺ δόθηκε στὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεό, ὅταν δημιούργησε τὸν Ἀδάμ. Τότε ὁ Θεὸς φύσηξε στὸ σῶμα τοῦ τὴν ζωντανὴ ψυχή. Ὅλοι μας εἴμαστε φορεῖς τοῦ πνεύματος αὐτοῦ. Ἀκριβῶς αὐτὸ τὸ πνεῦμα μᾶς κάνει νὰ διαφέρουμε ἀπὸ τὰ ἄλογα ζῶα, τὰ ὁποῖα δὲν ἔχουν τὰ ἀνώτερα χαρίσματα τοῦ Θείου Πνεύματος. Τί γίνεται λοιπὸν κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου; Τελεῖται ἀκατάπαυστα, καθημερινὰ ἡ διαμόρφωση τοῦ πνεύματός μας. Ὅλα τὰ ἔργα μας, τὰ αἰσθήματα, τὰ λόγια καὶ οἱ σκέψεις μᾶς ἀφήνουν ἀνεξίτηλη σφραγίδα στὸ πνεῦμα μας καὶ ἀφομοιώνονται ἀπ’ αὐτό. Τὸ πνεῦμα μᾶς μεγαλώνει, ἀλλάζει καὶ διαμορφώνεται κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ζωῆς μας, ἐπηρεαζόμενο ἀπὸ τὶς πράξεις, τὰ αἰσθήματα καὶ τὶς σκέψεις μας. Μέσα στὸ ἀνθρώπινο πνεῦμα τελεῖται κάτι ποὺ μοιάζει πολὺ μὲ ὅ, τί γίνεται στὸ σταφύλι, τὸ ὁποῖο κάτω ἀπὸ τὶς ζωοποιὲς ἀκτίνες τοῦ ἡλίου καὶ μὲ τὴν πρωινὴ δροσιά, ὡριμάζει καὶ ὅλο καὶ περισσότερο ἀφομοιώνει τὴν ζωοποιὸ δύναμη, ποὺ ὁ Θεὸς χαρίζει σὲ ὅλα τὰ ζωντανὰ πλάσματα, καὶ λάμπει μὲ τὴν ὀμορφιά του. Ἡ ζωὴ τοῦ δόθηκε γιὰ νὰ ὡριμάζει καὶ νὰ δέχεται τὰ δῶρα ποὺ τοῦ δίνει ὁ ἥλιος καὶ ἡ φύση. Καὶ ὅταν ὡριμάσει, ἐπέρχεται ὁ θάνατός του. Τὸ κόβουν καὶ τὸ ρίχνουν μέσα σὲ καζάνια, τὸ πατᾶνε, καὶ τὸ σταφύλι βγάζει τὸ αἷμα του, τὸν χυμό του, τὸ ὁποῖο μετὰ γίνεται κρασί. Ἂν τὸ σταφύλι ἦταν ὡραῖο, ἂν ἦταν γεμάτο μὲ τὰ πολυτιμότερα ἀπ’ ὅ, τί μπορεῖ νὰ μαζέψει, τότε στὸ κρασὶ ποὺ θὰ γίνει ἀπ’ αὐτὸ τὸ σταφύλι, συνεχίζεται ἡ ζωή του. Οἱ φλοῦδες σαπίζουν ὅπως σαπίζει τὸ σῶμα μας, καὶ τὸ κρασὶ διατηρεῖται στὰ βαρέλια γιὰ πάρα πολλὰ χρόνια. Καὶ ὅσο περισσότερα χρόνια περνᾶνε, τόσο πολυτιμότερο γίνεται τὸ κρασί. Αὐτὴ λοιπὸν ἡ ζωὴ τοῦ σταφυλιοῦ, μοιάζει μὲ τὴν δική μας γήινη ζωή, καὶ ἡ ζωὴ τοῦ κρασιοῦ, μοιάζει μὲ τὴν αἰώνια καὶ ἀθάνατη ζωὴ τοῦ δικοῦ μας πνεύματος, ὅταν αὐτὸ ἐλευθερώνεται ἀπὸ τὰ δεσμὰ ποὺ ἔχει μὲ τὸ σῶμα, τὸ ὁποῖο μετὰ τὸ θάνατο ἀποσυντίθεται, ὅπως οἱ φλοῦδες τοῦ σταφυλιοῦ. 

Γνωρίζετε ὅτι ὑπάρχουν κάποια εἴδη τοῦ σταφυλιοῦ ποὺ δὲν εἶναι καλά. Ὑπάρχει δηλαδὴ σταφύλι ξινὸ ποὺ ὁ χυμός του δὲν δίνει καλὸ κρασί. Τὸ κρασὶ γίνεται ξινό, καὶ μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου ὅλο καὶ πιὸ ἄσχημο. 

Τὸ ἴδιο καὶ στοὺς ἀνθρώπους. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ τὸ πνεῦμα τους, κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς τους, τελειοποιεῖται ἀδιάλειπτα πρὸς τὸ καλὸ καὶ ἀληθινό. Τὰ καλὰ ἔργα ἀφήνουν ἀνεξίτηλη σφραγίδα πάνω στὸ ἀνθρώπινο πνεῦμα, ὅποτε καὶ τὸ πνεῦμα γίνεται ὅλο καὶ πιὸ τέλειο, καθαρὸ καὶ ἅγιο. Εἶναι τὸ πνεῦμα τῶν δικαίων, αὐτῶν γιὰ τοὺς ὁποίους ἑτοιμάστηκε ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Ὑπάρχουν, ὅμως, ἄνθρωποι ποὺ ἡ ζωὴ τοὺς εἶναι γεμάτη ἐγκλήματα καὶ ἀπαίσιες ἁμαρτίες. Τὸ πνεῦμα τοὺς καθημερινὰ φαρμακώνεται μ’ αὐτὸ τὸ δηλητήριο. Καὶ ἔτσι χωρὶς τέλος ὡριμάζει τὸ πνεῦμα αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὸ κακό. 

Τὸ πνεῦμα μας, ὅμως, εἶναι ἀθάνατο. Τὸ πνεῦμα μας θὰ ζήσει αἰώνια καὶ συνεπῶς, ἡ κατεύθυνση ποὺ τοῦ δίνουμε σ’ αὐτὴ τὴν ζωή, εἴτε πρὸς τὸ καλὸ εἴτε πρὸς τὸ κακό, θὰ εἶναι μετὰ ἡ σταθερή του κατεύθυνση. Τὸ πνεῦμα τῶν δικαίων ἀνθρώπων, ποὺ ἀγάπησαν τὸν Χριστό, ποὺ ἀγάπησαν τὸ ἀληθινὸ καλό, θὰ τελειοποιεῖται ἀσταμάτητα, πλησιάζοντας τὴν τελειότητα τοῦ Θεοῦ στὴν συνεχῆ κοινωνία μαζί Του στὴν χώρα τοῦ παραδείσου. Ἐνῶ τὸ πνεῦμα τῶν ἁμαρτωλῶν, ποὺ κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς τοὺς βυθιζόταν ὅλο καὶ περισσότερο στὸ κακό, εἶναι καταδικασμένο νὰ συνεχίζει καὶ στὴν αἰωνιότητα αὐτὴ τὴν ἐξέλιξή του πρὸς τὸ κακό, εἶναι καταδικασμένο νὰ ἔχει συνεχῆ κοινωνία μὲ τὸν ἴδιο τὸν σατανᾶ, καὶ στὴν ἄπειρη κακία του θὰ τὸν πλησιάζει ὅλο καὶ περισσότερο. Αὐτὸ θὰ εἶναι τὸ αἰώνιο βάσανο τῶν ἁμαρτωλῶν. Θὰ αἰσθάνονται δηλαδὴ πὼς ὁ Θεὸς τοὺς ἔχει ἀφήσει, πὼς εἶναι καταραμένοι, θὰ πνίγονται μέσα στὴν κακία καὶ τὸ μίσος τοὺς κατὰ τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ἀγαθοῦ. 

Μήπως ὁ Θεὸς «φταίει» γι’ αὐτό; Μήπως Αὐτὸς τοὺς ἔχει καταδικάσει στὴν αἰώνιο βάσανο; Αὐτοὶ οἱ ἴδιοι ἔχουν δυστυχῶς καταδικάσει τὸν ἑαυτό τους, μόνοι τους διάλεξαν τὴν ὁδὸ τοῦ κακοῦ. Αὐτὸς τοὺς ἀφήνει ἐλεύθερους νὰ ἀκολουθοῦν γιὰ πάντα αὐτὴ τὴν ὁδό. 

(ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ, ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΡΙΜΑΙΑΣ, ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΕΣ, ΤΟΜΟΣ Γ’, Σέλ. 309 – 318., ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ», Η/Ὑ ἐπιμέλεια: Μοναχῆς Θεοδοσίας, Κωνσταντίνας Κυριακούλη, Ἰωάννου Τρίτου)

alopsis