Ὁ Πατριάρχης Σερβίας ἀνεγνώρισε τὴν αὐτοκεφαλίαν
τῆς «Μακεδονικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας – Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀχρίδος»!
Μήπως ὁ Σεβασμιώτατος Μακάριος, γνωρίζων τάς ἐξελίξεις,
μᾶς μυεῖ εἰς τήν νέαν πραγματικότητα;
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟΥ:
«ΤΑ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΕΩΡΑ»
Μήπως ἐξυπακούεται ὅτι εἶναι μετέωρος καί ἡ Πρᾶξις τοῦ 1928;
Μήπως ἐπίκειται ἡ ἐκκλησιαστική προσάρτησις τῶν Μητροπόλεων
τῆς βορείου Ἑλλάδος ἀπό τό Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως;
Γράφει ὁ κ. Γεώργιος Τραμπούλης, θεολόγος
Ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τῶν ἁγίων Κυρίλλου καί Μεθοδίου φωτιστῶν τῶν Σλάβων, 24-11 Μαΐου (π. ἡμερολ.), πραγματοποιήθηκε συλλείτουργο στόν Καθεδρικό Ναό τοῦ ἁγίου Κλήμεντος τῆς Ἀχρίδος στά Σκόπια μεταξύ τοῦ Σέρβου Πατριάρχη Πορφυρίου καί τοῦ σχισματικοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σκοπίων Στεφάνου, κατὰ τὸ ὁποῖο ἀναγνωρίσθηκε ἀπό τόν Πατριάρχη Πορφύριο τό αὐτοκέφαλο τῆς σχισματικῆς Ἐκκλησίας τῶν Σκοπίων.
Ἡ ἔνδεια ἀνησυχιῶν καί ὁραματισμῶν, σέ μία ἐποχή πού ὅλα καταρρέουν γύρω μας, ἡ ἀπουσία μαχητικότητας, ὅταν καταπατοῦνται Κανόνες καί Παραδόσεις πού ἔχουν ἐπικυρωθῆ μέ τήν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὥστε νά κλονίζεται ἀκόμα καί ἡ ἑνότητα τῆς ἴδιας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησάς, ἡ σιωπή καί ἡ ἔλλειψη δράσεως ἀπό τούς ἐπισκόπους τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας, εἶναι μερικά ἀπό τά πολλά συμπτώματα τῆς βαρειᾶς ἀσθένειας πού ἔχει πλήξει τήν ἐκκλησιαστική διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Συμπτώματα πού μαρτυροῦν τήν παρακμή της καί τήν ἀπουσία ἀνιδιοτελῶν ἐπισκόπων, πού ἀναλογίζονται τίς εὐθύνες τους τόσο ἀπέναντι στήν Ἐκκλησία ὅσο καί στήν Πατρίδα. Καί τήν ἴδια στιγμή πλεονάζουν οἱ σιωποῦντες ἀλλά καί μερικοί ἰδιοτελεῖς πού ἐξαργυρώνουν τήν συμμετοχή τους μέ παροχές ἤ κοσμικά ἀνταλλάγματα.
Τούτη τήν χρονική στιγμή, ὅταν ἡ Πατρίδα μας ἔχει ἀπολέσει πλήρως τήν αὐτοτέλειά της, ἀλλά καί τήν δυνατότητα νά ρυθμίζη ἡ ἴδια τά τοῦ οἴκου της μέ ἐλευθερία καί μέ γνώμονα τήν ἱστορία της καί τήν ταυτότητά της· ὅταν ἄλλα κέντρα ἀποφάσεων πού δέν τούς ἀπασχολεῖ ἡ ἑλληνική πραγματικότητα καί δέν τούς ἐνδιαφέρει ἡ πνευματική ὁμοιογένεια καί μάλιστα τά θεωροῦν ἐμπόδια στίς ἐπιδιώξεις τους· ὅταν ἡ ταυτότητα καί ὁμοιογένεια θεωροῦνται ἀνασταλτικοί παράγοντες ἀπό αὐτούς πού ἔχουν στόχο τήν ἀφομοίωση καί τήν ἐκμετάλλευση τῶν Ὀρθοδόξων λαῶν τῆς Βαλκανικῆς καί τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης, τήν ἴδια στιγμή ἐπίσκοποι τῆς Πατρίδος μας ἀποδεικνύονται ἀνίκανοι, στήν καλύτερη περίπτωση, νά ἀντιληφθοῦν τί διακυβεύεται ἀκόμα καί ἔξω ἀπό τήν πόρτα τοῦ σπιτιοῦ μας. Καί ἐνῶ ἕνας πόλεμος μαίνεται καί τά πάθη κλονίζουν τήν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τίποτε δέν εἶναι ἱκανό νά κλονίση τήν μακαριότητα, τήν ὁποία ἀπολαμβάνει ἡ πλειοψηφία τῶν ἐπισκόπων.
