Το καύχημά μας

Επίσκοπος Πολύκαρπος Βαγενάς (†)

«Εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι,
ειμή εν τω σταυρώ του Χριστού»
(Γαλ. 6:14)

Καθένας για κάτι καυχιέται. Για κείνο που το θεωρεί άξιο μεγαλύτερης προσοχής. Που αποτελεί το βασικό του μέλημα. Το θησαυρό του.

Η γνώση και η μόρφωση, ο πλούτος, η καταγωγή, τα κοσμήματα, η κοινωνική θέση, το σωματικό κάλλος, οι ποικίλες ικανότητες, η υπηρεσιακή και επαγγελματική πρόοδος, το παράστημα ή η ευρωστία των μυώνων, οι γνωριμίες και οι κοινωνικές σχέσεις είναι μερικά από τα συνηθισμένα καυχήματα των ανθρώπων.

Δε λείπουν βέβαια κι αυτοί που καυχιούνται για την ανδρεία, το θάρρος, την αρετή, την αγάπη ή την πίστη τους. Καθώς επίσης υπάρχουν κι εκείνοι που για καύχηση τους έχουν το πλήθος και τη μόδα ή την εξωφρενικότητα των ενδυμάτων τους, τις κοσμικές τους επιτυχίες, – γιατί όχι; – και την ανηθικότητα τους, την απλυσιά, τα σκάνδαλά τους ακόμη.

Ξεχωρίζουν έτσι μεταξύ τους οι άνθρωποι. Ανάλογα με το καύχημα οι επιδιώξεις και της ζωής τους ο τρόπος. Οι σκέψεις και οι πράξεις τους χαρακτηρίζονται από το είδος και το περιεχόμενο τους καυχήματος.

Ένας θέτει σκοπούς υλιστικούς στη ζωή του και όλη του η μέριμνα είναι πώς να διατηρήσει ή να αποκτήσει κι επαυξήσει αυτό που θεωρεί άξιο για να καυχιέται. Άλλος έχει στόχους πνευματικούς και επιστρατεύει τις δυνάμεις τους στην πραγμάτωση των πνευματικών ή επιστημονικών του ονείρων. Άλλος θέλγεται από ιερούς οραματισμούς και η ικανοποίησή τους τον συνέχει.

Όλοι για κάτι αγωνίζονται. Το καύχημά τους είναι η επιτυχία στον αγώνα τους. Η κατοχή και διατήρηση του καυχήματος.

Ανάμεσα στους τόσους ανθρώπινους πόθους και την ποικιλία των καυχημάτων φαίνεται περίεργο αυτό που πιστεύει, το ζει και το διακηρύττει ο Απόστολος Παύλος: «Εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι, ει μή εν τω σταυρώ του Χριστού» (Γαλ. 6:14). Μη δώσει ο Θεός να καυχηθώ για τίποτα άλλο, εκτός από το Σταυρό του Κυρίου. Αγαλλίαμα και χαρμονή του η θυσία του Κυρίου. Και σαν γεγονός και σαν σύμβολο.

Τι μεγαλύτερη καύχηση αλήθεια για τον άνθρωπο από το ότι ο Θεός σταυρώθηκε, θυσιάστηκε γι’ αυτόν; Για να απαλλάξει εμάς από τον βραχνά της αμαρτίας, έχυσε το αίμα Του Εκείνος. Για να μας αποκολλήσει από την έλξη της ύλης και της φθοράς. Να καταλύσει τα σύνορα που μας κρατούσαν στη γη και να μας ανεβάσει στην απόλυτη αγαλλίαση των ουράνιων κόσμων. Να διοχετεύσει με τη θυσία Του τη δρόσο του ουρανού στη φρυγμένη από των παθών τη φλόγα ανθρώπινη ψυχή.

Μα και σαν σύμβολο ήταν για τον Απόστολο καύχημα ο Σταυρός. Σαν σύμβολο και βίωμα που είχε συνέπεια να θυσιάζει κάθε ανθρώπινο και κατώτερο για το Χριστό.

Η θυσία όλων των αντικειμένων και των επιθυμιών που το καθιστούσαν σαρκικό και η λύτρωσή του από επιθυμίες και ενδιαφέροντα, που τον έσερναν στη λάσπη, του έδινε την αίσθηση της υπερυλικής, της πνευματικής και ανώτερης προσωπικότητας. Η περιφρόνηση των κοσμικών απολαύσεων και των φθαρτών επιδιώξεων του χάριζε το αίσθημα της ανωτερότητας. Του δυναμικού ανθρώπου που δεν περιορίζει τους στόχους και τους οραματισμούς του σε πλαίσια υλικά και συνηθισμένα.

Αυτή η συναίσθηση ήταν και το αίτιο του καυχήματός του. Γι’ αυτόν το ενδιαφέρον του ουρανού, αυτός ο οδοιπόρος ο πετυχημένος στης τελειότητας το δρόμο.

Πόσο μικρά και ασήμαντα φαίνονται τα συνηθισμένα μας καυχήματα μπροστά στην ιερότητα, την απεραντοσύνη και την ανυπέρβλητη κι ακατάλυτη αξία του καυχήματος του Αποστόλου Παύλου! Οποιαδήποτε αγάπη, οποιαδήποτε απόκτημα ξένο προς το Σταυρό του Χριστού, πόσο πρόσκαιρο και άχαρο φαντάζει!

Ποια αξία έχουν τα φθαρτά και μεταβλητά αποκτήματα μπροστά στην άφθαστη μεγαλοσύνη και την απύθμενη ικανοποίηση που γεύεται ο μαχητής της πίστεως και της αρετής; Όσο πιο πολλά και πιο μεγάλα θυσιάζει κανένας για του Χριστού την αγάπη, τόσο μεγαλύτερη της ψυχής η γαλήνια απόλαυση. Της χαράς το ολοκλήρωμα.

Όλα τα άλλα, οσηδήποτε αξία υλική κι αν έχουν, γεμίζουν με ακαταστασία και στενοχώριες, με αγωνία και ανησυχίες, με τύψεις ίσως τη ζωή. Καιρός να το δούμε, να το διαπιστώσουμε, να το αναγνωρίσουμε.

Από το βιβλίο: Πολυκάρπου Βαγενά, Μητροπολίτου Κερκύρας, «Ελθέτω η βασιλεία σου», τ. Γ’, σελ. 150.