«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
Στό δωμάτιο τοῦ φυλακισμένου καίει ἀδιάλειπτα τό κανδήλι καί στήν καρδιά του ἐνεργεῖ ἡ ἡσυχαστική προσευχή.
Εἶναι πάντα μακριά ἀπό τόν κόσμο κι ὅμως τόν κρατάει ὁλόκληρο μέσα του. Αὐτός εἶναι ἕνας νέος τύπος ἡσυχαστή, πού δέν ξέρω ἄν ὑπῆρξε ἄλλος ποτέ, διότι μέσα στήν ἡσυχία τῆς καρδιᾶς του ἐκτυλίσσεται ἡ σημερινή καί πολύπαθἡ ἀνθρωπότητα. Αὐτός εἶναι ἕνας ἀποστολικός ἡσυχαστής, ἀλλά μιᾶς ἀποστολικότητας ἡ ὁποία εἶναι χαρακτηριστική γιά τήν μοναξιά στήν ὁποία βρίσκεται. Θεωρητικά καί νοερά ἐνώνεται πάντα μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό, τόν Σωτῆρα καί Βασιλέα ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Στόν Ἰησοῦ θεωρεῖ τήν δημιουργία, τό νόημα καί τόν σκοπό της καί νοιώθει ὑπεύθυνος γιά ὅ,τι γίνεται στήν γῆ. Ὁ ρεαλισμός του εἶναι ὠμός, διότι βλέπει τόσο τό κακό στίς πνευματικές προγονικές του ρίζες, ὅσο καί στίς ἱστορικές του δυνάμεις. Ἀλλά ἡ ἕνωσή του μέ τόν Ἰησοῦ τόν βοηθεῖ νά ξεπεράσει τά δράματα τοῦ κόσμου, ν᾿ ἀντιληφτεῖ τό οὐρανόσταλτο νόημα τους καί νά εἶναι ἀνέφελος ἐνώπιον τοῦ σκοποῦ τῆς δημιουργίας.
Ἡμέρα μέ τήν ἡμέρα χρόνο μέ τόν χρόνο ξεκαθαρίστηκαν τελείως μέσα του οἱ ἰδέες τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας. Τό πνεῦμα του καθαρίσθηκε τόσο πολύ, ὥστε ἔφτασε νά ἔχει μία φωτισμένη ἄνωθεν διαύγεια. Στήν μοναξιά του τό μεγάλο πρόβλημα μέ τόν ἑαυτό του εἶναι τό ἑξῆς: Ποιά εἶναι ἡ κατάσταση τοῦ κόσμου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ; Ποιά εἶναι ἡ κατάσταση τῆς Χριστιανωσύνης ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ; Καί ὁ κόσμος καί ἡ Χριστιανωσύνη βρίσκονται σέ κρίση. Ἀλλά γιατί μπῆκε στήν κρίση ἡ Χριστιανωσύνη;
Μετά ἀπό πολλή προσευχή, σκέψεις καί ἔρευνα κατάληξε στό συμπέρασμα, ἐκπληκτικό γιά τήν νοοτροπία τῶν σύγχρονων χριστιανῶν, ὅτι τῆς λείπει ἡ δύναμη. Ἡ Χριστιανωσύνη δέν ἔχει δύναμη. Ἡ Χριστιανωσύνη ἔχει χάσει, ὅπως φαίνεται ὅ,τι δόθηκε στόν Ἰησοῦ, πού εἶναι ὅλη ἡ ἐξουσία Του στόν οὐρανό καί στήν γῆ.
Ἡ κρίση τῆς δύναμης τῆς Χριστιανωσύνης ἔκανε δυνατή τήν αἴγλη τῆς σατανικῆς δυνάμεως ἐπάνω στήν ἀνθρωπότητα. Ὁ σατανισμός ἐμφανίζεται στήν ἀνθρωπότητα ἐπάνω σέ προοδευτικές γραμμές δυνάμεως, οἱ ὁποῖες μεταβίβασαν τήν δύναμη ἀπό τήν μία στήν ἄλλη: Ἔτσι ὠργανώθηκε ὁ ἀνθρωποκεντρισμός, ὁ οὐμανισμός, ὁ γνωστικισμός, ὁ προοδευτισμός, ὁ ὑλισμός καί ὁ ἀθεϊσμός τοῦ τελευταίου αἰῶνος, ὁ ὁποῖος ἔγινε καί κρατική ψευδοθρησκεία. Ὁ σατανισμός δέν ἔφερε ἀκόμη τόν ἀντίχριστο, ἀλλά ἐδημιούργησε τίς προϋποθέσεις γιά τήν ἐμφάνισή του μέ τήν ἔκτακτη ἐξουσία του.