Ἐπιστολή Σεβ. Μητροπολίτου Σιδηροκάστρου
Στίς 18/5 δημοσιεύθηκε ἀνοικτή ἐπιστολή τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σιδηροκάστρου κ. Μακαρίου πρός τίς Ἐκκλησίες τῆς Σερβίας καί τῶν Σκοπίων, μέ ἀφορμή τήν προσπάθεια πού βρισκόταν σέ ἐξέλιξη γιά τήν ἐπίλυση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ προβλήματος. Μία ἐπιστολή, τό κῦρος τῆς ὁποίας καί τό ὕφος, δέν ταυτίζεται οὔτε μέ τόν χαρακτήρα τοῦ Σεβασμιωτάτου Μακαρίου οὔτε βέβαια καί μέ τήν βαρύτητα τῆς Μητροπόλεως Σιδηροκάστρου. Μεταξύ τῶν ἄλλων σημειώνεται στήν ἐπιστολή ὅτι «ἡ Σερβική Ὁλκάδα, οὐραγός τῆς Ρωσικῆς ναυαρχίδος, εἰσέρχεται σέ ἐπικίνδυνα νερά ἐκκλησιαστικοῦ ἀλυτρωτισμοῦ πού βάλλουν εὐθέως, σχηματίζοντας ἀνάδελφα καί δαιμονικά ὑφάλους καί σκοπέλους, γιά νά ἐμποδίσουν τήν εὔδρομο πορεία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἀνερυθρίαστα καί ἀτελέσφορα στό ἅρμα τοῦ Πανσλαβισμοῦ καί σύμφωνα μέ τόν πνευματικό νόμο στό τέλος τῆς διαδρομῆς θά λάβουν τήν ἔνδικον μισθαποδοσία πού ἁρμόζει σέ κάθε μητραλοία». Εἶναι δυνατόν ὁ ἐπίσκοπος Σιδηροκάστρου, μίας μικρῆς Μητροπόλεως τῆς βορείου Ἑλλάδος, νά ἀπευθύνεται πρός τά Πατριαρχεῖα Μόσχας καί Σερβίας μέ αὐτούς τούς χαρακτηρισμούς, ἐάν δέν ὑπῆρχε ἡ ἀνάλογη ὑποστήριξη τῶν γνωστῶν κύκλων; Γιά τόν λόγο αὐτό θεωροῦμε ὅτι τό κείμενο ἔχει γραφθῆ ἤ ἀπό τό ἴδιο τό Φανάρι ἤ ὅτι τό Φανάρι ἔχει ἄμεση σχέση μέ τήν σύνταξή του, ἀφοῦ μέσα ἀπό αὐτό δίνονται ἀπαντήσεις πρός ὅλες τίς κατευθύνσεις, τίς ὁποῖες δέν μπορεῖ νά δώση ἀπευθείας τό ἴδιο καί ταυτόχρονα φανερώνονται οἱ σχεδιασμοί του καί πῶς ἀντιλαμβάνεται τόν ρόλο του στόν Ὀρθόδοξο κόσμο.
