Δυστυχώς όπου σταθή κανείς ακούει επικρίσεις και
παράπονα για τους κληρικούς μας για την αδράνεια της Εκκλησίας μας. Αυτό
στενοχωρεί και θλίβει κάθε Ορθόδοξο Χριστιανό και πολύ περισσότερο
εκείνους που έχουν πιο στενούς πνευματικούς δεσμούς με την Εκκλησία.
Η αλήθεια είναι ότι εξ’ αιτίας κάποιων
αναξίων κληρικών γενικεύεται ή δυσφήμιση της Εκκλησίας και πως
εξογκώνονται τα παραστρατήματα των ιερωμένων, κι’ αυτό είναι φυσικό,
επειδή ο λαός έχει την απαίτηση οι κληρικοί να είναι χωρίς κηλίδα,
αλλοιώς δεν τους αναγνωρίζει για πνευματικούς οδηγούς του. Οι πολλοί δεν
είναι σε θέσι να ξεχωρίσουν το πρόσωπο από το πνευματικό λειτούργημα
που κάνει και επηρεάζονται τόσο πολύ από κάποιο σκάνδαλο που
φημολογείται για έναν ιερωμένο, ώστε γίνονται άπιστοι, δεν πατούν πια σε
εκκλησία και είναι πολύ δύσκολο έναν τέτοιο αγανακτισμένο αποστάτη να
τον συμφιλιώση κανείς με την Εκκλησία. Μήτε ένας Χρυσόστομος μπορεί να
κάνει ένα τέτοιο κατόρθωμα. Αφήνω πως όποιος επιχειρήση να μετατρέψη
έναν τέτοιον άνθρωπο από την απέχθεια που πήρε για την θρησκεία, θα βρή
τον μπελά του και μπορεί ν’ ακούση ότι ”κι’ αυτός είναι υποκριτής, γιατί
σκεπάζει τις αθλιότητες των παπάδων”. Οι τέτοιοι άνθρωποι, αν δεν
γίνουν ολότελα άθεοι, πηγαίνουν και γίνονται χιλιαστές ή ευαγγελιστές ή
παπικοί ή προτεστάντες.
Τα σκάνδαλα των ρασοφόρων μας είναι η
σπουδαιότερη αιτία που πληθαίνουν οι αιρετικοί, και μάλιστα, αυτοί οι
νέοι προσύλητοι γίνονται φανατικώτατοι μέσα στην αίρεση που προσχωρούν,
αηδιασμένοι από τους ανάξιους ιερωμένους μας. Για τούτο πρέπει να
τρέμουν οι κληρικοί μην τυχόν ακουσθή το παραμικρό σε βάρος τους, γιατί
οι ψυχές που χάνονται θα ζητηθούν μια μέρα απ’ αυτούς. Ο Χριστός είπε
στους μαθητές του ότι αυτοί είναι το φως του κόσμου και το άλας της Γης,
και ότι πρέπει να λάμψει το φως τους έμπροσθεν των ανθρώπων για να
ιδούνε τα καλά έργα τους και δοξάσουν τον πατέρα τον εν τοις ουρανοίς.
Λοιπόν, κι’ όταν γίνεται το ανάποδο, δηλαδή όταν οι άνθρωποι βλέπουν τα
κακά έργα τους, αντί να δοξάσουν το Θεό, θα τον βλασφημήσουν. Και αιτία
θα είναι όχι οι άθεοι, όχι οι εχθροί του Χριστού, αλλά οι ίδιοι οι
μαθητές και αντιπρόσωποι του στον κόσμο, ”οι κεχρισμένοι”.
