Πραγματικά, καλοί μου φίλοι, εἶναι πολλὲς καὶ μεγάλες οἱ γλύκες τοῦ καλοκαιριοῦ. Ὅπως ἐκεῖνες μὲ τὶς ἑορτὲς στὰ τόσα ἐκκλησάκια ποὺ βρίσκονται κατάσπαρτα παντοῦ σ’ ὅλη τὴν Ἑλλάδα. Λὲς καὶ περιμένουν ὅλα τους τὸ καλοκαίρι, γιὰ νὰ χαροῦν καὶ νὰ γιορτάσουν μαζί μας. Καὶ νὰ μᾶς δώσουν τὴ χάρη τους …
* * *
Λοιπόν, αὐτὸ τὸ καλοκαίρι, βρέθηκα προσκεκλημένος ἀπὸ ἕνα οἰκογενειακό μου φίλο, σ’ ἕνα ὀρεινὸ χωριὸ τῆς Λακωνίας. Ὁ φίλος μου αὐτὸς ἐπέμενε πάρα πολὺ νὰ πάω στὸ χωριό του καὶ μάλιστα στὶς 17 Ἰουλίου ποὺ ἑορτάζει ἡ Ἁγία Μαρίνα. Ἐκεῖ, πάνω σ’ ἕνα βουνό, μέσα στὸ δάσος, βρίσκεται ἕνα πανέμορφο ἐκκλησάκι της. Μπροστὰ στὴν τόση ἐπιμονὴ του δέχθηκα καὶ πῆγα …
Θεέ μου, τί ἐμπειρία ἦταν αὐτή! Κι ἀπὸ ποῦ νὰ ἀρχίσω νὰ τὴν διηγοῦμαι; Ἀπὸ τὸ φυσικὸ κάλος τοῦ τοπίου; Ἀπὸ τὸ ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας ποὺ δὲν χόρταινα νὰ τὸ ἀπαθανατίζω φωτογραφίζοντάς το; Ἢ ἀπὸ τὴν ἀκολουθία τοῦ ἑσπερινοῦ καὶ τὴν Θεία Λειτουργία ποὺ ἔγιναν ἐκεῖ μὲ τόση πίστη, ἁπλότητα καὶ χάρη;
Θὰ περιοριστῶ μόνο σὲ ἕνα, ποὺ θεωρῶ ὅτι εἶναι καὶ τὸ πλέον ἐντυπωσιακό. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι κάθε προσκύνημα τῆς γλυκιᾶς μας πατρίδας, ἔχει ἀσφαλῶς τὴν ἱστορία του. Κι ἂς εἶναι κι ἕνα ταπεινὸ ἐκκλησάκι, ὅπως αὐτὸ τῆς Ἁγίας Μαρίνας σ’ ἐκεῖνο τὸ ὀρεινὸ χωριὸ τῆς Λακωνίας.
Ὅπως μοῦ ἐξήγησε ὁ φίλος μου, στὶς ἀρχὲς τοῦ 1900, κάποιος συγχωριανὸς του ἔζησε ἕνα θαυμαστὸ γεγονὸς ἀπὸ τὴν Ἁγία Μαρίνα, ἐκεῖ ποὺ ἐργαζόταν στὸ χωράφι του. Τόσο πολὺ συγκλονίστηκε ἀπ’ τὸ γεγονὸς αὐτό, ὥστε στὴν κουφάλα ἑνὸς δένδρου ποὺ ἦταν ἐκεῖ, διαμόρφωσε τὸ χῶρο κι ἔβαλε μέσα τὶς εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, τῆς Παναγίας καὶ τῆς Ἁγίας Μαρίνας. Ὅπως κι ἕνα καντήλι ποὺ φρόντιζε νὰ καίει. Καθένας ποὺ περνοῦσε ἀπὸ ἐκεῖ, ἄνοιγε τὸ ξύλινο πορτάκι στὸ ἰδιόμορφο ἐκκλησάκι, προσκυνοῦσε καὶ ἄναβε κι αὐτὸς τὸ καντήλι της.
Ἀργότερα δίπλα ἀπὸ τὸ δένδρο ἔγινε ἕνα μικρὸ πέτρινο εἰκονοστάσι. Καὶ στὴ συνέχεια οἱ ἀπόγονοι αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου, μὲ τὶς οἰκονομίες τους, ἔφτιαξαν σιγὰ – σιγὰ τὸ ὄντως πανέμορφο πέτρινο σημερινὸ ἐκκλησάκι. Τὸ ὁποῖο δὲν ἔπαυσαν ἔκτοτε νὰ τὸ περιποιοῦνται καὶ νὰ τὸ βελτιώνουν μὲ κάθε τρόπο, διαμορφώνοντας ἀκόμη καὶ τὸν ἐξωτερικό του χῶρο, ποὺ τὸν ἔκαναν πλακόστρωτο. Δίπλα ἀπὸ τὸ δένδρο ποὺ ὑπάρχει ἀκόμη, δημιούργησαν κι ἕναν ἰδιαίτερο χῶρο, στὸν ὁποῖο ἀπόθεσαν τὰ λείψανα ὅλων τῶν προγόνων καὶ συγγενῶν τους.
* * *
Κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς Ἁγίας Μαρίνας, ὅλοι οἱ ἀπόγονοι ἐκείνου τοῦ ἀνθρώπου, μιλᾶμε πλέον γιὰ τέταρτη καὶ πέμπτη γενιά, ἦταν ἐκεῖ! Παρατήρησα ὅτι καθένας ἔφερνε ἀπὸ τὸν ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς καὶ ἀπὸ κάτι. Ἄλλος τὰ πρόσφορα γιὰ τὴ Θεία Λειτουργία, ἄλλος λάδι – λαμπάδες – ἀνάμα καὶ θυμίαμα, ἄλλος τοὺς ἄρτους γιὰ τὴν ἀρτοκλασία, ἄλλος λουλούδια μὲ τὰ ὁποῖα στόλισαν τὴν εἰκόνα τῆς Ἁγίας Μαρίνας τόσο στὸ τέμπλο ὅσο καὶ στὸ προσκυνητάρι, ἄλλος γλάστρες μὲ βασιλικὸ ἀποθέτοντάς τες μπροστὰ στὶς εἰκόνες τοῦ τέμπλου, ἄλλος γλυκὰ καὶ ἀναψυκτικὰ, γιὰ νὰ δώσουν στὸν κόσμο μετὰ τὸν ἑσπερινὸ καὶ τὴ Θεία Λειτουργία κ.λπ.
Δὲν εἶχαν ἔρθει μόνο οἱ ἀπόγονοι – παπποῦδες, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ τὰ ἐγγονάκια τους ὅλων τῶν ἡλικιῶν. Μάλιστα τὰ μικρότερα, κάπου 5 ἕως 6 ἐτῶν, χτυποῦσαν καὶ τὶς καμπάνες ὅπως – ὅπως μετὰ τὴν Θεία Λειτουργία παίζοντας, ὀμορφαίνοντας ὅμως μ’ ἕνα ἰδιαίτερο τρόπο τὴν ἑορτή.
Στὴ συνέχεια ὅλοι τους ἔμειναν ἐκεῖ γιὰ πολλὲς ὧρες, συζητώντας, ἀστειευόμενοι, βγάζοντας οἰκογενειακὲς φωτογραφίες, λέγοντας τόσα πολλά. Εἶχε δημιουργηθεῖ μιὰ ἐξαιρετικὰ χαρούμενη ἀτμόσφαιρα, πού σαφῶς προερχόταν ἀπ’ τὴ χάρη τῆς Ἁγίας. «Ἐλᾶτε κι ἐσεῖς νὰ φωτογραφηθοῦμε», μοῦ εἶπαν στὸ τέλος, ἂν καὶ δὲν μὲ γνώριζαν, γιατί ἔβλεπαν – ὡς φαίνεται – πόσο ἀπολάμβανα αὐτὲς τὶς οἰκογενειακές τους στιγμές.
