ΕΚΠΕΜΠΕΙ ΣΗΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η ΜΗΤΗΡ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ
Τοῦ Σεβ. Ἀσκάλωνος Νικηφόρου
ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΑΔΙΑΦΟΡΕΙ ΔΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ
Σίγουρα ὁ ἀναγνώστης τοῦ ἄρθρου αὐτοῦ θὰ ἀπορῆ, πῶς εἶναι δυνατὸν τὸ Πατριαρχεῖο νὰ ἀδιαφορῆ γιὰ τὸ μέλλον του. Ἐὰν ὅμως ἐξετάση τὴν κατάσταση στὸ Πατριαρχεῖο, τουλάχιστον τὰ τελευταῖα 60 χρόνια, κατὰ τὰ ὁποῖα εἶχα τὴν εὐλογία νὰ ὑπηρετῶ στὸ Πατριαρχεῖο, θὰ καταλάβη γιατί ἔβαλα τὸν τίτλο αὐτὸ στὸ ἄρθρο μου.
Νομίζω ὅτι ἡ ἐπάνδρωση τοῦ Πατριαρχείου εἶναι κάτι τὸ αὐτονόητο, ἐὰν θέλουμε νὰ παραδώσουμε στὶς ἑπόμενες γενεὲς τὸ Πατριαρχεῖο, ἐὰν ὄχι σὲ καλύτερη κατάσταση ἀπὸ αὐτὴν πού παραλάβαμε, τουλάχιστον ὅπως τὸ παραλάβαμε. Δυστυχῶς, ἡ κατάσταση στὸ Πατριαρχεῖο πηγαίνει ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο. Δὲν κάνουμε καμιὰ προσπάθεια, γιὰ νὰ προσελκύσουμε νέα στελέχη, ἀλλὰ περιμένουμε νὰ μᾶς ἔλθουν κυριολεκτικὰ οὐρανοκατέβατοι οἱ «διάδοχοί» μας.
Ἀκούγονται, στὴν χάση καὶ στὴν φέξη, ἐκκλήσεις, γιὰ νὰ μᾶς ἔλθουν νέοι στὸ Πατριαρχεῖο, ἀλλὰ δὲν γίνεται ἀπολύτως καμιὰ ὀργανωμένη προσπάθεια, γιὰ νὰ προσελκύσουμε νέα στελέχη.
Βασικά, δὲν ὑπάρχει κανένα σχέδιο στὸ Πατριαρχεῖο γιὰ τὴν προσέλκυση νέων στελεχῶν, καὶ οἱ λίγοι πού ἔρχονται, ἔρχονται κατόπιν προσωπικῶν προσπαθειῶν Ἁγιοταφιτῶν Πατέρων.
Ὅταν μιλάω γιὰ προγραμματισμένο σχέδιο προσέλκυσης νέων μαθητῶν γιὰ τὴν Πατριαρχικὴ Σχολή, ἡ ὁποία εἶναι τὸ φυτώριο τῆς Ἁγιοταφιτικῆς Ἀδελφότητος, ἐννοῶ ἕνα σχέδιο καταρτισμένο ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο, σύμφωνα μὲ τὸ ὁποῖο θὰ ἐνεργήσουμε σὰν Ἀδελφότης καὶ ὄχι σὰν μεμονομένα ἄτομα. Ἐὰν αἰσθανόμαστε ὅτι ἡ ἀνάγκη γιὰ τὴν στελέχωση τῆς Ἀδελφότητος εἶναι κυριολεκτικὰ ζήτημα «ζωῆς καὶ θανάτου» γιά μᾶς, καὶ δὲν βλέπω νὰ ὑπάρχη αὐτὴ ἡ αἴσθηση, κυρίως στὴν ἡγεσία τοῦ Πατριαρχείου, τότε θὰ κάνουμε ὅ,τι εἶναι δυνατὸν, γιὰ νὰ ἔχουμε καλὰ ἀποτελέσματα.
Ὁπωσδήποτε, εἶναι γνωστὸ ὅτι ἡ κοινωνία, γενικά, ἀνέκαθεν, δὲν ἐνθαρρύνει τοὺς νέους νὰ γίνουν Μοναχοὶ καὶ Κληρικοί. Ἐὰν προσθέσουμε καὶ τὰ σκάνδαλα πού δημοσιεύονται κατὰ καιρούς, τότε καταλαβαίνει κανεὶς πόσο δύσκολο εἶναι γιὰ τὸ Πατριαρχεῖο νὰ βρῆ νέους γιὰ τὴν ἐπάνδρωσή του. Ἀλλά, ἀκριβῶς γιὰ τὸν ἴδιο λόγο, ἐπειδὴ ἡ ἐπάνδρωσή του εἶναι ζήτημα «ζωῆς καὶ θανάτου» γιὰ τὸ Πατριαρχεῖο, πρέπει νὰ κάνουμε τὰ ἀδύνατα δυνατὰ γιὰ νὰ πετύχουμε, ἐὰν βέβαια μᾶς ἐνδιαφέρη τὸ μέλλον τοῦ Πατριαρχείου.
Τί δέον γενέσθαι. Πρέπει νὰ καθήσουμε οἱ Ἁγιοταφίτες καὶ νὰ συζητήσουμε πῶς μποροῦμε νὰ ἐπιτύχουμε τὸν σκοπὸ μας αὐτό. Ἐὰν χρειασθῆ, νὰ ζητήσουμε καὶ τὴν βοήθεια ἐμπειρογνωμόνων γιὰ τὸ θέμα.
Κατὰ τὴν γνώμη μου, καὶ εἶμαι βέβαιος ὅτι ὑπάρχουν καὶ ἄλλες γνῶμες γιὰ τὸ θέμα, πρέπει νὰ συστήσουμε μιὰ ὁμάδα καταλλήλων Ἁγιοταφιτῶν Πατέρων, καὶ ἐὰν χρειασθῆ καὶ ἄλλων ἔμπειρων στὸ θέμα καὶ νὰ καταστρώσουμε σχέδιο προσέλκυσης νέων μαθητῶν γιὰ τὴν Σχολή.
Ποῦ θὰ βροῦμε παιδιὰ γιὰ τὴν ἐπάνδρωση τοῦ Πατριαρχείου; Μὰ βέβαια ἐκεῖ πού ὑπάρχουν. Κυρίως στὶς Ἐκκλησιαστικὲς Σχολές, ὅπου ὑπάρχουν.. Ὕστερα σὲ ὅλα τὰ Σχολεῖα τοῦ Κράτους, ἀλλὰ γενικότερα μέσα σὲ ὅλη τὴν Κοινωνία καὶ ἀκόμη μὲ δημοσιεύματα στὸν Τύπο, Ἐκκλησιαστικὸ καὶ μή.
Ἐννοεῖται ὅτι γιὰ νὰ πετύχουμε νὰ προσελκύσουμε τοὺς νέους νὰ ἔλθουν στὴν Ἱερουσαλήμ, ὅσον τὸ δυνατὸν περισσότερους, πρέπει νὰ τοὺς βεβαιώσουμε καὶ νὰ τοὺς ὑποσχεθοῦμε ὅτι θὰ τοὺς βοηθήσουμε νὰ γίνουν ἱκανά, ἄξια στελέχη τοῦ Πατριαρχείου, μὲ ἕνα καὶ δύο ἀκόμη πτυχία Σπουδῶν, μὲ ξένες γλῶσσες, ἱκανοὺς νὰ ἀντιμετωπίσουν καὶ τὶς μεγαλύτερες δυσκολίες πού κατὰ καιροὺς παρουσιάζονται. Ἀπὸ μᾶς ἐξαρτᾶται νὰ μπορέσουμε νὰ πείσουμε αὐτοὺς τοὺς μαθητές, ὅτι θὰ εἶναι εὐτυχισμένοι καὶ εὐλογημένοι, ἀκόμη καὶ ἂν ὑπηρετήσουν στὴν πιὸ ἀσήμαντη θέση στὸ Πατριαρχεῖο.
Σίγουρα, μερικοὶ μαθητὲς δὲν θὰ ἀποφασίσουν νὰ μείνουν, γιὰ νὰ ὑπηρετήσουν στὸ Πατριαρχεῖο. Σᾶς διαβεβαιώνω ὅμως ὅτι τὸ 90/100 θὰ μείνουν, ἐπειδὴ δὲν ὑπάρχει σὲ ὁλόκληρο τὸν κόσμο ὑπηρεσία πιὸ μεγάλη, πιὸ ἱκανοποιητικὴ καὶ πιὸ ἔνδοξη ἀπὸ τὴν ὑπηρεσία τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων τῆς Πίστεώς μας, τοῦ Παναγίου Τάφου τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Φρικτοῦ Γολγοθᾶ, τοῦ Σπηλαίου τῆς Γεννήσεως, τοῦ Τάφου τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ ὅλων τῶν ἄλλων Παναγίων Προσκυνημάτων πού ἐμπιστεύθηκε στὰ χέρια μας ἡ Θεία Πρόνοια. Τὸ νὰ ὑπηρετῆ κανεὶς σὰν Κληρικὸς σὲ ὁποιαδήποτε Ἐκκλησία, σὲ ὅλο τὸν Κόσμο, εἶναι βεβαίως μεγάλη εὐλογία καὶ μεγάλη προσφορά. Ἀλλὰ ὑπηρετεῖ κανεὶς μιὰ τοπικὴ Ἐκκλησία, μιὰ Ἐνορία. Ὅταν ὅμως ὑπηρετῆ κάποιος στοὺς Ἁγίους Τόπους, ὑπηρετεῖ ὅλο τὸν Χριστιανικὸ Κόσμο. Γιατί Τὰ Πανάγια Προσκυνήματα ἀνήκουν σὲ ὅλο τὸν Κόσμο καὶ ὅλος ὁ Κόσμος προσβλέπει πρὸς τοὺς Ἁγίους Τόπους, στὴν καρδιὰ ὅλου τοῦ Χριστιανικοῦ Κόσμου, στὴν Μητέρα ὅλων τῶν Ἐκκλησιῶν, ἐκεῖ ὅπου γεννήθηκε, ἐδίδαξε, ἐθαυματούργησε, ἔπαθε καὶ ἀνέστη ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς γιὰ τὴν Σωτηρία τοῦ Κόσμου. Ἐὰν τὸ νὰ ὑπηρετῆ κανεὶς στὸ Βατικανό, θεωρεῖται σπουδαῖο πρᾶγμα, φαντασθῆτε πόσο πιὸ σπουδαῖο εἶναι νὰ ὑπηρετῆ στὰ Πανάγια Προσκυνήματα, ἀπὸ ὅπου ὅλος ὁ Κόσμος περιμένει νὰ ἀκούση, καθημερινά, τὸ Μήνυμα τῆς Σωτηρίας.
Θὰ ἤθελα νὰ προσθέσω ἐδῶ ὅτι, δυστυχῶς, λείπει τελείως ἀπὸ τὴν Ἁγιοταφιτικὴ Ἀδελφότητα τὰ τελευταῖα χρόνια, τουλάχιστον τὰ χρόνια πού ἔχω προσωπικὴ ἐμπειρία, μὲ ἐξαίρεση τὸ Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Σάββα, ἡ ἀτμόσφαιρα τῆς Μοναστικῆς ζωῆς, τῆς ζωῆς πού μπορεῖ νὰ ἐμπνεύση τοὺς νέους νὰ ἀφοσιωθοῦν καὶ νὰ προσπαθήσουν νὰ τελειοποιηθοῦν στὴν ἀληθινὴ Μοναχικὴ ζωή, τὴν ζωὴ πού μπορεῖ νὰ τοὺς ὁδηγήση στὴν Ἁγιότητα.
Ἀλλά, ἀκόμη καὶ ἐὰν μερικοὶ μαθητὲς ἀποφασίσουν νὰ φύγουν, θὰ εἶναι πάντοτε οἱ καλύτεροι πρεσβευτὲς τοῦ Πατριαρχείου, καὶ θὰ βοηθοῦν τὸ Πατριαρχεῖο μὲ κάθε δυνατὸ τρόπο, ὅπως συμβαίνει μὲ ὅλους ὅσους ἔφυγαν, καὶ μάλιστα μὲ πολλὰ καὶ μεγάλα παράπονα.
Τὰ παραπάνω εἶναι τὸ εὔκολο μέρος τοῦ σχεδίου. Ἀλλοῦ εἶναι οἱ μαγαλύτερες δυσκολίες.
