«Γιά τήν συνείδηση» Ἀββᾶ Δωροθέου - Ἀσκητικά. Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Ἀκούστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Γιά τήν συνείδηση»

Ἀββᾶ Δωροθέου - Ἀσκητικά

Ὁμιλία (σέ προσκυνητές) στίς 18-6-2018

       Καθίστε. Καλωσήρθατε. Σκέφτηκα, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ καί τήν εὐχή τοῦ Γέροντά σας, νά κάνουμε ἕνα θέμα πνευματικό καί πρακτικό, τό ὁποῖο ἔχει σχέση μέ τή συνείδηση. Γιατί πολλές φορές ἀκοῦμε τή λέξη «συνείδηση». Αὐτός ὁ ἄνθρωπος, λέμε, εἶναι ἀσυνείδητος, καί σύγχρονοι ψυχολόγοι κ.λ.π. μᾶς λένε αὐτό τό πράγμα δέν ὑπάρχει, ἀλλά μᾶς τό φτιάχνουνε καί μᾶς σπέρνουν ἐνοχές οἱ διάφοροι ἱερεῖς ἤ οἱ νόμοι πού ἔχουμε στήν Ἐκκλησία μας.. Εἶναι κάτι φτιαχτό δηλαδή... Ἐνῶ θά δοῦμε τί λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες μέ τήν ἀποκάλυψη πού τούς ἔχει κάνει ὁ Θεός, μέ τή φώτιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

            Ἔχουμε λοιπόν ἕναν Ἅγιο πολύ σπουδαῖο καί πολύ μεγάλο ἀσκητή, ὁ ὁποῖος ἔζησε στή Γάζα, στή Παλαιστίνη, ὁ Ἀββᾶς Δωρόθεος, ὁ ὁποῖος ἔχει ὑπόψη του καί τούς Πατέρες πού ἔζησαν πρίν ἀπ’ αὐτόν, τούς ἀσκητές τῆς Αἰγύπτου καί μᾶς παρουσιάζει τή διδασκαλία αὐτή τῶν ἁγίων Πατέρων ἑρμηνευμένη καί πρακτικοποιημένη. Εἶναι λίγο πιό μετά ἀπό τούς μεγάλους Πατέρες τοῦ 4^ου αἰῶνος τῆς Αἰγύπτου, τόν Ἅγιο Ἀντώνιο, τόν Ἅγιο Μακάριο καί τούς ἄλλους αὐτούς μεγάλους ἀσκητές καί θά δοῦμε πῶς ἔχει -θά λέγαμε- πνευματικά χωνέψει αὐτή τή διδασκαλία καί μᾶς τή δίνει ἔτσι μέ πολύ πρακτικό τρόπο. Γιατί σημασία ἔχει νά λέμε κάποια πράγματα, ἀλλά νά εἶναι πρακτικά, δηλαδή νά ἔχουνε στή ζωή μας ἐφαρμογή, νά μποροῦμε νά τά ἔχουμε στή ζωή μας ὡς ὁδηγίες καθημερινές. Καί θά δεῖτε στό σημερινό -ἄς τό ποῦμε- μάθημα, στή σημερινή μας σύναξη, πώς μᾶς λέει πολύ πρακτικά πράγματα.

            Τρίτη λοιπόν διδασκαλία τοῦ Ἀββᾶ Δωροθέου: «Γιά τήν συνείδηση»[1]. Εἶναι ἀπό τό βιβλίο «Ἔργα Ἀσκητικά», τό ὁποῖο ἔχει κυκλοφορήσει καί σέ μετάφραση. Εἶναι κείμενο καί μετάφραση ἀπό ἔνα Μοναστήρι στήν Ἀθήνα, ἀπό τήν Ἱερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στόν Καρέα. Ἐμεῖς θά διαβάζουμε τή μετάφραση καί μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ ἔτσι θά σχολιάζουμε.

            Λέει, λοιπόν, ὁ Ἅγιος: «Ὅταν ὁ Θεός δημιούργησε τόν ἄνθρωπο, ἔβαλε µέσα του ἕνα θεῖο σπέρµα, σάν ἕνα εἶδος λογισµοῦ πιό θερµοῦ καί φωτεινοῦ, νά ἔχει τή θέση τῆς σπίθας, γιά νά φωτίζει τόν νοῦ καί νά τοῦ δείχνει νά ξεχωρίζει τό καλό ἀπό τό κακό»[2]. Αὐτά τά λέει ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος ἀλλά τά λέει καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος. «Ἀπό τήν ἀρχή», λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «πλάττοντας ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο τοῦ ἔβαλε μέσα του ἕναν νόμο φυσικό».

-           Καί τί εἶναι ὁ νόμος ὁ φυσικός;

            «Τό συνειδός ἡμῖν διήρθρωσε». Δημιούργησε μέσα μας τή συνείδηση. Αὐτός εἶναι ὁ φυσικός νόμος, πού τόν ἔχουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, καί βαφτισμένοι καί ἀβάφτιστοι, ξέρουν ὅτι τό νά ἀφαιρέσεις τά πράγματα τοῦ ἄλλου εἶναι κακό, εἶναι κλοπή. Τό νά ἀφαιρέσεις τή ζωή τοῦ ἄλλου εἶναι φόνος, εἶναι πολύ μεγάλη κακία καί ἁμαρτία. Τό νά κλέψεις τή γυναίκα (τόν ἄνδρα) τοῦ ἄλλου εἶναι μοιχεία, πολύ μεγάλη ἁμαρτία. Αὐτό τό ξέρουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, εἴτε εἶναι ὀρθόδοξοι, βαφτισμένοι, εἴτε δέν εἶναι. Αὐτός εἶναι ὁ φυσικός νόμος πού ὑπάρχει μέσα μας. Αὐτό ὀνοµάζεται συνείδηση, «τό συνειδός ἡμῖν διήρθρωσε», λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «καί αὐτοδίδακτον ἐποιήσε τήν γνῶσιν τῶν καλῶν καί τῶν οὐ τοιούτων». Εἶναι αὐτοδίδακτη ἡ γνώση μας. Διδασκόμαστε ἀπό αὐτό τόν φυσικό νόμο τή γνώση τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ. Βλέπετε; Ὁ ἱερός Χρυσόστομος τά λέει αὐτά. Ὁ Θεός μέσα μας ἔχει βάλει τόν φυσικό αὐτό νόμο πού μᾶς πληροφορεῖ, αὐτό εἶναι καλό, αὐτό εἶναι κακό.

