Ἐπιμέλεια τοῦ π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου †, Δρ. Θεολογίας, Δρ. Φιλοσοφίας
1ον
1. ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΙΣ
Τὸ πρόβλημα τῶν αἱρέσεων καὶ τῆς παραθρησκείας ἐξελίσσεται σὲ μία ἀπειλή, ποὺ στρέφεται ὄχι μόνο ἐναντίον τῆς χριστιανικῆς πίστεως καὶ τῆς ἐν Χριστῷ ἐλπίδος ἀλλὰ ταυτόχρονα καὶ ἐναντίον τῶν θεμελίων, πάνω στὰ ὁποῖα οἰκοδομεῖται ἡ κοινωνία μας καὶ ὁ πολιτισμός μας. Εἶναι συνεπῶς ἐπείγουσα ἀνάγκη νὰ ἀσχοληθοῦμε σοβαρὰ μ’αὐτὸ τὸ πρόβλημα.
α) Ἡ πρόκλησις
Ἡ αὐξημένη καὶ συντονισμένη δραστηριότητα τῶν αἱρέσεων καὶ τῆς παραθρησκείας ἀποτελεῖ πραγματικὴ πρόκληση γιὰ τὴν Ἐκκλησία, τὴν Πολιτεία, τοὺς Κοινωνικοὺς Φορεῖς καὶ γιὰ ὅλους ἀνεξαιρέτως ἐκείνους ποὺ ἐνδιαφέρονται γιὰ τὴν περιφρούρηση τῶν πνευματικῶν καὶ πολιτιστικῶν ἀξιῶν τῆς χώρας μας καὶ γενικότερα τῆς ἑνωμένης Εὐρώπης. Ἡ πρόκληση αὐτὴ συνοψίζεται στὸ ἀκόλουθο κείμενο ἀπὸ ἐσωτερικὸ ἔντυπο τῆς λεγόμενης «Ἑνωτικῆς Ἐκκλησίας» τοῦ Κορεάτη ψευδομεσσία Σὰν Μυοὺνγκ Μούν:
«Πιστεύω πὼς νιώθουμε τὴν πρόκληση. Ὅταν ἔπεσε ἡ Ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία, οἱ χριστιανοὶ κληρονόμησαν κυβερνητικὲς θέσεις ὅλων τῶν εἰδῶν.., ἀκόμη καὶ θέσεις στὸν τομέα τῆς οἰκονομίας καὶ τῆς διοίκησης. Νοιώθω καθαρά, ὅτι ἐὰν τὰ μέλη μας μπορέσουν νὰ ἀναπτυχθοῦν ἐπαγγελματικά, παράλληλα πρὸς τὴν ἠθικὴ ἀκεραιότητα ποὺ ἀπέκτησαν ἀκολουθώντας τὸν Αἰδ. Μούν, τότε οἱ εὐκαιρίες στὴν Ἀνατολικὴ Εὐρώπη θὰ εἶναι πραγματικὰ ἀπεριόριστες. Τὴ θέση τῆς κομμουνιστικῆς αὐτοκρατορίας ποὺ διαλύεται, κάποιος πρέπει νὰ τὴν κληρονομήσει καὶ ὑπάρχει ἔλλειψη ἡγετῶν. Αὐτὴ πρέπει νὰ εἶναι ἡ προοπτική μας στὴ δεκαετία τοῦ 1990» (Unification News 1/1990, σ. 6. Ἀναλυτικὰ βλ. βιβλίο μας «Ποιμαντικὴ ἀντιμετώπιση τῶν Αἱρέσεων καὶ τῆς Παραθρησκείας», Ἐκδόσεις Διάλογος, Ἀθήνα 1995).
Οἱ λόγοι αὐτοὶ προσδιορίζουν τοὺς ἀπώτερους σκοποὺς μίας σύγχρονης φρικτῆς αἱρέσεως. Εἶναι μία πρόκληση ὄχι μόνο γιὰ τὸ ὀρθόδοξο φρόνημα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸν πολιτισμό μας καὶ τοὺς δημοκρατικοὺς θεσμούς. Μία πρόκληση ποὺ δὲν προέρχεται μόνον ἀπὸ αὐτὴν τὴν ὀργάνωση.
