«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
Σήμερα σκέφθηκα νά σᾶς ὁμιλήσω γιά τό Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως.
Αὐτό εἶναι ἕνα ἀπό τά μεγάλα πνευματικά καθήκοντα, τόσο τῶν μοναχῶν, ὅσο καί τῶν Χριστιανῶν μας γιά τήν ἄφεσι τῶν ἁμαρτιῶν μας. Κατ᾿ ἀρχήν, πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι ὅλοι σφάλλουμε ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ, ἄλλοι περισσότερο καί ἄλλοι ὀλιγώτερο καί κανείς δέν ὑπάρχει χωρίς ἁμαρτία.
Αὐτό μᾶς τό λέγει ἡ Ἁγία Γραφή, ἡ ὁποία λέγει: «Ὅλοι πολύ σφάλλουμε. Κι ἄν εἰποῦμε ὅτι δέν ἔχουμε ἁμαρτίες, ἐμεῖς οἱ ἴδιοι ἀπατώμεθα καί ἡ ἀλήθεια δέν εἶναι μαζί μας. Καί, ἐάν ἐξομολογηθοῦμε τίς ἁμαρτίες μας, ὁ Θεός εἶναι πιστός καί δίκαιος γιά νά συγχωρήσει τά ἁμαρτήματά μας καί νά μᾶς καθαρίσει ἀπό κάθε ἀκαθαρσία καί ἀδικία».
Ἐάν ἐξωμολογήθηκα μέ μετάνοια τίς σωματικές καί ψυχικές ἁμαρτίες μου, ὁ ἱερεύς, σάν διάδοχος τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ μας ἐδῶ στήν γῆ, βάζει τό χέρι του στό κεφάλι μου, διαβάζει τήν συγχωρητική εὐχή καί λέγει: «Ὁ Θεός νά σέ συγχωρέσει». Κι ἔτσι τά ἁμαρτήματά μου συγχωροῦνται καί φεύγουν ἀπό ἐπάνω μου!
Ἐνῶ, ἐάν δέν ἐπῆγα μέ μετάνοια καί τήν πρέπουσα προετοιμασία στόν ἔμπειρο καί διωρισμένο Πνευματικό, δέν ἤξερα νά ὁμολογήσω τά ἁμαρτήματά μου μέ καθαρότητα, νά δεχθῶ κατόπιν κανόνα γι᾿ αὐτά καί νά τά ἐγκαταλείψω, καί χίλιες εὐχές ἀφέσεως νά μοῦ διαβάσει ὁ Πνευματικός, ὅλα παραμένουν μέσα μου, διότι δέν ἤμουν προετοιμασμένος.
Γι᾿ αὐτό ἡ ὠφέλεια καί ἡ μεγάλη ἀξία τοῦ Μυστηρίου αὐτοῦ δέν εἶναι στά χέρια τοῦ ἱερέως, ἀλλά σέ μένα. Ἐάν ἐγώ πηγαίνω μέ ὅλη τήν εὐλάβεια καί τήν ἐμπιστόσύνη στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, πηγαίνω ἐνώπιον τοῦ ἱερέως, γιά νά τοῦ εἰπῶ ὅλα τά παραπτώματά μου.
Πιστεύεις ὅτι τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως μπορεῖ ὁ ἱερεύς νά σέ βοηθήσει σέ κάτι, ἐάν δέν εἶπες τήν ἀλήθεια; Ὁ Κύριος νά φυλάξει! Ὁ ἱερεύς δέν μπορεῖ νά λύσει ἁμαρτήματα τά ὁποῖα ἐσύ δέν τά ἐξωμολογήθηκες σ’αὐτόν. Ἐάν εἶχες μία ἐπιφύλαξι γιά κάποιο ἁμάρτημα καί δέν τό εἶπες, τότε ἡ ἄφεσις καί τῶν ἄλλων ἐξομολογημένων ἁμαρτημάτων σου εἶναι σέ ἀμφιβολία. Ἔτσι λέγουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες, διότι ἐνόμισες ὅτι ὁ Θεός δέν γνωρίζει ἐσύ τί ἁμαρτήματα ἔκανες.
Ἰδού ποιές εἶναι οἱ προϋποθέσεις τίς ὁποῖες πρέπει νά ἐφαρμόζεις προκειμένου νά κάνεις μία καθαρή ἐξομολόγησι:
1. Ἡ ἐξομολόγησις πρέπει νά γίνεται ἐνώπιον τοῦ Πνευματικοῦ. Ὁπότε, ὅταν ἐγώ πάω ἐνώπιον τοῦ ἱερέως, οὐσιαστικά πηγαίνω ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἱερεύς εἶναι ἕνας ἁπλός μάρτυς. Τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως, αὐτός τόσα μπορεῖ νά εἰπεῖ, ὅσα ἄκουσε ἀπό μένα στήν ἐξομολόγησι. Ἐάν κάτι δέν τοῦ τό εἶπα, δέν εἶναι λυμένο οὔτε ἐδῶ στήν γῆ οὔτε στόν οὐρανό. Ἐάν ὅμως ἐπῆγα στόν Πνευματικό καί τοῦ τά εἶπα ὅλα καί ὁ ἱερεύς μοῦ ἐδιάβασε συγχωρητική εὐχή, τότε ἐγώ εἶμαι συγχωρημένος καί ἐδῶ καί στήν ἄλλη ζωή.
2. Ἡ ἐξομολόγησις πρέπει νά εἶναι πλήρης καί νά μή κρύβει τίποτε ὁ χριστιανός ἀπ’αὐτά πού ἔπραξε.
Ἄκουσες τί λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος; «Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι πιό κοπτερός ἀπό ἕνα δίκοπο σπαθί καί διαπερνᾶ μέχρι τόν χωρισμό τοῦ πνεύματος ἀπό τοῦ σώματος, στήν μεγαλύτερη ἕνωσι μεταξύ ἀνθρώπου καί Θεοῦ».
3. Ἡ ἐξομολόγησις πρέπει νά γίνεται μέ τήν καλή θέλησι τοῦ ἀνθρώπου, κατά τήν μαρτυρία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Ὁποῖο λέγει: «Καί μέ τήν θέλησί μου θά μαρτυρήσω τήν ἁμαρτία μου».
4. Ἡ ἐξομολόγησις πρέπει νά γίνεται μέ ταπείνωσι, διότι «καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην ὁ Θεός οὐκ ἐξουδένώσει».