            «Αὐτό ὀνοµάζεται συνείδηση», λέει ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος, «καί εἶναι ὁ φυσικός νόµος. Αὐτός εἶναι τά πηγάδια πού ἄνοιγε ὁ Ἰακώβ, ὅπως ἀκριβῶς εἶπαν οἰ Πατέρες, καί τά παράχωναν οἱ Φιλισταῖοι»[3]»[4]. Εἶναι ἕνα περιστατικό στή Γένεση στό 26^ο Κεφάλαιο. Μοιάζει μέ τή συνείδηση. Ἡ συνείδηση εἶναι σάν τό πηγάδι, τό ὁποῖο βγάζει καθαρό νερό, ὅταν εἶναι καθαρό τό πηγάδι, ἀλλά ὅταν τό παραχώνεις, μετά χάνεις τό νερό σιγά-σιγά. Στήν ἀρχή παίρνεις βρώμικο νερό καί μετά δέν παίρνεις καθόλου νερό. Ἔτσι καί ἡ συνείδησή μας, γι’ αὐτό μοιάζει, λέει, μέ τά πηγάδια πού ἄνοιγε ὁ Ἰακώβ καί τά παράχωναν οἱ Φιλισταῖοι. Οἱ Φιλισταῖοι, θά λέγαμε, εἶναι οἱ δαίμονες καί ἐμεῖς πού συμπράττουμε μ’ αὐτούς, καί ἄν δέν προσέξουμε, παραχώνουμε αὐτό τό πηγάδι, τή συνείδησή μας δηλαδή, καί πλέον δέν ἔχουμε νερό, δέν ἔχουμε δηλαδή σωστή λειτουργία τῆς συνείδησής μας. Ἔχουμε ἀκούσει, αὐτό πού λέμε, ὁ ἄνθρωπος αὐτός δέν ἔχει συνείδηση.

-           Πῶς φτάνει ὁ ἄνθρωπος νά μήν ἔχει συνείδηση;

            Ὅταν -θά μᾶς τό πεῖ ὀ ἀββᾶς Δωρόθεος- δέν ἀκούει τή φωνή τῆς συνειδήσεώς του, κάνει τά ἀντίθετα καί εἶναι σάν τούς Φιλισταίους πού παραχώνει τά πηγάδια, τό πηγάδι αὐτό τοῦ ζωντανοῦ νεροῦ πού μᾶς ἔχει βάλει ὁ Θεός μέσα μας.

            «Μ' αὐτό τόν νόμο, δηλαδή µέ τή συνείδηση, συµµμορφώθηκαν οἱ Πατριάρχες καί ὅλοι οἱ ἅγιοι πού ἔζησαν πρίν ἀπό τόν γραπτό νόμο καί εὐαρέστησαν στόν Θεό». Πρίν ὁ Θεός δώσει γραπτό νόμο. Ξέρουμε πότε ἔδωσε.. στόν Μωυσῆ, στό ὄρος Χωρήβ, ἐκεῖ στήν ἔρημο τοῦ Σινᾶ, ἔδωσε τίς λίθινες πλάκες, πού ἦταν πάνω γραμμένος ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ. Δέν ἦταν μόνο οἱ δέκα ἐντολές. Ἦταν πολλές ἐντολές.

-           Πρίν ποιόν νόμο εἶχαν οἱ ἄνθρωποι; Μέ ποιόν νόμο ζοῦσαν;

            Μέ τόν φυσικό νόμο, τόν νόμο τῆς συνειδήσεως. Καί μ’ αὐτόν τόν νόμο ἔζησαν ὅλοι οἱ Πατριάρχες, ὁ Ἀβραάμ, ὁ Ἰσαάκ, ὁ Ἰακώβ.. Αὐτοί δέν εἶχαν γραπτό νόμο. Ὁ Ἀβραάμ ἔζησε γύρω στό 2000 π.Χ. Ὁ Μωυσῆς ζεῖ γύρω στό 1200 καί παίρνουμε γιά πρώτη φορά οἱ ἄνθρωποι γραπτό νόμο ἀπό τόν Θεό. Ὅλοι οἱ ἅγιοι πρίν, ὁ Πατριάρχης Ἀβραάμ, ὁ Πατριάρχης Ἰσαάκ, Ἰακώβ, τά 12 παιδιά τοῦ Ἰακώβ, πῶς ζοῦσαν; Μέ ποιόν νόμο; Μέ τόν νόμο αὐτό τῆς συνειδήσεως, τόν φυσικό νόμο, καί εὐαρέστησαν στόν Θεό.

            «Ἐπειδή ὅμως αὐτή παραχώθηκε καί καταπατήθηκε ἀπό τούς ἀνθρώπους», ὁ νόμος ὁ φυσικός, ὁ νόμος τῆς συνειδήσεως, «µέ τήν προοδευτική ἐξάπλωση τῆς ἁμαρτίας, χρειαστήκαμε τόν γραπτό νόμο, χρειαστήκαμε τούς Ἅγιους Προφῆτες», οἱ ὁποῖοι ἔρχονται μετά τόν Μωυσῆ, ὁ προφήτης Ἠλίας 800 π.Χ., ὁ προφήτης Ἱερεμίας, Ἡσαΐας, κ.λ.π. «χρειαστήκαμε τήν ἐνανθρώπιση τοῦ Ἰδίου τοῦ Δεσπότη µας Ἰησοῦ Χριστοῦ». Γίνεται ὁ Θεός ἄνθρωπος γιά νά μᾶς ἀποκαλύψει τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, «γιά νά ξαναφέρει στό φῶς τή συνείδηση», τόν φυσικό νόμο «καί νά τήν ἀναστήσει, γιά νά ξαναδώσει ζωή, µέ τήν τήρηση τῶν ἅγιων ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ σ’ ἐκείνη τήν σπίθα πού ἦταν παραχωµένη»[5]. Σπίθα ἦταν ἡ φωνή αὐτή τῆς συνείδησης, πού ἦταν καλυμμένη, παραχωμένη κάτω ἀπό πλῆθος ἁμαρτιῶν καί παθῶν, τά ὁποῖα συσσωρεύσαμε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι. Καί ἀπό γενιά σέ γενιά ἤτανε ὅλο καί χειρότερη ἡ φίμωση αὐτή τῆς συνείδησης, τό παράχωμα αὐτό.

            «Τώρα λοιπόν», λέει ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος, «εἶναι στό χέρι µας ἤ νά τήν παραχώσουμε πάλι ἤ νά τήν ἀφήσουμε νά λάμπει καί νά µᾶς φωτίζει, ἄν συµµμορφωνόμαστε µέ τίς ὑποδείξεις της. Γιατί ὅταν ἡ συνείδησή µας µᾶς ὑπαγορεύει νά κάνουμε αὐτό καί ἀδιαφοροῦµε, καί πάλι µᾶς λέει νά κάνουμε ἐκεῖνο καί δέν τό κάνουμε, ἀλλά σταθερά καί ἀδιάκοπα τήν καταπατοῦµε, ἔτσι τή  θάβουμε καί δέν µπορεῖ πιά νά φωνάξει δυνατά µέσα µας ἀπό τό βάρος πού τή σκεπάζει. Ὅπως ἀκριβῶς τό λυχνάρι πού δίνει θαμπό φῶς, ἔτσι κι αὐτή ἀρχίζει νά μᾶς δείχνει ὅλο πιό θολά, ὅλο πιό σκοτεινά τά πράγματα, ὅπως συμβαίνει καί μέ τό θολωμένο ἀπό τά πολλά χώματα νερό, πού δέν μπορεῖ κανείς νά δεῖ μέσα τό πρόσωπό του». Ὅταν καθαρίσει τό νερό, τότε λειτουργεῖ σάν καθρέφτης ἡ ἐπιφάνεια τοῦ νεροῦ, τοῦ ἤρεμου καί καθαροῦ. Ὅταν εἶναι ὅμως βρώμικο τό νερό, δέν μπορεῖς νά δεῖς τό πρόσωπό σου. Ἔτσι καί ἡ συνείδηση, ὅταν εἶναι καταπατημένη, παραχωμένη, δέν ἀκοῦμε τή φωνή της, δέν κάνουμε αὐτά πού μᾶς λέει, εἶναι σάν τό θολό νερό. Δέν μποροῦμε νά καθρεφτιστοῦμε ἐκεῖ καί νά δοῦμε ποιοί εἴμαστε, νά δοῦμε τό πραγματικό μας πρόσωπο. Γι’ αὐτό βλέπετε, ἄνθρωποι πού κάνουν φοβερές ἁμαρτίες καί σοῦ λέει, τί κακό κάνω;… δέν ἔκανα τίποτα κακό.. τί εἶναι αὐτά πού λές;.. Εἶναι σχεδόν -συγγνώμη- γυμνή ἄς ποῦμε καί λέει, τί ἔχω;.. μιά χαρά δέν εἶμαι;.. πολύ καλά εἶμαι, πολύ σεμνό ντύσιμο ἔχω… Γιατί; Γιατί δέν μπορεῖ νά δεῖ τόν πραγματικό ἑαυτό της, εἶναι θολωμένη ἡ συνείδησή της, τήν ἔχει καταπατήσει πολλές φορές καί τό ἀφύσικο, τό ἁμαρτωλό, τό βλέπει σάν φυσικό.