Πάντα, σε κάθε εποχή, υπήρχαν οι ανάξιοι
κληρικοί, κοντά στους αγίους ρασοφόρους. Αλλά σήμερα το πράγμα
εχειροτέρεψε κατά πολύ. Μία από τις πολλές αιτίες αυτής της θλιβερής
καταστάσεως είναι ότι γίνονται συχνά κληρικοί κάποιοι άνθρωποι που δεν
έχουν κλίση στην θρησκεία και που γι’ αυτούς το ρασοφορείν είναι ένα
επάγγελμα. Ο ιερεύς όχι μοναχά πρέπει να έχει κλίση στην θρησκεία, αλλά
να φλέγεται από πίστη και αγάπη προς τα θεία, να είναι ”τω πνεύματι
ζέων”, όπως λέγει ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Και να τελεί την θείαν
μυσταγωγία με τέτοια κατάνυξη, που πολλές φορές να δακρύζη μπροστά στην
Αγία Τράπεζα, ιερουργώντας με φόβο και τρόμο. Ενώ πολλοί από τους
σημερινούς ρασοφόρους, αντί η ευσέβεια τους και η κατάνυξή τους να
συνεπάρη τους εκκλησιαζομένους, τους παγώνει η ατονία, η αδιαφορία και η
ψυχρότητα με την οποία εκτελούν την ιεροτελεστίες. Σ’ αυτό συνεργεί και
η άθλια θυμελική μουσική που ακούεται σε πολλούς ναούς αντί για
ψαλμωδίες…
Επειδή λοιπόν λείψανε από την Εκκλησία μας
ιερωμένοι που έχουν φωτιά μέσα τους, η Εκκλησία αυτή δεν μπορεί παρά να
βραδυπορή, ασυγκίνητη κι’ αδιάφορη για όσα θα έπρεπε να την ενδιαφέρουν
ζωηρά, αδιάφορη για ότι το ποίμνιο της σκανδαλίζεται και δοκιμάζεται
σκληρά η πίστη του από τα καμώματα μερικών ιερωμένων, αδιάφορων για την
παραμόρφωση της ιεράς παραδόσεως, αδιάφορη για τα τέκνα της που την
αρνιούνται, για να πυκνώσουν τις τάξεις των διαφόρων αιρετικών, με
κίνδυνο αυτή η αιμοραγία της να καταντήση θανάσιμη γι’ αυτήν.
Ο τρόπος με τον οποίον θα μπορούσε να
διορθωθή τούτη η πολύ θλιβερή κατάστασις, φανερώνεται από τα παραπάνω
συμπτώματα ότι είναι πολύ απλός, είναι όμως και πολύ δύσκολη η θεραπεία
της. Γιατί για την Εκκλησία του Χριστού δεν υπάρχει κανένα φάρμακο, ούτε
καμμιά μαγική ράβδος, αφού η ίδια έχει έργο της την καθοδήγηδη και την
σωτηρία των ανθρώπων.
Η θεραπεία βρίσκεται στα χέρια της, και είναι
η κάθαρσή της από στοιχεία κακά για την ύψιστη αποστολή της. Όταν γίνη,
ακόμα και σχετικά, μια τέτοια κάθαρση, θα μπορέσουν να καταταχθούν στην
υπηρεσία της αγνοί και άξιοι κληρικοί, με βαθιά πίστη και με
ανιδιοτέλεια, ”τω πνεύματι ζέοντες”, για τους οποίους θα είναι ”ως
αγαπητά τα σκηνώματα του Κυρίου των δυνάμεων”. Και όταν γίνη αυτή η
επάνδρωση της Εκκλησίας μας με στοιχεία σοβαρά, εκλεκτά και αξιοσέβαστα,
τότε το ιερό δέντρο της Εκκλησίας θα παρουσιασθή, μέσα σε λίγα χρόνια,
κατάφορτο από καρπούς ”ως κατάκαρπος ελαία” προς χαράν των πιστών
Ορθοδόξων, και προς δόξαν του Θεού.
Τότε θα λείψη αυτό το θανατερό μούδιασμα, που
την κατέχει σήμερα κι’ η απίστευτη αδιαφορία της για όσα την αφορούν,
ακόμα και για ζητήματα ζωής και θανάτου γι’ αυτήν. Οι καλοί εκπρόσωποί
της θα στέκονται ανύστακτοι φρουροί της, ημέρας και νυκτός, και τότε θα
λάμψη το ανέσπερο φως της Ορθοδόξου πίστεως μέχρι περάτων της
Οικουμένης, μέσα στο σκοτάδι που πλακώνει σήμερα τον κόσμο. ”Ιδού νυν
καιρός Ευπρόσδεκτος” για να γίνη αυτό.
Αλλά ”η βασιλεία του Θεού βιάζεται και οι
βιασταί αρπάζουσιν αυτήν”. Η Εκκλησία του Χριστού πρέπει να έχει
υπηρέτες που να είναι αφοσιωμένοι σ’ αυτήν και έτοιμοι για θυσίες, κατά
το ματωμένο υπόδειγμα του σταυρωμένου αρχηγού της.
Η Εκκλησία του Χριστού πρέπει να υπηρετείται
και να φυλάγεται από ψυχές ηρωϊκές που να είναι έτοιμες όχι μόνον για
θυσίες υλικές και σωματικές, αλλά και για πνευματικές, που είναι ίσως
πιο δύσκολες. Τέτοιες θυσίες είναι το να ταπεινώνεται ο ένας μπροστά
στον άλλον, το να μη λογαριάζει το συμφέρον του, το να βάζη το καλό και
την προκοπή της Εκκλησίας απάνω από τη δική του, το να θυσιάζεται ως
καλός ποιμήν για τα πρόβατα του Χριστού κ.τ.λ.
Όλα αυτά δεν μπορεί να τα έχει ένα ιερωμένος,
αν δεν έχει πίστη φλογερή και ατράνταχτη και θερμουργό κι αν δεν
πιστεύη ότι ”ουκ έχει μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλουσαν επιζητεί”.
Μια Ορθόδοξη Ελληνική Εκκλησία, που θα έχει
τέτοιους άγρυπνους και αδέκαστους φρουρούς, θα είναι η κιβωτός της
Αλήθειας, που θα πλέη απάνω στα θολά κι’ αφρισμένα νερά του παγκόσμιου
Ωκεανού της αμαρτίας και απωλείας.
Πόσο πάσχουμε, πόση θλίψη νοιώθουμε, κάθε
φορά που θα παρουσιασθή κανένα σκάνδαλο σε βάρος κάποιου κληρικού! Αν
ήτανε τρόπος να πέφτουν σε μας οι κατηγόριες, αντί σ’ εκείνους, σ’ εμάς
που οι πράξεις μας δεν αντανακλούν την Εκκλησία.
Ο ευλαβής Λαός μας δεν αισθάνεται την ανάγκη
να ακούη βαθυστόχαστες θεολογίες με πανεπιστήμια και με διπλώματα, ούτε
παγκόσμια συμβούλια και ”διαλόγους”. Ο πόθος του είναι να ακούση ότι
υπάρχει κάποιος ρασοφόρος, ιερεύς ή καλόγερος, που έχει καθαρή ζωή, ας
είναι και αγράμματος. Τόση είναι η διψα του για αγιότητα, που φτάνει να
είναι ένας ιερωμένος μονάχα ενάρετος, και τον λένε άγιον.
Πιστεύουμε ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι ο
φύλακας της Αλήθειας του Χριστού, ο μόνος φύλακας. Αν φανούμε ανάξιοι να
έχουμε αυτόν τον θησαυρό, θα χάσουμε, θα τον πάρη ο Κύριος από τα χέρια
μας, όπως απέτρεψε το πρόσωπο του, τον παλαιό καιρό, από τους Εβραίους.
Και ότι η Εκκλησία μας κατέχει την αλήθεια
αυτή, το φανερώνουν, χωρίς να θέλουν, ακόμα και οι παπικοί, που κατά τα
τελευταία χρόνια εκδηλώνουν το θαυμασμό τους για τα πατερικά μας
κείμενα, για την υμνολογία μας και για την υμνογραφία μας, και γενικά
για την λατρεία μας. Αυτό είναι σαν να ομολογούν ότι η Εκκλησία μας
είναι ”η Μία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία” κι ότι αυτά που αναφέραμε
παραπάνω, είναι η έκφρασις της πνευματικής ουσίας της, ότι είναι το
καθρέφτισμα της στον αισθητό κόσμο. Και δεν μπορεί το καθρέφτισμά της
παρά να έχη ανταπόκριση με εκείνο που καθρεφτίζεται και μάλιστα να είναι
μια αδύνατη σκιά του.
Ας παρακαλούμε, λοιπόν, νύχτα-μέρα, και με
δάκρυα τον Κύριο να μη μας στερήση από το αθάνατο αυτό στεφάνι που έβαλε
απάνω στο κεφάλι μας, και που τα άφθορα άνθη του ποτισθήκανε από το
άγιον αίμα μυριάδων μαρτύρων, από καταβολής Χριστιανισμού. Κι’ ας
κράξουμε με κλαυθμό: ”Μη αποστρέψεις το πρόσωπο Σου από του λαού σου,
ότι θλίβεται. Ταχύ επάκουσον αυτού, πρόσχες τη Εκκλησία Σου και λύτρωσον
αυτή".
Ασάλευτο Θεμέλιο (Φώτης Κόντογλου)
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΚΡΙΤΑΣ, 1993
alopsis 