5. Ἡ ἐξομολόγησις νά εἶναι εἰλικρινής καί νά μή κατηγοροῦμε ἄλλους γιά ἐνόχους. Αὐτό πρέπει νά τό προσέξουμε διότι δέν πταίουν γιά τίς ἁμαρτίες μας οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, οὔτε κάποιο ἄλλο πλάσμα τοῦ Θεοῦ, οὔτε ἀκόμη καί ὁ διάβολος, διότι ὁ διάβολος παίρνει ὅ,τι ἐμεῖς τοῦ δίνουμε. Στήν ἐξομολόγησι ἐμεῖς νά ὁμολογοῦμε τήν ἐνοχή μας, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος: «Δικό μου εἶναι τό λάθος, δική μου εἶναι ἡ πληγή, λόγῳ τῆς τεμπελιᾶς μου τό ἔκανα αὐτό καί ὄχι ἐξ αἰτίας τοῦ διπλανοῦ μου».
6. Ἡ ἐξομολόγησις πρέπει νά εἶναι ἀληθινή. Ὁ ἄνθρωπος νά τά λέγει ὅλα, χωρίς ἐντροπή. Ὁ σοφός Σειράχ λέγει: «Εἶναι ἐντροπή γι’αὐτόν πού κάνει τήν ἁμαρτία. Εἶναι ἐντροπή καί γι’αὐτόν πού φέρει ἐπάνω του τήν δόξα καί τήν χάρι».
Αὐτήν τήν ἐντροπή πού αἰσθάνεσαι στήν ἐξομολόγησι, σέ ἀπαλλάσσει ἀπό τήν ἄλλη ἐντροπή τήν ὁποία θά ὑποφέρουμε ὅλοι τήν φοβερά ἐκείνη ἡμέρα τῆς Κρίσεως τοῦ Θεοῦ.
7.Ἡ Ἐξομολόγησις νά εἶναι ἀποφασιστική. Δηλ.νά πάρουμε μία ἀπόφασι ἐνώπιον τοῦ Πνευματικοῦ νά μή ἁμαρτήσουμε πάλι. Σ’αὐτή τήν προσπάθεια θά μᾶς βοηθήσει ἡ Θεία Χάρις καί νά προτιμήσουμε χιλιάδες φορές νά ἀποθάνωμεν παρά νά ἁμαρτήσουμε πάλι μέ τήν θέλησί μας.
Ὁ ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας λέγει: «Δέν ὠφελεῖται ἀπό τήν ἐξομολόγησι, αὐτός πού λέγει μόνο στήν ἐξομολόγησι ὅτι ἔσφαλε, ὅμως παραμένει πάλι στήν ἴδια ἁμαρτία του καί δέν τήν μισεῖ». Ὅλη ἡ μετάνοιά σου σ’αὐτό συνίσταται, δηλαδή νά ἀποφασίσεις νά ἀλλάξεις ζωή.
Ὅταν πηγαίνω στήν ἐξομολόγησι μέ μετάνοια, μέ καταδίκη τοῦ ἑαυτοῦ μου καί ἀναγνωρίζω τά λάθη μου, λέγω στόν ἱερέα τί σκέψεις κρατῶ μέσα στό μυαλό μου. Ἀλλά, ὅταν κλείνεις τό μυαλό σου καί πᾶς νά κάνεις πλήρη ἐξομολόγησι στόν ἱερέα, εἶναι σάν νά πηγαίνεις τυφλός στόν ἱερέα, διότι ὁ διάβολος σοῦ ἔχει κλείσει τό μυαλό καί ἤ τά ἐξέχασες ἤ δέν θέλεις νά τά ἐξομολογηθῆς εἰλικρινά καί καθαρά. Ὁπότε, μία ἤ δύο ἑβδομάδες ἐνωρίτερα στάσου στό δωμάτιό σου, πάρε ἕνα τετράδιο καί γράφε ὅλες τίς ἁμαρτίες σου ἀπό τήν παιδική σου ἡλικία μέχρι τήν ὥρα τῆς ἐξομολογήσεως.
Τί ἁμαρτίες ἔχω στήν συνείδησί μου ἀφ’ὅτου ἤμουν μικρό παιδί, ὅταν ἤμουν πέντε ἐτῶν, ἑπτά ἐτῶν, ὅταν ἄρχισα νά πηγαίνω σχολεῖο στήν κάθε τάξι. Τί ἁμαρτίες ἔκανα ὅταν ἤμουν νέος ἤ νέα, πρίν ἀπό τόν γάμο μου ἤ καί μετά τόν γάμο μου, ὅταν ἤμουν στόν στρατό, ὅταν ἤμουν ἀκόμη ἐργένης καί ἐργαζόμενος.
Γράφε τά πάντα, διότι πρίν ἀπό σένα τά ἔχει γράψει στό δικό του χαρτί ὁ διάβολος. Ἔχομεν καλόν λογιστή, τόν κακόν ἄγγελο πού κάθεται ἀπό ἀριστερά μας καί γράφει τά πάντα. Ἀλλά ἔχομεν καί τόν καλόν ἄγγελον, ὁ ὁποῖος γράφει τά καλά ἔργα τοῦ κάθε ἀνθρώπου στό δικό του βιβλίο.
Καί ἔχε τόν νοῦν σου ὅτι, τίποτε τό ἀκάθαρτο δέν θά εἰσέλθη στήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Γι’αὐτό τό καλλίτερο πού εἶναι νά κάνει ἕνας ἄνθρωπος εἶναι αὐτό. Ἐάν βλέπεις ὅτι ἀσθένησε ὁ πατέρας σου ἤ ἡ μητέρα σου, ὁ γαμβρός σου, ἡ νύμφη σου, ἡ ἀδελφή σου ἤ τό παιδί σου καί ἀδυνάτισε ἀπό τήν ἀσθάνειά του, τό καλλίτερο πού ἔχεις νά κάνεις εἶναι νά τόν ὁδηγήσεις τό συντομώτερο στόν Πνευματικό ἱερέα. Καί ὄχι πρῶτα στόν γιατρό. Ὁ γιατρός εἶναι ἕνας ἐπίγειος ἄνθρωπος, ὅπως εἶσαι καί ἐσύ! Ὁ ἱερέας εἶναι κι αὐτός ἐπίγειος ἄνθρωπος, ἀλλά ἔχει πάρει τήν ἱερωσύνη ἀπό τόν Θεό γιά νά λύνει καί νά δένει τίς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων. Ὁπότε, πρῶτα θά πάει ὁ ἀσθενής στόν πνευματικό γιατρό, τόν ἱερέα, διότι μόνο αὐτός μέ τήν ἐξουσία πού τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός ἠμπορεῖ νά σώσει τήν ψυχή καί νά μή πάει στήν κόλασι.
Ὁ Θεός, πού εἶναι ὁ Ποιητής τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, ἐγνώριζε πῶς νά ἐπιτύχει τήν σωτηρία τοῦ κόσμου. Γι’αὐτό ὅταν ἀναστήθηκε, εἶπε στούς Ἀποστόλους του, πρίν τούς στείλει στό δημόσιο κήρυγμα: «Λάβετε τό Ἅγιο Πνεῦμα καί ὅσα ἁμαρτήματα δένετε ἐπί τῆς γῆς νά εἶναι δεμένα καί στούς οὐρανούς καί ὅσα θά λύσετε ἐπί τῆς γῆς θά εἶναι λυμένα καί στούς οὐρανούς».