-           Βλέπετε τί παθαίνουμε;

            Ὅταν δέν ἀκοῦμε τή συνείδησή μας μιά φορά, δυό φορές, τρεῖς φορές, ὅλο καί λιγότερο μαθαίνουμε τήν ἀλήθεια γιά μᾶς καί γιά τίς πράξεις μας. «Ἔτσι σιγά-σιγά καταντᾶμε νά μήν αἰσθανόμαστε ἐκεῖνα πού μᾶς ὑπαγορεύει ἡ συνείδησή μας καί φτάνουμε στό σημεῖο νά νομίζουμε ὅτι δέν τήν ἔχουμε καθόλου». Αὐτό πού σᾶς εἶπα στήν ἀρχή.

-           Τί λένε οἱ ἄθεοι καί οἱ ψυχολογοῦντες καί οἱ ψυχολόγοι;

            Δέν ὑπάρχει τέτοιο πράγμα… τί εἶναι αὐτά πού λέτε τώρα;… αὐτά μᾶς τά φτιάξανε οἱ παπάδες καί οἱ φανατικοί δάσκαλοι…συνείδηση!... τί εἶναι αὐτό τό πράγμα;… πέτα τα ὅλα αὐτά…δέν ὑπάρχει τίποτα.. τό καλό καί τό κακό σχετικά πράγματα… γιά σένα εἶναι καλό γιά μένα κακό… Αὐτά λένε. Καί ἔχουν ποτίσει τόν λαό μας αὐτές οἱ θεωρίες.

-           Γιατί τό λένε αὐτό;

            Γιατί οἱ ἴδιοι ἔχουν καταπατήσει τή συνείδησή τους καί σοῦ λένε δέν ὑπάρχει τέτοιο πράγμα, ἀφοῦ οἱ ἴδιοι πλέον δέν ἀκοῦνε καθόλου τή φωνή της.

            «Ὅμως», κοιτάξτε τί λέει ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος, «δέν ὑπάρχει κανένας πού νά μήν τήν ἔχει». Ὅλοι ἔχουμε συνείδηση. Ὁ Θεός τή δίνει σέ ὅλους, βαφτισμένους καί ἀβάφτιστους. Ἀπό τή στιγμή πού γεννιόμαστε ἔχουμε συνείδηση ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Γι’ αὐτό -κοιτάξτε- λέει ὁ Κύριος στήν Ἀποκάλυψη «ἕστηκα ἐπί τήν θύραν καί κρούω»[6].

-           Σέ ποιούς κρούει; Μόνο σέ μᾶς πού εἴμαστε ὀρθόδοξοι χριστιανοί; Σ’ αὐτούς πού εἶναι στήν Ἄπω Ἀνατολή; Αὐτοί οἱ καημένοι δέ θά σωθοῦνε; Δέν ἔχουνε εὐκαιρία νά σωθοῦνε, νά βροῦνε τήν ἀλήθεια; Ἀφοῦ λέει ὁ Χριστός κρούει; Σέ ποιόν κρούει; Μόνο σέ μᾶς;

            Καί σέ ἐκείνους κρούει.

-           Πῶς κρούει;

            Μέ τή συνείδηση. Ἔχουν κι αὐτοί συνείδηση πού τούς λέει, μήν κλέβεις τή γυναίκα τοῦ ἄλλου. Μή σκοτώνεις. Μή κάνεις ἔκτρωση. Τούς τό λέει ἡ συνείδησή τους. Ἀλλά κι ἐκεῖνοι δέν τήν ἀκοῦν τή συνείδηση. Ὁπότε μετά κλείνει ὁ δρόμος γιά τήν πλήρη ἀποκάλυψη τῆς ἀλήθειας, πού εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία. Καί λένε μερικοί:

-           Μόνο οἱ Ὀρθόδοξοι θά σωθοῦνε; Αὐτοί ἐκεῖ πέρα δέν θά σωθοῦνε;

            Καί ἐκεῖνοι μποροῦνε νά σωθοῦνε ἄν λειτουργήσουν σωστά, ὅπως κι ἐμεῖς.

-           Μήπως κι ἐμεῖς πού εἴμαστε βαφτισμένοι θά σωθοῦμε νομίζετε, ἄν δέν ἀκοῦμε τή συνείδησή μας πρῶτα-πρῶτα, τόν φυσικό νόμο;

            Ἀφῆστε αὐτά πού λέει ἡ Ἐκκλησία καί πού εἶναι τό τέλειο, πού πρέπει φυσικά κι αὐτά νά τά κάνουμε. Ἀλλά ἀφοῦ ἐμεῖς δέν κάνουμε πολλές φορές τόν φυσικό νόμο, ὅπως δέν τόν κάνουν κι αὐτοί πού εἶναι ἀβάφτιστοι καί κλείνει μετά ὁ δρόμος γιά τήν ἀλήθεια καί γιά τή σωτηρία. Ἑπομένως, σέ ὅλους προσφέρεται ἡ σωτηρία καί σέ ὅλους κρούει ὁ Χριστός διαμέσου τῆς συνείδησης. Δέν ὑπάρχει ἄνθρωπος πού νά μήν τήν ἔχει. «Γιατί αὐτό εἶναι κάτι θεϊκό, ὅπως ἤδη εἴπαμε, καί δέν χάνεται ποτέ»[7]. Εἶναι ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ. Ὄχι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ. Δέν ἔχουμε τίποτα ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ. Προσέξτε το αὐτό, γιατί μερικοί λένε, ὅτι ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου εἶναι κομμάτι τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ… Ὄχι, καθόλου! Ἡ ψυχή μας εἶναι κι αὐτή ἕνα κτίσμα, ἕνα δημιούργημα. Ὁ Θεός εἶναι ἄκτιστος.