Ὁ ἀντίχριστος εἶναι ὁ δολοφόνος τοῦ Χριστοῦ, ὁ τύραννος τῶν ἀνθρώπων, ὁ πατέρας τοῦ ψεύδους, ὁ φυλετικός ἀλαζόνας τῆς θείας Ὑπάρξεως, ὁ φυλετικός θεός καί ὁ χρυσός μόσχος.
Ἐνώπιον τῆς ἀντίχριστης δυνάμεως ἡ ἀνθρωπότητα ἐνώνεται γύρω στό Χριστό, στήν μοναδική δύναμη, πού μπορεῖ νά ἐξοντώσει καί νά ἐκμηδενίσει τό ἀποκαλυπτικό θηρίο. Γι᾿ αὐτό ἀναμένεται νά ἐμφανιστεῖ ὁ Χριστός μέ μεγάλη λαμπρότητα στήν ἀνθρωπότητα, γι᾿ αὐτό ἡ Χριστιανωσύνη πρέπει νά ἑτοιμάσει τήν ἀνθρωπότητα γιά νά Τόν δεχτεῖ.
Ἔχει δοθεῖ στήν Χριστιανωσύνη ἡ δύναμη νά οἰκοδομεῖ τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί πρέπει νά ἐκπληρώσει αὐτήν τήν ἀποστολή, διότι ἔρχεται ὁ Κύριος καί δέν ξέρουμε πότε ἔρχεται, ἀλλά πρέπει νά εἴμαστε ἕτοιμοι γιά νά εἴμαστε πραγματικά ὁ δικός Του Ἰσραήλ.
Ὁ φυλακισμένος διαθέτει μία ὑπεραισθητή διάκριση τῶν πνευμάτων, τῶν ἰδεῶν καί τῶν δυνάμεων οἱ ὁποῖες ἐξεγείρονται στόν κόσμο. Νοιώθει ὅτι στό κοντινό μέλλον ἡ κομουνιστική ἡγεσία θά ἐξοντωθεῖ. Κι ὅμως αὐτός εἶναι λυπημένος καί στενοχωρημένος. Εἶναι λυπημένος, διότι βλέπει ὅτι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι εἶχαν τήν δύναμη νά κάνουν κομμουνιστική τήν Χώρα μας ἐμφανίζονται ὡς ἄρχοντες τοῦ ἐρχομένου κόσμου. Εἶναι στενοχωρημένος διότι καταλαβαίνει ὅτι ἀνοίγονται οἱ προοπτικές μιᾶς ἄνευ προηγουμένου παγκόσμιας τυραννίας, χωρίς ἀντιπάλους.
Ἀπό τήν ἀντίχριστη ἄποψη ὁ ἄθεος κομμουνισμός ἔχει πραγματοποιήσει καλά τήν ἀποστολή του καί δέν εἶναι πιά ἀπαραίτητος, ἄρα μπορεῖ νά ἐξαφανιστεῖ, γιά νά μεταβιβάσει τήν δύναμή του σέ μιά νέα ἀποκαλυπτική δύναμ. Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ ἀνάδυση τῆς θεωρίας τῆς προέλευσης τοῦ Ἰσραήλ πού πηγάζει ἀπό καϊαφικό πνεῦμα. Ἡ κατάκτηση τῶν Ἱεροσολύμων εἶναι ἕνα ἀντίχριστο σημάδι καί ὁ χριστιανικός κόσμος δέν μπορεῖ ν᾿ ἀδιαφορεῖ γι᾿ αὐτό.
Ὁ Χριστιανισμός δέν μπορεῖ νά δεχτεῖ τό Καϊαφικό Ἰσραήλ, διότι ἀρνεῖται τόν Χριστό. Μερικοί ἔχουν τήν ἰδέα ὅτι ἡ φυλετική οὐσία τοῦ ἑβραϊκοῦ λαοῦ ἴσως νά ἦταν ὁ προφητευμένος χριστός, ἀλλά σ᾿ αὐτόν τόν παραλογισμό ἀντιστέκεται ὅλος ὁ κόσμος. Ὁ Θεός δέν μπορεῖ νά νοηθεῖ φυλετικά, σάν Ἰσραηλίτης Θεός, ἀλλά σάν παγκόσμιος καί πανανθρώπινος. Ὁ Ἰσραήλ δέν μπορεῖ πιά νά νοηθεῖ σάν ἕνας λαός, ἀλλά σάν χαρισματικός καί πιστός, πού ἀνοίχθηκε σέ ὅλα τά ἔθνη.