Ἐάν κατώρθωσες νά ἐξομολογηθῆς εἰλικρινά πρίν τόν θάνατό σου, ἔσωσες ἀπό τήν αἰωνία κόλασι τήν ψυχή σου! Ὅταν ἡ ψυχή σου φθάσει γιά νά περάσει τά δαιμονικά τελώνια, ἀλλά εἶχε ἐξομολογηθῆ ὅλες τίς ἁμαρτίες της στόν ἱερέα, τό Ἅγιο Πνεῦμα τίς σβήνει ἀπό τούς πίνακες τῶν δαιμόνων.
Ἴσως στήν ἀπελπισία σου νά εἰπεῖς: «Ἀποθνήσκω ἀπό τό πεῖσμα τῶν δαιμόνων….». Ἀλλά, πρόσεχε, ἀδελφέ μου. Ἐάν ἐξωμολογήθηκες μέ εἰλικρίνεια στόν ἱερέα, τό Ἅγιο Πνεῦμα σοῦ ἔσβησε ὅλα τά παραπτώματά σου. Διότι αὐτή τήν πνευματική ἐξουσία ἔδωσε ὁ Θεός στόν ἱερέα. Ἐάν δέν εἶχε δώσει ὁ Θεός αὐτή τήν ἐξουσία στούς ἱερεῖς μας, κανείς δέν θά ἠμποροῦσε νά σωθῆ.
Μετά τήν ἐξομολόγησι, ἴσως ὁ ἱερέας νά μᾶς δώσει ἕνα παιδαγωγικό κανόνα, τόν ὁποῖον πρέπει νά τόν ἐφαρμόσουμε. Αὐτός πού ἐξομολογεῖται ἔχει καθῆκον νά ἐκπληρώσει καί τόν κανόνα πού τοῦ ἐπέβαλε ὁ ἱερεύς.
Βλέπουμε στήν Ἁγία Γραφή ὅτι μέσω τοῦ κανόνος οἱ ἄνθρωποι καθαρίσθηκαν, ὅσοι ἁμάρτησαν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι, αὐτός πού ἔλαβε κανόνα καί δέν τόν ἐκπληρώνει, δέν μπορεῖ νά καθαρισθῆ ἀπό τήν λέπρα τῆς ἁμαρτίας καί ἡ ψυχή του δέν μπορεῖ νά ἐλευθερωθῆ ἀπό τήν δουλεία τῶν νοητῶν δρακόντων.
Εἶναι καλόν νά γνωρίζουμε ὅτι αὐτός πού μετανοεῖ εἰλικρινά, ὄχι μόνον δέχεται τόν κανόνα τοῦ ἱερέως, ἀλλά καί ζητεῖ, λόγῳ τῆς μετανοίας του, μεγαλύτερο κανόνα, ξέροντας ὅτι εἴτε ἐδῶ προσωρινά, εἴτε ἐκεῖ αἰώνια οἱ ἁμαρτωλοί θά κάνουν τόν κανόνα τους.
Ἀλλά ὁ καθωρισμένος κανόνας τοῦ ἱερέως νά ἐπιβάλλεται ἀναλόγως τῆς σωματικῆς δυνάμεως καί ἀντοχῆς τοῦ ἀνθρώπου. Ἄκουσες τί λέγει ὁ ἅγιος Μᾶρκος ὁ Ἀσκητής; «Ὅση εἶναι ἡ διαφορά μεταξύ τοῦ χαλκοῦ καί τοῦ σιδήρου, τόση εἶναι καί ἡ διαφορά ἀπό τό ἕνα σῶμα στό ἄλλο». Ὁ ἕνας εἶναι ἐκ φύσεως ὑγιής καί δυνατός καί μπορεῖ νά νηστεύσει καί νά μή φάγει μέχρι τό βράδυ. Ἐνῶ ὁ ἄλλος ὁ καϋμένος δέν μπορεῖ, ἄν δέν φάγει δύο ἤ καί τρεῖς φορές τήν ἡμέρα. Ἀλλιῶς πέφτει ἀμέσως κάτω. Μέσα ἀπ’ὅλες αὐτές τίς ἀσκήσεις, θά πρέπει νά ἀναζητήσουμε τόν σκοπόν. Γι’αὐτό ἡ διάκρισις εἶναι ἡ βασίλισσα ὅλων τῶν καλῶν ἔργων.
Πιστεύεις ὅτι ἠμπορεῖς νά γλυτώσεις άπό τόν νοητό δράκοντα μέ τήν φυγή; Ναί, ἀλλά αὐτός σέ μία στιγμή εἶναι στήν ἄλλη ἄκρη τῆς γῆς! Μόνον ὡς ἑξῆς μπορεῖς νά γλυτώσεις ἀπό τήν κακία, τό μῖσος καί τήν ἐξουσία του: «Ἐάν ταπεινωθῆς καί πιστεύσεις ὅτι εἶσαι σκόνη καί στάκτη, ὁ μεγαλύτερος ἁμαρτωλός τοῦ κόσμου καί ἀναξιώτερος ἀπό ὅλους ὅσους κατοικοῦν στήν γῆ αὐτή! Ὁ διάβολος μόνο τήν ταπείνωσι φοβᾶται! Ἀλλο τίποτε δέν φοβᾶται. Μπορεῖς νά εἶσαι μεγάλος ἀγωνιστής στά πνευματικά, ἀλλά δέν ζητεῖς συγγνώμη, ὅταν σφάλλεις, ἀπό τούς ἄλλους, τότε ἐμπαίζεσαι ἀπό τούς δαίμονες.
Γι’ αὐτό, Ἀδφελφοί μου, εἴθε νά μᾶς βοηθήσει τό ἔλεος τοῦ Κυρίου μας, νά ἀποκτήσουμε λίγη ταπείνωσι καί πνευματική διάκρισι, ἐπειδή στόν κόσμο αὐτόν εἶναι παντοῦ στρωμένες οἱ παγίδες καί κάθε εἴδους ἀναρίθμητοι πειρασμοί. Ἀλλά πρέπει νά ἔχουμε ἰδιαίτερα διάκρισι. Ὅπως καί σ’ἕνα δάσος, δέν ὑπάρχει φόβος, ἐάν ἔλθει κάποιος μία φορά καί φορτώσει τήν καρότσα του ξύλα καί πάει σπίτι του. Ὑπάρχει ὅμως μέγας φόβος, ὅταν κάποιος κόβει ἀπό ἕνα ξυλάκι κάθε ἡμέρα καί τό πάει σπίτι του. Ἔτσι, τό δάσος κάποτε θά ἀπογυμνωθῆ ὅλο ἀπό ξύλα. Ἔτσι καί ὁ ἐχθρός διάβολος, δέν φοβᾶται αὐτόν πού ἄρχισε μέ μεγάλη ἀγωνιστική διάθεσι, ἀλλά γρήγορα κουράσθηκε καί τά παράτησε. Φοβᾶται κυρίως αὐτόν πού κάνει μέ ὑπομονή κάθε ἡμέρα ἕνα μικρό ἀγῶνα. Κι ἔτσι σιγά-σιγά προοδεύει στήν πνευματική ζωή.