-           Ποιά σχέση τῆς δικῆς μας ψυχῆς μέ τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ;

            Καμία ἀπολύτως! Καμία ἀναλογία, καμία σύγκριση δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει. Εἶναι τελείως ἄλλο πράγμα ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ καί ἡ οὐσία ἡ δική μας. Ἀλλά εἶναι μία ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, θά μπορούσαμε νά ποῦμε, αὐτή ἡ φωνή τῆς συνείδησης πού ἔχουμε μέσα μας, λέει ὁ Ἅγιος. Εἶναι κάτι θεϊκό καί μᾶς πληροφορεῖ τί εἶναι καλό καί τί εἶναι κακό καί δέ χάνεται ποτέ, «ἀλλά πάντα μᾶς θυμίζει ἐκεῖνο πού ὀφείλουμε νά κάνουμε»[8]. Ἐμεῖς ὅμως δέν τήν αἰσθανόμαστε, γιατί ὅπως εἶπα, τήν καταφρονοῦμε καί τήν καταπατοῦμε. «Γι’ αὐτό ὁ Προφήτης θρηνεῖ τόν Ἐφραίμ, ὁ Προφήτης Ὠσηέ, καί λέει: «κατεδυνάστευσεν Ἐφραίμ τόν ἀντίδικον αὐτοῦ, κατεπάτησε κρίμα»[9]. Καταδυνάστευσε ὁ Ἐφραίμ τόν ἀντίπαλό του καί κατέπνιξε τή φωνή του»[10].

-           Ποιός εἶναι ὁ ἀντίπαλος;

            Ἡ συνείδησή μας. Καταδυναστεύουμε τή συνείδησή μας. Τήν καταπατοῦμε. Τήν περιφρονοῦμε. Γι’ αὐτό καί στό Εὐαγγέλιο λέει: «Ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ἕως ὅτου εἶ ἐν τῇ ὁδῷ μετ᾿ αὐτοῦ»[11]. Δηλαδή: «Νά ἔχεις καλές σχέσεις μέ τόν ἀντίπαλό σου, ὅσο εἶσαι μαζί του ἀκόμα στόν δρόμο, μήπως κάποτε σέ παραδώσει στόν κριτή, μήποτε σε παραδῷ τῷ κριτῇ καί ὁ κριτής σε παραδῷ τῷ ὑπηρέτη, καί εἰς φυλακήν βληθήσῃ· ἀμήν λέγω σοι, οὐ μή ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν ἕως οὗ ἀποδῷς τόν ἔσχατον κοδράντην»[12].

-           Τί σημαίνει τώρα αὐτός ὁ λόγος τοῦ Κυρίου μας;

            Πρόσεχε, λέει, ὅσο εἶσαι στόν δρόμο μέ τόν ἀντίπαλό σου νά ἔχεις καλή σχέση μαζί του, μήπως καί σέ παραδώσει στόν κριτή καί ὁ κριτής στούς ὑπηρέτες καί σέ βάλουν στή φυλακή. Ἀληθινά σοῦ λέω, δέν θά βγεῖς ἀπό κεῖ ἕως ὅτου ξεπληρώσεις καί τήν τελευταία δεκάρα τοῦ χρέους σου.

            Ἔχει ἐδῶ ὁ μεταφραστής μία ὑποσημείωση καί λέει πῶς ἑρμηνεύει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος αὐτό τό χωρίο. Ὁδός, δρόμος, εἶναι ὁ μάταιος αὐτός βίος, αὐτή ἡ ζωή μας ἡ προσωρινή. Πόσα χρόνια… δέκα, εἴκοσι, ἑκατό, ὅσα θά ζήσουμε. Ὁ μάταιος βίος καί πλάνος, πού μᾶς πλανᾶ, μᾶς παραπλανᾶ. Νομίζουμε ὅτι ἐδῶ θά εἴμαστε γιά πάντα, ἐνῶ εἴμαστε πάρα πολύ προσωρινοί. Σάν μιά σταγόνα εἴμαστε, σάν μιά ἀκτίνα πού περνᾶ καί φεύγει. Ἔτσι εἶναι ἡ ζωή μας ἐδῶ στή γῆ. «Ἄν γάρ λυθεῖ ἡ ψυχή τοῦ σώματος, καί ἐξέλθει τοῦ βίου τούτου καί τῆς ὁδοῦ, οὐκέτι ἐργάζεσθαι ἀγαθόν δύναται», λέει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ἄν λυθεῖ ἡ ἕνωση ψυχῆς καί σώματος. Αὐτό εἶναι ὁ θάνατος. Δέν εἶναι ἐξαφάνιση ὁ θάνατος, ἁπλῶς σταματάει νά ὑπάρχει αὐτή ἡ ἕνωση ψυχῆς καί σώματος. Χωρίζονται αὐτά τά δύο. Ὅταν λοιπόν συμβεῖ αὐτό καί βγοῦμε ἀπ’ αὐτή τή μάταιη ζωή καί τήν ὁδό, δέν μποροῦμε πλέον νά ἐργαστοῦμε τό ἀγαθό, τή μετάνοια. Στόν Ἅδη δέν ὑπάρχει μετάνοια. Μετά θάνατον δέν μπορεῖς νά ἀλλάξεις. Πρόσεξε λοιπόν, ὅσο εἶσαι ἐδῶ μέ τόν ἀντίδικό σου, δηλαδή μέ τή συνείδησή σου -αὐτός εἶναι ὁ ἀντίδικος- λέει ὁ Χριστός, νά ἔχεις καλές σχέσεις. Νά ἀκοῦς τή συνείδησή σου. Μή τήν καταπατᾶς, γιατί ἀλλιῶς αὐτή ἡ συνείδηση θά σέ παραδώσει στόν κριτή, στό δικαστήριο, καί θά μπεῖς φυλακή, στήν αἰώνια κόλαση. Καί δέν θά μπορέσεις νά βγεῖς, ἐάν δέν ἀποδώσεις καί τήν ἔσχατη δεκάρα τοῦ χρέους σου, καί τόν τελευταῖο κοδράντη. «Κοδράντης λέγεται», ἐρμηνεύει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος «καί αὐτό τό ἐγκατάλειμμα τοῦ ἐνθυμίου» καί τή παραμικρή δηλαδή μνήμη πού ἔχει μείνει μέσα μας. «Λέγεται δέ καί ἡ συνείδησις ἀντίδικος. Ἐλέγχει γάρ ἡμᾶς ἐν τῆ καρδία κρυπτῶν, καί ἀναχαιτίζει ἀπό τοῦ κακοῦ». Ἡ συνείδηση εἶναι πού μᾶς ἐλέγχει μέσα στήν καρδιά μας κρυφά καί μᾶς λέει, μήν τό κάνεις αὐτό, καί σταματάει τό κακό ἄν τήν ἀκούσουμε.

-           Καί ἄν δέν τήν ἀκούσουμε;

            Στό τέλος μᾶς παραδίδει στό Κριτήριο τοῦ Θεοῦ καί θά ἀποδώσουμε λόγο, θά δώσουμε εὐθύνες γιά τά μεγάλα ἁμαρτήματα, ἀλλά καί γιά τά μικρά καί τά ἐλάχιστα.