Οἱ Ἑβραῖοι δέν μποροῦν νά δεχτοῦν οὔτε καί μετά ἀπό δύο χιλιάδες χρόνια τήν χριστιανική ἀντίληψη καί παραμένουν ἐντοιχισμένοι στό καϊαφικό πνεῦμα, τό ὁποῖο δολοφόνησε τόν Θεάνθρωπο Χριστό, πού θυσιάσθηκε γιά τήν ἀπολύτρωση τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ. Παρόλο πού εἶναι ἐντυπωσιακά ἡ ρωμαλεότητα καί ὁ ἱσραηλιτικός μεσσιανισμός, ἀποδεικνύονται νά εἶναι καταστροφικά γι᾿ αὐτούς καί ἀπαισιόδοξα γιά τήν ἀνθρωπότητα. Ὁ ἀντί-σιωνισμός σήμερα εἶναι ἡ ἀπάντηση τοῦ διεθνοῦς προλεταριάτου στήν ἱσραηλιτική πολιτική ἐπικράτηση τοῦ κόσμου, στά πλαίσια τῆς ἐπανάστασης τοῦ διεθνοῦς προλεταριάτου. Ἡ διαμάχη μεταξύ σιωνισμοῦ καί κομμουνισμοῦ εἶναι κοινή, ἀλλά δέν προκαλεῖ πυρκαγιά διότι καί οἱ δύο πλευρές ἔχουν ἀκόμα κοινά συμφέροντα. Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά ἡ ἀνθρωπότητα ἀντιδρᾶ στήν ἰσραηλιτική πολιτική διά τοῦ ἀντισημιτισμοῦ. Ἔτσι ἐξηγεῖται ὁ ναζισμός καί ὁ ἰσλαμισμός τῶν ἀράβων. Ἡ φιλοπατρία καί ὁ ἐθνικισμός τους ἀναδεικνύονται ὅλο καί πιό δυνατά σέ ὅλον τόν κόσμο.
Αὐτός ὁ μικρός λαός ἔχει μία μεγάλη ἀποστολή, ἡ ὁποία στήν ἀρχή ἦταν χριστιανική καί μεσσιανική, ὕστερα ὅμως κατάντησε ἀντίχριστη. Ὁ ρόλος τους στήν ἱστορία εἶναι ἀρνητικός, γι᾿ αὐτό περνοῦν ἀπό καταστροφή σέ καταστροφή. Δέν εἶναι κάθε ἑβραῖος ἀντιχριστιανικός, διότι καί οἱ Ἀπόστολοι ἦταν ἑβραῖοι, ἀλλά ἡ πλειονότητα τοῦ ἑβραϊκοῦ λαοῦ ἀκολούθησε τόν Καϊάφα μέχρι καί τίς ἡμέρες μας, φορτωμένη ὅλη τήν ὑπευθυνότητα ἀπέναντι τοῦ κόσμου. Αὐτοί εἶναι ἔνοχοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί ἐχθροί ὅλων τῶν ἐθνῶν. Οἱ ἐπιτεύξεις τους προκαλοῦν τίς καταστροφές τους. Ἡ εἰρήνη τους θά ἔλθει διά τῆς μετανοίας τους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί διά τῆς ἀδελφοποιήσεώς τους μέ ὅλα τά ἔθνη.
Κἄπου κἄπου ὁ φυλακισμένος μας βγαίνει ἀπό τήν φωλιά του (σπίτι του) καί γυρίζει τήν Χώρα, (Ρουμανία) πηγαίνοντας στά μοναστήρια. Κάποτε εἶχε ἐπιθυμήσει κι αὐτός τό μοναχικό ράσο, τώρα ὅμως δέν μεταμελεῖται γιά τήν ὁδό στήν ὁποία πορεύεται. Νοιώθει πιό ἐλεύθερος κι ἀπό τούς ἐπίσημους μοναχούς. Ἔχει μία πνευματική ζωή πού τό ξεκίνημά της ἔγινε στήν φυλακή, τήν ὁποία δεν τήν βρίσκει στόν σημερινό μοναχισμό.
