Η μακαρία Λουντμίλα, μάμμη του αγίου Βεντσεσλάβου, βασιλέως της Βοημίας (28 Σεπτ.), ήταν σύζυγος του Τσέχου δούκα Βορσιβόι Α’ (870-894). Μαζί του δέχθηκε το ευαγγελικό κήρυγμα και βαπτίσθηκε από τον μεγάλο φωτιστή των Σλάβων άγιο Μεθόδιο (11 Μαΐου). Οι νεοφώτιστοι δούκες με ζήλο αφοσιώθηκαν στην χριστιανική ανατροφή των τέκνων τους και στην διάδοση του χριστιανισμού στην Βοημία. Έκτισαν πολλές εκκλησίες, στις οποίες τοποθετούσαν ιερείς που συντηρούσαν οι ίδιοι.
Ο Βορσιβόι πέθανε το 894, σε ηλικία τριάντα έξι ετών, αφήνοντας στην μακαρία Λουντμίλα τρεις γιους και μία θυγατέρα. Η νεαρή χήρα υπέμεινε την απώλεια του ανδρός της με γενναιότητα και υποταγή στο θείο θέλημα και, απελευθερωμένη από τους γήινους δεσμούς, διεμοίρασε την περιουσία της στους φτωχούς. Στον θρόνο, μετά τον πρωτότοκο γιο της Σπιτίχνιεφ Α’ (894-907), ανήλθε ο αδελφός του Βρατισλάβος Α’ (907-921). Αυτός, προτού πεθάνει, εμπιστεύθηκε την διακυβέρνηση του κράτους και την ανατροφή του πράου και άκακου γιου του Βεντσεσλάβου στην χριστιανή μητέρα του Λουντμίλα και όχι στην ασεβή γυναίκα του Δραγομίρα, που ήθελε να επιβάλει στην χώρα την ειδωλολατρία. Η Δραγομίρα, η οποία μισούσε την πεθερά της, εξεμάνη, διότι έτσι τα σκήπτρα διέφυγαν από τα χέρια της, και δωροδόκησε δύο έμπιστους βογιάρους να την θανατώσουν. Φθάνοντας οι φονείς στον πύργο της πόλεως Τέτσεν (σημερ. Děčin), όπου η φιλήσυχη βασίλισσα είχε απομακρυνθεί ένεκα των διαφορών τους, περίμεναν να νυκτώσει. Έσπασαν τότε την πύλη και όρμησαν μέσα. Την συνέλαβαν, έδεσαν σχοινί στον λαιμό της και την έπνιξαν.
Η αγία Λουντμίλα έλαβε τον στέφανο του μαρτυρίου στις 15 Σεπτεμβρίου του 920, σε ηλικία εξήντα ενός ετών. Στον τάφο της, στα τείχη της πόλεως, κάθε νύκτα φαινόταν αναμμένη λαμπάδα και γίνονταν πολλά θαύματα. Τα σημεία αυτά οδήγησαν τον εγγονό της Βεντσεσλάβο να μετακομίσει με τιμές τα ιερά της λείψανα στην Πράγα και να τα καταθέσει στον ναό του αγίου Γεωργίου, όπου σώζονται μέχρι σήμερα. Η αγία Λουντμίλα τιμάται ως προστάτις της Βοημίας.
Από το βιβλίο: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Τόμος πρώτος, Σεπτέμβριος, 16. Εκδόσεις Ορμύλια, 2001, σελ. 171.