            Δέν ὑπάρχει ἁμαρτία, ξέρετε, θανάσιμη καί μή θανάσιμη, ὅπως λένε μερικοί, αὐτή εἶναι βαριά καί θανάσιμη, ἡ ἄλλη εἶναι ἐλαφριά. Μπορεῖ νά εἶναι ἐλαφριά, ἀλλά ἄν δέν μετανοήσεις καί γι’ αὐτή τή μικρή, καί πεῖς δέν πειράζει αὐτή, ἄς τήν κάνω… γίνεται θανάσιμη καί ἡ μικρή ἁμαρτία. Ἑπομένως, θανάσιμες εἶναι ὅλες οἱ ἁμαρτίες, καί ὅταν μετανοοῦμε, παύουν νά μᾶς φονεύουν, νά γίνονται θανάσιμες. Καί οἱ πιό μικρές λοιπόν ἁμαρτίες πρέπει νά ἐξαλείφονται. Γι’ αὐτό χρειάζεται ἡ μετάνοια, ἡ ἐξομολόγηση γιά ὅλα.

            Εἶναι μερικοί, ξέρετε, πού λένε «ἐμεῖς δέν εἴμαστε καλόγεροι.. δέν εἴμαστε καλόγριες.. θά ντυθεῖ τό κοριτσάκι κάπως ἔτσι… νά τραβήξει καί κανέναν γαμπρό.. προκλητικά.. κι αὐτά.. θά κοιτάξουμε καί λίγο πονηρά.. ἔ, δέν εἴμαστε καί καλόγεροι.. αὐτά εἶναι γιά τούς καλόγερους..».

-           Ποιός σοῦ τό εἶπε αὐτό;

            Τίς θεωροῦμε μικρές ἁμαρτίες αὐτές. Δέν εἶναι καθόλου μικρές. Καί μάλιστα, ἐπειδή δέν τίς θεωρεῖς καί ἁμαρτίες, τίς κάνεις καί τίς ξανακάνεις καί τίς ξανακάνεις… Ὁπότε τί γίνεται; Εἶναι ἀμετανόητες ἁμαρτίες. Καί τί εἴπαμε; Ἡ ἀμετανόητη ἁμαρτία εἶναι θανάσιμη ἁμαρτία. Ὁ Χριστός εἶπε «ἅμα δεῖς πονηρά..», δέν εἶπε ἄν εἶσαι καλόγερος ἤ δέν εἶσαι καλόγερος.. γιά ὅλους τό εἶπε. «Εἰς τό ἐπιθυμῆσαι», στό νά ἐπιθυμήσεις τό ἄλλο πρόσωπο πού βλέπεις, «ἤδη ἐμοίχευσες στήν καρδιά σου»[13]. Ἤδη ἔκανες μία θανάσιμη, βαριά ἁμαρτία μέσα στήν καρδιά σου.

            Ἑπομένως, ἴδιο εἶναι τό Εὐαγγέλιο καί γιά τούς μοναχούς καί γιά τούς λαϊκούς καί ἴδιες εἶναι οἱ ἁμαρτίες καί ἴδια εἶναι τά πράγματα πού πρέπει νά κάνουμε, οἱ ἐντολές πού πρέπει νά τηρήσουμε, καί γιά τούς κληρικούς καί γιά τούς μοναχούς καί γιά τούς λαϊκούς.

            Πρόσεξε λοιπόν τή συνείδησή σου. Ὅσο εἶσαι σ’ αὐτή τή ζωή, νά ἔχεις καλές σχέσεις μέ τή συνείδησή σου. Δηλαδή τί; Νά μή σέ κατηγορεῖ ἡ συνείδησή σου γιά τίποτε, μή σέ ἐλέγχει.

-           Σοῦ λέει κάτι ἡ συνείδηση;

            Νά τό διορθώσεις ἀμέσως. Μή λές, ἄστο.. ἐντάξει.. τό ξέρω, ἀλλά δέν μπορῶ. Πῶς δέν μπορεῖς; Ὁ Θεός δέν μᾶς ζητάει πράγματα πού δέν μποροῦμε. Ἀλίμονο ἄν μᾶς ζητοῦσε νά τηρήσουμε πράγματα πού δέν μποροῦμε καί μετά μᾶς κόλαζε κιόλας γιατί δέν κάνουμε αὐτά πού μᾶς ζητάει! Τότε θά ἦταν ἕνας πολύ -ὁ Θεός νά μᾶς συγχωρέσει νά ποῦμε καί τή λέξη- σκληρός. Νά μᾶς δίνει ἐντολές πού δέν μποροῦμε νά τίς τηρήσουμε καί μετά νά μᾶς κολάζει κιόλας πού δέν τίς τηρήσαμε! Φοβερό δέν εἶναι; Ὅ,τι μᾶς ζητάει ὁ Θεός μποροῦμε νά τό τηρήσουμε καί ὀφείλουμε νά τό τηρήσουμε.

-           Ὅποιος λέει ὅτι αὐτά πού ζητάει ὁ Θεός δέν γίνονται ἐδῶ, γίνονται μόνο στά μοναστήρια, ξέρετε τί κάνει;

            Κάνει αὐτή τήν ἁμαρτία πού εἶπε ὁ Χριστός ὅτι δέν συγχωρεῖται ποτέ, τή βλασφημία κατά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτός πού λέει ἔτσι. Δέν εἶναι σωστό αὐτό. Μποροῦμε νά τηρήσουμε ὅλες τίς ἐντολές ὅπου κι ἄν εἴμαστε, καί στόν κόσμο καί στό μοναστήρι. Καί στά Σόδομα καί τά Γόμορρα ἀκόμα νά εἴμαστε, ὅπως ἔχει γίνει ὁ κόσμος σήμερα. Ἔτσι καί τότε ὁ Λώτ ζοῦσε στά Σόδομα καί τά Γόμορρα καί ἦταν ἐκεῖ μέσα Ἅγιος καί πηγαίνει ὁ Ἴδιος ὁ Θεός - ἔχουμε ἐδῶ καί τήν ἀπεικόνιση τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ μεσαῖος Ἄγγελος πού εἶναι ὁ ἄσαρκος Λόγος, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ καί οἱ δύο ἄλλοι Ἄγγελοι καί αὐτοί μετά οἱ δύο Ἄγγελοι, ἀφοῦ τούς φιλοξένησε ὁ Ἀβραάμ πηγαίνουνε στά Σόδομα καί τά Γόμορρα καί παίρνουνε τόν Λώτ καί τή γυναίκα του, τιμητική συνοδία, καί τίς δύο κόρες του καί τούς βγάζουνε πρίν τήν καταστροφή.

-           Πῶς μποροῦσαν αὐτοί μέσα στά Σόδομα καί τά Γόμορρα νά τηρήσουν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ;

            Ἔτσι μποροῦμε κι ἐμεῖς. Ἄς ἔχει γίνει ὁ κόσμος σήμερα χειρότερος ἀπ’ τά Σόδομα καί τά Γόμορρα. Πρόσεξε λοιπόν, νά τά βρεῖς μέ τόν ἀντίπαλό σου ὅσο εἶσαι σ’ αὐτή τή ζωή.

