Τὸ Σάββατον 13 Ἀπριλίου εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου τῆς Π.Ο.Ε. εἰς Νέαν Ἐρυθραίαν Ἀττικῆς μετὰ τὴν θείαν Λειτουργίαν ἐτελέσθη τὸ Δεκατετραετὲς μνημόσυνον τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Μάρκου, πνευματικοῦ προϊσταμένου τῆς Π.Ο.Ε. καὶ τοῦ Ο.Τ.
Συλλειτούργησαν τρεῖς ἱερεῖς καὶ μετὰ τὸ ἱερὸν μνημόσυνον ὡμίλησεν ὁ π. Ἰωάννης Διώτης διὰ τὴν προσφορὰν τοῦ μακαριστοῦ π. Μάρκου εἰς τὴν ἐκκλησιαστικὴν δημοσιογραφίαν μέσῳ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐφημερίδος «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ» καὶ διὰ τὰ ἰδιαίτερα χαρίσματα, τὰ ὁποῖα τοῦ εἶχε δωρίσει ὁ Κύριός μας καὶ τὰ διέθεσεν εἰς τὸν προσωπικόν του ἀγῶνα διὰ τὴν κάθαρσιν τῆς ψυχῆς του καὶ εἰς τὴν διακονίαν τῶν ἐν Χριστῷ ἀδελφῶν του, πρὸς δόξαν τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας.
Εἰς τὴν αἴθουσαν μετὰ τὸ κέρασμα ὡμίλησεν ὁ κ. Κων/νος Παπαδημητρακόπουλος διὰ τὴν ὁσιακὴν κοίμησιν τοῦ π. Μάρκου, διαβάζοντας μερικὰ ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ ὑπὸ ἔκδοσιν βιβλίον του. Κατόπιν ὁ π. Ἱερώνυμος, μὲ ὀλίγα λόγια παρηγορητικὰ διὰ τὰ πνευματικὰ παιδιά τοῦ π. Μάρκου, ἀνέφερε τὰ ἑξῆς:
«Θὰ μεταφέρω μιὰ ἐμπειρία μου, ποὺ πιστεύω πὼς εἶναι καὶ ἐμπειρία πολλῶν ἀνθρώπων, μᾶλλον ὅλων ποὺ τὸν γνώρισαν καλύτερα ἀπὸ ἐμένα. Ὁ π. Μᾶρκος εἶχε τὸ ἀκατάκριτον, δὲν ἄκουσες ποτὲ ἀπὸ τὸ στόμα του νὰ κατακρίνει κανένα καὶ ὅσες φορὲς ἔρχεται στὸν νοῦ μου νὰ κατακρίνω κάποιον, θυμᾶμαι τήν μορφὴν τοῦ π. Μάρκου. Εἶναι πολὺ μεγάλος ἀγώνας, κάποιος, ἂν ἔχει τὴν τάση νὰ κατακρίνει, ἐπειδὴ ἔχει μία γνώμη γιὰ τὸν ἑαυτό του, νὰ σταματήσει τὴν γλῶσσα του. Ὁ νοῦς τρέχει, δὲν μποροῦμε τὸν νοῦ νὰ σταματήσουμε, ἀλλὰ μποροῦμε νὰ ἐλέγχουμε μὲ ὅλα αὐτὰ ποὺ μᾶς ἔχει δώσει ἡ Ἐκκλησία καὶ ἀσκητικοὶ παράγοντες τῆς Ἐκκλησίας. Νὰ αὔριο γιορτάζουμε ἕνα ἀσκητή, ἡσυχαστὴ τῆς Ἐκκλησίας τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος.