Κατὰ τὰ τελευταῖα 20 καὶ πλέον χρόνια, νεοφανεῖς αἱρέσεις καὶ παραθρησκευτικὲς ὁμάδες ἔγιναν ἀντικείμενο συζητήσεως καὶ ἐρεύνης σὲ ὅλες σχεδὸν τὶς χῶρες τῆς Εὐρωπαϊκῆς “Ἑνώσεως” ἀπὸ τὴν ἐποχὴ δηλαδὴ ποὺ οἱ διάφοροι γκουρού, ψευδομεσσίες καὶ ψευδοσωτῆρες τῆς ἀνθρωπότητας, ἰδιαίτερα ἡ Σαηεντόλοτζυ, πάτησαν πόδι στὴν Εὐρώπη, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἐμφανιστοῦν τὰ πρῶτα θύματα.
Ἔτσι οἱ Κυβερνήσεις τῶν Εὐρωπαϊκῶν χωρῶν ἀναγκάσθηκαν νὰ ἀσχοληθοῦν μὲ τὸ ζήτημα, πιεζόμενες καὶ ἀπὸ τοὺς Συλλόγους Πρωτοβουλίας Γονέων, ποὺ στὸ μεταξὺ δημιούργησαν οἱ οἰκογένειες -θύματα τῶν αἱρέσεων. Οἱ γονεῖς τῶν παιδιῶν ποὺ ἔπεσαν θύματα σ’ αὐτὲς τὶς ὁμάδες, ἀπογοητευμένοι ἀπὸ τὴν ἀδιαφορία τῶν ἐπισήμων φορέων, ἔπαυσαν νὰ κτυποῦν τὶς πόρτες τους καὶ νὰ ζητοῦν ἀπεγνωσμένα βοήθεια· πῆραν τὴν ὑπόθεση στὰ ἴδια τους τὰ χέρια.
Τελικὰ ἡ ἐργασία αὐτὴ τῶν Συλλόγων Πρωτοβουλίας Γονέων ἔγινε δεκτὴ μὲ εὐγνωμοσύνη ἀπὸ τὶς Κυβερνήσεις, ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ Εὐρωκοινοβούλιο, ποὺ ἀναγκάστηκε νὰ ἀσχοληθεῖ μὲ τὸ ζήτημα καὶ νὰ ἐκδώσει τὸ γνωστὸ ψήφισμα τοῦ Μαΐου 1984. Τὸ 1992, τὸ Συμβούλιο τῆς Εὐρώπης, ἐπανῆλθε στὸ ἴδιο θέμα μὲ εἰδικὴ «Σύσταση», στὴν ὁποία γίνεται ἀναφορὰ στὸ ψήφισμα τοῦ 1984.
β) Αἱ ὁμάδες
Σήμερα οἱ ποικίλες αἱρετικὲς καὶ παραθρησκευτικὲς ὁμάδες ἀναπτύσσουν τεράστια δραστηριότητα στὸ θρησκευτικὸ χῶρο. Μία πραγματικὴ «ὑπεραγορὰ-θρησκεία» προσφέρει στὸν «καταναλωτὴ» ποικιλία κοσμοθεωριῶν καὶ θρησκευτικῶν ἡ ψευδοθρησκευτικῶν συνταγῶν ποὺ ἀναφέρονται σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς ζωῆς καὶ δίνουν «λύσεις» σὲ ὅλα τὰ προβλήματα, οἰκογενειακά, ἐπαγγελματικά, κοινωνικά, ἐθνικά, παγκόσμια.