            «Ἀντίπαλος λέγεται ἡ συνείδηση ἐπειδή ἐναντιώνεται πάντοτε στό κακό θέλημά μας καί μᾶς ἐλέγχει γι’ αὐτά πού πρέπει νά κάνουμε καί δέν τά κάνουμε καί μᾶς κατηγορεῖ γι’ αὐτά πού κάνουμε ἐνῶ δέν πρέπει νά τά κάνουμε»[14]. Γι’ αὐτό λέγεται ὅτι τό καλύτερο μαξιλάρι εἶναι ἡ ἥσυχη συνείδηση. Πᾶς νά κοιμηθεῖς. Ὅταν ἔχεις τύψεις συνείδησης, δέν μπορεῖς νά κοιμηθεῖς, ὅσα ἠρεμιστικά καί νά πάρεις. Θά πρέπει νά τακτοποιήσεις τόν ἀντίδικό σου, τόν ἀντίπαλό σου. Θά πρέπει νά συγχωρήσεις! Στό λέει ἡ συνείδηση, πρέπει νά συγχωρέσεις καί ἐσύ λές, ὄχι, θά κρατήσω χαρακτήρα, δέν θέλω νά συγχωρέσω, δέν θέλω νά ταπεινωθῶ, ὅλο ἐγώ τό κάνω, νά τό κάνει κι ἐκεῖνος… καί δέν μπορεῖς νά κοιμηθεῖς. Δέν σ’ ἀφήνει ἡ συνείδηση, ὁ ἀντίδικος, ὁ ἀντίπαλος.

            «Νά ἔχεις καλές σχέσεις μέ τόν ἀντίπαλό σου, ὅσο περπατᾶτε ἀκόμα μαζί στόν δρόμο». Σ’ αὐτή τή ζωή. Μήν τό ἀφήνεις μετά θάνατον. Μετά θάνατον δέν μπορεῖς νά τακτοποιήσεις τή συνείδησή σου. Μετά θάνατον ἡ συνείδησή σου θά εἶναι ἡ καταδίκη σου. «Ὁ δρόμος εἶναι, ὅπως λέει ὁ Μ. Βασίλειος, αὐτός ὁ κόσμος»[15]. Ὅσο εἶσαι στόν δρόμο, ὅσο εἶσαι σ’ αὐτόν τόν κόσμο φτιάξ΄ τα μέ τή συνείδησή σου, βρές τα, τακτοποίησε τή συνείδησή σου. Καί ξέρουμε ποιά εἶναι ἡ τακτοποίηση, ἡ μετάνοια καί ἡ ἐξομολόγηση, ἡ διόρθωση τοῦ κακοῦ. Νά τί μεγάλο προσφέρει ἡ ἐξομολόγηση, πού δέν μπορεῖ νά στό δώσει κανένας ψυχίατρος, ψυχολόγος, φάρμακο, τίποτε! Σοῦ ἠρεμεῖ τή συνείδηση, γιατί ἔρχεται τό Πνεῦμα τό Ἅγιο καί σοῦ λέει, παιδί μου, εἶναι σάν νά μήν τό ’κανες. Τελείωσε… τό σβήνω, τό διαγράφω.. καί ἠρεμεῖ ὁ ἄνθρωπος.

            «Ἄς φροντίσουμε λοιπόν, ἀδελφοί μου, νά φυλᾶμε τή συνείδησή μας, ὅσο ἀκόμα βρισκόμαστε σ’ αὐτόν τόν κόσμο, χωρίς νά τήν προκαλοῦμε νά μᾶς ἐλέγξει γιά κάποιο πράγμα, χωρίς νά τήν καταπατοῦμε σέ τίποτα ἀπολύτως οὔτε καί στό ἐλάχιστο». Μήν ἀφήνεις τή συνείδησή σου νά σέ ἐλέγχει. Ἀφοῦ ξέρεις, αὐτό πού θά κάνεις τώρα, μετά ἡ συνείδησή σου θά σέ ἐλέγξει. Δέν θά τό κάνεις. Γιατί νά τό κάνεις; Γιά νά ἔχεις μετά ταλαιπωρία; «Γιατί ξέρετε καλά ὅτι ἀπό τά μικρά αὐτά καί ἀσήμαντα, ὅπως λένε, φτάνουμε νά καταφρονοῦμε καί τά μεγάλα». Ἔτσι ξεγελιόμαστε, προσέξτε! Δέν κάνει ὁ ἄνθρωπος μεγάλα κακά. Ἀρχίζει ἀπό κάτι πολύ μικρό καί λέει: «Τί σημασία ἔχει ἄν πῶ αὐτό τόν λόγο;». Μιά κουβέντα εἶναι… ἄς τήν πῶ. Ἐνῶ μέσα του τοῦ λέει ἡ συνείδηση, μήν τό πεῖς, ἀφοῦ εἶναι κουτσομπολιό. Γιατί νά τό πεῖς; Ἀφοῦ εἶναι κατάκριση.. «Τί σημασία ἔχει ἄν φάω λιγάκι;». Γιατί νά φᾶς; Ἂφοῦ δέν πεινᾶς. Νά, λέει, εἶναι νόστιμο. Μά ἀφοῦ δέ σοῦ χρειάζεται… Ἀπό αὐτά τά μικρά ἀρχίζουμε. Καταπατᾶμε ἔτσι τή συνείδησή μας στά μικρά. «Τί σημασία ἔχει ἄν δώσω προσοχή σ’ αὐτό τό πράγμα;»[16]. Γιατί νά κοιτάξεις ἐκεῖ πέρα, σ’ ἐκεῖνο τό πρόσωπο τί κάνει; Τί σέ νοιάζει τί κάνει αὐτός/αὐτή ἐκεῖ πέρα; Ἔχουμε ἕνα ὡραῖο περιστατικό στό Γεροντικό μέ μία γυναίκα ἁγία, ὁσία Σάρα λεγόταν, ἡ ὁποία ζοῦσε δίπλα σ΄ ἕνα πολύ μεγάλο ποτάμι, στόν Νεῖλο. Ἑξήντα χρόνια δέν ἔσκυψε ἀπό τό παράθυρο νά δεῖ τό ποτάμι. Θά πεῖτε:

-           Κακό πράγμα εἶναι νά δεῖ τό ποτάμι;

            Κι ὅμως ἔλεγε, ἐγώ ἦρθα ἐδῶ νά δῶ τό ποτάμι; Ἐγώ ἦρθα ἐδῶ νά κλάψω τίς ἁμαρτίες μου. Βλέπετε; Δέν ὑποχωροῦσε στό παραμικρό.

-           Γιατί νά δώσω χρόνο καί νά κοιταξω κάτι πού δέ μοῦ χρειάζεται;

            «Ἀπό τό τί σημασία ἔχει αὐτό καί τί σημασία ἔχει ἐκεῖνο», καί τί πειράζει τό ἕνα καί τί πειράζει τό ἄλλο;.. «ἀποκτάει κανείς κακή καί διεστραμμένη διάθεση». Σιγά-σιγά φιμώνει τή συνείδησή του. «Ἀρχίζει νά καταφρονεῖ καί τά μεγάλα καί βαρύτερα καί νά καταπατεῖ τήν ἴδια τή συνείδησή του» σέ ὅλα. Καί ἔτσι προχωρώντας σιγά-σιγά κινδυνεύει νά πέσει καί σέ τέλεια ἀναισθησία, νά κάνει τά μεγαλύτερα κακά καί νά μήν αἰσθάνεται τίποτα. Βλέπετε, ἕνας πού κάνει ἕναν φόνο, στήν ἀρχή συγκλονίζεται. Μετά, ὅταν κάνει καί δεύτερο καί τρίτο.. τότε σάν νά σκοτώνει κανένα κουνούπι. Δέν τόν πειράζει τίποτε. Γιατί πλέον ἔχει πέσει σέ ἀναισθησία. Φοβερό πράγμα!

