“ὁ Θεός μου, ὁ Θεός μου,
εἰς τί με ἐγκατέλιπες;”
Μαρκ. 15,34
Μετά το βάπτισμά του, ο Χριστός οδηγήθηκε από το Άγιο Πνεύμα στην έρημο για να πειρασθεί από τον Διάβολο. Τώρα, στο τέλος της ζωής του, ο Χριστός βαδίζει προς τον τελευταίο πειρασμό του Διαβόλου, ο οποίος θα επισφραγίσει και το θεϊκό σχέδιο αλλά και θα τον δοκιμάσει τα μέγιστα. Καλείται ο Χριστός από το Άγιο Πνεύμα να προχωρήσει στο τελικό βήμα του, αλλά και το πιο ουσιαστικό. Το πιο οδυνηρό. Πρέπει να χτυπηθεί άγρια με τον Διάβολο, νικώντας τον θάνατο. Έτσι θα καταφέρει καίριο χτύπημα, συντρίβοντας το κεφάλι του εν λόγω. Γιατί τα φίδια για να σκοτωθούν, πρέπει να χτυπηθούν ισχυρά στο κεφάλι. Να συντριβεί αυτό. Είτε τα φίδια τα αισθητά, είτε πολύ περαιτέρω τα νοητά. Αυτά που καραδοκούν ύπουλα σε κάθε σταυροδρόμι της ανθρώπινης σκέψης και δελεάζουν τις ψυχές μας σαγηνευτικά, προκειμένου μετά να επιφέρουν το θανατηφόρο δήγμα τους.
Ποιό είναι το στρατηγικό βήμα του Χριστού; Πρέπει να ανέλθει στον σταυρό, γιατί μόνο από αυτό το δυσθεώρητο ύψος θα κατακρημνίσει τον Διάβολο στο κρησφύγετό του. Μόνο έτσι, τον λήσταρχο των ψυχών, θα τον αιχμαλωτίσει στο λημέρι του, χωρίς να έχει δικαίωμα να ξαναεπιδοθεί στις ληστρικές βλέψεις του και ανάλογες επιδρομές.
Όμως υπάρχει ένα λεπτό σημείο στην εν λόγω σταύρωση. Πρέπει ο Χριστός να παραμείνει πάνω στον σταυρό, μέχρις ότου παραθέσει το πνεύμα του στον Θεό Πατέρα και ψελλίσει εκείνο το “τετέλεσται”. Αυτή η λέξη, η πολυσήμαντη εν προκειμένω, δηλώνει την επιτυχία του θεϊκού σχεδίου και την υπέροχη νίκη κατά του κακού.
Όπως λοιπόν τότε στην έρημο, ο Σατανάς πείραξε τον Χριστό δελεάζοντάς τον τριμερώς, αλλά απέτυχε, οπότε “ἀφίησιν αὐτόν ὁ διάβολος καί ἰδού ἄγγελοι προσῆλθον καί διηκόνουν αὐτῶ” (Ματ. 4,11) έτσι και τώρα του προτάσσει. “Αν είσαι γιος του Θεού, κατέβα από τον σταυρό”. Ο Χριστός ήταν και είναι φυσικά γιος του Θεού. Το είχε δηλώσει και επικυρώσει ο ίδιος ο Πατέρας και στην βάπτιση δημοσίως και στην Μεταμόρφωση έμπροσθεν των τριών μαθητών. Επί του παρόντος όμως, ένα παρόν που θα κρίνει το μέλλον της ανθρωπότητος, ο Χριστός “προτίμησε” να παραμείνει φαινομενικά βεβαίως γιος της Παρθένου, καθότι ήταν και άνθρωπος αληθινός και όχι κατά φαντασία.
Όμως σαν άνθρωπος είχε φυσική όρεξη για την ζωή. Έτσι φοβήθηκε προς στιγμή, αδημόνησε προ του σταυρού και έδειξε την δειλία που έχουμε όλοι μας, λόγω της ανθρώπινης φύσης μας, παραπονούμενος στον Θεό παράλληλα για την “εγκατάλειψή” του.
Πολλές φορές και εμείς οι τιποτένιοι άνθρωποι στην ζωή μας, μέσα στον πόνο μας, αναφωνούμε‧ “Θεέ μου Θεέ μου, ἵνα τί με ἐγκατέλιπες;” (Ματ. 27,47).
Κατά την διάρκεια της σταύρωσης του Χριστού, αν προσέξουμε θα εντοπίσουμε και μία άλλη εγκατάλειψη. “Γῦναι ἴδε ὁ υἱός σου”. Ο Χριστός απευθυνόμενος στην μητέρα του Παναγία, την γνωρίζει με τον νέο της γιο, τον Ιωάννη. Με απλά λόγια της λέγει· “Μάνα ξέχασέ με εμένα από γιό σου. Εγώ αναβαίνω τώρα στους ουρανούς προς τον Πατέρα μου, τον Θεό μου και Θεό υμών”. Ιερή εγκατάλειψη ένεκα πρωτευούσης θεϊκής προσήλωσης και υποταγής. Εδώ υπερισχύει και πάλι το “πειθαρχεῖν δεῖ Θεῶ μᾶλλον ἤ ἀνθρώποις”.