Ἀναφέροντας ἡ ἐπιστολή ὅτι μέ τό ἀνακοινωθέν τῆς Ἱ.Σ. τῆς Σερβίας «ἀποσιωπᾶται ἐντέχνως ἡ ἀποκατάσταση τῆς λειτουργικῆς κοινωνίας τῆς Ἐκκλησίας τοῦ νεοπαγοῦς κράτους τῆς Βόρειας Μακεδονίας μέ τίς ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες πού ἀποκατέστησε μέ τήν ἀπό 9ης Μαΐου 2022 ἀπόφασή του τό πάνσεπτο Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο», ἔμμεσα πλήν σαφῶς ἐπιβεβαιώνεται ὅτι οἱ μυστικές συνομιλίες πού βρίσκονταν σέ ἐξέλιξη ἀπό τίς ἀρχές Μαΐου μεταξύ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας καί τῆς σχισματικῆς τῶν Σκοπίων ἦταν θέμα ἡμερῶν νά ἀναγνωρισθῆ ἡ αὐτοκεφαλία τῆς δεύτερης. Ἔγραφε χαρακτηριστικά τό ἱστολόγιο iNewsgr.com στίς 9/5 ὅτι «Σύμφωνα μέ πληροφορίες πού εἶδαν τό φῶς τῆς δημοσιότητας (Religija.mk), τήν περασμένη ἑβδομάδα στήν πόλη Νίς τῆς Σερβίας καί μέ ἄκρα μυστικότητα, ξεκίνησε διάλογος τοῦ Πατριαρχείου Σερβίας μέ τή σχισματική «Μακεδονική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία – Ἀρχιεπισκοπή Ὀχρίδας, τήν ὁποία δέν ἔχει ἀναγνωρίσει τό Φανάρι…Ὁ ἴδιος ὁ Πατριάρχης Σερβίας κ. Πορφύριος, φαίνεται νά συμμετεῖχε στίς συνομιλίες αὐτές…ἀγνοώντας ἐπί τῆς οὐσίας τήν Ὀρθόδοξη Ἀρχιεπισκοπή τῆς Ἀχρίδας πού εἶναι ἀναγνωρισμένη ἀπό τή Σερβία, ἀλλά καί τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο…Πρόκειται γιά μία συνάντηση πού, ἀσφαλῶς, δέν ἔχει τήν «εὐλογία» ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο (σσ. καί γιατί νά τήν ἔχη, ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία τῶν Σκοπίων ἔχει τήν ἐκκλησιαστική της κανονική ἀναφορά στό Πατριαρχεῖο Σερβίας καί ὄχι στό Κωνσταντινουπόλεως). Τή συνάντηση τῶν δύο πλευρῶν, Πατριαρχείου Σερβίας καί σχισματικῶν, ἔκανε γνωστή ὁ Ἐπίσκοπος Ζβορνικίου καί Τούζλα κ. Φώτιος, ὁ ὁποῖος εὐχήθηκε ὅτι, ἤδη ἀπό αὐτόν τόν μήνα, “εἶναι δυνατό ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς ΠΓΔΜ νά ἐπιστρέψει στήν κανονική ἑνότητα μέ τή Σερβική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία”…Τό Φανάρι γιά τήν ὥρα κρατᾶ κλειστά τά χαρτιά του, ἐνῶ ἀρκετοί εἶναι αὐτοί πού “πιέζουν” τόν κ. Βαρθολομαῖο νά προχωρήσει στήν ἀναγνώριση τῆς Αὐτοκεφαλίας τῆς “Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τῆς Μακεδονίας”, προκειμένου νά ἀποφευχθεῖ ἡ ἐπικείμενη ἐξάρτησή της ἀπό τό Πατριαρχεῖο τῆς Σερβίας».