Ὁ ἅγιος Θεοδόσιος λέγει: «Ὅσο ἐργάζεται κάποιος ἔστω λίγο κάθε ἡμέρα, τόσο καί θά πλουτίζει στά σωματικά καί πνευματικά του ἔργα».Ἔστω καί λίγο κάθε ἡμέρα! Ἔτσι νά κάνετε τά καλά ἔργα ἀπό λίγο κάθε ἡμέρα. Ἔτσι δέν θά αἰσθάνεσθε ἄσχημα ὅτι δέν ἐκάνατε τά πάντα μέσα σέ λίγες ἡμέρες!
-Πότε πρέπει νά κάνουμε γενική ἐξομολόγησι; Ἐρώτησαν τόν Γέροντα μερικοί χριστιανοί.
-Μία φορά τόν χρόνο εἶναι καλό νά κάνουμε γενική ἐξομολόγησι ἀπό τήν παιδική μας ἡλικία. Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης λέγει: «Μία φορά τόν χρόνο, κατά τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή, εἶναι καλόν νά κάνεις γενική ἐξομολόγησι. Καί ξέρεις γιατί; Γιά ταπείνωσι. Σέ βοηθεῖ πολύ ἡ ἐξομολόγησις νά ἐνθυμῆσαι τά ἁμαρτήματά σου. Ἐγώ ὁμολογῶ ὅτι ὁ διάβολος μέ κάνει νά ξεχνῶ τά ἁμαρτήματά μου, μέ τά ὁποῖα ἐλύπησα τόν Θεό.
Καί ἐγώ, ὅταν κάνω γενική ἐξομολόγησι, στέκεται δίπλα μου ὁ ἄγγελος καί μοῦ λέγει: «Βλέπεις, ποιός εἶσαι;» Ἔτσι, πλησιάζουμε τόν Θεό περισσότερο μέ τήν ταπείνωσι. Ἀρκεῖ νά ταπεινούμεθα ἀπό τό βάθος τῆς καρδιᾶς μας.
-Ἀλλά πιστεύουμε ὅτι μέ τήν ἱερά ἐξομολόγησι συγχωρήθηκαν ὅλες οἱ ἁμαρτίες μας;
-Ἐάν ἐσύ, ἔπλυνες καλά τό ροῦχο σου καί μετά πάλι λερώθηκε, δέν θά τό πλύνεις καί πάλι; Δέν θά βάλεις σόδα καί σταχτόνερο (ἀλισσίβα) νά τό πλύνεις καί μετά νά στεγνώσει καί νά τό φορέσεις; Ὅπως πλένεις τό ὑποκάμισό σου, ἔτσι πρέπει νά πλένεις καί τήν ψυχή σου μέ τήν συχνή ἐξομολόγησι.
Ἐδῶ οἱ Ἅγιοι Πατέρες καί ἰδιαίτερα ὁ ἅγιος Νικόδημος μᾶς ἀναφέρουν μία διδασκαλία γιά τόν Πνευματικό: «Ἔε Πνευματικέ, συμβούλευε τόν πιστό πού ἔρχεται κοντά σου, νά κάνει συχνή ἐξομολόγησι. Καί αὐτό νά γίνεται γιά νά ἀποκτήσει ταπείνωσι καί ὁ ἄνθρωπος νά μή ξεχάσει τίς ἀδυναμίες του, μέ τίς ὁποῖες ἐπίκρανε τόν Θεό». Ἔτσι εἶναι.
Γι’αὐτό πρέπει νά μετανοοῦμε καί νά νοιώθουμε ἄσχημα γιά τά λάθη μας. Ἀλλά ὁ Θεός εἶναι τόσο ἐλεήμων καί πανάγαθος καί δέν κρατεῖ τίποτε ἀπό τά κακά πού ἐμεῖς ἐκάναμε στήν ζωή μας. Ἀρκεῖ ἐμεῖς νά ὁμολογοῦμε τίς ἁμαρτίες μας στόν Πνευματικό μέ ὅλη τήν καρδιά μας.
Εἶδες τί λέγει ὁ προφήτης Ἠσαΐας; «Ἐπιστρέψετε πρός Ἐμένα καί Ἐγώ θά ἔλθω πρός ἐσᾶς, υἱοί τῶν ἀνθρώπων. Καί ἐάν οἱ ἁμαρτίες σας εἶναι σκιερές καί βαθύχροες, Ἐγώ θά τίς λευκάνω σάν τό χιόνι καί ἐάν εἶναι χρώματος βυσινί θά τίς κάνω λευκές καί δέν θά τίς ἐνθυμηθῶ καθόλου».
Ἕνεκα τῆς ἀπεριορίστόυ καλωσύνης Του ὁ Θεός γνωρίζει τίς ἀδυναμίες μας. Γνωρίζει ὅτι σφάλλουμε μέ τό θέλημά μας καί χωρίς τό θέλημά μας, μέ γνῶσι ἤ καί ἀπό ἄγνοια γιά τήν κάθε ἁμαρτία μας. Δέν ὑπάρχει στιγμή, στήν ὁποία δέν θά σφάλλουμε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Κανείς δέν γνωρίζει τήν φύσι τοῦ ἀνθρώπου, ὅσο τήν ξέρει ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος καί τήν ἔπλασε ἀπό τό μηδέν.
Γι’αὐτό εἶναι καλόν νά ἐπιστρέφουμε σ’Αὐτόν μέ δάκρυα, μέ βαθειά συντριβή τῆς καρδιᾶς μας καί μέσα ἀπό τήν ἐξομολόγησι τῶν ἁμαρτιῶν μας λαμβάνουμε τήν ἄφεσι.
Κανείς δέν ἐπρότεινε καί δέν ἀνάγκασε τόν Χριστό νά κατέβει ἀπό τόν οὐρανό, παρά μόνο ἀπό τό ἄπειρον ἔλεός Του καί τήν ἀγάπη Του γιά ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος. Ἔχει τέτοια ἀγάπη γιά τό γένος τῶν ἀνθρώπων, ὥστε ἄκουσε τί λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής: «Τόσο πολύ ἀγάπησε ὁ Θεός τόν κόσμον, ὥστε ἔστειλε τόν Μονογενῆ Του Υἱό στόν κόσμο γιά νά σώσει τό ἀνθρώπινο γένος».
Ἦλθε ὁ Σωτῆρας μας, ὄχι μόνο νά μᾶς διδάξει τί νά κάνουμε, ἀλλά ὑπέφερε ἀντί νά ὑποφέρουμε ἐμεῖς. Ὑπέμεινε ἐμπαιγμούς, κτυπήματα, ἐμπτυσμούς καί τόν σταυρικό θάνατο γιά νά φέρει καί πάλι τό γένος τοῦ Ἀδάμ ἀπό τήν κόλασι, ὅπου εὑρισκόταν 5508 χρόνια, ὅσα εἶχαν περάσει ἀπό τόν πρῶτον Ἀδάμ μέχρι τόν ἐρχομό τοῦ Νέου Ἀδάμ, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Συνεπῶς, νά στεκώμεθα πρός τόν Θεό μέ τήν καρδιά μικροῦ παιδιοῦ. Νά Τόν ἀγαπᾶμε μέ ὅλη μας τήν καρδιά. Καί, ἐάν σφάλλουμε σέ κάτι, ἀμέσως νά ζητοῦμε συγχώρησι καί νά τρέχουμε στήν ἐξομολόγησι νά Τόν χαροποιήσουμε μέ τήν μετάνοιά μας, διότι Τόν στενοχωρήσαμε, γνωρίζοντας ὅτι ὁ Θεός δέν κρατεῖ κακία μαζί μας. Ἐάν βλέπει ὅτι ἐμεῖς ἐπιστρέφουμε κοντά Του, τότε καί Αὐτός ἐπιστρέφει κοντά μας!
Ἐπίσης νά εἴμεθα πάντοτε αὐστηροί κριτές τοῦ ἑαυτοῦ μας. Δηλαδή πῶς; Νά σκεπτώμεθα λέγοντας ὅτι εἴμεθα ἀνάξιοι, λόγῳ τῶν ἁμαρτιῶν μας γιά κάθε εὐλογία καί ἔλεος τοῦ Χριστοῦ μας. Νά λέγωμεν ὅτι δέν ὑπάρχει ἄλλος χειρότερος στόν κόσμο ἀπό ἐμᾶς. Καί μετά νά λέγωμεν: Πῶς ἠμποροῦμε νά εὐαρεστήσουμε τόν Χριστό; Κι αὐτό τό ἔργο πού τώρα κάνουμε, εὐαρεστεῖ τόν Θεό μας ἤ τόν πικραίνει; Καί ἀμέσως ἡ συνείδησίς μας θά μᾶς λέγει ναί ἤ ὄχι. Διότι, ἐάν ὁ ἄνθρωπος καταδικάζει καθημερινά τόν ἑαυτό του, δέν θά δοκιμάσει τήν δικαστική ἀπόφασι τοῦ Θεοῦ. Νά γίνουμε λοιπόν δικαστές τοῦ ἑαυτοῦ μας, πρίν μᾶς δικάσει ὁ Μεγάλος Δικαιοκρίτης Θεός.
Πρός τόν πλησίον μας νά ἔχουμε τήν καρδιά μικροῦ παιδιοῦ. Εἶδες τί κάνει ἡ καλή μαμά; Εἴτε ἔχει πολλά παιδιά, εἴτε ἔχει μόνο ἕνα καί τήν στενοχωροῦν μέ διάφορους τρόπους, αὐτή τά συγχωρεῖ, τά ἀνέχεται καί τά ἀγκαλιάζει. Ἐάν, γιά παράδειγμα, ἕνα παιδί της ἔπεσε στόν νερό καί πνίγεται ἤ στήν φωτιά καί καίγεται, κράζει καί φωνάζει τό παιδάκι της: «Μαμά μου, μή μέ ἀφήνεις! Καί ἄν τό παιδί της αὐτό τήν στενοχωροῦσε συχνά, στήν ὥρα τοῦ κινδύνου δέν θυμᾶται τίποτε. Πέφτει ἡ ἴδια στήν φωτιά γιά νά τό σώσει μέ κίνδυνο τῆς ζωῆς της.
Διότι αὐτή εἶναι ἡ φύσις τῆς μητέρας! Ἡ ἀληθινή μητέρα δέν κρατάει κακό στό μυαλό της γιά κανένα ἀπό τά παιδιά της. Ἀγαπᾶ ὅλα τά παιδιά της τό ἴδιο καί θυσιάζεται γιά ὅλα! Ἔτσι καί ἐμεῖς. Πρέπει νά ἔχουμε καρδιά μικροῦ παιδιοῦ μπροστά σέ ὅλους τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Νά ἔχουμε καλωσύνη καί στόργή γιά ὅλους, γνωστούς καί ἀγνώστους, δικούς μας καί ξένους. Ἔτσι μᾶς λέγει καί ὁ Κύριος στό ἱερό Εὐαγγέλιο: «Τί ὠφέλεια θά ἔχετε, ἐάν ἀγαπᾶτε αὐτούς πού σᾶς ἀγαποῦν; Αὐτό ἄραγε δέν κάνουν καί οἱ ἁμαρτωλοί;»
Δέν εἴδατε τί κάνει καί ἡ κλῶσσα; Ὅταν ἔχει τά πουλάκια της καί τά βγάζει στόν κῆπο γιά νά βροῦν τήν τροφή τους, τά κράζει κοντά της καί τούς δίνει τήν τροφή της. Κι αὐτή μένει νηστική. Ἐάν κάποιο παιδί τῆς γειτονιᾶς τῆς ἁρπάξει ἕνα πουλάκι, ὁρμάει μέ τό ράμφος της νά κτυπήσει τό παιδάκι, μέχρι νά τῆς ἐπιστρέψει τό τέκνο της. Ἔτσι καί ἡ καλή μητέρα θυσιάζει τήν ψυχή της γιά τά παιδιά της. Αὐτή τήν μητρική καρδιά ζητεῖ καί ὁ Θεός ἀπό ἐμᾶς. Ἔτσι νά συμπεριφερώμεθα πρός ὅλους τούς ἄλλους. Καί, ἐάν ὑπάρχει ἕνας πού μᾶς ἔκανε κακό καί ἴσως πολύ μᾶς ἐστενοχώρησε, στήν ἀνάγκη του νά τρέξουμε κοντά του καί νά τόν βοηθήσουμε. Ἔτσι θά ἰδεῖ ὅτι ἔχουμε ἀγάπη καί ὄχι κακό λογισμό ἐναντίον του, ἔστω καί νά μᾶς ἐλύπησε στό παρελθόν κάποια φορά. Μόνον ἔτσι θά γίνουμε παιδιά τοῦ Θεοῦ κατά Χάριν.
Η ΩΦΕΛΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΧΝΗ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΙ
Καί τώρα θά εἰποῦμε ἐν συντομίᾳ τίς πέντε πνευματικές ὠφέλειες πού ἀποκομίζουμε ἀπό τήν συχνή ἐξομολόγησι.
Ὁ Πανάγαθος Θεός μας Ἰησοῦς Χριστός μᾶς καθιέρωσε στόν κόσμο τό Μυστήριο αὐτό, μετά τό ἅγιο Βάπτισμά μας, γιά τά ἁμαρτήματα πού θά κάνουμε μετά ἀπ’αὐτό. Διότι ἐγνώριζε πολύ καλά, ὅτι ὅλοι μας θά μολύνουμε τό ἅγιο Βάπτισμα. Ὁπότε, κανείς δέν θά ἠμποροῦσε νά σωθῆ, ἀφοῦ θά ἀμάρτανε, ἔστω καί μία ἡμέρα νά ἦταν ἡ ζωή του ἐπί τῆς γῆς, σύμφωνα μέ τόν λόγο τοῦ Κυρίου, στό κατά Ματθαῖο Εὐαγγέλιο.
Λοιπόν, ἐκεῖνος πού ἐξομολογεῖται καθαρά, λαμβάνει δεύτερο βάπτισμα, λόγῳ τῆς ἀγαθωσύνης καί τῆς Χάριτος τοῦ Χριστοῦ μας.
Ἡ ἐξομολόγησις περιέχει τέσσερα μέρη:
Τό πρῶτο μέρος εἶναι ὁ πόνος τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου γιά τίς ἁμαρτίες μας. Γι’αὐτό δέν αἰσθάνεται μέσα του καλά καί κλαίει γιά τήν ἁμαρτία του μέ τήν ὁποία ἐλύπησε τόν Θεό.
Τό δεύτερο μέρος εἶναι ἡ ἐξομολόγησις στόν Πνευματικό ἱερέα μέ δυνατή φωνή. Δηλαδή, εἶναι σάν νά στέκεται ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος στέκεται ἐκεῖ ἀοράτως καί ἀκούει καί βλέπει τήν ἐξομολόγησι τοῦ χριστιανοῦ.
Τό τρίτο μέρος εἶναι ἡ ἐπιβολή τοῦ παιδαγωγικοῦ κανόνος καί ἡ ὑπόσχεσις τοῦ χριστιανοῦ, ὅτι θά τόν ἐκπληρώσει.
Τό τέταρτο μέρος, εἶναι καί τό κλειδί ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν μέ τήν ἐπίθεσι τῶν χειρῶν τοῦ ἱερέως ἐπάνω στήν κεφαλή τοῦ ἐξομολογηθέντος χριστιανοῦ.
Αὐτό, σύμφωνα μέ τόν 8ο Κανόνα τῆς Πρώτης Οἰκουμενικῆς ὀνομάζεται πνευματική ἐπίκλησις, δηλαδή κάθοδος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν κεφαλή αὐτοῦ πού ἐξωμολογήθηκε καθαρά. Διότι δέν μπορεῖ νά ὁλοκληρωθῆ τό Μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως, παρά ὅταν ὁ ἱερεύς βάλει τό χέρι του στήν κεφαλή τοῦ ἐξομολογημένου, ὅπως ἀκριβῶς καί ὁ ἐπίσκοπος βάζει τό χέρι του γιά στήν χειροτονία τοῦ διακόνου ἤ τοῦ ἱερέως καί ἔτσι κατέρχεται τό Ἅγιο Πνεῦμα, σύμφωνα μέ τήν Ἀποστόλική διαδοχή.
Τήν πρώτη ἐκείνη ἐποχή οἱ χριστιανοί ἐξωμολογοῦντο κάθε ἡμέρα, διότι καί κάθε ἡμέρα ἐλάμβαναν τήν Θεία Κοινωνία. Ἀφ’ὅρου ἀραίωσε ἡ Θεία Μετάληψις, ἀραίωσε καί ἡ ἐξομολόγησις τῶν πιστῶν. Καί βλέπετε σήμερα οἱ χριστιανοί μόλις καί ἐξομολογοῦνται τέσσερεις φορές τόν χρόνο. Τόσο πολύ ἐκρύωσε ἡ πίστις καί ἡ εὐλάβεια, ἰδιαίτερα γιά τήν ἐξομολόγησι καί κυρίως γιά τήν Κοινωνία τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, τό Ὁποῖον προσφέρει τήν μεγαλύτερη πνευματική δύναμι καί τήν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στίς ψυχές τῶν χριστιανῶν μας.
Τώρα θά ὁμιλήσουμε καί γιά τίς ὠφέλειες πού προέρχονται ἀπό τήν συχνή ἱερά ἐξομολόγησι τῶν πιστῶν μας.
Πρώτη ὠφέλεια τῆς ἐξομολογήσεως εἶναι ὅτι ἡ ἁμαρτία δέν βγάζει ρίζες μέσα μας καί καταστρέφεται ἡ φωλεά τοῦ σατανᾶ πού εἶχε κατασκευάσει μέσα στήν καρδιά μας.
Ὁ διάβολος βλέποντας ὅτι ὁ χριστιανός ἐξομολογεῖται συχνά, μετανοεῖ, προσεύχεται καί τόν περιφρονεῖ (τόν διάβολο), τότε ἐκεῖνος λέγει: «Ἄδικα κοπιάζω μ᾿ αὐτόν, διότι κάθε φορά πάει στόν ἱερέα καί ἐξομολογεῖται, λαμβάνει ἄφεσι τῆς ἁμαρτίας του κι ἐγώ δέν κερδίζω τίποτε. Καλλίτερα νά πάω σ᾿ αὐτούς πού κοιμοῦνται, πού δέν φροντίζουν γιά τήν σωτηρία τους, δέν ἐξομολογοῦνται ἐπί χρόνια. Αὐτούς θά τούς πολεμήσω καί θά τούς νικήσω!»
Ὅποιος ἐξομολογεῖται συχνά, σημαίνει ὅτι ἔσφαλε καί δέν ἔχει εἰρήνη στήν ψυχή του. Ἐάν δέν ἐξομολογεῖται, δέν ἐρωτᾶ τόν ἑαυτό του: «Τί ἔκανα;» Ἔτσι περνοῦν ἑβδομάδες, μῆνες, ἴσως καί χρόνια καί δέν ἔχει μετάνοια καί ἀγαθό λογισμό γιά ἐξομολόγησι.