Ἡ περί κόσμου καί Χριστιανωσύνης ἀντίληψή του εἶναι ἀξιόπιστη καί παραμένει στό πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ καί τῆς ἁγίας Παραδόσεως, ἀλλά μ᾿ ἕνα τρόπο ἀσυμβίβαστο, γι᾿ αὐτό οἱ προσπάθειές του νά ἐπικοινωνήσει μέ τούς γνωστότερους μοναχούς ἀπέτυχαν εἴτε λόγῳ ἀδιαφάνειάς τους, εἴτε τοῦ προερχομένου φόβου.
Μέ τούς ἐπισκόπους δέν προσπαθεῖ νά ἔχει διάλογο, διότι δέν ἐμπιστεύεται. Συχνά τούς καταδικάζει καί ἐπαναστατεῖ μέσα του ἐνάντια στήν δοὑλικότητά τους.
Οἱ μεγάλοι θεολόγοι τῆς ἐποχῆς –καί ὑπάρχουν μερικοί– δέν τόν ἱκανοποιοῦν, διότι δέν βλέπουν τόν κόσμο διά τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά θεωροῦν τόν Χριστό μέσω τῆς Ἐκκλησίας, ἐνῶ αὐτός θεωρεῖ ὅτι ὁ ρόλος τῆς Χριστιανωσύνης εἶναι νά ἐργάζεται τήν σωτηρία τοῦ κόσμου ἐντός μιᾶς συνεχοῦς ἱστορικῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ὀξύτητα τῶν ἰδεῶν του τόν ἔχει κάνει ἀκόμα πιό πιστό, διότι ἡ ἰσορροπία τοῦ ἀνθρώπου πραγματοποιεῖται μόνο διά τῆς κοινωνίας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Εἶναι νηφάλιος καί ἰσορροπημένος. Λυπᾶται πού δέν μπορεῖ νά κοινοποιήσει τά ἀποτελέσματα του. Τοῦ φαίνεται ὅτι στίς παγκόσμιες συζητήσεις τῆς Χριστιανωσύνης αὐτός ἔχει κάτι καινούργιο νά πεῖ, δηλαδή νά χειριστεῖ τά προβλήματα τοῦ κόσμου μ᾿ ἕναν θαρραλέο καί ἰσχυρό τρόπο. Γιά μία τέτοια ἀντίληψη δέν βοηθιέται οὔτε ἀπό τήν Ἀνατολή, οὔτε ἀπό τήν Δύση, ἀλλά ὑπάρχουν ἄνθρωποι στόν κόσμο πού τόν καταλαβαίνουν καί θά μποροῦσε νά ἐργασθεῖ μέ τό ἴδιο πνεῦμα.
Βλέπει ὅτι πεθαίνει καί ἐπιθυμεῖ ν᾿ ἀφήσει τουλάχιστον μία διαθήκη.
Τά μοναστήρια τοῦ δίνουν τήν ἀφορμή ἑνός μακροχρονίου καί καρποφόρου συλλογισμοῦ. Ὁ μοναχισμός τοῦ φαίνεται σάν μία ἐξαιρετική ἀφιέρωση μέ τό Παύλιο πνεῦμα, τό ὁποῖο δέν ἔσβησε ἀπό τήν Χριστιανωσύνη, εἴτε σάν μία καρτερία τῆς Χριστιανωσύνης ἡ ὁποία, μή μπορῶντας νά πραγματοποιήσει τήν εἰκόνα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ ἐντός κόσμου, παραμένει μόνο στό μοναχικό κατεστημένο. Ὁ μοναχός εἶναι ὁ ἰδανικός στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά τό μοναστήρι δέν εἶναι μία πιστή εἰκόνα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
