ΠΑΡΑΘΕΤΟΥΜΕ ἕνα χαρακτηριστικὸ
ἀπόσπασμα ἀπὸ θαυμάσιο λόγο τοῦ ἁγίου Νικολάου Καβάσιλα στὸ Πάθος τοῦ
Κυρίου: «Τὸ πιὸ παράξενο ἀπ’ ὅλα τὰ μυστήρια τῆς οἰκουμένης συνέβη τότε
ποὺ ἡ γῆ εἶδε τὸν ἴδιο τὸν Δεσπότη τοῦ οὐρανοῦ νὰ σφαγιάζεται. Μάλιστα ἡ
ἴδια ἔπασχε, γιατί αὐτὸ ποὺ ἔβλεπε ἦταν παραπάνω ἀπὸ τὴν ἀκοὴ καὶ τὴ
λογική. Ἦταν ὅμως καὶ ἕνα θέαμα πέρα ἀπὸ κάθε θαῦμα, διότι γυμνὸς Θεὸς
ἀγωνιζόταν τὸν ἀγώνα τοῦ θανάτου γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους,
“ὡς ἐπὶ μεγάλου θεάτρου τῆς οἰκουμένης”. “Τίς λαλήσει τὰς δυναστείας τοῦ
Κυρίου;”, ψάλλει ὁ Δαυΐδ. Ποιὸς ὅμως θὰ διαλαλήσει τὴν ἀπόρρητη
φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ, τὴν ὁποία μολονότι γνωρίζει ἡ λογική μας δὲν
μπορεῖ καθόλου νὰ τὴν ὁρίσει;
Καὶ ἐνῷ τὴν ὑμνοῦμε μὲ μύρια λόγια, ἐκείνη παραμένει ἄρρητος; Δὲν μπορεῖ νὰ τὴν πλησιάσει καμία ἀπολύτως γλώσσα ἀλλὰ οὔτε καὶ καμία διάνοια. Διότι γιὰ τὶς πολλὲς καὶ ποικίλες δωρεὲς ποὺ μᾶς προσέφερε ὁ Θεὸς ἀπὸ συστάσεως κόσμου, ἡ ὑπερβολικὴ τιμὴ ὑπάρχει σ’ αὐτὴν καὶ μόνον τὴν φιλανθρωπία Του. […] ὁ κοινὸς τῶν ἁπάντων Δεσπότης Χριστὸς μὲ τὴν Ἀνάστασή Του εἰσήγαγε τὸν ἄνθρωπο στὴν κληρονομία τῆς βασιλείας Του καὶ τὴν μεγάλη αὐτὴ κατοικία Του, δηλαδὴ τὸν κόσμο, τὸν ἔκανε λαμπρότερο καὶ ὀμορφότερο. Καθὼς λέγει καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: “ἐλευθερωθήσεται ἡ κτίσις τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ”. Αὐτῷ πρέπει πᾶσα δόξα τιμὴ καὶ προσκύνησις εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν».
Καὶ ἐνῷ τὴν ὑμνοῦμε μὲ μύρια λόγια, ἐκείνη παραμένει ἄρρητος; Δὲν μπορεῖ νὰ τὴν πλησιάσει καμία ἀπολύτως γλώσσα ἀλλὰ οὔτε καὶ καμία διάνοια. Διότι γιὰ τὶς πολλὲς καὶ ποικίλες δωρεὲς ποὺ μᾶς προσέφερε ὁ Θεὸς ἀπὸ συστάσεως κόσμου, ἡ ὑπερβολικὴ τιμὴ ὑπάρχει σ’ αὐτὴν καὶ μόνον τὴν φιλανθρωπία Του. […] ὁ κοινὸς τῶν ἁπάντων Δεσπότης Χριστὸς μὲ τὴν Ἀνάστασή Του εἰσήγαγε τὸν ἄνθρωπο στὴν κληρονομία τῆς βασιλείας Του καὶ τὴν μεγάλη αὐτὴ κατοικία Του, δηλαδὴ τὸν κόσμο, τὸν ἔκανε λαμπρότερο καὶ ὀμορφότερο. Καθὼς λέγει καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: “ἐλευθερωθήσεται ἡ κτίσις τῆς φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ”. Αὐτῷ πρέπει πᾶσα δόξα τιμὴ καὶ προσκύνησις εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν».