Τοῦ Ἀρχ. Κυρίλλου Κωστοπούλου
Ἱεροκήρυκος Ι.Μ. Πατρῶν
Δρ. Θεολογίας
Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος, ἀφοῦ μέ τό Πάθος καί τήν Σταυρική Του θυσία «ἐθανάτωσε τον θάνατον», την τρίτη ἡμέρα ἀνεστήθη. «Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν θανάτῳ θάνατον πατήσας»1.
Τόσο οἱ βιβλικές μαρτυρίες ὅσο καί ἡ ἐκκλησιαστική εἰκονογραφία καί ἡ ὑμνολογία ἀργότερα, ὑποδηλώνουν τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Δέν προσδιορίζεται, βεβαίως, οὔτε περιγράφεται κάποια συγκεκριμένη στιγμή, κατά τήν ὁποία τό νεκρό Σῶμα ζωοποιεῖται καί πάλι καί ἐπαναλειτουργεῖ βιολογικά, ἀλλά ἡ ἀνθρώπινη ἐμπειρία των μετά τήν Ἀνάστασή Του ἐμφανίσεων, καθώς καί ἄλλα στοιχεῖα βεβαιώνουν τό γεγονός αὐτό.
Σεισμός μέγας συγκλονίζει τό ἔδαφος. Ὁ λίθος ἐλευθερώνει τόν τάφο. Οἱ σφραγῖδες λύονται. Οἱ στρατιῶτες, ἄλλοι ἔντρομοι ἐγκαταλείπουν τόν τάφο κι ἄλλοι πίπτουν ἀναίσθητοι. Ὁ τάφος μένει κενός, μέ τά ὀθόνια καί τό σουδάριο μόνο. Τί συνέβη; Ὁ Σταυρωθείς καί ταφείς Ἰησοῦς ἀνέστη.
Ὑπάρχουν, ὡστόσο, τά ἐρωτήματα: Μήπως ἐκλάπη ἀπό τούς Μαθητές Του; Γιατί, ὅμως, τά νεκροσάβανα δέν προδίδουν ἐπαφή ἀνθρώπινη; Ἐκλάπη ἀπό τούς ἴδιους τούς Ἑβραίους;
Πώς, ὅμως, αὐτοί, ἐχθροί ὄντες τοῦ νεκροῦ Χριστοῦ, δέν προδίδουν αὐτή τήν κλοπή, γιά νά τον γελοιοποιήσουν;
Τί, τέλος πάντων, συνέβη; Ἁπλούστατα, πραγματοποιήθηκε αὐτό, τό ὁποῖο εἶχε προφητευθεί ἀπό τούς Προφῆτες στήν Παλαιά Διαθήκη, ἀλλά καί ἀπό τόν ‘Ἰδιο τόν Θεάνθρωπο Κύριο, ἡ Ἀνάσταση2.
Ὁ Προφητάναξ Δαυίδ στόν ΙΕ’ ψαλμό ἀναφέρεται στό γεγονός αὐτό τῆς Ἀναστάσεως. Λέει χαρακτηριστικά: «…ἔτι δέ καί ἡ σάρξ μου κατασκηνώσει ἐπ’ ἐλπίδι, ὅτι οὐκ ἐγκαταλείψεις τήν ψυχήν μου εἰς ἅδην, οὐδέ δώσεις τόν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν»3. Τό χωρίο αὐτό, τό ὁποῖο συναντᾶμε καί στό Β΄ κεφάλαιο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων, εἶναι μεσσιανικό. Σύμφωνα μέ αὐτό ἡ σάρκα τοῦ Χριστοῦ κατοίκησε στόν τάφο μέ ἐλπίδα, μέ τήν ἐλπίδα τῆς Ἀναστάσεως, ὅπως ἀκριβῶς τό ἑρμηνεύει ὁ ἴδιος ὁ Ἀπόστολος Πέτρος. Νά τί λέγει: «Προιδων (ὁ Δαυίδ) ἐλάλησε περί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ὅτι οὐκ ἐγκατελείφθη ἡ ψυχή αὐτοῦ εἰς ἅδου οὐδέ ἡ σάρξ αὐτοῦ εἶδε διαφθοράν»4.
Ἀλλά καί ὁ ῎ιδιος ὁ Θεάνθρωπος Κύριος εἶχε προείπει, ἀναφερόμενος στήν Ἀνάστασή Του, τα ἑξῆς: «Λύσατε τόν ναόν τοῦτον καί ἕν τρισίν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν»5.
Οἱ Ἑβραῖοι, ὅμως, δέν κατενόησαν γιά ποιό ναό τους ὁμιλοῦσε. Προφανῶς πίστευσαν ὅτι ἀναφέρεται στόν ναό τοῦ Σολομῶντος. Γιά τόν λόγο αὐτό τόν ρωτοῦν: «Τεσσαράκοντα καί ἐξ ἔτεσιν ωκοδομήθη ὁ ναός οὗτος καί σύ εν τρισίν ἡμέραις ἐγερεῖς αὐτόν;»6.
Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ἀναλαμβάνει νά διευκρινίσει τήν ὑπόθεση λέγοντας: «Ἐκεῖνος δέ (ὁ Ἰησοῦς Χριστός) ἔλεγε περί τοῦ ναοῦ τοῦ σώματος αὐτοῦ. Ὅτε οὔν ἠγέρθη ἐκ νεκρῶν, ἐμνήσθησαν οἱ μαθηταί αὐτοῦ ὅτι τοῦτο ἔλεγε, καί ἐπίστευσαν τῆ γραφῆ καί τῷ λόγῳ ὦ εἶπεν ὁ Ἰησοῦς»7.
Τό γεγονός τῆς Ἀναστάσεως ἀναγγέλει καί ὁ Ἄγγελος στίς Μυροφόρες γυναῖκες. Ἀπευθυνόμενος πρός αὐτές, τούς λέγει: «Ἰησοῦν ζητεῖτε τόν Ναζαρηνόν τόν ἐσταυρωμένον ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ῶδε: ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν» 8. Ἐπίσης ὁ Ἄγγελος παροτρύνει τίς Μυροφόρες νά δοῦν τόν τάφο, ὁ ὁποῖος ἦταν κενός πλέον, ἀφοῦ ὁ Θεάνθρωπος εἶχε ἀναστηθεῖ.
Τά στοιχεῖα ἐκεῖνα, τά ὁποῖα βροντοφωνούν τήν βεβαιότητα τῆς Ἀναστάσεως, εἶναι τά ἑξῆς:
1) Ὁ κενός τάφος μέ τά ὀθόνια: «ἔρχεται οὔν Σίμων Πέτρος ἀκολουθῶν αὐτῷ, καί εἰσῆλθεν εἰς τό μνημεῖον καί θεωρεῖ τά ὀθόνια κείμενα, καί τό σουδάριον, ό ῆν ἐπί τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετά τῶν ὀθονίων κείμενον, ἀλλά χωρίς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον»9.
2) Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ στήν Μητέρα Του: «… ὑπήντησας τῆ παρθένῳ, δωρούμενος τήν ζωήν…»10
3) Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ στήν Μαρία τήν Μαγδαληνή, τήν ὁποία εἶχε ἀπαλλάξει ἀπό τόν δαιμονισμό της: «λέγει αὐτῆ ὁ Ἰησούς: Μαρία. Στραφεῖσα ἐκείνη λέγει αὐτῷ: ραββουνί, ὁ λέγεται, διδάσκαλε»11.
4) Ἡ εμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ στίς Μυροφόρες γυναῖκες, οἱ ὁποῖες ἐπισκέφθηκαν τόν τάφο, μέ σκοπό νά ἀλείψουν μέ μύρα τόν νεκρό Δάσκαλό τους; «…καί ἰδού ὁ Ἰησοῦς ἀπήντησεν αὐταῖς λέγων: χαίρετε»12.
5) Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ στούς δύο Μαθητές, τόν Λουκᾶ καί τόν Κλεόπα, οἱ ὁποῖοι ἐβάδιζαν πρός τούς Ἐμμαούς; «καί ἐγένετο ἐν τῷ ὁμιλεῖν αὐτούς καί συζητεῖν καί αὐτός δέ ὁ Ἰησοῦς ἐγγίσας συνεπορεύετο αὐτοῖς»13
6) Ἡ διττή ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ στούς Μαθητές, ὅταν ἦσαν συγκεντρωμένοι στό ὑπερῶο χωρίς τόν Θωμᾶ καί τήν δεύτερη φορά μέ τόν Ἀπόστολο Θωμᾶ παρόντα. Ἐκεῖ τούς εἶπε: «εἰρήνη ὑμῖν»14
7) Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ στήν θάλασσα τῆς Τιβεριάδος. «Μετά δέ ταῦτα ἐφανέρωσεν ἑαυτόν πάλιν ὁ Ἰησοῦς τοῖς μαθηταῖς ἐπί τῆς θαλάσσης τῆς Τιβεριάδος. Εφανέρωσε δέ οὕτως. ἦσαν ὁμοῦ Σίμων Πέτρος, καί Θωμᾶς ὁ λεγόμενος Δίδυμος, καί Ναθαναήλ ὁ ἀπό Κανά τῆς Γαλιλαίας, καί οἱ τοῦ Ζεβεδαίου, καί ἄλλοι ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ δύο»15.
8) ‘Ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος, μας διασώζει ὅτι ὁ Ἀναστάς Κύριος εμφανίστηκε καί στον Απόστολο Πέτρο. Γράφει στους Κορινθίους: «…ὅτι Χριστός ἀπέθανεν…και ὅτι ἐτάφη, καί ὅτι ἐγήγερται τῆ τρίτη ἡμέρα κατά τάς Γραφάς, καί ὅτι ὤφθη Κηφᾶ, εἶτα τοῖς δώδεκα…»16
9) ‘Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μας ἀναφέρει ἐπίσης ὅτι ἐφανερώθη ὁ Ἀναστάς Κύριος καί σέ 500 ἄλλους, ἐκτός τοῦ κύκλου τῶν Μαθητῶν τοῦ Κυρίου, γιά νά ἐπιβεβαιωθεῖ ἡ Ἀνάστασή Του καί ἀπό ἀσχέτους ἀνθρώπους. Λέει χαρακτηριστικά:«… ἔπειτα ὤφθη ἐπάνω πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ, ἐξ ὧν οἱ πλείους μένουσιν ἕως ἄρτι, τινές δέ καί ἐκοιμήθησαν»17.
10) Στην συνέχεια του ιδίου κεφαλαίου της επιστολῆς αυτής ο ‘Απόστολος Παύλος αναφέρεται και στην εμφάνιση του Αναστάντος Κυρίου στον Ιάκωβο τον Αδελφόθεο «…έπει τα ὤφθη Ιακώβω…»18
11) Ὁ Εὐγγελιστής Λουκᾶς στό Ἀ΄ κεφάλαιο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων, ἀναφερόμενος στίς μετά τήν Ἀνάσταση ἐμφανίσεις τοῦ Θεανθρώπου, γράφει στόν Θεόφιλο τά ἑξῆς: «οἷς (τοῖς Μαθηταῖς) καί παρέστησεν ἑαυτόν ζῶντα μετά τό παθεῖν αὐτόν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις, δι’ ἡμερῶν τεσσαράκοντα ὀπτανόμενος αὐτοῖς, καί λέγων τα περί τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ»19
12) Ὁ ἴδιος Εὐαγγελιστής ἀναφέρει ἐπίσης ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἐμφανίσθηκε σέ ὅλους τούς Μαθητές Του στήν Βηθανία, ἀπ’ ὅπου καί ἀνελήφθη στούς Οὐρανούς. «Καί ἐγένετο ἐν τῷ εὐλογεῖν αὐτόν αὐτούς διέστη ἀπ’ αὐτῶν καί ἀνεφέρετο εἰς τόν οὐρανόν.20
13) Τέλος ὁ Ἀναστάς Κύριος ἐμφανίσθηκε καί στόν ἴδιο τόν Ἀπόστολο Παῦλο, λέγοντάς του: «Σαούλ, Σαούλ, τί μέ διώκεις; εἶπε δέ: τις, εἶ, κύριε; ὁ δέ Κύριος εἶπεν: ἐγώ εἰμἱ Ἰησοῦς ὅν σύ διώκεις»21.
Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος ἀνεστήθη. Ἡ Ἀνάστασή Του εἶναι ἕνα ὀντολογικό, ἱστορικό, ἀλλά καί ὑπαρξιακό γεγονός: «ὥσπερ ἐν τῷ Ἀδάμ πάντες ἀποθνήσκουσιν, οὕτῳ καί ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζωοποιηθήσονται»22.
Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία προσδοκᾶ «ἀνάστασιν νεκρῶν, καί ζωήν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος…»…. Αὐτός ὁ κόσμος τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου θά ὁλοκληρώσει κάποτε τόν ὑπαρκτικό του κύκλο καί θά φανερωθεἰ «ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ», κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο, «ἶνα ῇ ὁ Θεός τά πάντα ἐν πᾶσιν»23.
Γιά τόν λόγο αὐτό ἡ Ἀναστάσιμος ἡμέρα εἶναι «ἡ κλητή καί ἁγία», εἶναι «ἡ βασιλίς καί κυρία».
Παραπομπές
1.Ομιλ. ΚΑ’, Εἰς τήν Γένεσιν, τομ. 2, ΕΠΕ, Θεσ/νίκη 1980, σελ. 614).
3. Ψαλμ. Ἰε΄, 9-10.
4. Πραξ. 2, 31.
5. Ἰωάν. 2, 19.
6. Ἰωάν. 2, 20.
7. Ἰωάν. 2, 21-22.
8. Μαρκ. 16, 6.
9. Ἰωάν. 20, 6 κ.εξ.
10. Ἀναστάσιμο ἀπολυτίκιο, ἦχος πλ. δ΄.
11. Ἰωάν, 20, 16.
12. Ματθ. 28, 9.
13. Λουκ. 24, 15.
14.Ιωάν. 20, 19.
15. Ἰωάν. 21, 1-2.
16. Ἀ΄ Κορ. 15, 3-4.
17. Α’ Κορ. 15, 6.
18. Ἀ΄ Κορ. 15, 7.
19. Πραξ. 1, 3 κ.εξ.
20. Λουκ. 24, 51,
21. Πραξ. 9, 4-5,
22. Α’ Κορ. 15, 22.
23. Α’ Κορ. 15, 28,
