«Ένα μπουκάλι νερό για τη Δύση είναι σκουπίδι, ενώ εκεί όλος τους ο κόσμος. Βλέπουν παπούτσια σε αυτό… το παιχνίδι που ποτέ κανείς δεν τους αγόρασε… το τηλεσκόπιο που ποτέ κανείς δεν τους έδωσε για να μετρήσουν τα άστρα. Ξέρουν ότι όλα είναι εφήμερα γιατί αύριο μπορεί να μην υπάρχουν. Και το χειρότερο από όλα είναι πως ονειρεύονται με ημερομηνία λήξης…».
Αυτά είναι μόνο μερικά από όσα μας περιγράφει η Μαρία Χριστοφή, συντονίστρια και συνιδρυτής της μεγάλης προσπάθειας που τρέχει αυτή την περίοδο για την στήριξη της περιοχής Τολιάρα, στη νότια Μαδαγασκάρη υπό τον τίτλο «Save Madagascar». Μιας πολύ σημαντικής δράσης που δεν φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα ακόμα ίδρυμα στην Αφρική, άλλωστε υπάρχουν αρκετά, αλλά θέτει ως στόχο τη βοήθεια κι άλλων περιοχών του κόσμου με όμοια ή και χειρότερα προβλήματα, που αφορούν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η πρόσβαση σε καθαρό νερό, εκπαίδευση, υγεία… Πράγματα για άλλους δεδομένα και αυτονόητα…
Ένα τάμα στον παππού συνάντησε ταξιδιωτικές εμπειρίες κι έτσι άρχισαν όλα…
Η Μαρία Χριστοφή και ο Στέλιος Στυλιανού, πνευματικά αδέρφια και πρωτεργάτες της προσπάθειας, μεγάλωσαν σε οικογένειες που η ανιδιοτελής προσφορά και η αγάπη προς τον άνθρωπο ήταν σε πρώτο πλάνο. Όχι απαραίτητα μέσα από τα υλικά αγαθά. Πολλές φορές οι δυο τους επιχείρησαν διάφορες δράσεις για να στηρίξουν ανθρώπους που δεν είχαν τα απαραίτητα, «αξιοποιώντας» τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους. Ο Στέλιος, μαζί με τον αδελφό του Κώστα, στο παρελθόν ταξίδεψαν στην Ινδονησία και έμαθαν σε ντόπιους την τέχνη της ζωγραφικής.
Η Μαρία, μετά τη φυγή του παππού της από τη ζωή το έκανε τάμα και προσωπική επιθυμία να συμβάλει στο έργο που γίνεται στην Αφρική, αφού ο ίδιος κάθε χρόνο φρόντιζε με μια ομάδα φίλων να επισκέπτεται περιοχές της Κένυας που δεν τύγχαναν βοήθειας από τους διάφορους οργανισμούς που πρόσφεραν στην περιοχή. Του είχε ζητήσει στο παρελθόν να τον ακολουθήσει σε ένα ταξίδι αλλά δεν την πήρε μαζί του. Όταν επέστρεψε στην Κύπρο μετά από ένα μήνα νοσηλείας στα τοπικά νοσοκομεία της περιοχής της είπε... «Χαιρέτησα τα παιδιά μου στην Κένυα, να χαιρετήσω και εσάς και είναι ώρα να φύγω…». Ο χαμός του, μας λέει η Μαρία, ήταν και η κινητήριος δύναμη πίσω από τη δράση του «Save Madagascar».
Μια τυχαία συνάντηση τον Φεβρουάριο του 2019 με τον Μητροπολίτη Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης, ένα πολύ νεαρό ιερωμένο, που βιώνει τα προβλήματα της περιοχής, οδήγησε στη δράση.