Διεισδύοντας ενδότερα στα μύχια της εννοίας “εγκατάλειψη”, ας προσεγγίσουμε τον Πέτρο. Τι λέει ο εν λόγω; “Ἰδού ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα καί ἠκολουθήσαμεν σοι” (Μαρκ.10,28). Εγκαταλείψαμε λέγει, δουλειές κερδοφόρες, περιουσίες, σπίτια, οικογένειες και βγήκαμε μαζί σου στο πνευματικό “αντάρτικο”, έχοντας το κεφάλι μας μέσα στον τορβά. Δεν γνωρίζουμε μαζί σου, τι θα μας ξημερώσει. Γιατί ο Χριστός ήταν ο υπ' αριθμόν “ένα” καταζητούμενος από τις αρχές και εξουσίες του Διαβόλου επί της γης και οι μαθητές του συνεργάτες, οπότε συνένοχοι.
Μη επεκτεινόμενοι περαιτέρω στο θέμα της εγκατάλειψης, ας κλείσουμε το συγκεκριμένο, με τον Προφήτη Ηλία. Καταδιωκόμενος ο εν λόγω από την Ιεζάβελ, βρίσκει μια σπηλιά στο Χωρήβ και καταλύει εκεί. Σε ερώτηση του Θεού γιατί βρέθηκε εκεί, ξεσπάει στο παράπονο ότι έχει μείνει, ολομόναχος και προσπαθούν να τον εξοντώσουν και αυτόν. “ὑπολέλειμμαι ἐγώ μονώτατος, καί ζητοῦσι τήν ψυχήν μου λαβεῖν αὐτήν” (Γ. Βασ.19,10).
Μέσα από τα πρότερα γεγονότα,
ήλθαμε σε επαφή με την έννοια της εγκατάλειψης πολύπλευρα.
Με λίγα λόγια η εγκατάλειψη αποτελεί μία συνώνυμη έννοια της απωλείας της ελπίδος. Του τέλους μας. Είναι όμως τα πράγματα έτσι;
Μήπως τελικά είναι μία δοκιμασία εκ Θεού που μας καλεί σε περαιτέρω εγρήγορση και αναζήτηση των κεκρυμμένων δυνάμεών μας;
Υπάρχει ένας κανόνας στις ειδικές δυνάμεις του στρατού μας, ο οποίος επιτάσσει το εξής‧ όταν φτάνεις στα όρια σου, σωματικά και ψυχικά, κινδυνεύοντας να καταρρεύσεις, αν προσπαθήσεις και δεν αφεθείς στην μοίρα του πεσιμισμού, τότε νικάς περίτρανα, βρίσκεις νέες δυνάμεις που δεν τις είχες υπ' όψιν σου, οπότε γίνεσαι άτρωτος και ημίθεος, Κάπως έτσι λοιπόν ο Θεός, μέσω της “εγκατάλειψης” μας καθοδηγεί πατρικά στην ανακάλυψη των δυνάμεών μας και την άνοδό μας στο βάθρο το θεϊκό.
Επανεξετάζοντας τα γεγονότα στα οποία αναφερθήκαμε πριν σε νέα βάση,
πιο προσεκτικά, θα μείνουμε ενεοί μπρος στην συμπαράσταση του Θεού.
Μπορεί ο Θεός να μη μιλάει, όπως μίλησε στη βάπτιση του Χριστού με φωνή, αλλά μιλάνε τα πάντα τριγύρω, προσφέροντας ηθική συμπαράσταση και ψυχική ανακούφιση. Προπάντων αναγνώριση.
Ενώ λοιπόν ο Χριστός ήταν πάνω στον σταυρό και τον λοιδορούσαν οι πάντες εμπαίζοντάς τον· ενώ τον αρνήθηκαν οι δικοί του, οι υποτιθέμενοι ευσεβείς· σηκώθηκαν άνθρωποι του υποκόσμου και των ειδώλων και τον ανεγνώρισαν. Ο ληστής τον ομολόγησε ως Θεό και ο εκατόνταρχος μετά την σταύρωση το ίδιο. Πίσω απ' αυτούς κρυβόταν η δύναμη του Θεού Πατέρα, που συμπαραστεκόταν τον γιό του. Αλλά τι άλλο συνέβη;
“Σκότος ἐγένετο ἐπί πᾶσαν τήν γῆν... το καταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο... ἡ γῆ ἐσείσθη καί αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν, καί τά μνημεῖα ἀνεώχθησαν καί τότε ἀνεφώνησαν ἀληθῶς Θεοῦ Υἱός ἦν οὗτος” (Ματ. 27,51).