9η Μαΐου, μία συμβολική ἡμερομηνία
Καί ἐνῶ ἦταν θέμα ἡμερῶν, σύμφωνα μέ τόν Σέρβο ἐπίσκοπο Φώτιο, νά ἀνακοινωθῆ ἡ ἐπίλυση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ζητήματος, τό Φανάρι στίς 9/5, κάνοντας χρήση μία συμβολική ἡμερομηνία, ἀφοῦ τήν ἡμέρα αὐτή στήν Μόσχα ἑορταζόταν ἡ Ἡμέρα τῆς Νίκης τοῦ σοβιετικοῦ στρατοῦ κατά τῆς ναζιστικῆς Γερμανίας τό 1945, ἀνακοίνωσε ὅτι δέν θεωρεῖ πλέον σχισματική τήν Ἐκκλησία τῶν Σκοπίων. Μέ τήν κίνηση αὐτή ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος πρόλαβε τήν ὅποια ἀπόφαση τῶν μυστικῶν συναντήσεων, ἡ ὁποία ἐκ τῶν πραγμάτων θά ἀμφισβητοῦσε τό ἀντικανονικό πρωτεῖο ἐξουσίας του. Ἕνα ἀντικανονικό πρωτεῖο μέ τό ὁποῖο θέλει νά ἐπιβληθῆ στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί τοῦ δίνει τό δικαίωμα, ὅπως ἰσχυρίζεται, νά παραχωρῆ αὐτοκέφαλα καί αὐτονομίες.
Ἕνα ἀντικανονικό δικαίωμα, στό ὁποῖο ἀναφέρεται καί ὁ Μητροπολίτης Σιδηροκάστρου στήν ἐπιστολή του, γράφοντας ὅτι «ἀναφαίρετο δικαίωμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νά ἀνακηρύσσει τμήματα τῆς κανονικῆς του δικαιοδοσίας σέ αὐτοκέφαλες ἤ αὐτόνομες Ἐκκλησίες λησμονώντας ὅτι τά ἀνακηρυγμένα αὐτοκέφαλα πλήν τῶν παλαιφάτων Πατριαρχείων καί τῆς αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου εἶναι μετέωρα». Καί ἐνῶ αὐτά σήμερα ὑποστηρίζει τό Φανάρι μέσῳ τοῦ Σεβασμιωτάτου, στό ἐπίσημο κείμενο τῆς Συνόδου τῆς Κρήτης τό 2016, τό ὁποῖο ὑπέγραψε τόσο τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως ὅσο καί τό Πατριαρχεῖο Σερβίας, ἀναφορικά μέ τό Αὐτόνομο καί τόν τρόπο ἀνακηρύξεώς του σημειώνεται ρητά ὅτι «Ἡ ζητοῦσα τήν Αὐτονομίαν αὐτῆς τοπική Ἐκκλησία (σσ. τά Σκόπια), ἐάν διαθέτη τάς ἀναγκαίας ἐκκλησιαστικάς, κανονικάς καί ποιμαντικάς προϋποθέσεις, ὑποβάλλει τό σχετικόν αἴτημα εἰς τήν πρός ἥν ἔχει τήν ἀναφοράν αὐτῆς Αὐτοκέφαλον Ἐκκλησίαν (σσ. τῆς Σερβίας), ἐξηγοῦσα καί τούς σοβαρούς λόγους, οἱ ὁποῖοι ὑπαγορεύουν τήν ὑποβολήν τοῦ αἰτήματος αὐτῆς».
Ἡ εὐκολία μέ τήν ὁποία τό Φανάρι καταπατᾶ τίς ἐπίσημες συμφωνίες, τίς ὁποῖες τό ἴδιο ὑπογράφει, καί μάλιστα σέ ἕνα διάστημα μόλις ἕξι χρόνων, καταδεικνύει ἀφενός τήν σώφρονα καί προνοητική ἀπόφαση ἐκείνων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν νά μή παραστοῦν στό Κολυμπάρι, ἀφετέρου δέ τήν ἐπικινδυνότητα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως γιά τόν Ὀρθόδοξο κόσμο, ἡ ὁποία τελικά, προκειμένου νά πραγματοποιήση τούς σχεδιασμούς της, δέν φείδεται οὔτε τῶν ἀρχῶν καί τῶν Κανόνων τῆς Ἐκκλησίας.