Ὁ π. Μᾶρκος, δεύτερο ἄλλο ποὺ θέλω νὰ τονίσω, ποὺ δὲν ἔχω βρεῖ ἐγὼ ἀκόμα κληρικὸ στὴν ζωή μου, οὔτε στὴν Ἀρμενία ποὺ ἤμουν, οὔτε ἐδῶ, ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ συνεργασθεῖ μὲ ὅλους. Τὸ δεύτερο αὐτὸ ποὺ θέλω νὰ τονίσω. Περισσότεροι ἀπὸ ἐσᾶς ξέρετε περισσότερες ἱστορίες ἀπὸ ἐμένα, ἐγὼ ἁπλῶς διαπίστωνα κάθε φορά, ἐπειδὴ ἦταν κάτι γιὰ μένα παράδοξο καὶ «παράξενο» μὲ τὴν καλὴ ἔννοια, ὁ π. Μᾶρκος κάθε φορὰ παρατηροῦσα πῶς μιλάει, πῶς συμπεριφέρεται μὲ ἀνθρώπους καὶ μὲ ἁμαρτωλούς… καὶ μὲ ὅλους… γι’ αὐτὸ ὅταν βρισκόσουν κοντά του σὲ ἐνέπνεε, δὲν φοβόσουν νὰ ἀνοίξεις τὴν καρδιά σου καὶ νὰ πεῖς δύο λόγια καὶ ὅ,τι ἔλεγε τουλάχιστον σὲ ἐμένα ποὺ ζήτησα μία πολὺ σημαντικὴ ἀπόφαση τῆς ζωῆς μου, ποὺ ἤμουν μεταξὺ δύο δρόμων καὶ αὐτὸ ποὺ εἶπε, κατάλαβα ὅτι ἦταν ἀπὸ τὸν Θεό· καὶ ἡ συγκίνηση ποὺ ζήσαμε καὶ οἱ δύο κατάλαβα ὅτι αὐτὸ ἦταν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Μετὰ ἀπὸ αὐτό, ὅταν κοιμήθηκε κάποιοι ρώταγαν, γιατί ἄλλαξε ἡ ἀπόφαση.
Σὲ ἕνα γέροντα στὸ Ἅγιο Ὄρος, λέω Γέροντα ἔτσι καὶ ἔτσι μοῦ εἶπε ὁ π. Μᾶρκος. Ἀφοῦ λέει σοῦ εἶπε ὁ π. Μᾶρκος, δὲν μπορῶ ἐγὼ νὰ πῶ τίποτα παραπάνω, δὲν μπορῶ νὰ προσθέσω.
Τρίτον ὁ π. Μᾶρκος ἦταν ἕνας ἀσκητὴς μέσα στὸν κόσμο, ἀσκητὴς μὲ ὅλη τὴν σημασία τῆς λέξεως, ἡσυχαστής, στὸν θόρυβο τοῦ κόσμου ἦταν ἕνα ἡσυχαστής, ἤθελε νὰ ζήσει τὸν Χριστὸ καὶ τὸν πλησίον παράλληλα. Μισὴ μέρα μὲ τὸν Χριστό, ἄρχιζε κάθε μέρα μὲ τὴν Θεία Λειτουργία, μετὰ ἡ ἀγωνία τοῦ πλησίον. Αὐτὴ ἡ ἀγωνία τοῦ πλησίον, μοῦ ἔκανε μία φορὰ φοβερὴ ἐντύπωση, ὅταν κάθε Δευτέρα τὸν βλέπαμε στὴν πλατεῖα Κάνιγγος, ποὺ γινόταν ὁμιλία, μετὰ ἐρχόταν γιὰ ἐξομολόγηση, μοῦ ἔλεγε λεπτομέρειες ἀπὸ τὴν ἱστορία τῆς Ἀρμενίας. Μοῦ ἔκανε ἐντύπωση, οὔτε ἐγὼ ἤξερα αὐτὲς τὶς λεπτομέρειες, τὶς πρόσφατες, μὲ τὴν γενοκτονία μὲ ὅλα αὐτά. Ἤξερε καὶ ὀνόματα, ὄχι μόνο γεγονότα, ἤξερε καὶ ὀνόματα καὶ ἡμερομηνίες μοῦ ἔλεγε καὶ ἐγὼ ἐξεπλάγην, οὔτε ἐγὼ ἤξερα ἂν εἶχα διαβάσει ἢ ἂν τὰ εἶχα ξεχάσει. Εἶχε μνήμη. Παρὰ τὴν μνήμη του παρὰ τὶς γνώσεις του ἦταν ταπεινός. Ταπεινὸς οὐσιαστικά. Δὲν ταπεινολογοῦσε, ἀλλὰ ἦταν ταπεινός. Γιατί πολλὲς φορὲς λέμε ἐμεῖς, εἴμαστε ἁμαρτωλοί, ἀλλὰ μόλις πᾶνε νὰ μᾶς ποῦν κάτι, ἀμέσως θὰ βγάλουμε τὸ μάτι τοῦ ἀλλουνοῦ.