Κι ἀφοῦ ζήτησαν ἀπὸ τὸν ἱερέα νὰ κάνει καὶ τρισάγιο στὸ χῶρο ἐκεῖνο ποὺ εἶχαν τὰ λείψανα τῶν οἰκείων τους, ἀποχώρισαν γιὰ τὸ μεσημβρινὸ τραπέζι, ἐπεκτείνοντας ἔτι περαιτέρω τὴν εὐφροσύνη τους.
Δόξα σοι ὁ Θεός, ἀναφώνησα συγκινημένος. Μεγάλη σου ἡ χάρη Ἁγία μου!
* * *
«Νὰ γιατί ἤθελα νὰ ἔρθεις», μοῦ εἶπε μετὰ ὁ φίλος μου. «Αὐτὴ ἡ οἰκογένεια, συνέχισε, γιὰ πάνω ἀπὸ 100 χρόνια τώρα, ἔτσι τιμᾶ τὴν Ἁγία καὶ παίρνει κάθε φορά τὴν εὐλογία της». Καὶ συνέχισε μὲ τὰ ἑξῆς:
«Θέλησα κι ἐγὼ νὰ κάνω κάτι παρόμοιο. Δίπλα ἐδῶ στὸ σπίτι μου, εἶναι ὅπως βλέπεις ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης. Ἀκόμη καὶ σήμερα σῴζεται τὸ δένδρο (ἕνα τεράστιο πουρνάρι) στὴν κουφάλα τοῦ ὁποίου βρίσκεται ἕνα μικρὸ εἰκονοστάσι. Κάποιοι εὐκατάστατοι γείτονες ἔχτισαν δίπλα του αὐτὸ τὸν πανέμορφο ναό. Τότε ἤμουνα νέος, 17 χρονῶν, καὶ δούλεψα κι ἐγὼ σὰν ἐργάτης. Στὸ προαύλιο αὐτοῦ τοῦ Ναοῦ μεγαλώσαμε καὶ παίζαμε μὲ τὰ παιδιὰ τῆς γειτονιᾶς …
»Πρότεινα, λοιπόν, στὰ ἀδέλφια μου, τὸ ἑκάστοτε τελευταῖο Σάββατο τοῦ Ἰουλίου, νὰ κάνουμε κι ἐμεῖς τὸ ἴδιο. Νὰ συγκεντρωνόμαστε μὲ τὶς οἰκογένειές μας, νὰ κάνουμε τὴ Θεία Λειτουργία, ὅπως καὶ μνημόσυνο στοὺς γονεῖς καὶ στοὺς προγόνους μας καὶ νὰ γευματίζουμε ὅλοι μαζί. Στὴν ἀρχὴ συμφώνησαν. Ὅταν ὅμως ἦρθε ὁ καιρὸς τῆς ἑορτῆς αὐτῆς, ὅλοι εἶχαν δουλειές! Καὶ πολλὲς δικαιολογίες, γιὰ νὰ μὴ ἔρθουν!! Δυστυχῶς δὲν μὲ ἀκολούθησε οὔτε καὶ ἡ οἰκογένειά μου κι ἔτσι στὴ Θεία Λειτουργία ἤμουν μόνος μου μὲ γύρω στοὺς 15 συγχωριανούς μου!»
Καὶ τελείωσε μὲ τὰ ἑξῆς:
«Ναί, ἡ Θεία Λειτουργία ἔγινε. Ὅμως θὰ ἦταν διαφορετικὸ νὰ εἴμαστε ὅλοι μαζί, δηλαδὴ μὲ τὰ ἀδέλφια καὶ τὴν οἰκογένειά μου. Τὰ ἀδέλφια μου, σὰν δικαιολογία μοῦ εἶπαν, ὅτι ἐμεῖς μνημονεύουμε τοὺς ἀείμνηστους γονεῖς καὶ παπποῦδες μας, καὶ δίνουμε τὰ ὀνόματά τους στὴ Θεία Λειτουργία, γιατί νὰ γίνεται αὐτὸ ποὺ μᾶς προτείνεις; Τότε τοὺς ἀπάντησα ὅτι, «αὐτὸ τὸ ὁποῖο σᾶς προτείνω, ἔχει διαστάσεις πνευματικές, οἰκογενειακὲς καὶ πατριωτικὲς…
»Πνευματικές, γιατί ὅλοι μαζί, ἐπιτελοῦμε μία Θεία Λειτουργία στὸ ναὸ ποὺ μεγαλώσαμε, μνημονεύοντας τοὺς γονεῖς καὶ τοὺς προγόνους μας. Ἂν αὐτὸ καθιερωθεῖ καὶ τὸ συνεχίσουν τὰ παιδιά μας, τότε θὰ περάσει στὴν οἰκογενειὰ μας μία εὐλογημένη παράδοση. Καὶ μέσα ἀπ’ τὴν παράδοση αὐτὴ θὰ μνημονευόμαστε κι ἐμεῖς ποὺ θὰ ἔχουμε φύγει πλέον ἀπ’ αὐτὴ τὴ ζωή. Πέραν ἀπὸ τὴν εὐλογία τῆς Θείας Λειτουργίας σὲ ὅλη μας τὴν οἰκογένεια καὶ τοὺς συγχωριανούς μας.
»Οἰκογενειακές, γιατί εἶναι ἕνας ὡραῖος τρόπος νὰ συναντιόμαστε ὅλοι. Δυστυχῶς, ἔτσι ὅπως ἔχουν διαμορφωθεῖ οἱ συνθῆκες τοῦ σύγχρονου βίου, ἐλάχιστα ἕως σπάνια βλεπόμαστε, ὡς καὶ αὐτὲς ἀκόμη οἱ τηλεφωνικὲς ἐπικοινωνίες ἔχουν περιοριστεῖ στὸ ἐλάχιστο. Καὶ τί περιμένουμε νὰ γίνει μετὰ ἀπ’ αὐτὸ ἀπ’ τὰ παιδιὰ καὶ τὰ ἐγγόνια μας; Εἶναι θέμα χρόνου νὰ μὴ γνωρίζονται πλέον ἢ στὴν καλύτερη περίπτωση κάτι νὰ ἔχουν ἀκούσει ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλο!! Ἀρκεῖ νὰ σᾶς πῶ, ὅπως γνωρίζετε, ὅτι στὸ χωριό μας, πολλὰ σπίτια ποὺ ἔχουν γκρεμιστεῖ, ἀνήκουν σὲ δισέγγονα τῶν παλιῶν οἰκογενειῶν, ποὺ ἔφθασαν νὰ μὴ γνωρίζονται πλέον μεταξύ τους!
»Πατριωτικὲς γιατί θὰ ἀναγκαζόμαστε νὰ ἐρχόμαστε ὅλοι στὸ χωριό μας, ὅπως καὶ στὸ πατρικό μας σπίτι, καὶ θὰ διατηροῦμε ἔτσι ἐπαφὴ μὲ τὶς ρίζες μας … »
«Ὁμολογουμένως μὲ ἐντυπωσιάζεις», τοῦ ἀπάντησα βαθιὰ συγκινημένος!
* * *
Εἶναι ἀλήθεια, παιδιά, ὅτι στὶς μέρες τῆς παγκοσμιοποίησης ποὺ ζοῦμε, αὐτῆς ποὺ θέλει ὅλα νὰ γίνουνε πολτός, ἀπαιτεῖται ἀντίσταση. Καὶ τὸ πρότυπο τῆς πρώτης οἰκογένειας, αὐτῆς ποὺ κάθε χρόνο, γιὰ πάνω ἀπὸ ἕνα αἰῶνα τώρα, τιμᾶ σ’ ἐκεῖνο τὸν τόπο τὴν Ἁγία Μαρίνα, χωρὶς καὶ πολὺ καλὰ – καλὰ νὰ τὸ καταλαβαίνει, ἔχει δώσει τὸ καλύτερο μάθημα ἀντίστασης σ’ αὐτὴ τὴν ἰσοπέδωση. Τὴν ἰσοπέδωση ἐκείνη ποὺ μᾶς θέλει ἄθρησκους καὶ ἀπάτριδες καὶ γι’ αὐτὸ κάπου χαμένους μέσα στὸν κόσμο. Καὶ σαφῶς ξεκομμένους ἀπὸ τὴν Ἑλληνορθόδοξη πολιτιστική μας ρίζα. Σκεφθεῖτε το!
