Η έννοια των επιτιμίων

 Τά ἐπιτίμια, ὁ χρόνος ἀποχῆς ἀπό τήν Θεία Κοινωνία, εἶναι ὁ χρόνος πού χρειάζεται ὁ ἄνθρωπος, ἡ ψυχή καί τό σῶμα του, γιά νά καθαριστοῦν ἀπό τήν συγκεκριμένη ἁμαρτία καί νά ἐπανέλθουν στήν κατάσταση τῆς πνευματικῆς ὑγείας καί καθαρότητος. Ὅταν τηρηθεῖ τό ἐπιτίμιο καί μέ τήν εὐλογία τοῦ Πνευματικοῦ, μπορεῖ ὁ πιστός νά κοινωνήσει. Τότε κοινωνεῖ ὅσο γίνεται (κατά τό δυνατόν) λιγότερο ἀνάξια, ἀφοῦ ἀληθινά ἄξιος δέν εἶναι κανείς, καί ἡ Θεία Κοινωνία δέν γίνεται «εἰς κρῖμα ἤ εἰς κατάκριμα», ἀλλά «εἰς ζωήν αἰώνιον»[1].

Ὅπως σέ κάποιον πού ἔχει πάθει λ.χ. γαστρορραγία δέν ἐπιτρέπεται νά φάγει κρέας ἤ ἄλλα βαριά φαγητά, διότι θά πάθει μεγαλύτερη ζημία στήν ὑγεία του, ἔτσι καί ὅποιος κοινωνεῖ χωρίς τίς ἀναγκαῖες προϋποθέσεις (μετάνοια, καθαρότητα, ἀγάπη μέ ὅλους, εὐλογία ἀπό διακριτικό πνευματικό ὁδηγό, ἐκπλήρωση τῶν ἐπιτιμίων) ἀντί νά ὠφελεῖται βλάπτεται. Γι’ αὐτό, διδάσκει ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος στούς Κορινθίους, ὅτι «πολλοί ἀρρωσταίνετε καί ἀρκετοί πεθαίνουν»[2], διότι κοινωνεῖτε ἀνάξια, ἀπροετοίμαστοι, χωρίς αὐτοεξέταση, μετάνοια καί ἐξομολόγηση, χωρίς συναίσθηση τοῦ τί κάνετε. «Καθένας πού κοινωνεῖ ἀνάξια, ἐσθίει καί πίνει κατάκριμα»[3], συμπληρώνει.

Τά ἐπιτίμια ὑποδηλώνουν τόν βαθμό τῆς βλάβης καί τῆς ψυχοσωματικῆς μόλυνσης πού δημιουργοῦν οἱ διάφορες ἁμαρτίες στόν παρεκτρεπόμενο ἄνθρωπο.

Ὅσο βαρύτερη εἶναι ἡ ἁμαρτία-βλάβη-μόλυνση, τόσο μεγαλύτερος εἶναι καί ὁ χρόνος ἀποχῆς ἀπό τήν Θεία Κοινωνία. Ἐπίσης, κατά τήν διάκριση τοῦ Πνευματικοῦ, ἀνάλογα μέ τήν ἡλικία καί τήν σωματική ὑγεία τοῦ ἐξομολογουμένου, ὁ Πνευματικός μπορεῖ νά ὁρίσει ὡς θεραπευτικά φάρμακα νηστεία, ἀγρυπνία, μετάνοιες-γονυκλισίες, ἐλεημοσύνες κ.λ.π. γιά τήν κάθαρση-θεραπεία τοῦ πληγωμένου (ἀπό τόν πονηρό καί τήν ἁμαρτία) ἀνθρώπου. Ἑπομένως, τά ἐπιτίμια δέν ἔχουν χαρακτήρα τιμωρητικό, ἀλλά θεραπευτικό καί φανερώνουν τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας στόν ἄρρωστο πνευματικά ἄνθρωπο. Δέν ὑποδηλώνουν σκληρότητα ἤ αὐστηρότητα, ὅπως δέν εἶναι σκληρός καί ὁ γιατρός πού ἀπαγορεύει στόν πάσχοντα κάποιες τροφές, γιά κάποιο χρονικό διάστημα, γιά νά μήν πάθει μεγαλύτερη ζημία στήν ὑγεία του.
Ἀπόσπασμα ἀπό τό Βιβλίο: Ἐν Χριστῷ ἀγάπη ἤ Μεταπατερική θεολογία (Ἀρχ. Σάββα Ἁγιορείτου) – Νέο βιβλίο
[1]               Βλ. Ἀκολουθία τῆς Θείας Μεταλήψεως.

[2]               Α΄Κορ. 11, 30: «Διά τοῦτο ἐν ὑμῖν πολλοί ἀσθενεῖς καί ἄρρωστοι, καί κοιμῶνται ἱκανοί».

[3]               Πρβλ. Α΄Κορ. 11, 28-29: «δοκιμαζέτω δέ ἄνθρωπος ἑαυτόν, καί οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καί ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω· ὁ γάρ ἐσθίων καί πίνων ἀναξίως κρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει καί πίνει, μή διακρίνων τό σῶμα τοῦ Κυρίου».