π. Σπυρίδων Σκουτής
Πολλά ακούγονται περί νηστείας αυτές τις μέρες. Σε κάθε σαρακοστή Χριστουγέννων, Πάσχα ή της Παναγίας γράφονται απίστευτα πράγματα που φτάνουν στην κατάσταση του τραγικού.
Αναρτήσεις του στυλ «Μην κάνεις νηστεία, κάνε ελεημοσύνη είναι το ίδιο», «Νήστεψε από τη γλώσσα δεν έχουν σημασία τα φαγητά» κλπ.
Να βάλουμε λιγάκι τα πράγματα στη σωστή τους βάση. Κάνουμε λάθος αν
κουβεντιάζουμε περί νηστείας σε επίπεδο ηθικολογικό δηλαδή τι μπορούμε
να κάνουμε για να τηρήσουμε τη νηστεία και να είμαστε καλοί με τον Θεό.
Αυτό προσβάλει τη νηστεία ως άσκηση. Τη νηστεία δεν την έχει ανάγκη ο
Θεός. Η νηστεία είναι μια άσκηση θεληματική που έχει ως αιτία τον έρωτά
μας για τον Θεό. Έχω πείνα για τον Θεό, δεν θέλω να φάω γιατί είμαι
ερωτευμένος μαζί Του και δεν βλέπω τίποτα άλλο παρά μόνο ΕΚΕΙΝΟΝ αυτή
την περίοδο.
Άρα η νηστεία είναι ερωτική άσκηση για να κάνω την ύπαρξή μου αυτό
για το οποίο πλάσθηκε, να ερωτευτεί τον Δημιουργό της. Το ότι η Εκκλησία
την τοποθετεί σε συγκεκριμένη περίοδο αυτό είναι συγκλονιστικό διότι
έτσι παρουσιάζει και ένα λειτουργικό και εκκλησιαστικό βίωμα αλλιώς θα
ήταν μια πολύ ωραία δίαιτα αποτοξίνωσης.
Η νηστεία είναι η γνωμική χρήση του φυσικού θελήματος της
αυτοσυντήρησης με μια πράξη άκρως ερωτική και αγαπητική προς το
αγαπημένο πρόσωπο. Νηστεία σημαίνει πράξη υποδοχής μια σχέσης που μου
δίνει ζωή και τα άλλα τα αφήνω πίσω μου ακόμα και το φαΐ που βιολογικά
με συντηρεί αλλά είμαι στραμμένος σε μια άλλη πηγή που δίνει ζωή σε όλη
μου την ύπαρξη.
Πρακτικά η ασκητική της νηστείας συνδέεται πνευματικά με όλες τις
αισθήσεις. Δεν γίνεται να τρως αλλά να μην κατακρίνεις, η γαστριμαργία
τροφοδοτεί την φιλαυτία και πολλά πάθη στον άνθρωπο διότι τα πάντα
εσωτερικά είναι συνδεδεμένα και δεν μπορείς να τα απομονώσεις. Η νηστεία
μοιάζει και σαν φάρμακο που δεν το παίρνω για να ικανοποιήσω τον γιατρό
αλλά διότι εγώ το έχω ανάγκη για να θεραπευτώ από τα πάθη μου. Οι
πατέρες όταν μιλάνε για νηστεία τοποθετούν την άσκηση σε όλες τις
αισθήσεις και δεν τις απομονώνουν. Για τον λόγο αυτό η νηστεία ως άσκηση
όλων των αισθήσεων, για να φέρει πνευματικούς καρπούς, συνδέεται με την
προσευχή, τον εκκλησιασμό, την εξομολόγηση και τη Θεία Κοινωνία.
Χαλιναγωγώντας λοιπόν το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και κάνοντας
εγκράτεια αυτή την περίοδο, όταν μπορώ να κρατώ αυτά τα χαλινάρια με τη
χάρι του Θεού, τότε θα μπορέσω να κρατήσω και άλλα μικρότερα μέσα μου.
Γι’ αυτό πάντα η νηστεία πάει παρέα με την εγκράτεια, είναι δύο δυνατές
δυνάμεις που δεν τις καταργώ, απλά τις παιδαγωγώ εν Χριστώ μαζί με τον
πνευματικό και εμποτίζονται με τη χάρι του Θεού. Είναι μια πνευματική
προπόνηση για μια περίοδο που θα με βοηθήσει πνευματικά να αγαπήσω τον
Χριστό, τον συνάνθρωπό μου, να δω τις αντοχές μου και μέσα στον βυθό
της ύπαρξής μου να ανακαλύψω διάφορες πληγές που αιμορραγούν.
Νηστεύουμε όχι γιατί πρέπει! Αλλά δεν αντέχουμε να φάμε αυτή την
περίοδο διότι είμαστε ερωτευμένοι! Αυτή είναι η ορθόδοξη οντολογική
ασκητική μέσα στην Εκκλησία. Στην ορθόδοξη ασκητική η νηστεία είναι
αποτέλεσμα αλλά όταν είμαστε αρχάριοι ξεκινάει σαν αγώνας, σαν δηλαδή
αίτιο για να μπορέσουμε να αγωνιστούμε και να βάλουμε την ύπαρξη μας
στον θεραπευτικό δρόμο.
Αν δεν κάνω νηστεία αλλά βοηθήσω κάποιον φυσικά είναι υπέροχο για τον
άλλον, σ’ εμένα όμως θα δώσει απλά μια ηθική ικανοποίηση ίσως και
εγωισμό.
Όταν όμως νηστεύω και αυτό που τρώω το δίνω στον άλλον, αυτό είναι
μια εκούσια σταύρωση και μια αποκάλυψη της τριαδικής ενότητας στον
κτιστό κόσμο που σημαίνει ότι αυτή η ελεημοσύνη θα δώσει στον άλλον
εκτός από φαγητό και πνευματική τροφή αλλά και εγώ θα ωφεληθώ αφού ο
σταυρός αυτός θα γίνει αναστάσιμος. Τα υπόλοιπα είναι φθηνές ηθικολογίες
. . . .
Στην εκκλησία διψάμε για άσκηση, διψάμε για πόλεμο με τα πάθη και
τον εαυτό μας. Ο Χριστιανός βρίσκεται πάντα σε κίνηση και νήψη και δεν
κοιτάει να στρογγυλεύει τα πράγματα από τον καναπέ του.
http://euxh.gr/theologia/katixitika/nisteia-mia-erotiki-ekfrasi?fbclid=IwAR2yTZ0oIQcpMM1cHDaDpLS2uCd76AAOAog_A2z0K3h_ZiyKZS_9XIt-Kpc