            «Γι’ αὐτό προσέξτε ἀδελφοί μου, νά μήν ἀμελήσουμε τά μικρά, τά ἐλάχιστα, νά μήν καταφρονήσουμε αὐτά σάν ἀσήμαντα. Δέν εἶναι μικρά, γιατί ἀπ’ αὐτά τρέφεται ἡ ψυχή, ἀπ’ αὐτά δημιουργεῖται κακή συνήθεια. Ἄς ἀγρυπνήσουμε, ἄς φροντίσουμε τά ἐλαφρά, ὅσο εἶναι ἀκόμη ἐλαφρά, γιά μή γίνουν βαριά»[17]. Ὅσοι ἀσχολεῖστε μέ τόν κῆπο, μέ τά φυτά, μέ τά δεντράκια, πολύ καλά γνωρίζετε, ὅταν τό ἄγριο αὐτό, ἡ ἀγριάδα, εἶναι μικρή, εὔκολα τήν ξεριζώνεις καί καθαρίζεται ὁ κῆπος. Ὅταν μεγαλώσει δυσκολότερα. Καί ὅταν μεγαλώσει ἀκόμα πιό πολύ, μπορεῖ νά μή μπορεῖς νά τό ξεριζώσεις, νά χρειάζεσαι καί τή βοήθεια ἄλλων, γιά νά τό τραβήξεις νά τό ξεριζώσεις. Ἔτσι γίνεται καί μέ τά μικρά λεγόμενα ἁμαρτήματα. Τά ἀφήνουμε, μεγαλώνουν, θεριεύουν καί μετά πολύ δύσκολα τά ξεριζώνουμε.

            «Ἡ πρόοδος στήν ἀρετή καί ἡ ἁμαρτία, ξεκινᾶνε ἀπό τά μικρά καί κατραλήγουν σέ μεγάλα, εἴτε καλά εἴτε κακά»[18]. Αὐτό εἶναι πολύ σημαντικό, καί γιά τό θέμα τῆς ἀρετῆς. Λέμε πολλές φορές, πώ, πώ.. αὐτή ἡ ἀρετή ὡραία εἶναι, ἀλλά πολύ δύσκολη, πολύ μεγάλη. Ποῦ νά τήν φτάσω ἐγώ αὐτή! Ξεκίνα ἀπό τήν ἀρχή της.. μπορεῖ νά μή μπορεῖς νά τή φτάσεις σέ ὅλο τό ὕψος της καί τό μεγαλεῖο. Κάτι μικρό ἀπό αὐτή δέν μπορεῖς νά κάνεις; Μπορεῖς. Ξεκίνα ἀπό αὐτό τό μικρό, ἀπό αὐτό τό λίγο καί μετά θά δεῖς σιγά-σιγά ὅτι μπορεῖς νά κάνεις καί λίγο παραπάνω, λίγο παραπάνω, λίγο παραπάνω… καί φτάνεις κάποια στιγμή σ’ αὐτό τό πολύ μεγάλο, πού στήν ἀρχή ἔβλεπες καί ἔλεγες, πώ, πώ, δέν μπορῶ νά τό φτάσω ποτέ καί λές, νά ποῦ ἔφτασα! Εἶναι πολύ σημαντικό αὐτό πού λέει ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος. Ἀπό τά μικρά πᾶμε στά μεγάλα. Καί στό καλό καί στό κακό.

-           Πῶς ξεκίνησε ἕνας νά γίνει ληστής καί μέγας ἀπατεῶνας;

            Ἀπό κάποιες μικρές-μικρές ἀπατεωνιές πού ἔκανε. Ἔκλεψε -ξέρω ’γώ- ἕνα περίπτερο, μιά σοκολάτα στήν ἀρχή, μιά καραμέλα.. γλυκάθηκε.. μετά κάτι παραπάνω, κάτι παραπάνω καί κατέληξε νά γίνει ἕνας γκάνγκστερ. Ἀπό τά μικρά! Γι’ αὐτό προσοχή στά μικρά. «Ἡ πρόοδος στήν ἀρετή καί ἡ ἁμαρτία, ξεκινᾶνε ἀπό τά μικρά καί κατραλήγουν σέ μεγάλα»[19].

            Λέει ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ ἐρημίτης: «ἕκαστον τῶν γενομένων ἀπό μικροῦ ἄρχεται καί κατά μέρος τρεφόμενον λαμβάνει τήν αὔξηση». Καθετί ἀπό αὐτά πού γίνονται ἀρχίζει ἀπό μικρό. Βλέπουμε καί τόν ἄνθρωπο. Ἀπό τί ἀρχίζει; Ἀπό δύο κύτταρα. Ἀπό κάτι πάρα πολύ μικρό. Καί σιγά-σιγά τρεφόμενο τό καθετί αὐξάνεται, καί τό καλό καί τό κακό.

            Ἄν λοιπόν κανείς σταματάει τό κακό ὅσο εἶναι μικρό, νίκησε, τελείωσε. Κι ἄν ἀρχίζει τό καλό καί προσέχει αὐτά τά μικρά πού κάνει καλά νά τά συνεχίζει, θά φτάσει νά γίνει πολύ καλός, νά γίνει Ἅγιος, ὅπως μᾶς θέλει ὁ Θεός.