Τέλος, ἐπιβεβαιώνεται ἡ ἄστοχη ἀπόφαση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας νά παραστῆ στήν Σύνοδο τῆς Κρήτης, μία ἀπόφαση ἡ ὁποία καταλογίζεται στόν μακαριστό Μητροπολίτη Μαυροβουνίου Ἀμφιλόχιο καί στήν ὁποία εἶχε ἀντιταχθῆ ὁ Μητροπολίτης Μπάσκας Εἰρηναῖος, τοῦ ὁποίου οἱ ἀπόψεις συμπίπτουν σέ πολλά μέ αὐτές τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας καί ὁ ὁποῖος εἶναι πνευματικός πατέρας τοῦ νῦν Πατριάρχη Σερβίας Πορφυρίου. Ἴσως γιά αὐτό ὁ Μητροπολίτης Σιδηροκάστρου στόν ἐπίλογο τῆς ἐπιστολῆς του ἦταν τόσο δριμύς στό πρόσωπο τοῦ Μητροπολίτου Εἰρηναίου, γράφοντας ὅτι «διαμαρτύρομαι ἐντονότατα κατά τοῦ κατά πάντα σεβαστοῦ μας, ἀλλά καί πολλά εὐεργετηθέντος ἀπό τήν Ἑλλάδα καί τήν Ἐκκλησία της Πανιερωτάτου Ἐπισκόπου Μπάτσκας κ. Εἰρηναίου Μπούλοβιτς, τοῦ “φιλέλληνα”, ὡς ἀρχιτέκτονα τῶν μηχανῶν αὐτῶν τοῦ πονηροῦ κατά τοῦ Γένους καί τῆς Σεπτῆς πηγῆς Του, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου».
Ἡ ἀντίληψις τῆς Πενταρχίας
ἀποτελεῖ σχεδιασμόν τοῦ Φαναρίου
Ἀναφέροντας ἡ ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτη Σιδηροκάστρου ὅτι «τά ἀνακηρυγμένα αὐτοκέφαλα πλήν τῶν παλαιφάτων Πατριαρχείων καί τῆς αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου εἶναι μετέωρα», ἔμμεσα πλήν σαφῶς ἐξέφρασε τίς φαναριώτικες ἀξιώσεις νά καταστῆ ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Πάπας τῆς Ἀνατολῆς. Ὁ πρωτοφανής διαχωρισμός τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν σέ δύο κατηγορίες, στά πρεσβυγενῆ Πατριαρχεῖα, καί τίς ὑπόλοιπες πού προέρχονται ἀπό αὐτοκέφαλο πού ἔλαβαν ἀπό τίς πρῶτες, στόχο ἔχει τόν διαχωρισμό τῶν Ἐκκλησιῶν σέ Ἐκκλησίες δύο ταχυτήτων, ἀκυρώνοντας ἔτσι τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας πού θέλει ὅλες τίς τοπικές Ἐκκλησίες ἴσες μεταξύ τους.
Ἡ συγκεκριμένη ἀντίληψη τῆς Πενταρχίας φαίνεται ὅτι ἀποτελεῖ σχεδιασμό τοῦ Φαναρίου, ὥστε στό μέλλον νά ἐπιβληθῆ ὁ σχεδιασμός αὐτός μέ τό πρόσχημα ὅτι ἔτσι θά ἀποκατασταθῆ ἡ παλαιά κανονικότητα τῶν πρώτων αἰώνων. Φαίνεται ὅτι ἡ ἕνωση μέ τήν παπική ἐκκλησία περνάει ἀπό τήν ἀνάδειξη τῆς Πενταρχίας καί τήν ἀπορρόφηση τῶν αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν ἀπό τά πρεσβυγενῆ Πατριαρχεῖα, μέ πρῶτο βέβαια θῦμα τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Κατηγοριοποιώντας τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας στίς αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες τό Φανάρι σκοπό ἔχει νά ἀδρανοποιήση τίς ὅποιες ἀντιδράσεις της στούς μελλοντικούς σχεδιασμούς του, διότι τό Φανάρι δέν μπορεῖ νά προχωρήση στήν ἕνωση μέ τήν παπική ἐκκλησία, ἐάν πρῶτα δέν ἐλέγχη ἀπόλυτα τίς αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες.
