ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΕΡΩΤΗΣΙΣ 267
Εάν άλλος μεν θα δαρή πολλάς, άλλος δε ολίγας, πως λέγουν μερικοί ότι η κόλασις δεν έχει τέλος.
Ο άγιος αναφέρετε στα εδάφια: εἶπε δὲ ὁ Κύριος· τίς ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὸς οἰκονόμος καὶ φρόνιμος, ὃν καταστήσει ὁ κύριος ἐπὶ τῆς θεραπείας αὐτοῦ τοῦ διδόναι ἐν καιρῷ τὸ σιτομέτριον; 43 μακάριος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος, ὃν ἐλθὼν ὁ κύριος αὐτοῦ εὑρήσει οὕτω ποιοῦντα. 44 ἀληθῶς λέγω ὑμῖν ὅτι ἐπὶ πᾶσι τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ καταστήσει αὐτόν. 45 ἐὰν δὲ εἴπῃ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ, χρονίζει ὁ κύριός μου ἔρχεσθαι, καὶ ἄρξηται τύπτειν τοὺς παῖδας καὶ τὰς παιδίσκας, ἐσθίειν τε καὶ πίνειν καὶ μεθύσκεσθαι, 46 ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἐν ἡμέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ καὶ ἐν ὥρᾳ ᾗ οὐ γινώσκει, καὶ διχοτομήσει αὐτόν, καὶ τὸ μέρος αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀπίστων θήσει. 47 ἐκεῖνος δὲ ὁ δοῦλος, ὁ γνοὺς τὸ θέλημα τοῦ κυρίου ἑαυτοῦ καὶ μὴ ἑτοιμάσας μηδὲ ποιήσας πρὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ, δαρήσεται πολλάς· 48 ὁ δὲ μὴ γνούς, ποιήσας δὲ ἄξια πληγῶν, δαρήσεται ὀλίγας. παντὶ δὲ ᾧ ἐδόθη πολύ, πολὺ ζητηθήσεται παρ’ αὐτοῦ, καὶ ᾧ παρέθεντο πολύ, περισσότερον αἰτήσουσιν αὐτόν. Το συγκεκριμένο εδάφιο χρησιμοποιούν ενίοτε και οι οπαδοί της λεγόμενης Αποκατάστασης των Πάντων
ΑΠΟΚΡΙΣΙΣ
Αυτά που φαίνονται ότι έχουν λεχθή κατά τρόπον αμφίβολον και συγκεκαλυμμένον εις μερικά σημεία της θεοπνεύστου Γραφής γίνονται σαφή από άλλα, που λέγονται αλλού καθαρά. Ο Κύριος λοιπόν άλλοτε μεν αποφαίνεται ότι «θα απέλθουν ούτοι εις κόλασιν αιώνιον» (Ματθ.25,46), άλλοτε δε αποπέμπει μερικούς «εις το πυρ το αιώνιον το ητοιμασμένον δια τον διάβολον και τους αγγέλους αυτού» (Ματθ.25,41)· άλλοτε πάλιν αναφέρει «γέενναν πυρός», και προσθέτει «όπου ο σκώληξ αυτών δεν τελευτά και το πυρ δεν σβήνεται» (Μαρκ.9,47), παλαιότερα δε είχεν είπει δια μερικούς δια του προφήτου ότι ο σκώληξ αυτών δεν θα τελευτήση και το πυρ αυτών δεν θα σβεσθή (Ης. 66,44).
Ενώ λοιπόν αυτά και τα τοιούτα ευρίσκονται εις πολλά σημεία της θεοπνεύστου Γραφής, και αυτό είναι ένα από τα τεχνάσματα του διαβόλου, ότι δηλ. οι περισσότεροι, σαν να λησμόνησαν τους τόσον μεγάλους και σπουδαίους λόγους και διαβεβαιώσεις του Κυρίου, υπογράφουν δια τους εαυτούς των το τέλος της κολάσεως, δια να αμαρτάνουν με περισσότερον θράσος.
Διότι, εάν η αιώνιος κόλασις θα τελειώσει κάποτε, θα τελειώσει οπωσδήποτε και η αιώνιος ζωή. Εάν δε αρνούμεθα να σκεφθώμεν τούτο δια την αιώνιον ζωήν, κατά ποίαν λογικήν θα δώσωμεν τέλος εις την αιώνιον κόλασιν; Διότι ο προσδιορισμός του αιωνίου αναφέρεται εξ ίσου και εις τα δύο, διότι λέγει ότι «θα απέλθουν ούτοι εις κόλασιν αιώνιον, οι δε δίκαιοι εις ζωήν αιώνιον» (Ματθ.25,46).
Μετά την διασάφησιν αυτήν πρέπει να γνωρίζωμεν ότι και το «θα δαρή πολλάς» και το «θα δαρή ολίγας»(Λουκ.12,47) δεν σημαίνει τέλος, αλλά διαφοράν τιμωρίας. Διότι, εάν ο Θεός είναι δίκαιος κριτής, όχι μόνον δια τους αγαθούς, αλλά και δια τους πονηρούς, αποδίδων εις έκαστον κατά τα έργα του, τότε ο ένας μπορεί να είναι άξιος άσβεστου πυρός, ηπιότερου ή ισχυρότερου εις την φλόγα, ο άλλος δε μπορεί να είναι άξιος ατελευτήτου σκώληκος, που προκαλεί μαλακώτερον ή σφοδρότερον πόνον αναλόγως της αξίας εκάστου, άλλος πάλιν μπορεί να κριθή άξιος γεέννης με τα διάφορα κολαστήριά της, και άλλος του εξωτέρου σκότους, όπου άλλος μεν κλαίει, άλλος δε τρύζει τους όδόντας εξ αιτίας των παρατεταμένων πόνων.
Και το «εξώτερον» σκότους υποδηλώνει πάντως ότι υπάρχει και εσώτερο, και το «εις πυθμένα άδου», που αναφέρεται εις τις Παροιμίες (Παρ.9,18), φανερώνει ότι ευρίσκονται μεν μερικοί εις τον άδην, δεν είναι όμως εις τον πυθμένα, και υποφέρουν ελαφροτέραν τιμωρίαν.
Τούτο δε μπορεί να φανή τώρα και εις τα πάθη του σώματος· διότι αυτός μεν έχει πυρετόν μαζί με συμπτώματα και άλλα πάθη, εκείνος δε μόνον πυρετόν έχει και όχι ομοίως, όπως κάποιος άλλος, και ό τρίτος δεν έχει μεν πυρετόν, άλλά καταπονείται από τον πόνον κάποιου μέλους του σώματος ολιγότερο ή περισσότερο από άλλον.
Έχει λεχθή δε από τον Κύριον και τούτο, το «πολλάς» και «ολίγας», κατά την συνήθη έννοιαν των λέξεων, όπως και άλλα παρόμοια. Διότι γνωρίζομεν ότι πολλάκις αυτού του είδους ο λόγος χρησιμοποιείται και εις την περίπτωσιν εκείνων που υποφέρουν από ένα μόνον πάθος· όπως, όταν λέγωμεν δια τον άνθρωπον που έχει πυρετόν μόνον ή πόνον εις τον όφθαλμόν, κατά τρόπον θαυμαστικόν πόσα έπαθεν ή πόσα βάσανα υπέμεινε.
Ώστε, επαναλαμβάνω, το θα δαρούν «πολλάς» ή «ολίγας» δεν αναφέρεται εις την παράτασιν ή συμπλήρωσιν του χρόνου, αλλ’ εις την διαφοράν της τιμωρίας.
ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΕΡΓΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ-ΕΠΕ- 9, ΟΡΟΙ ΚΑΤ’ ΕΠΙΤΟΜΗ-ΕΡΩΤΗΣΙΣ 4, σελ.19
ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ: Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ
