Γράφει η Μάρω Σιδέρη
Από την εποχή της Περσεφόνης το στάρι και το ρόδι ενώνονται για να συμβολίσουν το παιχνίδι θανάτου και ζωής για τον Έλληνα:
Από τη μια το σιτάρι ο καρπός της γης, σύμβολο της ζωής που για να γεννηθεί "θάβεται" σε μια μήτρα. Από την άλλη το ρόδι, σύμβολο ενός "γλυκού" θανάτου, ο καρπός του Άδη (με ρόδι τάισε την Περσεφόνη ο Πλούτωνας για να τη δέσει μαζί του). Και τα δυο μαζί ενωμένα, σιτάρι και ρόδι, φτιάχνουν από παλιά μια επικοινωνία που κρατά αιώνες:
Ψυχοσάββατο σήμερα και οι άνθρωποί μας που είναι κάπου αλλού, δέχονται την αγάπη και τις προσευχές μας, όλων μαζί. Αν ο Παράδεισος είναι μια παρέα, το Ψυχοσάββατο ενώνει κι εμάς σε μια παρέα: μην κλαίς μόνος σου, έλα να γίνουμε παρεάκι κι όλοι μαζί να κεράσουμε την εκεί συντροφιά με καρπούς του δικού της παρελθόντος και του δικού μας μέλλοντος...
Γιατί αν το καλοσκεφτείς αυτό είναι το ψυχοσάββατο: η ένωση του παρελθόντος και του μέλλοντος στο παρόν... και η ένωση αυτή γίνεται με φωτιά (η φλόγα του κεριού, σύμβολο των ψυχών που βγαίνουν ζωντανοί και φωτεινοί μέσα από το θάνατο του κέρινού τους σώματος) και με καρπούς: το σιτάρι, το ρόδι, κι όχι μόνο: ζάχαρη για να είναι το ταξίδι τους γλυκό και για να γλυκάνει ο δικός μας πόνος... Μαιντανό, για να είναι καταπράσινα τα λιβάδια όπου περπατούν και αναπαύονται... Κανέλα για να θυμούνται τα αρώματα της ζωής που άφησαν πίσω... Ξηροί καρποί για να τρέφονται, τριμμένη φρυγανιά για να είναι ανάλαφρο το χώμα όπου κοιμούνται... και φυσικά σταφίδα, αγαπημένος καρπός των Ελλήνων από την εποχή του Διονύσου, παιδί της Αμπέλου της αληθινής, παιδί της Ανάστασης...
Κι όλα αυτά δεμένα μαζί, σε ΈΝΑ πιατελάκι για να θρέψει όλες τις ψυχές, όπως το δισκοπότηρο που αν και ΕΝΑ θρέφει όλους τους ζώντες.
Τα κόλυβα είναι το μοναδικό κέρασμα που ενώνει τους δυο φαινομενικά αταίριαστους κόσμους και τις φαινομενικά αταίριαστες εποχές: από πολύ παλιά οι ¨Ελληνες πίστευαν πως το βαρκάρη του κάτω κόσμου πρέπει να τον πληρώσει η ψυχή με χρυσό νόμισμα, τον "κόλλυβο" για να την περάσει ήρεμα απέναντι κι όλοι -εκτός από τον κυνικό φιλόσοφο Μένιππο που με το περίφημο "ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος" μπλόκαρε το σύστημα- πέρασαν τα νερά της Στυγός έχοντας στο στόμα τους τον κόλλυβο, δώρο των ζωντανών στον αγαπημένο τους που ταξίδεψε. Με την πίστη στην Ανάσταση του Θεανθρώπου ο Άδης ενεκρώθη, και το ταξίδι των ανθρώπων είναι πια ανοδικό: δεν είναι σπηλιά ο κόσμος μετά το θάνατο: είναι Ουρανός, κάτι σαν τον πλατωνικό κόσμο των ιδεών... κι αφού τον "κόλλυβο" για όλους μας τον πλήρωσε ο Ένας, καρποί της γης είναι πια αυτά που στέλνουμε στα στόματα των αγαπημένων μας, μαζί με την αγάπη μας και τις ικεσίες να μη μας ξεχνούν...
Ψυχοσάββατο σήμερα: μια επικοινωνία που κρατά αιώνες, μια αιώνια επικοινωνία... πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς; Αφού ο Θάνατος δεν είναι το τέλος, αλλά το άλλο, αυτή η επικοινωνία δε μπορεί παρά να ταξιδεύει αιώνια, να συνδέει τις δυο παρέες σε ένα κοινό τραπέζι, σε ένα κοινό πιατελάκι, σε ένα κερί, σε ένα δάκρυ, σε μια αόρατη ζεστή αγκαλιά...
Καλή Ανάπαυση αγαπημένοι μας...
Υ.Γ. ένας καλός φίλος αναρωτήθηκε αν ο δικός του αγαπημένος τον ακούει από εκεί ψηλά... μην τον ρωτάς αν σ' ακούει, αδερφέ, αυτό είναι δεδομένο... ζήτα του να βρει τρόπο να σου ψιθυρίσει πιο δυνατά την απάντησή του σε όσα του λες... Εκεί κολλάμε όλοι: πως δεν ακούμε τι μας απαντούν όταν τους μιλάμε... .