Ἐάν ὁ ἄνθρωπος ἔχει κάποιο πειρασμό, μένει μόνος του σέ μία γωνία τοῦ σπιτιοῦ του καί διερευνᾶ τούς λογισμούς του. Καί ἀντιλαμβάνεται γιά ποιό λόγο μπῆκε μέσα στό μυαλό του ὁ τάδε πειρασμός. Καί ὅσες ἁμαρτίες ἔχει κάνει, προγραμματίζει νά τίς ἐξομολογηθῆ καί ἐν συνεχείᾳ νά τίς πολεμήσει μέ τήν προσευχή καί τόν φόβο τοῦ Θεοῦ. Ὅμως χρειάζεται μεγάλη προσοχή, διότι ὁ ἄνθρωπος ζῆ μέσα στήν κοινωνία, ὅπου βλέπει καί ἀκούει διάφορα ἁμαρτωλά πράγματα. Καί ὅσο ἡ ψυχή του φορτώνεται, τόσο καί ἡ συνείδησις τόν ἐλέγχει, ἐάν δέν ἔχει νεκρωθῆ τελείως.
Ὁπότε ἡ πρώτη ὠφέλεια ἀπό τήν συχνή ἐξομολόγησι εἶναι αὐτή: Νά προσέχει τό μυαλό του ὁ ἄνθρωπος γιά νά μήν ἁπλώνει ρίζα μέσα του μία ἁμαρτία.
Ἡ δεύτερη ὠφέλεια εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος κρατεῖ δυνατά στήν μνήμη του τά λάθη του, τά ὁποῖα ἐξωμολογήθηκε στήν τελευταία ἐξομολόγησί του.
Ὅταν ὅμως ἐξομολογεῖται ἀραιά καί χωρίς βία δέν εἶναι εὔκολο νά ἐνθυμῆται τά πάθη καί τίς ἁμαρτίες του. Κι ἔτσι πολλά παραμένουν ἀνεξομολόγητα καί ἀσυγχώρητα. Γι᾿ αὐτό καί ὁ διάβολος μᾶς τά φέρει στήν ὥρα τοῦ θανάτου μας, ἀλλά χωρίς ψυχική μας ὠφέλεια, διότι μᾶς δένεται καί ἡ γλῶσσα καί δέν ἠμποροῦμε νά τά ἐξομολογηθοῦμε. Ἀλλοίμονο σ᾿ αὐτόν πού πάει νά ἐξομολογηθῆ καί λέγει ἕνα μέρος ἀπό τά λάθη του καί τά ἄλλα τά κρύβει. Ἤ τά λέγει ὅλα, ἀλλά χωρίς εἰλικρίνεια καί συναίσθησι. Ζητεῖ τρόπους νά τά καλύπτει, ἔτσι ἔγινε τό ἕνα ἔτσι τό ἄλλο. Νομίζει ὅτι μπορεῖ νά ἐξαπατᾶ τόν Θεό, ὡσάν ὁ Θεός νά μή ξέρει πῶς ἔγινε τό κακό καί τί εἴδους κακό ἦταν. Αὐτός νομίζει ὅτι θά ἀπαντήσει σέ ὅποια ἁμαρτήματα τόν ἐρωτήσει ὁ Πνευματικός. Θά τοῦ ἀπαντήσει. Θά λάβη τήν συγχώρησι καί εἶναι ἔτσι τακτοποιημένος.
Ὁ Πνευματικός λύνει ὅσα ἁμαρτήματα ἀκούει. Τά ἄλλα ἁμαρτήματα παραμένουν δεμένα, διότι δέν ἦταν εἰλικρινής καί ὁ χριστιανός δέν ἐλαφρώνει ψυχικά μέσα του. Ἡ ἐξομολόγησις γιά νά εἶναι σωστή, πρέπει νά εἶναι εἰλικρινής καί καθαρά. Ὅ,τι ἔχει στόν νοῦ του ὁ χριστιανός πρέπει νά τό λέγει στόν ἱερέα. Ὁ ἱερεύς εἶναι ἀπό χῶμα, ὅπως καί ἐμεῖς, ἀλλά ἔχει τήν ἐξουσία νά λύνει καί νά δένει ἁμαρτίες ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα.
Ἡ τρίτη ὠφέλεια ἀπό τήν συχνή ἐξομολόγησι εἶναι ὅτι, κι ἄν ἀκόμη συμβῆ νά πέσει ὁ ἄνθρωπος σέ κάποιο θανάσιμο ἁμάρτημα, ἀμέσως σηκώνεται νά τρέξει στόν Πνευματικό, νά λάβη τήν συγχώρησι, ταυτόχρονα τήν θεία Χάρι κι ἔτσι νά μή τόν ἐλέγχει ἡ συνείδησίς του γιά τό βάρος τῆς ἁμαρτίας του. Ἔτσι καί πάλι καθαρίζεται ἡ ψυχή του.
Ἡ τετάρτη ὠφέλεια εἶναι ὅτι, ὅταν πλησιάζει ἡ ὥρα τοῦ θανάτου, ὁ ἄνθρωπος εἶναι εἰρηνικός καί ἔχει μεγάλη ἐλπίδα σωτηρίας. Κατά τήν μαρτυρία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ὁ διάβολος πηγαίνει πάντοτε στόν θάνατο τῶν δικαίων καί τῶν ἁμαρτωλῶν, ζητῶντας νά εὕρη τόν ἄνθρωπο ἔστω μέ μία ἁμαρτία ἀνεξομολόγητη. Σ᾿ αὐτούς οἱ ὁποῖοι ἐξομολογοῦνται συχνά δέν μπορεῖ νά εὕρη τίποτε ὁ διάβολος, δεδομένου ὅτι ἐλάμβαναν τήν ἄφεσι, μετά ἀπό κάθε ἐξομολόγησι.
Ἡ πέμπτη ὠφέλεια εἶναι ὅτι διακόπτεται σταδιακά ἡ ἁμαρτία. Ἰδιαίτερα ὅταν σκέπτεται ὁ χριστιανός ὅτι μετά ἀπό λίγες ἡμέρες θά πάει πάλι νά ἐξομολογηθῆ. Καί θά λάβη ἄλλον πνευματικό κανόνα, πρᾶγμα τό ὁποῖον τόν στενοχωρεῖ.
Αὐτός πού ἐξομολογεῖται συχνά, αἰσθάνεται ἐντροπή πῶς νά ἀντιμετωπίσει καί πάλι τόν Πνευματικό, στόν ὁποῖον εἶπε πρό ἡμερῶν γιά τό ἴδιο ἁμάρτημα. Καί πῶς θά δεχθῆ κι ἄλλον κανόνα! Ὁπότε ἔτσι τό παίρνει στά σοβαρά ὅτι πρέπει νά κόψει τήν ἁμαρτία του. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει τόση δύναμι κατά τῆς ἁμαρτίας πού ὅλοι οἱ δαίμονες τῆς κολάσεως καί νά ἔλθουν δέν μποροῦν νά τοῦ κάνουν τίποτε, ἐάν αὐτός δέν θέλει νά ἁμαρτήσει. Διότι δόθηκε στόν χριστιανό ἀπό τόν Θεό μεγάλη δύναμις διά τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος. Καί μέ τήν δύναμι αὐτή νικᾶ τούς πειρασμούς τοῦ διαβόλου.