Συνοδοιπόροι στην προσπάθεια της Μαρίας και του Στέλιου, πλέον είναι και ο Κωνσταντίνος Στυλιανού και ο Χαράλαμπος Ρωσσίδης κι όλοι μαζί, συνέλεξαν χρήματα, ενέργεια και θέληση να δημιουργήσουν όλη αυτή τη μεγάλη αγκαλιά για τη νότια Μαδαγασκάρη. Μια αγκαλιά που στόχο της έχει μια καθημερινή μάχη με τα προβλήματα της φτώχειας στην περιοχή της νότιας Μαδαγασκάρης, τη συλλογή χρημάτων για τη στήριξη του έργου της Μητρόπολης στην περιοχή και την κατασκευή πηγαδιών για πρόσβαση σε καθαρό νερό, αλλά και άλλων υποδομών όπως σχολείων και νοσοκομείων για την παροχή πρόσβασης σε αυτά τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Όραμα των νέων εθελοντών είναι μια Μαδαγασκάρη με λιγότερη φτώχεια, δικαιότερη διασπορά αγαθών και περισσότερα μορφωμένα παιδιά. Ελπίδα τους, μέσα από τη δράση του «Save Madagascar» είναι να μπορέσουν να διασπείρουν πυρήνες παντού στη νότια Μαδαγασκάρη για να έχει κάθε περιοχή πηγάδια με νερό, σχολεία για όλες τις βαθμίδες μόρφωσης, κοιτώνες διαμονής και φροντίδας των παιδιών και νοσοκομεία για δίκαιη και ίση πρόσβαση στην υγεία.
Το νησί είναι χωρισμένο σε δύο τμήματα. Το βόρειο που είναι κατάφυτο και πλουσιότερο και το νότιο που μοιάζει με τόπο ξεχασμένο από το χάρτη, αφού δεν έχει νερό, υποδομές και τα εδάφη του είναι μολυσμένα. Ο διαχωρισμός του πλούτου ωστόσο, είναι σαφής και στα δύο τμήματα του νησιού. Στην πρωτεύουσα του νησιού, το Ανταναναρίβο, που είναι κτισμένη σε λόφο, οι πλουσιότερες τάξεις, διαβιούν στην κορυφή του λόφου, ενώ οι φτωχότερες στους πρόποδες του. Η οικονομική δύναμη του καθενός, καθορίζει τόσο την ευκαιρία του να διοικήσει τον τόπο όσο και τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων.
H περιοχή της Τολιάρας, επιλέγηκε από τους νεαρούς εθελοντές για τον λόγο ότι λειτουργεί ως το μητροπολιτικό κέντρο της ν. Μαδαγασκάρης, κάτι σαν δεύτερη πρωτεύουσα γι’ αυτό το τμήμα του νησιού. Οι συσσωρευμένες παθογένειες στην περιοχή δεν αφορούν μόνο βασικές ελλείψεις αλλά και θέματα σφοδρής καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όπως μας εξηγούν, η Τολιάρα, απέχει μόλις 20 χιλιόμετρα από την περιοχή Mangily, μία γαλλική αποικία όπου οι υπήκοοι της εκμεταλλεύονται σεξουαλικά ανήλικα κορίτσια τα οποία «πωλούνται» από τις οικογένειες τους για λόγους επιβίωσης σε ομάδες βιαστών. Δεν είναι λίγες οι οικογένειες που παρακαλούν να γεννήσουν κοριτσάκι και μέχρι τα πέντε έτη να το δώσουν προκειμένου να εξασφαλίσουν αγαθά για να επιβιώσει η υπόλοιπη οικογένεια.
Πολλές φορές η αντοχή τους στα βασανιστήρια και τους βιασμούς είναι μια διέξοδος από τη φτώχεια για αυτές και τις οικογένειες τους αφού στο τέλος παντρεύονται τους βιαστές τους. Οι νεαρότερες και παρθένες κοπέλες ονομάζονται από τους ντόπιους «Vazahas» και οι βιαστές κοστολογούν τις κοπέλες αυτές πολύ πιο ακριβά (ονειρεύονται να παντρευτούν μια Vazaha). Αυτό οδηγεί τις οικογένειες στο να πουλούν τα κορίτσια τους σε πολύ μικρές ηλικίες για να ξεφύγουν από τη φτώχεια τους. Η δράση, όπως μας λένε, αυτή τη στιγμή καταπολεμείται νομικά. Μέσα από τη δράση τους οι νεαροί εθελοντές του Save Madagascar θέλουν να συμβάλουν και μ’ έναν τρόπο διαφορετικό, παρουσιάζοντας εναλλακτικά σενάρια επιβίωσης. Κυρίως όμως να δείξει πως η φτώχεια πολεμείται μέσα από την εκπαίδευση και την ανάπτυξη, από την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου και την παραγωγή υποδομών και εργασιών.
