Οἱ Νικολαΐται ἦσαν Γνωστικοί. Ὅλοι οἱ Γνωστικοί εἴχανε μίαν βασικήν ἀρχήν: τόν δυϊσμόν, τήν δυαρχίαν, ὅπου ἔχομε δύο θεούς: τόν θεόν τοῦ καλοῦ καί τόν θεόν τοῦ κακοῦ. Ἀκόμη τήν δυαρχία τήν ἐπεξέτειναν καί στό θέμα τοῦ οὐρανοῦ καί τοῦ πνεύματος, καί τῆς γῆς καί τῆς ὕλης· ὅτι ὁ οὐρανός καί τό πνεῦμα εἶναι δημιούργημα αὐτοῦ τοῦ ἀγαθοῦ θεοῦ, ἐνῶ ἡ ὕλη καί ὁ κόσμος εἶναι δημιούργημα αὐτοῦ τοῦ κακοῦ θεοῦ. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι δημιούργημα καί τῶν δύο θεῶν· τό μέν πνεῦμα του εἶναι δημιούργημα τοῦ ἀγαθοῦ θεοῦ, τό δέ σῶμα του εἶναι δημιούργημα τοῦ κακοῦ θεοῦ –ἔτσι λέγεται ὁ Θεός Δημιουργός: ὁ κακός θεός !
Περιττόν νά σᾶς πῶ, τό καταλαβαίνετε καί μόνοι σας, πόσο αἱρετικά πράγματα εἶναι αὐτά. Καί μόνο διότι εἰσάγουν δύο ἀρχές, δύο θεούς, ἔ, τό καταλαβαίνετε πέρα γιά πέρα. Ὁ Θεός εἶναι ὁ δημιουργός τῶν πάντων, ἀγαπητοί μου. Δέν ὑπάρχει θεός τοῦ κακοῦ καί θεός τοῦ καλοῦ · οὔτε ἀκόμη ἔχουμε δυαρχία· οὔτε εἶναι συναιώνιος καί συνάναρχος ἡ ὕλη, ὅπως θά ἤθελαν αὐτοί ὅλοι οἱ δυϊσταί νά πιστεύουν καί νά ὑποστηρίζουν.
Ὁπότε τό σῶμα ἐθεωρεῖτο πηγή κακοῦ· γι’ αὐτό ἔπρεπε νά ἀπαλλαχθῶ ἀπό τό σῶμα.
