Αγία Θοδώρα στο Λειβάδι

Άποψη από το εσωτερικό του ναού και τοιχογραφίες

 Ναοί των Κυθήρων - Γράφει ο Εμμ. Καλλίγερος

Μερικοί ναοί στο νησί μας είναι εντελώς άγνωστοι στο ευρύ κοινό, μερικούς τους βλέπουν οι περιπατητές δίπλα από τα μονοπάτια, αλλά λίγοι γνωρίζουν την ιστορία τους και μερικοί είναι σε δυσπρόσιτα σημεία, τα οποία, μετά την μακρόχρονη εγκατάλειψη των καλλιεργειών στον περιβάλλοντα ευρύτερο χώρο, έχουν μείνει στην απόλυτη ερήμωση και πολλοί οδηγούνται στην καταστροφή. (Βλ. αφιερώματά μας για την Αγία Τριάδα κοντά στα Μενεγιάνικα και στις Πιτσινάδες, που κατέρρευσε σε σεισμό τη δεκαετία του 2000, την  Παναγία Παρθενιώτισσα  στο δρόμο προς Παλιόχωρα που είναι πλέον ερείπιο, τον Άγιο Νικόλαο στα Καλύβια, που υπέστη τα ίδια αρκετές δεκαετίες πριν, τον Άγιο Ιωάννη στο Νεκροταφείο έξω από τον Ποταμό, τον Άγιο Νικόλαο στη Γωνία και πολλούς άλλους ναούς από το Βυζαντινό και μεταβυζαντινό παρελθόν των Κυθήρων).

Το εξωτερικό του ναού από τη ΒΑ πλευρά

 Η Αγιά Θοδώρα είναι ένας ναός που μας έχει απασχολήσει και άλλες φορές, όχι μόνο γιατί ήταν για πολλά χρόνια στάβλος για ζώα, αλλά και γιατί σε κοντινή απόσταση υπάρχει ένα παράξενο θολωτό κτίσμα, το οποίο ίσως έρχεται από τα χρόνια της αρχαιότητος. Ο ναός της αγιά Θοδώρας πρέπει να είχε εγκαταλειφθεί από τα χρόνια λίγο μετά την Κατοχή ή λίγο ενωρίτερα.

 

Έχει μέσα τοιχογραφίες, οι οποίες πρέπει να είναι πολύ μεταγενέστερες της οικοδόμησης του ναού, που τοποθετείται από τους Βυζαντινολόγους (Μαρίνα Παπαδημητρίου) πριν το 14^ο αι. Μάλιστα η ίδια ερευνήτρια πιστεύει ότι ο ναός ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Θεόδωρο και στην πορεία του χρόνου βρέθηκε να αναφέρεται στην Αγιά Θοδώρα. Ανεξάρτητα σε ποίον άγιο ήταν αφιερωμένος ο ναός αυτός παραμένει σε κακή κατάσταση και μάλλον βρίσκεται κι αυτός κοντά στην κατάρρευση. Η πρόσβαση είναι δύσκολη αν και όχι αδύνατη και μπορεί να τον προσεγγίσει κανείς από διασταύρωση του δρόμου Λειβάδι-Κάλαμος, κοντά στην τοποθεσία Χάλα.  Ασφαλώς και ο ναός αυτός είναι ένας από τους πολλούς που χρειάζονται μία σωστική παρέμβαση από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, αλλά ποίον να πρωτοσώσουν και αυτές οι υπηρεσίες. Στις περιπτώσεις αυτές μία ιδιωτική πρωτοβουλία, μία δωρεά και ένα πρόγραμμα από τις εκκλησιαστικές αρχές ίσως έδιναν κάποια λύση, δεν βλέπουμε όμως φως προς το παρόν.

Και κάτι τελευταίο. Στο ναό αυτόν είχε βρει καταφύγιο μετά την καταδίωξή του από τις ανταρτικές δυνάμεις στα Κύθηρα κατά τον Ιούλιο 1944 ο γιατρός Γεώργιος Λευθέρης, ένας από τους στόχους τότε των ανταρτικών σωμάτων, του οποίου το σπίτι λεηλατήθηκε και κάηκε στις 26 του μήνα. Εκεί λίγοι συγγενείς ή φίλοι του πήγαιναν με κάθε προφύλαξη λίγο φαγητό μέχρι να θεωρηθεί ότι ήταν σε ασφαλές περιβάλλον και να επανέλθει στην οικογένειά του, αφού δόθηκαν σχετικές διαβεβαιώσεις ότι δεν θα διωχθεί.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΙΟΥΝΙΟΥ 2022