«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
Δέν εἶναι ὁ Χριστός τσιγκούνης στήν προσφορά τῆς ἀγάπης καί τῶν χαρισμάτων του πρός τόν ἄνθρωπο, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος εἶναι μέγας τεμπέλης. Δέν θέλει νά κοπιάσει στήν προσευχή, ἀπό τήν ὁποίαν θά πλησιάσει τόν Θεόν. Ἔτσι θά Τόν γνωρίσει σχετικά καί μέ μία ἀκράτητον ὁρμήν θά ποθεῖ νά τόν συναντᾶ μέσα στήν καρδίαν του. Νομίζω ὅτι, κανείς, ἀπό ὅσους «κυνηγοῦν», τόν Θεόν ἔχει κάποια δυσαρέσκεια στήν ζωή του. Κρέμεται ὁλοκληρωτικά ἀπό τήν ἀγάπη καί τήν πρόνοιά του. Εἶναι πάντοτε χαρούμενος, διότι ἔχει μάθει νά ὑποτάσσεται στό θεῖον θέλημα, ὅποιο κι ἄν εἶναι αὐτό. Δέν κάνει παράπονα οὔτε πρός τόν Θεόν, οὔτε πρός τούς συγγενεῖς ἤ συνανθρώπους του, ὅτι δέν τόν ἀκούει ὁ Θεός.
Δέν ἐπιθυμεῖ ἄλλωστε νά κάνει τό δικό του θέλημα, τό ὁποῖον σχεδόν πάντοτε εἶναι ἐγωϊστικόν, λόγῳ τῆς ἐμπαθείας καί φιλαυτίας του. Συμπορεύεται μέ τά ὅποια δῶρα λαμβάνει ἀπό τόν Θεόν καί ἀφήνει τήν πᾶσαν μέριμνάν του στοῦ Θεοῦ τήν πατρική στοργή καί τήν προσδοκία. Γνωρίζει, χωρίς τήν παραμικρή ἐπιφύλαξι, ὅτι ζεῖ κάτω ἀπό τό ἀκοίμητο πατρικό βλέμμα τοῦ Δημιουργοῦ, Σωτῆρος καί προνοητοῦ ὅλων τῶν ἀγαθῶν, ἐπιγείων καί ἐπουρανίων. Ἔχει ἐμπιστοσύνη στήν πατρική Του ἀγάπη καί μένει εὐχαριστημένος μέ τήν ὅποια κατάστασι εὑρίσκεται καί βιώνει ἐπί τῆς γῆς.
Τοῦ ἁγίου κογκολλέζου ἱερέως π. Λαζάρου τά παιδιά καί τά ἐγγόνια συνεχῶς τόν γκρινιάζουν ὅτι ζοῦν πάμπτωχα μέ τόν πενιχρό μισθό του πού παίρνει σάν παπᾶς. Καί ἐκεῖνος ἀτάραχος καί ἀπόλυτα ἀφοσιωμένος στοῦ Θεοῦ τήν ἀγάπη καί φροντίδα τούς λέγει: «Θά ζήσουμε μ᾿ αὐτά πού μᾶς δίνει ὁ Θεός. Ξέρει Ἐκεῖνος ἀπό τί ἔχουμε ἀνάγκη κάθε ἡμέρα, καί θά μᾶς τό δώσει. Μήν παραπονεῖσθε. Ὁ Χριστός μᾶς ἀγαπᾶ. Θέλει κάθε φορά καί νά μᾶς δοκιμάζει, ἐάν θά μείνουμε πιστοί στό θέλημά του καί τόν πιστεύουμε μέ ὅλη τήν καρδιά μας. Μοῦ λέτε δέν ἔχουμε νά φᾶμε, ἀλλά πέθανε κανείς ἀπό ἐμᾶς ἀπό τήν πεῖνα ἤ τήν ἀρρώστεια; Γι᾿ αὐτό μή γκρινιάζετε. Δέν πρέπει νά στενοχωροῦμε τόν Χριστό μας»!! Καί τελικά αὐτός ὁ παπᾶ Λάζαρος ἁγίασε. Ἐκοιμήθη τό 2021 στίς 8 Μαρτίου. Αὐτός ὁ μαῦρος ἱερεύς τοῦ Κογκό, θά εἶναι πλέον ὁ θερμός ἱκέτης πρός Κύριον γιά τόν ταλαίπωρο λαό του!
Ὅταν στήν καρδιά τοῦ μοναχοῦ ἤ τοῦ χριστιανοῦ ὑπάρχει ἐγωϊσμός, τότε ἀπουσιάζει ἀπό τήν καρδιά του ἡ Θεία Χάρις. Τότε ἀρχίζουν οἱ γκρίνιες καί τά παράπονα. Ὅλα γύρω του ὄχι μόνον εἶναι σκοτεινά, ἀλλά καί μέσα του βιώνεται κατά τρόπον τραγικόν τό σκοτάδι τῆς κολάσεως. Δέν εἰρηνεύει αὐτός ὁ ἄνθρωπος μέ κανέναν. Μάλιστα ὁ πειρασμός τόν ἐξωθεῖ νά ἐνοχλεῖ τούς ἄλλους, νά τούς ὑβρίζει μέ τόν νοῦ καί τό στόμα του. Τούς θεωρεῖ δαιμονισμένους.
Κάποια φορά ἐνθυμοῦμαι ἐζήτησα νά ψάλλω ἕνα τροπάριο, ἦταν ἡ ὥρα τοῦ Ἐπιταφίου τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς, καί ὁ τυπικάρης εὑρισκόμενος εἰς κατάστασιν ὀργῆς, προφανῶς ἀπό τήν κούρασιν, μοῦ εἶπε: «Δαιμόνιον ἔχεις καί κάνεις ἔτσι». Μία ἄλλη φορά μπαίνω στόν χῶρο ἐκθέσεως τῆς παραλίας ἀναζητώντας κάποιον ἀδελφόν, συνεργάτην τῶν ἐκεῖ μοναχῶν. Καί τόσο πολύ ἐπλήγωσα τόν Ἀδελφόν ὥστε μοῦ εἶπε ὅτι εἶμαι ψυχασθενής. Καί ἔφυγα βέβαια παίρνοντας κοντά μου σάν πολύτιμο δῶρο ἀπό τόν Χριστόν αὐτήν τήν σπάνια ὕβριν.
Ὁ μοναχός πού ἔχει μέσα του τήν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σκορπίζει παντοῦ γλυκύτητα καί καλωσύνη. Ὀλίγοι ὅμως ἀπό τούς ἄλλους μοναχούς γνωρίζουν τόν παράδεισο τῆς καρδίας του. Οὔτε καί γνωρίζουν τήν ποιότητα τῆς ἀρετῆς του οὔτε ἠμποροῦν νά μαντέψουν τούς νυκτερινούς κόπους του στήν ἀναζήτησι τοῦ Θεοῦ διά τῆς προσευχῆς. Ὅσοι εἶναι πνιγμένοι ἀπό τούς λογισμούς τους, δέν θέλουν οὔτε νά βλέπουν τά φωτεινά καί εἰρηνικά πρόσωπα τῶν ἐναρέτων καί παλαιοτέρων Ἀδελφῶν. Δέν τούς ἀφήνουν τά πάθη καί ὁ διάβολος οὔτε νά ἰδοῦν τά πρόσωπά τους ἀλλά οὔτε πολύ περισσότερον νά συζητήσουν τό πρόβλημά τους καί νά ἀκούσουν μία συμβουλή.
Ὁ μοναχός πού ἀκόμη δέν καθαρίσθηκε ἀπό τά πάθη του δέν τόν χωράει, πού λέμε, ὁ τόπος. Δέν ἔχει εἰρήνη μέσα του καί δέν ἠμπορεῖ νά σταθῆ πουθενά. Τό κελλίο του δέν εἶναι γι᾿ αὐτόν πνευματική παλαίστρα, καί τό χρεάζεται μόνον γιά ὑπνοδωμάτιο. Μοῦ κάνει κακή ἐντύπωσι, διότι οὔτε καί στήν ἐκκλησία καταφεύγει ἔστω νά ἀκούσει κάποιο τροπάριο μετανοίας. Νά κάνει ἕνα κομβοσχοινάκι, νά βοηθήσει στό ἀναλόγιο τούς ψάλτες. Δέν ἔχει τήν ὑπομονή νά ἐφαρμόσει ἕνα πρόγραμμα καθημερινά. Τουλάχιστον, ὅπως ἐλάβαμε ἐντολή ἀπό τόν μακαριστόν Γεροντά μας π. Γεώργιον, νά ἀποσυρώμεθα μετά τό Μικρό Ἀπόδειπνον, στά κελλιά μας, χωρίς χρονοτριβή δῆθεν γιά συναντήσεις μέ λαϊκούς.
Τρέχει λοιπόν ὁ σημερινός μοναχός νά τά ἐπιτελέσει ὅλα. Μερικοί βαδίζουν πολλά χιλιόμετρα μακριά πρός τό βουνό, διά νά χωνέψουν καί νά μή παχύνουν. Φθάνουν τήν νύκτα στά κελλιά τους κατάκοποι ἀπό τό τρέξιμο τῆς ἡμέρας. Ἄλλοι τρέχουν νά συναντήσουν λαϊκούς δῆθεν διά νά τούς ὠφελήσουν. Θεωροῦν τόν ἑαυτό τους ἄξιο καί κατάλληλον νά κάνουν ὅπως λέγουν, ἔργον ἐσωτερικῆς ἱεραποστολῆς. Νά σώσουν τούς ἄλλους, πρίν γνωρίσουν ἀκόμη καί βάλουν τόν Χριστό στήν καρδιά τους.
Παρατηρῶ τά πρόσωπα μερικῶν μοναχῶν ἀπό ὅσους ἔρχονται στήν ἐκκλησία. Στέκονται ἀκίνητοι μέ μαραζωμένα τά πρόσωπά τους, χωρίς τό κομποσχοίνι στό χέρι τους! Φοβᾶσαι καί νά τούς ὁμιλήσεις. Εἶναι ἡλίου φαεινότερον ὅτι εὑρίσκονται ὑπό τήν ἐπήρειαν τῶν λογισμῶν τους. Φαίνεται δέν γνωρίζουν ὅτι τό κομποσχοίνι εἶναι τό παντοδύναμο ὅπλο γιά τήν πολεμικήν ἀναμέτρησιν μέ τόν διάβολον καί τά δυσώδη πάθη. Γι᾿ αὐτό καί δέν συγκεντρώνονται στήν προσευχή ψελλίζοντας ἀδιακόπως τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν».
Δέν γνωρίζουν ὅτι ἡ εὐχή τοῦ Ἰησοῦ καίει τούς δαίμονες καί ὑποτάσσει τά πάθη! Καί οἱ καημένοι στέκονται σχεδόν ἀπελπισμένοι. Κάποια στιγμή τούς βάζει ὁ διάβολος λογισμό γιά κάποιο ἀναγκαῖο θέμα καί τούς πετάει ἔξω ἀπό τήν ἐκκλησία. Ἐκεῖ εὑρίσκουν καί ἄλλους μοναχούς μέ τά ἴδια προβλήματα. Αὐτές οἱ συναντήσεις εἶναι μόνον ἀνθρώπινες. Δέν γίνονται συζητήσεις διά θέματα πνευματικά, διά κατορθώματα παλαιοτέρων καί νεωτέρων ἐναρέτων ἀνδρῶν.
Πρωταρχικόν μέλημά τους εἶναι ἡ ἐνημέρωσις ὅλων τῶν ἐπικαίρων θεμάτων καί προβλημάτων ὁλοκλήρου τοῦ κόσμου! Στήν συνέχεια σχόλια διά τά τρέχονται θρησκευτικά προβλήματα τῆς Ἐκκλησίας μας. Καί κατόπιν ἀστεῖα, γέλια, ὑπαινιγμοί, χονδρές καί ἐλαφρές εἰρωνεῖες, κρίσεις καί ἐπικρίσεις ἐπί παντός ἐπιστητοῦ καί δέν σταματᾶ ὁ ἀνωφελής διάλογος. Ὅλα αὐτά εἶναι εὐχάριστα, διότι δέν ἀπαιτοῦν κόπον, μόνωσιν, νηστείαν, ἀποχήν ἀπό ὅλους καί ἐγκλεισμόν στό κελλίον διά τούς ἀγῶνας πού ὅλοι μας ἐκλήθημεν νά κάνουμε.