Ἐάν δέν εἶχε αὐτή τήν δύναμι ὁ χριστιανός, δέν θά ἐπήγαινε στήν κόλασι οὔτε θά ἐτιμωρεῖτο γιά τήν ἁμαρτία του. Θά ἀκούετε στό Ψαλτήριο τί λέγει τό Ἅγιο Πνεῦμα: «Κύριε, μέ τό ὅπλο τῆς εὐδοκίας ἐστεφάνωσας ἡμᾶς». Καί πάλι λέγει ὁ Σολομών: «Ὁ Θεός ἔπλασε τόν ἄνθρωπο καί ἄφησε στό χέρι τήν συμβουλή Του».
Ἐάν ὁ χριατιανός θέλει νά ἁμαρτήσει, θά τό κάνει. Ἐάν δέν θέλει, δέν θά κάνει τήν ἁμαρτία. Ὁ διάβολος μόνο τόν προκαλεῖ μέ τήν σκέψι καί ἄν ὁ ἄνθρωπος εἶναι βλάκας καί ἐξαπατᾶται, θά πέσει στήν ἁμαρτία. Μπορεῖς νά εἰπῆς τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως: «Κύριε, ὁ διάβολος μέ ὡδήγησε στό ἔγκλημα, μέ ἔσπρωξε νά κλέψω, νά μεθύσω, νά κάνω ἔκτρωσι καί ὅλα τά ἄλλα!» Τότε θά ἠμπορεῖ νά ἀπαντήσει ὁ διάβολος: «Κύριε, νά μοῦ φέρεις μάρτυρες, πού νά μέ εἶδαν ὅτι τούς ἐπῆρα αὐτούς ἀπό τό χέρι γιά νά κάνουν ἔγκλημα ἤ ἀκόλαστη πρᾶξι ἤ ἔκτρωσι».
Μετά θά εἰπεῖ ὁ διάβολος στόν ἄνθρωπο: «Βλέπεις ὅτι εἶσαι βλάκας; Ἐγώ σοῦ ἔστειλα τήν σκέψι νά κάνεις τήν ἁμαρτία.Ἐάν ἤσουν βλάκας, ποιός σοῦ φταίει; Μήπως ἐγώ σέ ἔπιασα ἀπό τό χέρι; Ἐάν μέ ἀκούεις, ὅ,τι σοῦ λέγω, τότε εἶσαι δικός μου».
Ὁπότε μέ τήν συχνή ἐξομολόγησι καταστρέφεται ἡ φωλεά τοῦ σατανᾶ. Εἶδες τόν πελαργό; Κάνει τήν φωλιά του ἐπάνω στό σπίτι καί γεννάει ἕνα πουλάκι πολύ λεπτό. Ἐάν τοῦ καταστρέψεις τήν φωλιά του, τήν ἑπόμενη φορά δέν θά ἔλθη ἐκεῖ ἄλλη φορά. Γνωρίζει ὅτι ὑπάρχουν ἐχθροί του. Ἐτσι καί ἐμεῖς, ἐάν χαλάσουμε τήν φωλιά τοῦ σατανᾶ, δέν μπορεῖ καί πάλι νά ἔλθη μέσα μας νά κατοικήσει. Κι αὐτός εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος κρατεῖ τήν ψυχή του καθαρή καί δέν ἀνέχεται νά τόν πληγώνουν οἱ ἁμαρτίες.
Λοιπόν ἡ πέμπτη ὠφέλεια τῆς συχνῆς ἐξομολογήσεως εἶναι ἀμφίβολη. Πρῶτα πρέπει νά χαλάσουμε τήν φωλεά τοῦ σατανᾶ ἀπό τήν ψυχή μας καί δεύτερον νά μή μᾶς εὕρη ὁ θάνατος ἀνεξομολόγητους.
Αὐτός πού συνήθως ἐξομολογεῖται συχνά, δέν ἀφήνει νά πιάσει τήν ψυχή του ἡ σκουριά τῆς ἁμαρτίας. Ὅποιος παρακολουθῆ τό χωράφι τῆς ψυχῆς του συχνά, διώχνει ἔξω τήν ἁμαρτία καί τήν ξεριζώνει μέ τήν ἐξομολόγησι. Ὁπότε ὁ θάνατος δέν τόν εὑρίσκει ἀνεξομολόγητον.
Ἄκουσε ἀκόμη. Ἕνας πατήρ ἀπέθανε σέ ἐμᾶς. Ἦταν ὁ Πνευματικός π. Ναθαναήλ. Ἦλθε σέ μένα τήν Παρασκευή καί ἐξωμολογήθηκε, σύμφωνα μέ τό τυπικό περί ἐπιτελέσεως αὐτοῦ τοῦ Μυστηρίου καί κοινώνησε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καί μετά ἀπό ὀλίγες ἡμέρες ἔφυγε γιά τόν Κύριο προσευχόμενος.
Αὐτή ἡ ψυχή ἐξωμολογεῖτο συχνά καί ἦταν προετοιμασμένη γιά τό αἰώνιο ταξίδι. Αὐτός ἦταν σοφός ἄνθρωπος. Ἀλλά ἐμεῖς τί λέγομεν κάθε φορά: Ἄσε θά ἐξομολογηθῶ τήν ἄλλη χρονιά». Ἀλλά δέν ξέρουμε ποιά ὥρα καί ἡμέρα θά μᾶς καλέσει ὁ Χριστός! Ὁ π. Ναθαναήλ δέν ἤξερε ὅτι πεθαίνει. Ἀλλά ὁ ἄγγελός του τόν ἐβοήθησε, ἐπειδή αὐτός κάθε ἑβδομάδα ἐρχόταν καί ἐξωμολογεῖτο. Δέν εἶχε ἐξουσία νά τόν κυριεύσει ἡ κακία, διότι εἶχαν συγχωρεθῆ στήν ἐξομολόγησι ὅλα τά ἁμαρτήματά του, μέχρι καί τά πιό μικρά.
Λοιπόν, μή πιστεύετε ὅτι οἱ μικρές ἁμαρτίες σας δέν εἶναι σοβαρές! Καί αὐτές πρέπει νά ἐξομολογηθοῦμε, διότι ἄκουσε τί λέγει τό Εὐαγγέλιο: «Κανείς ἀκάθαρτος δέν θά εἰσέλθη στήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν».
Μετάφρασις ἀπό τά ρουμανικά Μον. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
