«Καὶ ἐκ τοῦ πληρώµατος αὐτοῦ ἡµεῖς πάντες ἐλάβοµεν, καὶ χάριν ἀντὶ χάριτος·». (Ἰωάν. Α΄, 16). (Δηλ.: Καὶ ἀπὸ τὸν ἀνεξάντλητον πλοῦτον τῆς τελειότητος καὶ τῶν δωρεῶν του ἐλάβοµεν ὅλοι ἡµεῖς. Καὶ ἐλάβοµεν χάριν ἐπάνω εἰς τὴν ἄλλην χάριν· καὶ µετὰ τὴν χάριν τῆς ἀφέσεως τῶν ἁµαρτιῶν µας ἐλάβοµεν καὶ τὴν χάριν τῆς υἱοθεσίας καὶ τῆς µακαρίας ζωῆς καὶ ὁλονὲν προστίθεται νέα ὑπεράφθονος χάρις εἰς ἐκείνην, ποὺ προηγουµένως ἐλάβοµεν).
• Ὁ Ἅγιος Νικόλαος ὁ Καβάσιλας στὴν «Ἐν Χριστῷ ζωή» γράφει πὼς οἱ ἀρετὲς εἶναι χαρίσματα ποὺ ἐμφυτεύει στὴν ψυχὴ τὸ Ἅγ. Πνεῦμα μὲ τὸ μυστήριο τοῦ Χρίσματος. Πολλοί, ἐπειδὴ δέχθηκαν τὸ μυστήριο αὐτὸ σὲ μικρὴ ἡλικία, δὲν ἔχουν καμμιὰ συναίσθηση τῶν δώρων, ποὺ τοὺς χαρίστηκαν κατὰ τὴν τέλεσή του. Αὐτὰ ὅμως τὰ ἀγαθὰ σπέρματα, ἄν βροῦν καλὴ γῆ, θὰ βλαστήσουν κάποτε καὶ θὰ φέρουν καρπούς.
Ἡ ποικιλία τους καὶ ὁ ἀριθμός τους ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὸν Σπορέα, ἐνῶ ἡ ὡρίμανσή τους καὶ τὸ μέγεθος ἀπὸ τὴν εὔφορη γῆ, τὴν ἀγαθὴ δηλαδὴ προαίρεση τοῦ ἀνθρώπου.
• Ἀπὸ τὸ περιοδικὸ «ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ» τ. 538 παρουσιάζουμε τὴν θαυμαστὴ πορεία στὴν ζωὴ τοῦ Ἁγ. Νεοφύτου.
«Διαβάζοντας τά συναξάρια τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, πολλές φορές συναντοῦμε μιά ἐντυπωσιακή πορεία στήν πνευματική ζωή τῶν Ἁγίων, ἀκόμα ἀπὸ τὴν παιδική τους ἡλικία ἤ καὶ ἀπὸ τὴν γέννησή τους.
Ἕνας τέτοιος Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας, ποὺ ἀπὸ μικρὸ παιδὶ τὸν «κάλεσε» ὁ Θεὸς καὶ τὸν ἔλουσε πλούσια μὲ τὴν χάρη Του, εἶναι ὁ Ἅγιος Μάρτυς Νεόφυτος, ποὺ γεννήθηκε στὴν Νίκαια τῆς Βιθυνίας στὰ τέλη τοῦ 3ου αἰώνα. Ἡ μνήμη του τιμᾶται τὴν 21η Ἰανουαρίου.
Οἱ εὐσεβεῖς γονεῖς του τὸν ἀνέθρεψαν μὲ τὰ ζωηφόρα νάματα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Ὁ Νεόφυτος ἐμφάνισε νωρὶς τὰ χαρίσματα τοῦ Θεοῦ. Ἀπέφευγε τὶς παρέες μὲ συνομηλίκους του, ποὺ δὲν ἀκολουθοῦσαν τὴν χριστιανικὴ ζωή. Ἀγαποῦσε τὴν ἐλεημοσύνη καὶ μοίραζε πολλὲς φορές, αὐτὸ ποὺ τοῦ ἀναλογοῦσε σὲ τροφή, ἐνδυμασία καὶ κάθε τί ὑλικό, σὲ πτωχοὺς καὶ πεινασμένους.
Κάποια μέρα, ἡ μητέρα του εἶδε ἕνα ὄνειρο, ποὺ ἀφοροῦσε τὴν θαυμαστὴ πορεία τοῦ παιδιοῦ της. Φοβούμενη ὅμως μήπως εἶναι πλάνη τοῦ πονηροῦ, προσευχήθηκε στὸν Θεὸ νὰ τῆς φανερώση μὲ βέβαιο γεγονὸς τὴν ἐκπλήρωση τοῦ ὀνείρου της. Τότε, βλέπει ἕνα ὄμορφο περιστέρι νὰ μπαίνη στὸ σπίτι, νὰ περιτριγυρίζη τὸ κρεβατάκι τοῦ μικροῦ Νεοφύτου καὶ μετὰ ἀπὸ λίγο νὰ κάθεται στὸν ὦμό του. Τὸ περιστέρι αὐτὸ τῆς μίλησε μὲ ἀνθρώπινη φωνὴ καὶ τῆς εἶπε πὼς τὸ ἔστειλε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα νὰ φυλάγη τὸν Νεόφυτο στὴν ζωή του. Ἀμέσως, ἔλαμψε τέτοιο οὐράνιο φῶς, ποὺ ἡ μητέρα τοῦ Ἁγίου ἐξ αἰτίας τῆς ἔντασης ἔπεσε κάτω νεκρή.