Τὸ νὰ πείσουμε κάποιον νέο νὰ ἔλθη νὰ ὑπηρετήση στὸ Πατριαρχεῖο εἶναι εὔκολο, ὅταν τοῦ ὑποσχεθοῦμε ὅτι θὰ τὸν βοηθήσουμε νὰ γίνη μιὰ ἀξιοσέβαστη προσωπικότητα παγκοσμίως. Τὸ δύσκολο εἶναι νὰ τὸν πείσουμε νὰ μείνη στὸ Πατριαρχεῖο. Καὶ εἶναι δύσκολο νὰ πείσουμε κάποιον νὰ μείνη, διότι ἡ κατάσταση στὸ Πατριαρχεῖο εἶναι τέτοια πού ἕνας ἔρχεται καὶ δύο φεύγουν. Καὶ ἐξηγοῦμαι.
Πῶς μποροῦμε νὰ πείσουμε κάποιον νὰ μείνη καὶ νὰ ὑπηρετήση στὸ Πατριαρχεῖο, ὅταν ὅλοι οἱ παλαιότεροι, ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς «αὐλικούς» τοῦ ἑκάστοτε Πατριάρχου, ἔχουν φρικτὰ παράπονα γιὰ τὴν κατάσταση στὸ Πατροαρχεῖο; Ὅταν π.χ. ἡ Ἀδελφότητα εἶναι χωρισμένη σὲ δύο κατηγορίες. Σὲ ἐκείνους πού «κοιτάζουν» νὰ τὰ ἔχουν καλὰ μὲ τὸν Πατριάρχη, καὶ μὲ ὅλους τούς Πατριαρχικούς, ἐὰν θέλουν νὰ δοῦν «μιὰ ἄσπρη μέρα», καὶ στοὺς ἄλλους οἱ ὁποῖοι προσπαθοῦν νὰ κάνουν τὸ καλύτερο πού μποροῦν, ἀλλὰ θέλουν νὰ ἔχουν προσωπικότητα καὶ νὰ διαμαρτύρονται, ὅταν βλέπουν κάτι πού δὲν εἶναι σωστό. Δυστυχῶς ἡ κατάσταση εἶναι τέτοια πού οἱ περισσότεροι «ἀνοίκουν» στὴν δεύτερη κατηγορία. Ὑπάρχουν καὶ περιπτώσεις Ἀδελφῶν, Διακόνων, Ἱερομονάχων, Ἀρχιμανδριτῶν, ἀκόμη καὶ Ἐπισκόπων οἱ ὁποῖοι ἦταν εὐνοούμενοι, ἀλλὰ κάποια στιγμὴ δὲν μπόρεσαν νὰ κάνουν ὑπομονή, τὰ «μούντζωσαν» καὶ ἔφυγαν, ἔστω καὶ ἐὰν κάτι τέτοιο τοὺς ἔβαλε σὲ μεγάλους μπελάδες, καὶ ἐπειδὴ ὅταν κάποιος φύγη, τὸν «ἀκολουθεῖ», γιὰ τιμωρία, ἐπειδὴ ἔφυγε, ἡ καθαίρεση. Ἀκόμα καὶ ἐπειδὴ ἔνοιωθαν τύψεις πού ἔφυγαν καὶ τὰ «πέταξαν», ἀποσχηματίσθηκαν, καὶ προσπάθησαν νὰ ἐπιβιώσουν μὲ κάθε δυνατὸ τρόπο. Μάλιστα ὁρισμένοι δὲν ἤθελαν νὰ ἀποσχηματισθοῦν, ἀλλὰ νὰ ὑπηρετήσουν σὲ ἄλλη Ἐκκλησία. Δυστυχῶς, αὐτοὺς πού φεύγουν δὲν τοὺς δέχονται ἄλλες Ἐκκλησίες, «γιὰ νὰ μὴ ἐνθαρρύνουν καὶ ἄλλους νὰ κάνουν τὸ ἴδιο». Ὑπάρχει συμφωνία μεταξύ τοῦ Πατριαρχείου καὶ τῶν ἄλλων, κυρίως τῶν Ἑλληνικῶν Ἐκκλησιῶν νὰ μὴ δέχωνται Κληρικοὺς τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, οἱ ὁποῖοι ἔφυγαν χωρὶς ἄδεια τοῦ Πατριάρχου.
