Γράφουν οι Ιλώνα Ιβανίδου, ψυχολόγος - παιδοψυχολόγος, Msc & Ζωή Κολοκοτρώνη, σχολική κοινωνική λειτουργός, Msc
Η πρόληψη και η διαχείριση της επιθετικής συμπεριφοράς των εφήβων απαιτεί μια υντονισμένη προσπάθεια από γονείς, εκπαιδευτικούς και την κοινωνία γενικότερα
Η εφηβεία είναι μια περίοδος γεμάτη προκλήσεις, αναζητήσεις και έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις. Οι έφηβοι προσπαθούν να διαμορφώσουν την ταυτότητά τους, να βρουν τη θέση τους στον κόσμο και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους - συχνά με τρόπους που μπορεί να φαίνονται ακραίοι. Τα τελευταία χρόνια, όμως, παρατηρείται μια αυξανόμενη επιθετικότητα στους εφήβους, η οποία φαίνεται να επηρεάζεται και από τη συνεχή έκθεση στη βία μέσω των social media.
Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει μέρος της
καθημερινότητας των εφήβων, παρέχοντάς τους συνεχή πρόσβαση σε εικόνες,
βίντεο και περιεχόμενο που συχνά προωθεί τη βία. Είτε πρόκειται για
viral βίντεο με σχολικούς καβγάδες, είτε για προκλητικές αναρτήσεις που
εξυμνούν την επιθετικότητα, το μήνυμα που λαμβάνουν πολλοί έφηβοι είναι
ότι η βία είναι αποδεκτή - ή ακόμα και «cool». Η συνεχής προβολή τέτοιων
εικόνων μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή απευαισθητοποίηση.
Οι έφηβοι αρχίζουν να βλέπουν τη βία ως φυσιολογική αντίδραση σε συγκρούσεις ή ως μέσο επιβολής και κοινωνικής επιρροής.
Επιπλέον,
η ανωνυμία του διαδικτύου και η αίσθηση ότι δεν υπάρχουν συνέπειες
ενθαρρύνουν την επιθετικότητα, είτε μέσω διαδικτυακού εκφοβισμού
(cyberbullying) είτε και στην πραγματική ζωή
Πώς επηρεάζεται η συμπεριφορά των εφήβων; Η έκθεση στη βία των social media δεν επηρεάζει όλους τους εφήβους με τον ίδιο τρόπο. Ωστόσο, μελέτες δείχνουν ότι όσοι βλέπουν συχνά βίαιο περιεχόμενο: Έχουν αυξημένες πιθανότητες να επιδείξουν επιθετική συμπεριφορά, δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και να επιλύσουν συγκρούσεις με υγιείς τρόπους, αναπτύσσουν μια στρεβλή αντίληψη για το τι είναι αποδεκτό στις κοινωνικές τους σχέσεις, αποκτούν χαμηλότερη ενσυναίσθηση απέναντι στα θύματα βίας. Ιδιαίτερα αν ένας έφηβος βιώνει πίεση, απογοήτευση ή έλλειψη υποστήριξης στο οικογενειακό ή σχολικό του περιβάλλον, η επιρροή της βίας από τα social media μπορεί να ενισχύσει τάσεις επιθετικότητας και παραβατικής συμπεριφοράς.
Τί μπορούμε να κάνουμε; Η πρόληψη και η διαχείριση της επιθετικής
συμπεριφοράς των εφήβων απαιτεί μια συντονισμένη προσπάθεια από γονείς,
εκπαιδευτικούς και την κοινωνία γενικότερα.
Συζήτηση και
ενημέρωση: Είναι σημαντικό οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να μιλούν
στους εφήβους για τις επιπτώσεις της βίας και να τους ενθαρρύνουν να
σκέφτονται κριτικά το περιεχόμενο που καταναλώνουν στα social media.
Θέσπιση ορίων: Ο έλεγχος του χρόνου που αφιερώνουν οι έφηβοι στα social media, καθώς και η αποτροπή της έκθεσής τους σε επιβλαβές περιεχόμενο, μπορεί να μειώσει την αρνητική επιρροή.
Ενίσχυση της ενσυναίσθησης: τέλος, η συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες, η ενασχόληση με τον αθλητισμό ή την τέχνη βοηθά τους εφήβους στην καθημερινότητά τους.