Οι άνυδρες συνθήκες πρόβλημα επιβίωσης…
Τα προβλήματα και οι ανάγκες της περιοχής είναι τέτοια που κάθε δράση φαντάζει ελάχιστη μπροστά τους. Η άνυδρη συνθήκη που αντιμετωπίζει η Νότια Μαδαγασκάρη είναι ίσως ένα από τα βασικότερα προβλήματα και βασικός στόχος προς επίλυση για τους εθελοντές. Ο εντοπισμός του νερού σε κάθε άνοιγμα πηγαδιού στη Νότια Μαδαγασκάρη γίνεται στα 300 μέτρα βάθος τη στιγμή που στο Βόρειο τμήμα του νησιού η ίδια διαδικασία ολοκληρώνεται περίπου στα 25 μέτρα. Η έλλειψη οικονομικών πόρων δυσχεραίνει το έργο.
Ένα άλλο πρόβλημα που υπάρχει είναι η συσσώρευση του πλούτου στο Βόρειο τμήμα του νησιού. Αυτό οδηγεί σε πολύ μικρά ημερομίσθια της τάξεως του ενός ευρώ για τους κατοίκους των περιοχών που βοηθά το «Save Madagascar», με αποτέλεσμα την αδυναμία αγοράς φαρμάκων πρώτης ανάγκης όπως το εμβόλιο της ελονοσίας που κοστίζει μόλις 3 ευρώ. Όλα αυτά συντελούν στην τρομακτική αύξηση των δεικτών θνησιμότητας στη νησί, η οποία εντείνεται λόγω της ανυπαρξίας υποδομών υγείας και νοσοκομείων. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι καταγράφονται περίπου 40 θάνατοι τον μήνα, ανά περιοχή, που αφορούν λεχώνες και νεογνά, λόγω επιμολύνσεων αφού γεννούν αβοήθητες σε χωράφια.
Μικρά βήματα σε κάθε δράση
Η δράση του «Save Madagascar» θέτει κάθε φορά μικρούς και υλοποιήσιμους στόχους, μας εξηγούν οι εθελοντές. Αυτή τη στιγμή ο έρανος αφορά τη δημιουργία κοιτώνων για 52 παιδιά που επιθυμούν να φοιτήσουν στο τοπικό σχολείο αλλά οι αποστάσεις από το σημείο διαμονής τους δεν τους το επιτρέπουν. Είναι περιπτώσεις που χρειάζονται μέχρι και τρεις μέρες οδικώς για να μετακινηθούν πλησίον του τοπικού σχολείου.
Οι κοιτώνες θα φροντίζουν τα παιδιά της περιφέρειας που οι οικογένειες τους δεν μπόρεσαν να μετακινηθούν δίπλα στο πηγάδι και τις υποδομές που ήδη δημιουργήθηκαν μέσω της δράσης, δηλαδή κοντά στους πυρήνες της κοινότητας. Θα διαμένουν στους κοιτώνες, θα φοιτούν στο σχολείο και το συγκρότημα που κτίζεται από τη δράση, θα φροντίζει για την τροφή τους και την υγεία τους.
Στόχος, του Save Madagascar, είναι να συνεχίσει τη δημιουργία πυρήνων- υποδομών (πηγάδια, σχολείο, νοσοκομείο και κοιτώνες) σε κομβικά σημεία, που δύνανται να ελκύσουν τον μεγαλύτερο αριθμό ντόπιων από τις περιφερειακές παραγκουπόλεις σε ένα σημείο.