Οἱ «ἱεραπόστολοι» βρίσκονται παντοῦ. Οἱ προσφορές τους εἶναι ἀνάμικτες. Πέρα ἀπὸ τὴ λύση ὅλων τῶν προβλημάτων, ὑπόσχονται τὴν μοναδικὴ ἑρμηνεία τῆς Βίβλου, τὴν ἀποκάλυψη τοῦ ἐσώτερου νοήματός της, τὴν ὑπεράνθρωπη διεύρυνση τῆς συνείδησης, τὴν κατασκευὴ τοῦ ὑπεράνθρωπου. Προπαγανδίζουν τὴν «Ἐκκλησία τῆς Σαηεντόλοτζυ», τὴν «Ἑνωτικὴ Ἐκκλησία» τοῦ Κορεάτη ψευδομεσσία Μούν, τὴ θρησκεία τῶν «Χάρε Κρίσνα»’ τὰ νέα θρησκευτικὰ κινήματα βρίσκονται σὲ προβάδισμα.
Οἱ ὁμάδες αὐτὲς κινοῦνται στὶς πιὸ διαφορετικὲς παραδόσεις: ἀπὸ τὸ χριστιανικὸ φονταμενταλισμό, μέχρι τοὺς μύθους γιὰ τὴν ἀναγέννηση τῶν θήταν, ποὺ ἐκσφενδονίσθηκαν μὲ ὑδρογονοβόμβα ἀπὸ τὸν πλανήτη Heliotrobus, τοὺς ὁποίους διαδίδει ὁ συγγραφέας μυθιστορημάτων ἐπιστημονικῆς φαντασίας Λαφαγὲτ Ρὸν Χάμπαρτ.
Πρόκειται γιὰ ὁμάδες Νεογνωστικές, θεοσοφικές, Γκουρουϊστικές, Ἰσλαμικές, Βουδδιστικές, Ἰαπωνικές, Ἐσωτεριστικές, Νεοειδωλολατρικές, Οὐφολογικές, Ἀποκρυφιστικές, Πνευματιστικές, Νεοεποχικές, Νεοσατανιστικές. Ἀκόμη θὰ μπορούσαμε νὰ διακρίνουμε τὶς λεγόμενες «Νέες θρησκεῖες τῆς Νεότητας», τὶς πολιτικοθρησκεῖες, καθὼς καὶ τὶς ὀνομαζόμενες Ψυχολατρεῖες. Αὐτὲς ὑπόσχονται τὴ διεύρυνση τῆς συνείδησης καὶ τὴν κατασκευὴ τοῦ ὑπεράνθρωπου.
Ἕνας πρῶτος κατάλογος παρομοίων ὁμάδων, ποὺ δροῦν στὴ χώρα μας καὶ στὸν εὐρύτερο ὀρθόδοξο χῶρο καταρτίσθηκε ἀπὸ τὴν Ε΄ Διορθόδοξη Συνδιάσκεψη Ἐντεταλμένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ Ἱερῶν Μητροπόλεων διὰ θέματα αἱρέσεων καὶ παραθρησκείας (Ναύπακτος, 1993) (βλ. βιβλίο μας «Ποιμαντικὴ ἀντιμετώπιση τῶν αἱρέσεων καὶ τῆς παραθρησκείας, σ. 108-115).
Ἡ κάθε μία ἀπὸ τὶς ὁμάδες αὐτὲς ἐμφανίζεται μὲ δεκάδες καὶ ἑκατοντάδες ὑπο-ὀργανώσεις μὲ ἀνυποψίαστα ὀνόματα καὶ ἐγείρει ἀπαίτηση σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς ζωῆς, ἀκόμη καὶ στὸ χῶρο τῆς πολιτικῆς καὶ τῆς οἰκονομίας καὶ ἀπειλεῖ μὲ διάβρωση τὴν κοινωνία μας.
Κατὰ μία ἄποψη, φαίνεται πὼς οἱ ὁμάδες αὐτὲς ἔχουν μοιράσει τὴ θρησκευτικὴ ἀγορὰ καὶ δὲν ὑπάρχει μεταξύ τους ἀνταγωνισμός:
Οἱ ἄνθρωποι τοῦ -γκουροὺ Rajneesh/Osho σημειώνουν μεγάλη ἐπιτυχία στὸ χῶρο τῆς «Νέας Ἐποχῆς».