Τό ἐρώτημα πού τίθεται στόν Σεβασμιώτατο κ. Μακάριο εἶναι, ἐάν «τά ἀνακηρυγμένα αὐτοκέφαλα εἶναι μετέωρα», μήπως ἐξυπακούεται ὅτι εἶναι μετέωρη καί ἡ Πράξη τοῦ 1928; Μήπως ἐπίκειται ἡ ἐκκλησιαστική προσάρτηση τῶν Μητροπόλεων τῆς βορείου Ἑλλάδος ἀπό τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως καί ὁ Σεβασμιώτατος γνωρίζοντας τίς ἐξελίξεις σταδιακά μᾶς μυεῖ στήν νέα πραγματικότητα; Εἶναι δυνατόν Μητροπολίτης τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας νά ἀμφισβητῆ τό αὐτοκέφαλο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί ἡ Ἱερά Σύνοδος νά σιωπᾶ; Ἡ πραγματικότητα ἐπιβεβαιώνει ὅτι ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος δέν δεσμεύεται ἀπό γραπτά κείμενα, ἀφοῦ ἀκόμη καί αὐτά μπορεῖ νά τά ἑρμηνεύση κατά τήν λογική ἤ τό συμφέρον τό δικό του ἤ τοῦ Φαναρίου, πόσο μᾶλλον ὅταν οἱ σχεδιασμοί του βρίσκονται σέ ἀπόλυτη σύμπλευση μέ ἐκείνους τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τῆς Ἀμερικῆς.
«Μήπως ἔχει καταργηθῆ ἡ αὐκεφαλία τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας; Μήπως ἔχει παραδοθῆ τό τιμόνι τοῦ σκάφους στούς πλοηγούς τοῦ Βοσπόρου; Μήπως οἱ Ἕλληνες ἐπίσκοποι δέν δικαιοῦνται πιά νά ἔχουν γνώμη, ἀλλά εἶναι ὑποτελεῖς καί ὑποχρεωμένοι νά ὑποτάσσωνται τυφλά στήν νομεκλατούρα τῆς Κωνσταντινουπόλεως; Μήπως αὔριο θά δοῦμε νά πραγματοποιῆται τό πολυχρόνιο ὄνειρο, νά στήνεται τό ἀνώτερο διευθυντήριο στήν Ἑλλάδα καί νά περιέρχεται σέ δεύτερο ἤ σέ τρίτο πλάνο ἡ Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν καί ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος;». Μήπως κάποιοι ἀπό τούς ἐπισκόπους ἐξαργυρώνουν διάφορες παροχές; Μήπως τῶν ἐκκλησιαστικῶν κινήσεων θά ἀκολουθήσουν καί οἱ πολιτικές, ὅπως συνέβη στήν Οὐκρανία; Τήν στιγμή πού στό Εὐρωπαϊκό Συμβούλιο στίς 19/5 ξεκίνησαν οἱ διαπραγματεύσεις γιά τήν ἔνταξη στήν Ε.Ε. τῆς Ἀλβανίας καί τῶν Σκοπίων. Μήπως ἡ Ἐκκλησία τῆς Σερβίας σύρθηκε στήν ἀναγνώριση τῆς σχισματικῆς Ἐκκλησίας τῶν Σκοπίων μετά ἀπό πιέσεις τῆς Δύσης; Μήπως ἀκολουθεῖ καί ἡ ἀναγνώριση τοῦ Κοσσυφοπεδίου, τόσο ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστική, ὅσο καὶ ἀπὸ τὴν πολιτικὴ ἡγεσία τῆς Σερβίας;