Ὁ Ἅγιος ἔμεινε ἀτάραχος καὶ δὲν λυπήθηκε καθόλου, ἁπλὰ παρακάλεσε κάποιους ἀνθρώπους νὰ εἰδοποιήσουν τὸν πατέρα του, ποὺ ἐργαζόταν στὸ χωράφι. Οἱ ὑπόλοιποι συγγενεῖς καὶ φίλοι, ποὺ ἔφθασαν μαθαίνοντας τὸ γεγονός, μὲ πολλὴ θλίψη μοιρολογοῦσαν δίπλα στὸ νεκρὸ σῶμα τῆς μητέρας τοῦ Ἁγίου.
Ὅταν ἔφθασε ὁ πατέρας του, ὁ Ἅγιος τὸν προϋπάντησε καὶ τὸν παρηγόρησε, λέγοντας νὰ μὴ στενοχωριέται, διότι ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ ἀναστήση τὴν μητέρα του. Τότε ἔπιασε τὸ χέρι της καὶ τῆς εἶπε: «Σήκω μητέρα μου, τόσο ἤθελε ὁ Κύριος νὰ κοιμηθῆς». Καὶ πρὸς ἔκπληξη ὅλων τῶν παρευρισκομένων, ἡ νεκρὴ μητέρα ἀναστήθηκε!
Ἀργότερα, ὅταν ὁ Ἅγιος ἦταν 10 ἐτῶν, ἄναψε μέσα του μεγάλος πόθος νὰ βρεθῆ μόνος μὲ τὸν Θεὸ καὶ νὰ ζῆ μὲ τὴν προσευχή. Ὅταν βγῆκε ἀπὸ τὸ σπίτι του, ἐμφανίσθηκε πάλι τὸ περιστέρι αὐτό, ποὺ ἦταν ἄγγελος Κύριου, καὶ τὸν ὁδήγησε στὸν Ὄλυμπο τῆς Βιθυνίας. Στὸ βουνὸ αὐτὸ ἀσκήτευαν μεγάλες μορφὲς Ἁγίων. Ἐκεῖ, ἀγωνίσθηκε μὲ ὅλες τὶς δυνάμεις του καὶ ἔφθασε σὲ μεγάλα μέτρα ἀρετῆς. Ἔμεινε στὸν τόπο ἐκεῖνο, μέχρι ποὺ ὁ Θεὸς τοῦ ἔδωσε ἐντολὴ νὰ κατέβη, γιὰ νὰ τακτοποιήση καὶ νὰ γηροκομήση τοὺς γονεῖς του μέχρι τὴν κοίμησή τους. Ἀλλὰ καὶ ὁ δικός του χρόνος, γιὰ νὰ φύγη ἀπὸ αὐτὴν τὴν ζωή, δὲν ἦταν πλέον πολύς.
Ἄγγελος Κύριου, μὲ τὴν μορφὴ τοῦ περιστεριοῦ, ἔδωσε καὶ πάλι ἐντολὴ στὸν Ἅγιο, τὸν φλογερὸ στὴν πίστη καὶ ὑπάκουο στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, νὰ τὸν ἀκολουθήση, γιὰ νὰ τὸν ὁδηγήση στὸ μαρτύριο. Τὸ μαρτύριο ἦταν κάτι ποὺ τὸ ποθοῦσε ὁ Ἅγιος Νεόφυτος. Θεωροῦσε ὅτι ἦταν ὁ καλύτερος τρόπος, γιὰ νὰ δείξη τὴν τέλεια ἀγάπη, ποὺ ἔκαιγε ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς του γιὰ τὸν Θεό.
Ὁ θαυμασμὸς γιὰ τὸ θάρρος ἑνὸς ἀγένειου παιδιοῦ νὰ βρεθῆ στὸ στάδιο μπροστὰ στὸν εἰδωλολάτρη ἡγεμόνα καὶ νὰ ὁμολογήση τὴν χριστιανικὴ πίστη, μετατράπηκε σὲ μῖσος καὶ ἐκδικητικότητα. Ἀκολούθησαν φοβερὰ καὶ φρικτὰ βασανιστήρια. Ὁ Ἅγιος ὅμως, ἀπτόητος καὶ ἀτάραχος, ὅπως τότε ποὺ εἶχε δεῖ νεκρὴ τὴν μητέρα του, δεχόταν μὲ μεγάλη χαρὰ καὶ ἀγαλλίαση κάθε δοκιμασία καὶ βάσανο. Ἔτσι, ἔπειτα ἀπὸ τρομερὴ καρτερία καὶ ὑπομονὴ στὴν σκληρότητα τῶν βασανισμῶν, ἔλαβε τὸν στέφανο τοῦ μαρτυρίου καὶ παρέδωσε τὴν ἁγιασμένη ψυχή του στὸν πολυαγαπημένο του Χριστό.