Εἶναι μία μορφὴ σύγχρονη, σπάνια. Ἔλεγα στὸν ἀδελφὸ ποὺ ἦταν μαζὶ ὅτι δὲν ἦταν μόνο σπάνιος ἄνθρωπος στὸ εἶδος του, ἀλλὰ ἦταν καὶ σπάνιος κληρικὸς καὶ ἔτσι θὰ παραμείνει. Ἂν κάποιος μπορεῖ νὰ πεῖ ἕνα παράδειγμα σύγχρονου ἱερέα, ἁγίου ἀνδρός, πρέπει νὰ διαβάσει ἢ νὰ μιλήσει μὲ ἀνθρώπους ποὺ ἔχουν ἀντικειμενικὴ ἄποψη γιὰ τὸν πατέρα Μᾶρκο. Δὲν ὑπερβάλω. Ἐμεῖς ἔχουμε αὐτὴν τὴν τάση, ἂν ἔχουμε κάποιον ζήσει, νὰ ποῦμε κάτι παραπάνω. Ὄχι αὐτὸ νὰ τὸ ἀποφεύγουμε. Ὁ π. Μᾶρκος ἦταν αὐτὸ ποὺ ἦταν. Ἦταν σὲ ὅλα τέλειος καὶ ἔδινε τὸ παράδειγμα καὶ τοῦ χριστιανοῦ καὶ τοῦ ἱερέως. Δὲν ξέρω ἐκεῖνο τὸ θαῦμα ποὺ εἶχα ἀκούσει στὴν Μονή, νομίζω ἦταν Διάκονος, ὅταν ἔσπασε τὸ γυάλινο δοχεῖο τοῦ κρασιοῦ καὶ εἶχε πέσει στὸ Ἅγιο Ποτήριο καὶ μετὰ τὸν καθαγιασμό, ὅταν τελείωσε ἡ θεία Λειτουργία καὶ πῆγε, γιὰ νὰ κάνει τὴν κατάλυση, συνήθως ὁ Διάκονος κάνει τὴν κατάλυση, εἶδε ὅτι τὰ γυάλινα τὰ κομμάτια ἦταν μέσα, χωρὶς δεύτερο λογισμὸ κατέλυσε. Δὲν ξέρω, αὐτὸ ἰατρικὰ δὲν ἐξηγεῖται, μετὰ ἀπὸ αὐτὸ νὰ ζήσει ὁ ἄνθρωπος, ἀλλὰ εἶχε αὐτὴν τὴν πίστη, τὴν ὁποία ὅλοι πρέπει νὰ ἔχουμε, ἰδικὰ οἱ ἱερεῖς. Ξέρετε τὰ παραδείγματα τῶν Ἁγίων ἀνθρώπων ὡς πρὸς τὴν ζωή μας εἶναι καὶ γιὰ ἔλεγχό μας. Νὰ μὴ μιλᾶμε… Πολλὲς φορὲς τὸ λέμε… τὸ λέμε… τὸ λέμε… ἀλλὰ ἐμεῖς παραμένουμε ἴδιοι μὲ τὰ σφάλματά μας, τὰ λάθη μας καὶ ὁ Θεὸς θὰ μᾶς κρίνει. Ἴσως ἀλλιώτικα νὰ τὸ ποῦμε ἔτσι, ὅταν γνωρίζουμε Ἁγίους ἀνθρώπους νὰ προσπαθήσουμε νὰ τοὺς μιμηθοῦμε, ἔστω καὶ στὸ ἐλάχιστο, ἐπειδὴ αὐτὴ εἶναι καὶ μία βασικὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, τιμὴ Ἁγίων, μίμηση Ἁγίων.