Γιὰ νὰ τοὺς κρατήσουμε πρέπει νὰ κερδίσουμε τὴν ἐμπιστοσύνη τους. Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τοὺς κρατήσουμε μὲ πολλὰ καὶ διάφορα ψέματα, ὅπως π.χ. μὲ τὸ θέμα τῶν ἀνωτέρων σπουδῶν, τὸ ὁποῖο, βασικά, εἶναι μιὰ ἀπὸ τὶς κυριότερες αἰτίες, γιὰ τὶς ὁποῖες φεύγουν οἱ νέοι.
Στὸ Πατριαρχεῖο ὑπάρχει ἡ παράδοση ὅτι οἱ καλοὶ μαθητὲς ἀποστέλλονται γιὰ ἀνώτερες σπουδὲς στὸ ἐξωτερικό, Ἑλλάδα, Ρωσία (κυρίως γιὰ τὴν ἐκμάθηση τῆς Ρωσικῆς γλώσσας, λόγῳ τοῦ ὅτι ἀνέκαθεν ἔρχονταν πολλοὶ Ρῶσοι Προσκυνητές), Γαλλία, Μπελεμέντιο Σχολὴ(Λίβανο) γιὰ καλύτερη ἐκμάθηση τῆς Ἀραβικῆς γλώσσας, ἀπαραίτητης γιὰ ὅλους τούς Ἁγιοταφίτες), κλπ. Οἱ Ἁγιοταφίτες γνωρίζουν ὅτι, δυστυχῶς, μόνο ὅταν εἶναι σπουδαγμένοι μποροῦν νὰ ἐλπίζουν γιὰ μιὰ πιὸ ἀξιοπρεπῆ διαβίωση, ἀλλὰ καὶ μεγαλύτερο σεβασμὸ καὶ πρόοδο στὸ Πατριαρχεῖο. Ὅταν λοιπὸν οἱ νέοι Ἁγιοταφίτες βλέπουν ὅτι γιὰ σπουδὲς πηγαίνουν μόνο ὅσοι εἶναι τῆς «αὐλῆς» τοῦ Πατριάρχου, ἢ «ἔχουν κάποιον Γέροντα», πού θὰ ἀπαιτήση νὰ σταλοῦν γιὰ σπουδές, ἢ εἶναι ἀποφασισμένοι νὰ δεχθοῦν τὴν ὑπόσταση τοῦ σκλάβου καὶ νὰ κάνουν τυφλὴ ὑπακοή, τὰ «μαζεύουν» καὶ φεύγουν, χωρὶς νὰ ὑπολογίζουν τὶς περιπέτειες πού θὰ ἀντιμετωπίσουν, περιπέτειες πού, πολλὲς φορές, εἶναι μεγαλύτερες καὶ ἀπὸ αὐτὲς τοῦ Ὀδυσσέα. Ἡ ὑπόσχεση ὅτι ὅσοι θέλουν νὰ σπουδάσουν μποροῦν νὰ κάνουν «λίγη» ὑπομονή, μέχρι νὰ ἀνοίξη ἡ Σχολὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἀκόμη νὰ ἀνοίξη, δὲν πείθει κανένα.
Τὸ Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων, μετὰ τὸ Σχίσμα τοῦ 1054, βρέθηκε κληρονόμος τῶν Ἁγίων Τόπων, τῶν ἐπὶ τῶν Ἁγίων Τόπων Προσκυνημάτων τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὡς διάδοχος τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, καὶ ἀπὸ τότε μέχρι σήμερα ἀγωνίζεται νὰ διατηρήση αὐτὴν τὴν ἀνεκτίμητη κληρονομιὰ μέσα ἀπὸ ἀντίξοες καὶ πολὺ δύσκολες συνθῆκες, μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ μετὰ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 μὲ τὴν βοήθεια τῆς Ἑλλάδος καὶ τοῦ Παγκοσμίου Ἑλληνισμοῦ.
Μετὰ τὴν διαμόρφωση τῆς κατάστασης στὴν Μέση Ἀνατολὴ καὶ μέχρι σήμερα, λόγῳ τῶν συνθηκῶν πού ἐπεκράτησαν στὴν περιοχὴ τῶν Ἁγίων Τόπων, στὴν περιοχὴ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς δικαιοδοσίας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, περιοχὴ τῆς Παλαιστίνης (Ἰσραὴλ καὶ Παλαιστινιακὲς περιοχὲς καὶ Ἰορδανία) ἡ διοίκηση τοῦ Πατριαρχείου ξέφυγε ἀπὸ τὴν σωστὴ καὶ λογικὴ κατάσταση ( διοίκηση μὲ τὸν Πατριάρχη ἐν Συνόδῳ) καὶ ἔχει καταντήσει σὲ δικτατορία τοῦ χειρίστου βαθμοῦ, ὅπου ὁ Πατριάρχης εἶναι ὁ Ἀπόλυτος Μονάρχης καὶ ἡ Σύνοδος ἔχει καταντήσει σὰν ἰδιωτικὴ λέσχη τοῦ Πατριάρχη μὲ μόνο διακοσμιτικὸ χαρακτῆρα καὶ τὸ μόνο δικαίωμα πού ἔχει εἶναι νὰ ἐκλέγη τὸν νέο Πατριάρχη. Ὁ Πατριάρχης διορίζει τὰ μέλη τῆς Συνόδου κατὰ τὸ δοκοῦν καὶ ἀποπέμπει ὅποιον τολμήση νὰ ἔχη διαφορετικὴ γνώμη ἀπὸ τὴν δική του, ὅπως συνέβη πολλὲς φορὲς μὲ ἄλλους Συνοδικοὺς καὶ μὲ τὸν ὑποφαινόμενο. Ἔχει ἀπόλυτο ἔλεγχο τῶν οἰκονομικῶν τοῦ Πατριαρχείου, δὲν δίνει λογαριασμὸ σὲ κανένα καὶ γιὰ τίποτα, (αὐτὰ πού μᾶς εἶπε σὲ μιὰ συνεδρία (βλέπε συγκέντρωση γιὰ καλαμπούρι) τῆς Συνόδου, Φεβρουάριος 1985, ὁ Πατριάρχης Διόδωρος: «Ἐμένα μὴν μὲ ἐνοχλεῖτε γιὰ τὰ οἰκονομικά. Ἐδῶ εἶναι τὸ ταμεῖο, καὶ μᾶς ἔδειξε τὴν τσέπη του. Ὅταν ἔχω λεφτά, ξοδεύω, ἐὰν δὲν ἔχω, θὰ σᾶς πῶ δὲν ἔχω». Αὐτὰ τὰ εἶπε προετοιμάζοντας τὴν Σύνοδο γιὰ αὐτὰ πού ἤθελε νὰ μᾶς πῆ τὸν Ἰούνιο τοῦ ἰδίου ἔτους: «Δὲν ἔχω λεφτὰ γιὰ τὴν ἰατροφαρμακευτικὴ περίθαλψη τῶν Ἀδελφῶν. Ὅποιος ἀρρωστήση, νὰ πάη στὸ σπίτι του μέχρι νὰ γίνη καλὰ καὶ ὕστερα νὰ ἔλθη», νομίζω ὅτι περιγράφουν χαρακτηριστικὰ τὴν κατάσταση).
Ὅσο, λοιπόν, ἐπικρατεῖ μιὰ τέτοια κατάσταση, δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξη κάποια πρόοδος καὶ βελτίωση τῆς κατάστασης.
Στὴν προσωπική μου ἱστοσελίδα archbishopnikiphoros.com μπορεῖτε νὰ βρῆτε περισσότερες πληροφορίες σχετικὰ μὲ τὸ ἄτομό μου καὶ μὲ τὴν προσπάθειά μου γιὰ μιὰ βελτίωση τῆς κατάστασης στὸ Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων.
Πιστεύω ὅτι τὸ Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων, ἡ Σιωνίτης Ἐκκλησία, ἡ Μητέρα τῶν Ἐκκλησιῶν, θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι καλύτερα ἀπὸ τὸ Βατικανό, ἐὰν εἴχαμε σωστὴ διοίκηση καὶ διαχείριση.
