Τρίτη 6 Αυγούστου 2019

Είναι κακό να μιλάμε πολύ;



Eίναι κακό πράμα να μιλάμε πολύ;
Υπάρχουν συχνές περιπτώσεις που μπορεί να θέλουμε να μιλάμε συνέχεια για διάφορα θέματα στους φίλους μας, στους συγγενείς μας και σε άλλους χωρίς να έχουν κακό περιεχόμενο. Υπάρχει πρόβλημα να το κάνουμε; Όλοι ξέρουμε την παροιμία «τα πολλά λόγια είναι φτώχεια» όμως αν νιώθουμε άσχημα να μένουμε σιωπηλοί πειράζει να πολυλογούμε με κάποιον για πολλή ώρα ή σε συνεχόμενα και τακτά διαστήματα;
Στην Παλαιά Διαθήκη, στο βιβλίο του «Εκκλησιαστή», γράφει: «καιρὸς τοῦ σιγᾶν καὶ καιρὸς τοῦ λαλεῖν» (Εκκλ. γ΄ 7). Δηλαδή, υπάρχει κατάλληλη ώρα να σιωπάς και κατάλληλη ώρα να μιλάς. Δεν είναι σωστό ούτε να μη μιλάς καθόλου ούτε να μιλάς όλη την ώρα.
Στην Καινή Διαθήκη, ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος λέει: «εἴ τις ἐν λόγῳ οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνήρ» (Ιακ. γ΄ 2). Όποιος δε φταίει στα λόγια, αυτός είναι τέλειος. Τα λόγια μας αντανακλούν την ψυχή μας. Και αντίστροφα, η ψυχή μας αντανακλάται πάνω στα λόγια μας. «ἐκ τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας τὸ στόμα λαλεῖ» (Ματθ. ιβ΄ 34), λέει ο Χριστός. Έχουν σημασία λοιπόν τα λόγια μας.
Τώρα την Μεγάλη Τεσσαρακοστή ακούμε συχνά την πολύ ωραία προσευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου, που λέει, μεταξύ άλλων: «Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, (…) πνεῦμα ἀργολογίας μή μοι δῷς». Αργολογία σημαίνει το να λες πράγματα που δε χρειάζεται. Γιατί, αν συνεχώς μιλάς, πού θα βρεις χρόνο να ασχοληθείς με τον εαυτό σου;
Είναι τόσο κακό να μιλάμε πολύ;
Η επικοινωνία είναι κάτι θετικό. Επικοινωνία δεν είναι μόνο να μιλάς. Είναι και το να νοιάζεσαι, να ακούς, να προσφέρεις, ένα νεύμα, μια χειρονομία, η παρουσία σου. Είναι το να «βγαίνεις από το καβούκι σου» και να συναντάς τον άλλο. Με αυτή την έννοια, όσο περισσότερο επικοινωνούμε τόσο καλύτερα.
Σημασία όμως έχει πιο πολύ το τι λέμε όταν μιλάμε.
Ο σοφός Σωκράτης όταν κάποιος πήγε να του πει κάτι, τον διέκοψε πριν μιλήσει και του ζήτησε να απαντήσει σε τρεις ερωτήσεις: αυτό που θες είναι αλήθεια ή ψέματα; είναι καλό ή κακό; είναι χρήσιμο ή άχρηστο; Κι εμείς εφόσον μπορούμε να απαντήσουμε θετικά σε αυτά τα ερωτήματα, τότε μπορούμε να διατυπώσουμε σε λόγια αυτό που σκεφτήκαμε.
Έπειτα, όσο περισσότερο μιλάμε τόσο πιο πιθανό είναι να σφάλουμε: «ἐκ πολυλογίας οὐκ ἐκφεύξῃ ἁμαρτίαν» (Παροιμ. ι΄ 19). Κι ακόμα, η πολυλογία εύκολα καταντά κουραστική – κάποιες φορές και ανυπόφορη.
Μην ξεχνάμε βέβαια ότι υπάρχουν διάφοροι χαρακτήρες. Όλοι έχουν τη χάρη τους. Δεν είναι καλύτερος αυτός που μιλάει λιγότερο, ούτε και το αντίθετο. Πόσο ξεκούραστα νιώθουμε πολλές φορές όταν ο άλλος έχει πάντα κάτι να πει, με πρόσχαρο και καλοσυνάτο λόγο. Σπάει τον πάγο, δημιουργεί ευχάριστο κλίμα, διώχνει την αμηχανία. Άλλες φορές παρηγορεί, στηρίζει, συμβουλεύει. Θυμόμαστε τότε αυτό που λέει «ὁ λόγος ὑμῶν πάντοτε ἐν χάριτι, ἅλατι ἠρτυμένος» (Κολ. δ΄ 6).
agonistes