Ὁπότε νὰ προσπαθοῦμε νὰ μιμηθοῦμε τὸν πατέρα Μᾶρκο, ἐμεῖς οἱ ἱερεῖς νὰ τὸν ἔχουμε παράδειγμα ὡς λειτουργό, ὡς Ἅγιο ταπεινὸ ἄνθρωπο, ἐσεῖς ὡς ἕνα τέλειο χριστιανὸ καὶ τέλειο πνευματικὸ καὶ ὅσοι τὸν ζήσανε ὡς πνευματικὸ νὰ τὸν ἔχουν μπροστά τους σὲ κάθε βῆμα τῆς ζωῆς τους. Πολλὲς φορὲς λέμε στὰ πνευματικά μας τέκνα ὅτι μπροστὰ μας πρέπει νὰ ἔχουμε τὸν Χριστό. Σὲ ὁ,τιδήποτε πάρουμε ἀπόφαση πρέπει νὰ δοῦμε τί θὰ ἔλεγε ὁ Θεὸς καὶ ἔτσι μποροῦμε νὰ πορευθοῦμε πιὸ κοντὰ στὴ σωστὴ ἀπόφαση. Ὅσοι τὸν γνώρισαν νὰ λένε ὁ πατὴρ Μᾶρκος τί θὰ ἔκανε σὲ αὐτὸ τὸ θέμα, σὲ ἐκεῖνο τὸ θέμα καὶ ἂν πορευθοῦμε ἔτσι, μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο, ἔχουμε τὴν συνείδησή μας ἥσυχη, τουλάχιστον σὲ μένα, ποὺ πρὶν χειροτονηθῶ εἶχε δώσει κάποιες βασικὲς συμβουλές, ὅταν ἔχουμε τὸν θόρυβο τῆς ζωῆς μας καὶ ὑπάρχουν κάποιες στιγμὲς ποὺ κινδυνεύουμε νὰ ἐκτροχιασθοῦμε ἀπὸ τὸν δρόμο, ἀμέσως μοῦ ἔρχονται αὐτὰ ποὺ μοῦ ἔλεγε. Ὁ π. Μᾶρκος ἔλεγε θὰ δεῖς αὐτό, θὰ δεῖς ἐκεῖνο, θὰ δεῖς τὸ ἄλλο, ἐσὺ μὴ χαλαρώσεις… μὴ χαλαρώσεις… συνέχεια αὐτό… κάθε μέρα τὸ θυμᾶμαι. Ὅταν ἦλθε μία στιγμή, ἂς ποῦμε, τώρα τί θὰ κάνω…; Πῶς θὰ τὸ κάνω…; Θὰ δείξω ὅτι εἶμαι καλὸς ἄνθρωπος; Θὰ δείξω ὅτι εἶμαι εὐάρεστος; Ὄχι λέει… θὰ εἶμαι αὐτὸ ποὺ εἶμαι… Τελεία καὶ παύλα. Δὲν τὸ πετυχαίνω. Μία ἐξομολόγηση κάνω καὶ ἐγώ. Κάθε φορά δὲν τὸ πετυχαίνω, ἀλλὰ προσπαθῶ αὐτὸ νὰ κρατήσω.
Ἀλλὰ ἔρχομαι στὸ πρῶτο λόγο καὶ τελειώνω μὲ αὐτό… Ξέρετε ὑπάρχει καὶ μαρτυρία καὶ ἁγιορειτῶν καὶ ἄλλων Γερόντων, ποὺ ἔγιναν μοναχοί, χωρὶς νὰ κατακρίνουν καὶ σώθηκαν, ὄχι μὲ πολὺ ἄσκηση οὔτε μὲ πολὺ προσευχή, μόνο κρατώντας αὐτὴ τὴν ἐντολὴ τοῦ Κυρίου ποὺ λέει: «Μὴ κρίνετε καὶ ἐγὼ δὲν θὰ σᾶς κατακρίνω». Ξέρετε τὴν ἱστορία, ἕνας μοναχὸς ἦταν τεμπέλης, μετὰ τὴν κουρά του οὔτε κατέβαινε πολὺ στὴν ἀκολουθία οὔτε ἦταν πολὺ τῆς προσευχῆς, ἦταν χοντρός… Στὸ τέλος τῆς ζωῆς του φωνάζει τὸν ἡγούμενο, γιὰ νὰ ἐξομολογηθεῖ, γιὰ νὰ κοινωνήσει γιὰ τελευταία φορὰ καὶ ἀφοῦ εἶπε αὐτὰ ποὺ εἶπε, ὁ Γέροντας λέει: Ἀδελφέ, ἔχω ἕνα λογισμό… νὰ σὲ ρωτήσω… Ἀφοῦ σὲ ξέραμε τόσα χρόνια πὼς ἤσουν ἔτσι… ἔτσι… ἔτσι… Τί λέει ἡ συνείδησή σου; Τί λέει; Πῶς πρόκειται νὰ μπεῖς στὸν οὐρανό; Λέει… Γέροντα πρὶν μπῶ στὸ Μοναστήρι εἶχα πεῖ στὸν ἑαυτό μου, ὅταν περάσω τὴν πύλη τῆς Μονῆς δὲν θὰ κατακρίνω κανένα καὶ ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη δὲν κατέκρινα κανένα, ἐγὼ ἐλπίζω καὶ ὁ Θεὸς δὲν θὰ μὲ κατακρίνει. Ὁ Γέροντας ἔμεινε ἄφωνος…
Ἔτσι ἦταν καὶ ὁ πατὴρ Μᾶρκος καὶ ὅλα αὐτὰ ξέρετε δὲν μοῦ κάνει ἐντύπωση, ὅταν ἀκούω ἕνα θαυμαστὸ γεγονὸς καὶ ὄχι μόνο μὲ τὸν πατέρα Μᾶρκο καὶ μὲ ἄλλους Ἁγίους ἀνθρώπους. Αὐτὴ εἶναι μία φυσικὴ πραγματικότητα. Ὅταν αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι βλέπανε, γι’ αὐτοὺς ἦταν κάτι φυσιολογικό. Ὁ Ἅγιος Νικόλαος ὁ Πλανᾶς λειτουργοῦσε μὲ Ἀγγέλους. Ἔβλεπε τὸν φύλακα Ἄγγελό του καὶ πολλοὶ ἄλλοι Ἅγιοι, ἀλλὰ ἦταν τόσο ταπεινοί. Μερικὲς φορὲς λέω πὼς ὁ Θεὸς εὐτυχῶς, δὲν δίνει πολλὰ ὑπερφυσικὰ χαρίσματα σὲ ἱερεῖς καὶ Ἀρχιερεῖς μέσα στὸν κόσμο, γιατί θὰ μᾶς ἔτρωγε ὁ διάβολος, μὲ τὸ παραμικρὸ καλὸ ποὺ θὰ κάναμε, θὰ λέγαμε ἐμεῖς αὐτό…. ἐγώ…. ἐγώ… ἐγώ… Καὶ λέω δόξα τῷ Θεῷ. Ὅταν φτάσουμε σὲ βαθμὸ ταπείνωσης ποὺ θέλει ὁ Θεός, τότε ὁ Θεὸς θὰ δώσει κάτι ποὺ χρειάζεται γιὰ τὴν Ἐκκλησία, γιὰ τοὺς συνανθρώπους μας.
Νὰ ἔχουμε τὴν εὐχὴ τοῦ πατρὸς Μάρκου, νὰ τὸν μνημονεύουμε πάντοτε καὶ νὰ ζητᾶμε δὲ δύσκολες στιγμὲς τὴν βοήθειά του».