Πίσω απ΄ όλα αυτά κρυβόταν η δύναμη του Θεού που μιλούσε μέσω των φαινομένων. “Εγκληματία άνθρωπε σκότωσες τον γιο του Θεού”. Ο Θεός λοιπόν έστεκε παρατηρητής των γεγονότων, όχι απαθής, αλλά ενεργός. Συνέπασχε στο μοναδικό δράμα.
Ας έλθουμε τώρα στην ιερή εγκατάλειψη της μητέρας του Χριστού από τον ίδιο.
Ο μαθητής της αγάπης και η αγνή Μητέρα, παραστέκουν λαμπάδες νεκρώσιμες δίπλα στον σταυρό του μαρτυρίου. Η άφθαστη στοργή Μάνας και Μαθητού πλαισιώνουν το πιο κακούργο ανθρώπινο έργο. Και η σκηνή αυτή της στοργής και της αφοσιώσεως, συμπληρώνεται με τους τρυφερώτερους λόγους του Πάθους: “Γῦναι, ἴδε ὁ υἱός σου. Ἰωάννη ἰδού ἡ μήτηρ σου”. Ο Υιός μπορεί τώρα πια να γείρει ήσυχο το κεφάλι στο προσκέφαλο του “Τετέλεσται”, αφού ξεπλήρωσε το ιερό χρέος προς την μητέρα του. Την “εγκατάλειψε” μεν, γιατί έτσι επέτασσε το θεϊκό σχέδιο, αλλά την ενέταξε κάτω από τα ζεστά φτερά του μαθητού της αγάπης, που “ἀπ' ἐκείνης τῆς ὥρας, ἔλαβεν αὐτήν εἰς τά ἴδια”.
Συνεχίζοντας με την παρέμβαση του Πέτρου περί εγκατάλειψης των πάντων προκειμένου να ακολουθήσουν τον Χριστό, ποια απάντηση εδόθη;
῞Ος ἀφῆκεν οἰκίαν, ἤ ἀδελφούς, ἤ ἀδελφάς, ἤ πατέρα ἤ μητέρα ἤ γυναῖκα ἤ τέκνα ἤ ἀγρούς ἕνεκεν ἐμοῦ, καί τοῦ εὐαγγελίου, ἐάν μή λάβη ἑκατονταπλασίονα...” (Μαρκ.10,36).
Τελειώνοντας με τον προφήτη Ηλία, ακούμε την φωνή του Θεού που του βεβαιώνει ότι δεν είναι μόνος του. Υπήρχαν ακόμη 7.000 πιστοί που δεν προσκύνησαν τον Βάαλ. Τα φαινόμενα πάντοτε απατούν. Ας το θυμόμαστε ειδικά στις μέρες μας.
Κάπως έτσι και εμείς οι σύγχρονοι χριστιανοί,
ποτέ να μην αισθανόμαστε εγκαταλελειμμένοι.
Πάντοτε ο Θεός είναι μαζί μας. Μπορεί να μην τον βλέπουμε, γιατί όποιος δει τον Θεό πεθαίνει, αλλά βλέπουμε και αισθανόμαστε όλες τις ενέργειές του. Μέσω της θύελλας, του σεισμού, της φωτιάς, του ψιθύρου, της λεπτής αύρας.
Λέει ο ψαλμωδός στον 103 ψαλμό, στίχο 32 “Ο Θεός με ένα του βλέμμα δημιουργεί σεισμό και όταν εγγίζει τα όρη προκαλεί εκρήξεις ηφαιστείων”. Λοιπόν ο Θεός είναι συνέχεια μαζί μας, εμείς δεν είμαστε μαζί του. Εμείς ζητάμε την απομόνωση μακριά απ' αυτόν και εκείνος με τα πρότερα σημεία προσπαθεί να μας επαναφέρει. Ο Ιώβ με τρομερές πληγές σε όλο του το σώμα πάνω στην σωρό της κοπριάς και όμως δεν αισθανόταν εγκαταλελειμμένος, ούτε άκουγε τις παροτρύνσεις της γυναικός του, να καθυβρίσει τον Θεό.
Τι έλεγε; Ο Κύριος έχει δικαίωμα να κτυπά και να ευλογεί.
Συμπληρώνει δε ο Χρυσόστομος τονίζοντας την διαφορά Ιώβ και Αδάμ.
Ο Ιώβ έχασε όλη την περιουσία του, τα παιδιά του, τους υπηρέτες του και όμως αυτός δεν “χάθηκε”. Ο Αδάμ ούτε παιδιά έχασε, ούτε περιουσίες, ούτε καθόταν πάνω στην κοπριά. Αντιθέτως κατοικούσε στον Παράδεισο με όλα τα αγαθά του, χωρίς να λοιδορείται από κανένα, χωρίς οδύνες που είχε ο Ιώβ και όμως αυτός χάθηκε. Καπέπεσε. Γιατί; Ένεκα ραθυμίας. Δηλαδή χαλάρωσης, νωθρότητος ψυχικής. Λόγω απουσίας ψυχικού βάθους.
Αυτό λείπει και από εμάς και αισθανόμαστε “μονώτατοι”.
