Στην ουράνια βασιλεία θα μπουν και θ’ αξιωθούν τη θέα του ακτίστου φωτός μόνο εκείνοι στους οποίους κατοικεί η άκτιστη ενέργεια του Θεού, η χάρη του Θεού, ακόμα κι αν αυτή δεν έχει ακόμα διαποτίσει σύνολη την ύπαρξή τους· φτάνει να έχει γίνει ολόθυμα δεκτή και να ενεργεί ήδη μέσα τους σε κάποιο βαθμό.
Θυμήσου την παραβολή των δέκα παρθένων. Οι πέντε άμυαλες δεν μπήκαν στη γιορτή του γάμου, επειδή δεν είχαν λάδι για να κρατήσουν αναμμένα τα λυχνάρια τους. Αυτό σημαίνει ότι, αφού έλαβαν τη χάρη, όπως τη λαβαίνουμε όλοι, δεν φρόντισαν να κρατήσουν αναμμένη τη φλόγα της, δεν της έδωσαν την ευκαιρία να ενεργήσει μέσα τους. Την άφησαν να σβήσει. Φαντάσου τώρα πόση λύπη δοκίμασαν, όταν στάθηκαν έξω από την κλεισμένη πόρτα αποδοκιμασμένες. άκουγαν τη φωνή του γαμπρού, του Νυμφίου Χριστού, όχι όμως να τις καλεί, αλλά να τις διώχνει: «Αλήθεια σας λέω, δεν σας ξέρω!» (Ματθ. 25:12). Κύριε, ελέησον! Τι πικρή μοίρα!
Όλοι οι βαπτισμένοι έχουμε λάβει τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, η οποία, ώσπου να μεγαλώσουμε και να ωριμάσουμε, ενεργεί μέσα μας μόνη της, δίχως τη σύμπραξη της βουλήσεώς μας. Αφότου, όμως, ωριμάσουμε, η χάρη, μολονότι και πάλι μπορεί να ενεργήσει μέσα μας οποιαδήποτε στιγμή, αδρανεί. Περιμένει να την επιζητήσουμε ελεύθερα και πρόθυμα, αφού επιθυμήσουμε την πλήρη ενεργοποίησή της μέσα μας. Και μόλις την επιζητήσουμε, ξαναρχίζει το έργο της στην ψυχή μας, αφυπνίζοντάς την, καθοδηγώντας την και ενισχύοντάς την.
Η χαρίτωσή μας είναι ανάλογη του ζήλου που έχουμε και του αγώνα που κάνουμε. Η χάρη δεν αρχίζει να ενεργεί μέσα μας, αν δεν το θέλουμε και δεν το επιδιώκουμε. Ο Θεός δεν θέλει να παραβιάσει την ελευθερία που έχει δώσει στον άνθρωπο. Αλλιώς όλοι θα γίνονταν άγιοι − γιατί αυτό θέλει − μέσα σε μια στιγμή μ’ ένα θείο πρόσταγμα. Είναι, ωστόσο, νόμος: Πρώτα ο άνθρωπος να ποθήσει και να επιζητήσει τη χάρη, και ύστερα η χάρη να ενεργήσει μέσα του.
Ο Θεός δεν κάνει διακρίσεις. Δεν λογαριάζει τι ήταν ο άνθρωπος − καλός ή κακός, ενάρετος ή αμαρτωλός − πριν επιθυμήσει τη χάρη Του. Περιμένει μόνο την εκδήλωση της επιθυμίας από τον καθένα μας. Και μόλις αυτή εκδηλωθεί, η χάρη αρχίζει να ενεργεί. Έτσι έγινε, για παράδειγμα, τόσο στην περίπτωση της αγίας μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης, που ήταν αγνή, όσο και στην περίπτωση της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, που ήταν πρωτύτερα άσωτη.
Από το βιβλίο: Πνευματική Ανθολογία από τους βίους και τους λόγους των Αγίων της Ρωσίας. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2018, σελ. 390, 392.
