Διαβάζουμε στὸ βιβλίο Παροιμίαι 16, 31 «Στέφανος καυχήσεως γῆρας, ἐν δὲ ὁδοῖς δικαιοσύνης, εὑρίσκεται». (: Τὸ ἔντιμον καὶ καλὸν γῆρας εἶναι στέφανος δόξης καὶ καυχήσεως. Τέτοιο γῆρας ὅμως ἐπιτυγχάνεται εἰς τοὺς δρόμους τῆς ἀρετῆς).
Ναί, ὁ ἄνθρωπος τῶν ἀρετῶν, ὄχι μόνον στὴν νεότητά του, ἀλλὰ καὶ στὰ γεράματά του παραμένει δίκαιος καὶ ἐνάρετος.
Ὁ 91 ψαλμὸς (13-16) ἀναφέρει: «δίκαιος ὡς φοῖνιξ ἀνθήσει, ὡσεὶ ἡ κέδρος ἡ ἐν τῷ Λιβάνῳ πληθυνθήσεται. πεφυτευμένοι ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου, ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐξανθήσουσιν· ἔτι πληθυνθήσονται ἐν γήρει πίονι καὶ εὐπαθοῦντες ἔσονται τοῦ ἀναγγεῖλαι ὅτι εὐθὺς Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν καὶ οὐκ ἔστιν ἀδικία ἐν αὐτῷ. (: Ὅμως ὁ δίκαιος ἄνθρωπος θὰ ἀνθίζη πάντοτε, ὅπως ὁ φοῖνιξ· θὰ αὐξηθῇ καὶ θὰ πληθυνθῇ, ὅπως τὰ κέδρα τοῦ Λιβάνου. Φυτευμένοι οἱ δίκαιοι εἰς τὸν οἶκον τοῦ Κυρίου, εἰς τὰς ἱερὰς αὐλὰς τοῦ Θεοῦ μου, θὰ ἀνθίζουν καὶ θὰ καρποφοροῦν τὰς ἀρετάς. Καὶ εἰς τὸ βαθὺ ἀκόμη γῆρας των θὰ προκόπτουν εἰς ἀρετὴν καὶ καλὰ ἔργα, θὰ εἶναι θαλεροὶ καὶ ἀκμαῖοι, διὰ νὰ ἀναγγέλλουν πάντοτε τὸ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ. Διότι ὁ Κύριος ὁ Θεός μας εἶναι δίκαιος καὶ εὐθὺς καὶ δὲν ὑπάρχει εἰς αὐτὸν καμμία ἀδικία).
Ὁ Θεὸς «ἵνα μὴ τὸ κακὸν ἀθάνατον γένηται», δηλαδὴ γιὰ νὰ μὴ γίνη τὸ κακὸ ἀθάνατο, ἐπέτρεψε τὴν ἐκδήλωση τῆς φθορᾶς καὶ τοῦ θανάτου μὲ τὴν διαδικασία τοῦ γήρατος, ἐπειδὴ κάθε ἡμέρα ἁμαρτάνουμε. Μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο μειώνονται στὸν ἄνθρωπο τουλάχιστον τὰ σωματικὰ πάθη καὶ οἱ ἀδυναμίες πρὸς ἁμαρτίαν, καὶ χωρὶς νὰ παραβιάζεται τὸ αὐτεξούσιό του, παραμένει μόνο στὸ θέλημά του νὰ εἶναι ἄνθρωπος τῶν ἀρετῶν.
- Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος παρατηρεῖ:
«Ἀπὸ μᾶς ἐξαρτᾶται καὶ τὸ νὰ γεράσουμε καὶ τὸ νὰ παραμείνουμε νέοι. Γιατὶ στὸ σῶμα κι ἄν ἀκόμη τὰ προσέχη κανείς ὅλα, κι ἄν τὰ φροντίζη ὅλα καὶ δὲν τὸ καταστρέφη κι ἄν τὸ κρατάη μέσα στὸ σπίτι, κι ἄν δεν τὸ βασανίζη μὲ κόπους καὶ μὲ ἀδιάκοπη ἐργασία, ὁπωσδήποτε σύμφωνα μὲ τὸ νόμο τῆς φύσεως κι ἔτσι θὰ τὸ καταλάβουν τὰ γηρατειά. Στὴν ψυχὴ ὅμως δὲ συμβαίνει τὸ ἴδιο. Ἀλλὰ ἄν δὲν τὴν καταστρέφης καὶ δὲν τὴν βασανίζης μὲ βιοτικοὺς κόπους καὶ κοσμικὲς φροντίδες, ἐξακολουθεῖ νὰ διατηρῆ πάντοτε ἀκέραια τὴ νεότητά της».
Πράγματι τὰ γηρατειὰ εἶναι ἡ εὐκαιρία νὰ ἐφαρμοσθῆ αὐτὸ ποὺ λέγεται: «δίδον σοφῷ ἀφορμήν, καὶ σοφώτερος ἔσται» (Παρομ. θ, 9).
Εἶναι μιὰ εὐκαιρία νὰ ἀποκτήσουμε ἤ νὰ αὐξήσουμε τὶς ἀρετές μας.
- Ὁ Ἅγιος Παΐσιος ἀναφέρει, πῶς ὁ πατέρας του ἀντιμετώπιζε τὰ γεράματά του.
«Νά, καὶ ὁ πατέρας μου στὰ γεράματά του ἀπὸ μιὰ μύγα ταπεινώθηκε. Μιὰ μέρα τὸν βρῆκε ἡ ἀδελφή μου νὰ κλαίη. «Τί ἔπαθες, πατέρα;» Τὸν ρωτάει. «Μήπως κανένα ἐγγονάκι σὲ πείραξε;». «Ὄχι, ὄχι, τῆς λέει. Τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος! Προσπαθοῦσα νὰ σκοτώσω μιὰ μύγα μὲ τὴν μυγοσκοτώστρα καὶ δὲν μποροῦσα. Ἔκανα ἔτσι νὰ τὴν χτυπήσω, ἔφευγε ἀπὸ ἐδῶ· ἔκανα ἔτσι, ἔφευγε ἀπὸ ἐκεῖ. Ἐγώ, ὅταν ἤμουν νέος, εἶχα τέτοιο σημάδι ποὺ τοὺς Τσέτες δὲν τοὺς σκότωνα· τοὺς σημάδευα γύρω-γύρω καὶ τοὺς ἀνάγκαζα νὰ παραδοθοῦν. Δεκαέξι χρονῶν σημάδεψα ἕνα λιοντάρι, τὸ πλήγωσα καὶ πάλαιψα μὲ τὸ λαβωμένο λιοντάρι, καὶ τώρα μιὰ μύγα νὰ μὴ μπορῶ νὰ σκοτώσω! Ἄ, τίποτε δὲν εἶναι ὁ ἄνθρωπος». Ἔνιωθε ὁ καημένος ἕνα τίποτε, σὰν νὰ μὴ εἶχε κάνει τίποτε στὴν ζωή του» (Δ΄, 138-139).
Νὰ πῶς ταπεινώνεται ὁ ἄνθρωπος. Νὰ πῶς δίδεται ἡ εὐκαιρία γιὰ ἀπόκτηση ἀρετῶν. Νὰ καταφύγουμε λοιπὸν στὸν Θεό, ὅπως λέγει ὁ 70ος ψαλμός:
«καὶ ἕως γήρως καὶ πρεσβείου, ὁ Θεός, μὴ ἐγκαταλίπης με ἕως ἄν ἀπαγγελῶ τὸν βραχίονά σου τῇ γενεᾷ πάσῃ τῇ ἐπερχομένῃ». (Ψαλμ. 70, 18). (: καὶ μέχρι τὰ βαθειὰ γεράματά μου, ὦ Θεέ μου, μὴ μὲ ἐγκαταλείψης, μέχρις ὅτου διαλαλήσω τὴν προστασία τῆς παντοδυνάμου δεξιᾶς σου σὲ κάθε γενεά).