(σημ. μεταφρ.: Ἐδῶ διαφωνῶ μέ τόν συγγραφέα κ. Ἰανωλίδε. Τό μοναστήρι εἶναι μία ἀνθρώπινη κοινωνία, ἡ ὁποία τείνει νά ἀπαλλαγῆ τῆς ἀνθρωπίνης φθορᾶς διά τῶν ἀσκητικῶν κόπων καί ἀγώνων διά νά γίνη χάριτι Χριστοῦ μία ἀληθινή εἰκόνα τῆς Οὐρανίου Βασιλείας. Οἱ λαϊκοί, ὄντες ἄμοιροι τοῦ νηπτικοῦ μοναχισμοῦ κρίνουν ἐξωτερικά καί ἐπιπόλαια. )
Ὁ φυλακισμένος ὀνειρεύεται νά οἰκοδομήσει ἕνα χριστιανικό κόσμο. Ἀνατρέπει τόν ἄθεο κομμουνισμό, ὁ ὁποῖος θέλει ἕναν δίκαιο κόσμο διά τῆς αἰτιοκρατίας τοῦ ἱστορικοῦ νομιναλισμοῦ (νομοκρατίας), ἀλλά ἀπορίπτει καί τόν καπιταλισμό, ὁ ὁποῖος θέλει μία καταναλωτική κοινωνία σάν σκοπό τῆς ζωῆς, διά τῆς διέγερσης τοῦ ἐγωισμοῦ τῶν ἀνθρώπων. Ἄν ὁ νόμος δέν μπορεῖ νά διατάξει τήν δικαιοσύνη στήν συνείδηση τῶν ἀνθρώπων, οὔτε οἱ χωρίς καθαρή συνείδηση ἄνθρωποι δέν ἔχουν τό δικαίωμα ν᾿ ἀπαγορεύσουν τήν δίκαιη διαβίωση τοῦ κόσμου.
Ὅσο καί παραμελημένος φαίνεται νά εἶναι σήμερα ὁ μοναχισμός, δέν παύει νά εἶναι ἡ ἔκφραση τῆς ἐν δικαιοσύνῃ, καί ἀληθείᾳ καί ἀγάπῃ ἀνθρώπινης ἐλευθερίας.
Τήν περίοδο τοῦ κομμουνισμοῦ στήν Ρουμανία ἡ ἐντός τῆς μονῆς ζωή ἐλεγχόταν ἀπό τό Κόμμα, τήν Μυστική Ἀσφάλεια καί τήν Ἀστυνομία, ἀλλά ὁ πιό σκληρός ἔλεγχος γινόταν ἀπό τό κράτος μέσω τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱεραρχίας. Ὅλοι οἱ ἐπίσκοποι ἀναγκάζοντο ν᾿ ἀναφέρουν τήν δράση τους. Οἱ ἐπίσκοποι ἐκλέγοντο ἀπό τό ἄθεο κράτος καί ὄχι ἀπό τόν πιστό λαό. Οἱ ἐπίσκοποι συνεργάζοντο μέ τό ἄθεο κράτος. Ἡ φροντίδα τους ἦταν νά σώσουν τόν ἐκκλησιαστικό θεσμό, ἀλλά ὄχι ν᾿ ἀγωνίζονται γιά τόν Χριστό. Ἔλεγαν ὅτι ἀσχολοῦντο μέ τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά ἔχουν ἐγκαταλείψει τόν κόσμο στά χέρια τῶν πολιτικῶν καθεστώτων.
Ἡ πίστη ἔχει περιοριστεῖ σέ λειτουργίες καί τελετουργίες. Στά μοναστήρια ἔχει μειωθεῖ ἀκόμα καί τό τυπικό καί ὁ κανόνας τῆς προσευχῆς. Ὁ κάθε μοναχός πρέπει νά ἐργάζεται πολύ, ἐξαντλητικά καί μαχητικά, ὥστε νά μήν ὑπάρχει χρόνος γιά πνευματική ζωή. Ἄν κάποτε ἔρχονταν στό μοναστήρι ἄνθρωποι νά σωθοῦν, τώρα πρέπει νά ἔρθουν σωσμένοι ἄνθρωποι γιά νά περισώσουν κάτι ἀπό τήν προηγούμενη πνευματική δύναμη τῶν μοναστηριῶν. Ὑπάρχουν ἀκόμα ἄξιοι μοναχοί, ἀλλά ὅλο καί λιγοστεύουν.
