Το κράτημα τού Ρονάλντο
Ο Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής Ρονάλντο,
ένας από τους σύγχρονους θεούς του ποδοσφαίρου, εθεάθη σε διαφημιστικές
γιγαντοαφίσες στη θέση του γνωστού αγάλματος του Χριστού, που δεσπόζει
στην παλαιά πρωτεύουσα της Βραζιλίας Ρίο ντε Ζανέιρο.
Με τα χέρια σε
έκταση, στηριγμένος στο ένα πόδι σε φάση κίνησης, την οποία όμως
καταφέρνει να ελέγχη χάρη στα ελαστικά που έχει στα πόδια του,
διαφημίζει τα προϊόντα γνωστής εταιρείας ελαστικών. Η εταιρεία αυτή
τοποθέτησε τον Ρονάλντο στην θέση του αγάλματος του Χριστού για να δείξη
ότι τα ελαστικά της έχουν καλό κράτημα. Η εφευρετική θρασύτητα, όμως,
των διαφημιστών είναι ακράτητη.
Είναι πολλά τα παραδείγματα που
αποδεικνύουν ότι η διαφήμιση δεν έχει ούτε ιερό ούτε όσιο. Το “υλικό”
που εκμεταλλεύεται είναι όλα τα πάθη του ανθρώπου, από τα κατώτερα μέχρι
και την πρωτόγονη θρησκευτικότητα, που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο κόσμο.
Γι’ αυτό από την μια μεριά “λανσάρει” συνεχώς νέα είδωλα και από την
άλλη γελιοποιεί ή υποβιβάζει σύμβολα που μέχρι τώρα ήταν ιερά.
Θα περίμενε κανείς σε μια τέτοια
πρόκληση ο κόσμος να αντιδράση, όμως συμβαίνει το αντίθετο, ο κόσμος το
διασκεδάζει. Είναι γεγονός, βέβαια, ότι αυτό δεν μπορεί να γίνη εύκολα
στον δικό μας χώρο, με δικά μας ιερά σύμβολα. Δεν μπορεί για παράδειγμα
να χρησιμοποιηθή με ασεβή τρόπο και με σκοπό την διαφήμιση η εικόνα της
Παναγίας της Τήνου ή οι εικόνες του Πρωτάτου ή η Αγια-Σοφιά, χωρίς να
προκληθή αντίδραση, η οποία θα φέρη αντίθετα αποτελέσματα από τα
επιδιωκόμενα. Στον δυτικό κόσμο όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εκεί
η πίστη συνδεδεμένη με την μεταφυσική γκρεμίσθηκε και ο άνθρωπος έμεινε
με την υπεροψία της επιστήμης και την πρωτόγονη θρησκευτική κίνηση που
υπάρχει ανεξάληπτα μέσα του. Έτσι, μεταφυσικά φοβισμένος, αλλά και
υπερόπτης, ευχαριστιέται με ό,τι διασκεδάζει τους μεταφυσικούς φόβους
του. Ο Ρονάλντο στη θέση του Χριστού δεν τον ενοχλεί. Θαυμάζει μάλιστα
την επινοητικότητα του διαφημιστή και αγοράζει ευχάριστα προϊόν που
ασεβώς διαφημίζει.
Εγώ + Εγώ
Διάβαζα τον φετινό Ιούνιο σε ώρα
εξετάσεων τις προτάσεις και τους στίχους που κατέγραψαν κάποιοι μαθητές
στο θρανίο τους, την ώρα προφανώς που οι καθηγητές τους προσπαθούσαν
να τους μυήσουν στα μυστικά της επιστήμης... Αυτοί κατέγραφαν τα δικά τους
μυστικά. Τα πιο πολλά ήταν καημοί ερωτικοί, κάποια λίγα φιλοσοφικοί
στοχασμοί. Ένας μαθητής, αγανακτησμένος, όπως φαίνεται, από την πολλή
ερωτολογία και μάλλον διαισθανόμενος την απουσία της πραγματικής αγάπης,
με μεγάλη ειλικρίνεια και αυτοσαρκασμό έγραψε: “Εγώ + Εγώ = Love” και
από κάτω συμπλήρωσε: “κλωνοκατάσταση”. Στα συναισθήματά του έβλεπε
κλωνοποιημένο τον εαυτό, τον οποίο και μόνο είχε απέναντί του και
αγαπούσε. Η κλωνοποίηση του έδωσε τη δυνατότητα να εκφράση τον
ναρκισσισμό και τον αυτερωτισμό.
Δεν γνωρίζω αν ο ίδιος κατάλαβε την
καυτερή αλήθεια που διατύπωσε. Επιγραμματικά μονάχα θα σημειώσω, ότι
εξέφρασε με έναν άλλο τρόπο αυτό που ψάλλει ο άγιος Ανδρέας Κρήτης στον
Μεγάλο Κανόνα: “Αυτείδωλον εγενόμην τοις πάθεσι”. Επίσης περιέγραψε
τηλεγραφικά την κατάσταση των νέων, που μόνοι τους χορεύουν απένταντι
στους καθρέφτες κάποιων κλειστών κέντρων με μικρό έγχρωμο φωτισμό και
έντονη μουσική.
π.Θ.Α.Β.
Ἰούλιος 1998
