Ποια είναι η θέση της Εκκλησίας για τα κατοικίδια ζώα;
Στην εποχή μας, ολοένα και περισσότερο, παρατηρούνται κοινωνικά κινήματα και οργανώσεις που σκοπό τους έχουν την προστασία των ζώων και των δικαιωμάτων τους. Επίσης, σε παγκόσμιο επίπεδο αναπτύσσονται παράλληλα ποικίλες φιλοσοφικές συζητήσεις, προκειμένου να δικαιολογηθεί ή όχι η αναγκαιότητα της εισαγωγής ενός συστήματος προστασίας δικαιωμάτων των ζώων, ανάλογου με αυτό των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Η διατάραξη της σχέσεως του ανθρώπου με το φυσικό του περιβάλλον, ως συνέπεια της πτώσης του στην αμαρτία, είχε ως αποτέλεσμα και τη διαταραχή της σχέσεώς του με τα ζώα. Έτσι, συχνά παρατηρείται πως η ζωοφιλία δηλαδή η αγάπη του ανθρώπου για τα ζώα, οδηγεί στην ζωολατρία με φυσικό επακόλουθο τη λατρεία “της κτίσης παρά τον Κτίσαντα“.
Η πραγματικότητα αυτή ωστόσο έχει ως αποτέλεσμα να αναπτύσσονται δύο ακραίες καταστάσεις: είτε α) ο φόβος, η αδιαφορία ή και η βία έναντι των ζώων, είτε β) η επίδειξη μιας υπερβολικής αγάπης για τα ζώα, η οποία οδηγεί σε πολλές περιπτώσεις σε ακραία φαινόμενα όπως η διοργάνωση καλλιστείων ζώων, η κληροδότηση τεραστίων περιουσιών ή ακόμα η ανάπτυξη φαινομένων ζωολατρίας. Αντίθετα με αυτές τις παράλογες και ακραίες καταστάσεις, στην Ορθόδοξη παράδοση περιγράφεται η αληθινή σχέση του ανθρώπου με τα ζώα.Άγιοι και Δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης υπηρετούνται από ζώα, όπως για παράδειγμα ο προφήτης Ηλίας με τον κόρακα, μένουν αβλαβείς όπως π.χ. ο προφήτης Δανιήλ στον λάκκο των λεόντων και ο προφήτης Ιωνάς που παραμένει στην κοιλία του κήτους για τρεις ημέρες. Επίσης, στην Καινή Διαθήκη η ενσάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού, συνοδεύεται από μια ιερή εικόνα με ζώα, καθώς οι καμήλες των μάγων, τα πρόβατα των ποιμένων, το βόδι και το γαϊδουράκι, σε πλήρη αρμονία και γαλήνη μπροστά στην Παναγιότητα του θείου Βρέφους, ζεσταίνουν με τα χνώτα τους τον νεογέννητο Βασιλέα των όλων.Ο Άγιος Παΐσιος έτρεφε απέραντη αγάπη για τα ζώα και είχε αξιοθαύμαστη επικοινωνία μαζί τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της σχέσης του Αγίου ακόμη και με τα άγρια ζώα, είναι το εξής: Όταν είχε εισέλθει μια αρκούδα στο Μοναστήρι, η οποία προκάλεσε το φόβο των παρευρισκομένων, ο Άγιος την πλησίασε και της είπε: «Τώρα πρέπει να φύγεις, επειδή οι άνθρωποι φοβούνται. Αύριο να έρθεις, όχι όμως από εδώ, αλλά από το κάτω μέρος». Τότε η αρκούδα σηκώθηκε στα δυο της πόδια και έφυγε προς το βουνό. Μολονότι είχε αυτήν τη σχέση ο Άγιος με τα ζώα, όταν ερωτήθηκε σχετικά με το θέμα, είπε ότι η αγάπη του ανθρώπου πρέπει πρώτα να εξαντλείται για τον άνθρωπο και όταν περισσεύει να πηγαίνει και προς τα ζώα.Τα ζώα, που δεν έχουν λογική όπως οι άνθρωποι, έχουν ως σκοπό της παρουσίας τους και της δημιουργίας τους όχι μόνο την εξυπηρέτηση των αναγκών του ανθρώπου, αλλά και την ωφέλεια της ψυχής μας. Ο Θεός τα δημιούργησε ως δώρα για την ευχαρίστησή μας, για την αληθινή χαρά και ευφροσύνη του ανθρώπου, ώστε ο άνθρωπος να χαίρεται και να δοξάζει τον Θεό καθώς θαυμάζει το μεγαλείο των δημιουργημάτων του (π.χ. το θαυμαστό κόσμο των μελισσών, την ευφυΐα των δελφινιών κλπ).Το συμπέρασμα ας αφήσουμε στον Άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη: «Μερικοί προσκολλούνται στα ζώα, αλλά έτσι προσβάλλουν τον Δημιουργό, γιατί ο άνθρωπος κλήθηκε να ζει αιώνια με τον Κύριο, να βασιλεύει μαζί Του και να αγαπά τον Ένα Θεό. Ο άνθρωπος δεν πρέπει να έχει πάθος για τα ζώα αλλά μόνο καρδιά που να συμπονά κάθε δημιούργημα». Και όπως συμπληρώνει ο Άγιος Σωφρόνιος, «έλεγε (σημ: ο Άγιος Σιλουανός) ότι τα πάντα κτίστηκαν, για να τα χρησιμοποιεί ο άνθρωπος, και γι’ αυτό, όταν υπάρχει ανάγκη, μπορεί να επωφελείται απ’ όλα όσα υπάρχουν στην κτίση. Αλλά ταυτόχρονα οφείλει να φροντίζει για όλη τη δημιουργία. Γι’ αυτό κάθε βλάβη που προξενείται στα ζώα, ακόμη και στα φυτά, είναι αντίθετη προς το νόμο της χάριτος, όπως και κάθε προσκόλληση στα ζώα είναι αντίθετη προς τις εντολές του Θεού».