Τά μοναστήρια καί ἡ Ἐκκλησία κρατιοῦνται ἀπό τόν λαό. Ὁ λαός πιστεύει ἔντονα. Στό ἀνώτερο ἐπίπεδο ὑπάρχει μία πιστή διανοητική ὁμάδα, μετά ἀκολουθεῖ ἡ πλειονότητα τῶν παραδοσιακῶν πιστῶν καί κάτω βρίσκεται ἡ βάση τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Ὁ Χριστός ἔχει στόν κόσμο ξεχωριστές ψυχές κι ἕναν ἐκλεκτό λαό. Ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου εἶναι ἀληθοφανής καί ἐπιτακτική. Δέν ξέρουμε ὅλα τά ἀποθέματα πίστεως τά ὁποῖα διατηρεῖ στούς ἀνθρώπους ὁ Θεός γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου. Πιστεύουμε, ὅμως ὅτι ὑπάρχουν πολλά.
Ὁ φυλακισμένος εἶναι ἡλικιωμένος καί ἄρρωστος. Οἱ ἐσωτερικές του πιέσεις αὐξάνουν ἀνάλογα μέ τήν ἐσωστρέφεια καί τήν ἀπομόνωση στήν ὁποία βρίσκεται. Φαίνεται νά εἶναι σάν μία συνέπεια τῆς ἀναγκαιότητας τῆς ὁμολογίας. Βαστᾶ μέσα του τόν Χριστό καί τόν κόσμο καί ξέρει ὅτι αὐτός ἔχει το καθῆκον νά συμμετέχει στήν σωτηρία τοῦ κόσμου διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἄρα ὁ Χριστός καί ὁ κόσμος τόν καλοῦν σέ ἱεραποστολή.
Δέν ἔχει καμμία ὑπερηφάνεια καί κενοδοξία, διότι ἐλέγχει προσεκτικά τά συναισθήματα τῆς καρδιᾶς του. Ξέρει ὅτι μόνο ὁ ἱερός ζῆλος τῆς ἐνημέρωσης τόν κάνει νά ψάξει ἕναν τρόπο γιά νά ἀποκαλύψει στόν κόσμο τίς σκέψεις καί ἀντιλήψεις του, γιά νά μή τίς πάρει μαζί του στόν τάφο. Δέν πιστεύει ὅτι αὐτές οἱ κρίσεις του εἶναι δικές του, ἀλλά εἶναι τῶν Ἁγίων καί τῶν Μαρτύρων αὐτοῦ τοῦ αιώνος.
Ἡ χριστιανική του ψυχή θεμελιώθηκε πνευματικά στήν φυλακή, ἀλλά οὔτε καί τώρα δέν εἶναι ἐλεύθερος. Συνεχῶς παρακολουθεῖται. Τοῦ ἀπαγορεύεται κάθε ἐπικοινωνία μέ τούς ἀνθρώπους, γι᾿ αὐτό περιορίζεται σέ μερικές στενές σχέσεις μέ μερικούς φίλους.
Μέ τίς κομμουνιστικές Ἀρχές δέν μπορεῖ νά ἐπικοινωνήσει. Παρόλο πού δέν εἶναι ὁπαδός τοῦ καπιταλισμοῦ, ὅμως ἐκεῖ θά εἶχε τήν εὐκαιρία μιᾶς σχετικῆς ἐλευθερίας. Ἔχει ἀποφασίσει, λοιπόν, νά φύγει στό ἐξωτερικό. Κατέφυγε σ᾿ ἕναν ἑβραῖο[3], πού βαπτίσθηκε στήν φυλακή, ὁ ὁποῖος τώρα βρίσκεται στήν Καλιφόρνια, ἀλλά ἐκεῖνος δέν τόν βοήθησε καί οἱ αμερικανικές Ἀρχές δέν ἐνδιαφέρονται νά βοηθήσουν ἀνθρώπους σάν αὐτόν. Ἔχουν φύγει στήν Ἀμερική οἱ πρωταγωνιστές καί οἱ δήμιοι τοῦ κομμουνισμοῦ κι ἐδῶ παρέμειναν τά θύματα τους, ἐνῶ ἡ Ἀμερική θεωρεῖται ἐλεύθερη καί δίκαιη σέ κάθε ἀναστεναγμό τῶν ἀνθρώπων.
[3] Πρόκειται γιά τόν Richar Wurmbrandt, ἑβραῖο, ὁ ὁποῖος εἶχε περάσει στόν προτεσταντισμό καί μετά στήν φυλακή τῆς πόλεως Τίργκου-Ὄκνα, ἔγινε ὀρθόδοξος, ὅπως μαρτυρεῖ ὁ Ἰωάννης Ἰανωλίδε στό βιβλίο του – Ἐπιστροφή στόν Χριστό.
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