Ἡ κίνηση τοῦ Μοὺν δραστηριοποιεῖται ἰδιαίτερα μεταξὺ τῶν φοιτητῶν, τῶν ἐπιστημόνων καὶ τῶν πολιτικῶν.
Ἡ ὀργάνωση «Χάρε Κρίσνα» προσελκύει ἰδιαίτερα τὰ ἄτομα ἐκεῖνα, ποὺ θέλουν νὰ διαφοροποιηθοῦν ἀπὸ τὸ δυτικοευρωπαϊκὸ στὺλ ζωῆς, ποὺ προσανατολίζεται στὴν κατανάλωση ἀγαθῶν καὶ νὰ ἀκολουθήσουν τὸ δρόμο τῆς ἀπάρνησης αὐτῶν τῶν ἀγαθῶν καὶ τῆς ἄσκησης.
Ἡ σαηεντόλοτζυ δρᾶ στὸ χῶρο τῶν ἐπαγγελματιῶν καὶ τῶν ἐπιχειρήσεων. Ἡ προσφορὰ της εἶναι, μὲ τὴ δραστηριοποίηση τοῦ «πλήρους δυναμικοῦ», ἡ συνεχὴς ἄνοδος στὴν κλίμακα ἐπιτυχίας σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς καὶ ἰδιαίτερα στὸν ἐπαγγελματικὸ-ἐπιχειρησιακὸ τομέα. Πολυάριθμα μέλη εἶναι καλὰ ἐκπαιδευμένοι εἰδικοί, ὅπως νομικοί, δικηγόροι, γιατροί, μάνατζερς καὶ ἄνθρωποι τῆς πληροφορικῆς.
γ) Μὲ προσωπεῖα
Οἱ σύγχρονες αἱρέσεις διακρίνονται ἀπὸ τὶς παλαιὲς σὲ κάτι πολὺ βασικό. Στὶς παλαιότερες αἱρέσεις εἴχαμε νὰ κάνουμε μὲ δογματικὲς πλάνες, ποὺ εἶχαν ἀναμφίβολα ἐπιπτώσεις στὴν πνευματική, πολιτιστικὴ ἤ καὶ ἐθνικὴ ζωή. Ἀλλὰ γνωρίζαμε τὴν ταυτότητά τους· οἱ αἱρετικὲς αὐτὲς ὁμάδες δὲν εἶχαν πρόβλημα νὰ μᾶς παρουσιάσουν τὸ ἀληθινό τους πρόσωπο. Ὅμως οἱ νέες αἱρέσεις ἀπειλοῦν μὲ διάβρωση ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς ζωῆς. Πολλὲς ἀπ’ αὐτὲς ἐμφανίζονται μὲ φιλοσοφικό, ψυχολογικό, πολιτιστικό, παιδαγωγικό, οἰκονομικὸ ἤ καὶ ἄλλο προσωπεῖο, ἀποκρύπτοντας συστηματικὰ τὸ πραγματικό τους πρόσωπο καὶ τοὺς ἀληθινοὺς σκοπούς.
Ἔτσι, γιὰ νὰ μιλήσουμε μὲ παραδείγματα, ὁ Κορεάτης ψευδομεσσίας Σὰν Μυοὺνγκ Μοὺν ἔχει ἱδρύσει πάνω ἀπὸ 100 ὀργανώσεις, ποὺ δραστηριοποιοῦνται σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς.
Ἡ κίνηση αὐτὴ προβάλλει ὡς συνεργάτες ἀκαδημαϊκοὺς δασκάλους, ἀκόμα καὶ θεολόγους, πολιτικὰ πρόσωπα, ἡγετικὰ στελέχη τῶν μέσων μαζικῆς ἐνημερώσεως. Μέχρι πρό τινος, σὲ ἐμπιστευτικὴ ὑπηρεσία τοῦ Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Ἀμύνης γιὰ θέματα τηλεπικοινωνιῶν-ἠλεκτρονικῶν καὶ πληροφορικῆς), ὑπηρετοῦσε ὡς εἰδικὸς ἐπιστήμων ὁ ὑπεύθυνος τῆς κίνησης τοῦ Μοὺν στὴν Ἑλλάδα.