Μερικοί Ἀδελφοί ἔχουν μία παράξενη νοοτροπία. Μοῦ εἶπε ἕνας, ὁ ὁποῖος σπανίως σηκώνεται ἀπό τό κάθισμά του: «Ἐγώ δέν πάω νά ψάλλω, οὔτε νά διαβάσω τούς Κανόνες, ἀλλά καί οὔτε κάθομαι στό κελλί μου ἤ νά συζητῶ μέ ἄλλους στίς αὐλές. Κάθομαι ἐδῶ στήν ἐκκλησία. Καί πιστεύω ὅτι ὁ Χριστός γι᾿ αὐτή τήν ὑπομονή μου θά μοῦ δώσει τόν μισθό μου».
Αὐτός ὁ Ἀδελφός ἀρνεῖται νά βοηθήσει στήν διεκπεραίωσι τῶν καθημερινῶν ἀκολουθιῶν, κάθεται στό στασίδι του καί ἀπαιτεῖ ἀπό τόν Χριστόν τόν μισθό του! Καί ποιόν μισθόν περιμένει νά λάβει; Τοῦ φιλοτίμου ἤ τοῦ ὀκνηροῦ δούλου; Καί εἶναι τόσον ἄξιος ὥστε νά ἔχει προεξοφλήσει καί πρό τῆς κρίσεως τῶν ἔργων του, ὅτι δικαιοῦται νά ἔχει καί μισθόν;
Ἡ συμπεριφορά αὐτοῦ τοῦ Ἀδελφοῦ μοῦ ὑπενθυμίζει τόν σημερινόν νεοέλληνα, ὁ ὁποῖος θέλει νά κάθεται καί νά πληρώνεται. Νά κοιμᾶται, νά ροχαλίζει, νά βολτάρει καί κάθε μῆνα νά πηγαίνει στό ταμεῖο τῆς ὑπηρεσίας του νά πάρη τόν μισθόν του διά τούς κόπους του! Ἐδῶ ἡ φιλαυτία ἔχει φθάσει στό ἀπόγειό της! Τά πάντα διά τόν ἄνθρωπον τῆς σαρκός, τόν φθειρόμενον ἄνθρωπον, πού ἔχει σβήσει ἀπό μέσα του κάθε ἐλπίδα διά μία ἐπέκεινα τοῦ τάφου ζωήν. Εἶναι ὁ ἄφρων τῆς παραβολῆς καί ὁ ὀκνηρός δοῦλος πού κρύπτει τό τάλαντον στό χῶμα, μέσα στήν ἀδιαφορία τοῦ βίου του, διότι δέν θέλει νά ἀγωνισθῆ καί νά τό πολλαπλασιάσει. Δέν ἔχει ὁραματισμούς. Εἶναι γι᾿ αὐτόν κλειστή ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ.
Ποῦ εἶναι ἡ ἐφαρμογή τοῦ ρητοῦ ὅτι μοναχός ἐστιν «βία φύσεως διηνεκής»; Καί πότε θά ἐξυπνήσει ὁ μοναχός ἀπό τόν λήθαργον τῆς ἀναισθησίας του; Ἀλλά τά χρόνια διέρχονται τό ἕνα μετά τό ἄλλο καί εἶναι μεγάλη ἡ βλάβη τοῦ μοναχοῦ, ἐάν δέν κατορθώσει νά ἀποβάλει τά πάθη του καί ἐν συνεχείᾳ νά στολισθῆ μέ τόν ἀραχνοΰφαντο πέπλον τῶν ἀρετῶν τοῦ Χριστοῦ!
Μον. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης 2019.
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