«Ιδανικά θα θέλαμε τη διασπορά πολλών όμοιων πυρήνων σαν αυτού που δημιουργούμε τώρα στην περιοχή της Τολιάρας για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε όσο το δυνατόν πιο πολλούς ανθρώπους που μας χρειάζονται» μας εξηγούν.
Απλόχερη η στήριξη της προσπάθειας
Οι τέσσερις εθελοντές αποφάσισαν το τελευταίο διάστημα να δημοσιοποιήσουν τη δράση τους στο διαδίκτυο και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Είναι συγκλονιστική, λένε, η ανταπόκριση που λαμβάνουν από όλη την υφήλιο, που αγκάλιασε το έργο τους. Από τη Χιλή και την Αμερική μέχρι την Αυστραλία και την Ινδονησία ο κόσμος έστειλε απλόχερα την αγάπη του. Και όσοι δεν μπορούσαν οικονομικά, αφουγκράστηκαν το όραμα και έκαναν και δικό τους τον σκοπό τη διάδοση της δράσης. Οι νεαροί εθελοντές δεν μπορούν παρά να είναι ευγνώμονες γι’ αυτό.
Ο καθένας μπορεί να γίνει μέλος των ενεργειών και της προσπάθειας είτε οικονομικά είτε ως κοινωνός της δράσης. Στην πλατφόρμα κοινωνικής προσφοράς και χρηματοδότησης www.gogetfunding.com/savemadagascar/ όπου αυτή τη στιγμή τρέχει ένας έρανος για το έργο των κοιτώνων μπορεί να βοηθήσει ο κάθε ένας μας με εισφορά από 1 ευρώ μέχρι όποιο ποσό θέλει. «Το ποσό που χρειαζόμαστε είναι 20 χιλιάδες ευρώ. Προφανώς η ανάγκη είναι οικονομική αυτή τη στιγμή αλλά, ακόμη και να μην υπάρχει οικονομική δυνατότητα από τον κόσμο να συμβάλει, ζητάμε να μας ακολουθήσει στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης στο Facebook (@smsavemadagascar) και στο Instagram (sm_savemadagascar) και να μοιραστεί με τους δικούς του φίλους το σκοπό μας. Να βοηθήσει δηλαδή να γίνει αυτή η αλυσίδα αγάπης ακόμα πιο μεγάλη» αναφέρουν οι εθελοντές.
«Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε περίπου στο 35% του οικονομικού στόχου μας και ευελπιστούμε ότι τώρα που έρχονται μέρες αγάπης ο κόσμος θα συμβάλει όσο μπορεί για να συλλέξουμε τα χρήματα που χρειάζονται για την ολοκλήρωση και αυτού του έργου. Gogetfunding.com/savemadagascar λοιπόν για την περάτωση ενός ακόμα κομματιού του πρώτου μας πυρήνα (σχολείο, κοιτώνες, νοσοκομείο)» αναφέρουν.
Κλείνοντας την κουβέντα μας, οι τέσσερις εθελοντές μοιράστηκαν μαζί μας το όνειρό τους. Να κρατήσουν το όνειρο των ανθρώπων για καλύτερες συνθήκες στην περιοχή ζωντανό. Να δημιουργήσουν πυρήνες που θα τους επιτρέπουν να επισκέπτονται συχνότερα την περιοχή και να εντοπίζουν τα προβλήματα ευκολότερα… Αλλά κυρίως να καταφέρουν να δείξουν στους ντόπιους πως με λίγο χώμα, λίγο νερό και μερικά ανθρώπινα χέρια που νοιάζονται τα όνειρα μπορούν να υπάρξουν για πάντα.
Σύνθημα και κινητήριος δύναμη των εθελοντών του Save Madagascar, είναι η πεποίθηση τόσο μεγάλη αξία να βγαίνεις μπροστά και να υπερασπίζεσαι ό,τι πιστεύεις πως είναι σωστό και δίκαιο, ακόμη και όταν το τίμημα φαίνεται ανυπέρβλητο. Το πάθος που θα σε οδηγεί θα ελκύει τους δέκτες του μηνύματος σου πάντα!
Σελίδες Δράσης:
https://www.facebook.com/smsavemadagascar