Ὅποιοι ἔχουν πρόσβαση στὰ ἐσωτερικὰ ἔντυπα τοῦ Μούν, πίσω ἀπὸ τοὺς σκοποὺς ποὺ ἐμφανίζονται μὲ τοὺς τίτλους τῶν ποικίλων ὀργανώσεων, μποροῦν νὰ διακρίνουν καθαρὰ τὴν πρόκληση, ὅπως προσδιορίζεται μὲ σαφήνεια στὰ ἐσωτερικὰ ἔντυπα τῆς ὀργάνωσης.
Μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο γίνεται κατανοητό, γιατί δημόσιες ὑπηρεσίες, ἀκόμη καὶ Ὑπουργεῖα, Τοπικὴ Αὐτοδιοίκηση, διάφοροι κοινωνικοὶ ἤ ἀκόμη καὶ ἐκκλησιαστικοὶ φορεῖς, παγιδεύονται ἀπὸ τέτοιες ὀργανώσεις, φιλοξενοῦν ἐκδηλώσεις τους σὲ ἐπίσημες αἴθουσες, διαφημιστικὰ ἄρθρα στὰ περιοδικά τους ἤ καὶ μεταδίδουν τὰ μηνύματά τους ἀπὸ ραδιοφωνικοὺς σταθμοὺς καὶ τὶς ἐνισχύουν οἰκονομικά.
Στὸ ἄμεσο περελθὸν ἡ ὀργάνωση τοῦ Μοὺν ἤ ἄλλες ὀργανώσεις φιλοξενήθηκαν ἀκόμη καὶ σὲ πανεπιστημιακοὺς χώρους. Τὴν ἔναρξη τῶν ἐκδηλώσεών τους κήρυξαν ὑπουργοὶ ἤ ἀκόμη καὶ πρώην πρωθυπουργοὶ τῆς χώρας (Βλ. τὰ στοιχεῖα ποὺ παραθέτουμε στὰ βιβλία μας, «Ντοκουμέντα γιὰ τὶς αἱρέσεις καὶ τὴν Παραθρησκεία», Ἀθήνα 1992. «Ποιμαντικὴ ἀντιμετώπιση τῶν αἱρέσεων καὶ τῆς Παραθρησκείας», Ἀθήνα 1995). Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴν Σαηεντόλοτζυ, μὲ τὴν κίνηση τοῦ -γκουροὺ Μαχαρίσι Μάχες Γιόγκι (Ὑπερβατικὸς Διαλογισμός), μὲ τὴν Ἀνάντα Μάργκα, μὲ τὴν κίνηση τοῦ Rajneesh/Osho κ.ο.κ.
Πέρα ἀπὸ τὰ προσωπεῖα, μὲ τὰ ὁποῖα δροῦν διάφορες «μητρικὲς» ὀργανώσεις, πολλὲς παραθρησκευτικὲς ὁμάδες ἀποκρύπτουν ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τὸ θρησκευτικὸ ἤ παραθρησκευτικό τους πρόσωπο καὶ διαμαρτύρονται, ὅταν ἐμεῖς τὸ ἀποκαλύπτουμε. Σπεύδουν νὰ μᾶς χαρακτηρίσουν φανατικοὺς καὶ μισαλλόδοξους, ποὺ βλέπουμε παντοῦ αἱρέσεις καὶ ἐπικίνδυνες ὁμάδες. Μὲ τὸν τρόπο αὐτό, συνεχίζουν οἱ κύκλοι αὐτοί, ἐπαναφέρουμε στὴ χώρα τὸ μεσαίωνα (γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ βλ. τὰ στοιχεῖα ποὺ δημοσιεύονται στὸ περιοδικὸ «Διάλογος» τοῦ «Διορθοδόξου Συνδέσμου Πρωτοβουλιῶν Γονέων», Ἀθήνα 1-2/1994,3/1995).