            «Γι’ αὐτό μᾶς προτρέπει ὁ Κύριος νά φυλᾶμε τή συνείδησή μας». Μ’ αὐτό πού λέει εἶναι «σάν νά θέλει νά κάνει κάποιον ἰδιαίτερα προσεκτικό καί τοῦ λέει: «Πρόσεξε, τί κάνεις ταλαίπωρε, ξύπνα, δημιούργησε καλές σχέσεις μέ τόν ἀντίπαλό σου, ὅσο ἀκόμη βρίσκεσαι στόν δρόμο μαζί του». Καί προσθέτει τόν φόβο καί τόν κίνδυνο πού ἔχει ἡ ὑπόθεση, λέγοντας: «Μήπως κάποτε σέ παραδώσει στόν κριτή καί ὁ κριτής στούς ὑπηρέτες καί σέ βάλουν στή φυλακή». Καί τί ἄλλο; «Ἀληθινά, σοῦ λέω, δέν θά βγεῖς ἀπό ἐκεῖ, μέχρις ὅτου ξεπληρώσεις καί τήν τελευταία δεκάρα τοῦ χρέους σου». Γιατί ἡ συνείδηση μᾶς ἐλέγχει, ὅπως εἶπα, γιά τό καλό καί γιά τό κακό, καί μᾶς ὑποδεικνύει τί νά κάνουμε καί τί ὄχι. Καί αὐτή πάλι θά μᾶς κατηγορήσει καί στή μέλλουσα ζωή. Γι’ αὐτό λέει: Μήπως κάποτε σέ παραδώσει στόν κριτή κ.τ.λ.»[20]. Ἡ ἴδια ἡ συνείδησή μας θά μᾶς κατηγορεῖ. Δέν εἶναι ὅτι ὁ Θεός θά μᾶς βάλει στήν κόλαση. Μόνοι μας θά πᾶμε, γιατί ἡ ἴδια ἡ συνείδησή μας θά μᾶς ἐλέγχει. Ὁ ἄνθρωπος ὁ ἀμετανόητος ἀπό μόνος του ἐλέγχεται ἀπό τόν φυσικό νόμο τῆς συνείδησης καί γι’ αὐτό θά γίνει καί αὐτόματα ὁ διαχωρισμός τά ἐρίφια ἀπό τά πρόβατα. Θά ξεχωριστοῦμε. Γιατί αὐτοί πού ἔχουν ἀτακτοποίητη συνείδηση ἀπό μόνοι τους καταλαβαίνουν ὅτι εἶναι γιά τόν χῶρο μακριά ἀπό τόν Θεό, γιά τήν αἰώνια κόλαση. Ἄλλωστε αὐτοί οἱ ἔλεγχοι τῆς συνείδησης φτιάχνουν τήν κόλαση ἀπό δῶ. Ἕνας ἄνθρωπος πού ἔχει ἀτακτοποίητη συνείδηση προγεύεται τήν κόλαση ἀπό τώρα. Γι’ αὐτό, βλέπετε, ἄνθρωποι πού εἶναι ἐξαρτημένοι ἀπό τό ποτά, ἀπό τά ναρκωτικά κ.λ.π. καί τοῦ λές, γιατί πίνεις; Γιά νά ξεχάσω, λέει. Τί νά ξεχάσεις; Θέλει νά φιμώσει τή συνείδηση, νά μήν ἀκούει τή φωνή της. Ἀλλά εἶναι λύση αὐτό; Φυσικά καί δέν εἶναι λύση, γιατί μόλις φύγει ἡ ἐπήρεια τοῦ ἀλκοόλ, πάλι θά ἔχει τούς ἐλέγχους, τίς τύψεις.

            «Ἡ προσπάθειά μας γιά νά φυλάξουμε τή συνείδησή μας ἄγρυπνη καί νά συμμορφωνόμαστε μέ τίς ὑποδείξεις της παίρνει πολλές καί ποικίλες μορφές. Γιατί πρέπει νά ἐνεργεῖ κανείς «κατά συνείδηση» καί πρός τόν Θεό καί πρός τόν πλησίον καί πρός τά πράγματα»[21]. Αὐτό εἶναι πολύ πρακτικό, ὅταν ἑτοιμάζεστε νά ἐξομολογηθεῖτε. Ἐξετάζουμε τόν ἑαυτό μας πρῶτον στή σχέση μας μέ τόν Θεό.

-           Εἴμαστε ἐντάξει; Τί μᾶς λέει ἡ συνείδησή μας; Κάνουμε αὐτά πού πρέπει; Τίς προσευχές μας, τή λατρεία μας, ὅ,τι θέλει ὁ Θεός; Τά καθήκοντά μας -νά τό ποῦμε ἔτσι- ἀπέναντι στόν Θεό;

            Μετά ἐξετάζουμε τόν ἑαυτό μας σέ σχέση μέ τόν πλησίον. Εἴμαστε ἐντάξει ἀπέναντι στόν πλησίον μας; Τί μᾶς λέει ἡ συνείδησή μας; Καί μετά ὡς πρός τά πράγματα. Πῶς φερόμαστε; Καί στά ὑλικά πράγματα, καί στά ἄψυχα.

-           Τί μᾶς λέει ἡ συνείδησή μας; Μήπως τά κατασπαταλᾶμε; Μήπως κάνουμε παράχρηση, κακή χρήση τῶν πραγμάτων πού μᾶς δίνει ὁ Θεός, τῶν δώρων τοῦ Θεοῦ; Μήπως μπαίνουμε στήν κτίση ὄχι ὡς διαχειριστές ἀλλά ὡς ληστές; Τί νά ἁρπάξουμε; Θά μᾶς τό πεῖ κι αὐτό ἡ συνείδησή μας.

            «Πρός μέν τόν Θεό, γιά νά μήν καταφρονεῖ τίς ἐντολές Του, καί ὅταν δέν τόν βλέπει ἄνθρωπος καί ὅταν κανείς δέν ἀπαιτεῖ τίποτε ἀπ’ αὐτόν». Θά μᾶς πεῖ ἡ συνείδησή μας πῶς εἴμαστε ἀπέναντι στόν Θεό. Ὄχι ὅταν σέ βλέπουν οἱ ἄλλοι, ὅταν εἶσαι μόνος σου μέ τόν Θεό.

-           Πῶς εἶναι ἡ προσευχή σου; Πῶς εἶναι ἡ καρδιά σου; Ἀγαπᾶς τόν Θεό;

            «Αὐτός -ὁ ἄνθρωπος- ἐνεργεῖ «κατά συνείδηση» ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ μυστικά». Θά πῶ ἕνα παράδειγμα. «Ἀμέλησε κάποιος τήν προσευχή»[22], πού δέν πρέπει νά τήν ἀμελοῦμε. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος εἶπε «ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε»[23]. Πρέπει συνέχεια νά προσευχόμαστε. Ὅταν ἀμελεῖς τήν προσευχή, τί γίνεται; Μένει ἀφύλακτος ὁ ἑαυτός μας, ἡ ὕπαρξή μας. Εἶναι σάν τό σπίτι πού τό ἀφήνεις ξεκλείδωτο καί ἔχεις ἀνοιχτές πόρτες καί παράθυρα. Ἀνά πᾶσα στιγμή μπορεῖ νά μπεῖ ἕνας κλέφτης καί νά σέ ρημάξει. Ἔτσι εἶναι καί ὁ ἄνθρωπος πού δέν προσεύχεται. Ἡ ψυχή εἶναι ἀφύλακτη, ὁπότε μπορεῖ νά μπεῖ ὁ κλέφτης, ὁ διάβολος δηλαδή, καί νά σέ ληστεύει, νά σοῦ βάζει κακές ἐπιθυμίες, κακούς λογισμούς.

            «Ἀμέλησε -λοιπόν- κάποιος τήν προσευχή καί ἀνέβηκε στήν καρδιά του ἐμπαθής λογισμός»[24]. Γιατί ἄν δέν εἴμαστε στήν προσευχή, «νοῦς, ἀφιστάμενος τοῦ Θεοῦ», λέει ἕνας μεγάλος ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας, «ἤ κτηνώδης γίνεται ἤ δαιμονιώδης». Ἅμα ὁ νοῦς μας, λέει, δέν εἶναι μέ προσευχή, μέ τόν Θεό, ἤ γίνεται κτηνώδης, σάν τό κτῆνος κυλιέται στήν σάρκα, στίς σαρκικές ἐπιθυμίες καί ἡδονές, ἤ δαιμονιώδης. Ἤ γίνεται σάν τούς δαίμονες ὁ νοῦς μας, δηλαδή τσακωνόμαστε, ζηλεύουμε, κρατᾶμε κακία, κατακρίνουμε, καταριόμαστε πολλές φορές.. φοβερά πράγματα! Ἤ κτηνώδης ἤ δαιμονιώδης. Γι’ αὐτό ὁ νοῦς μας πρέπει νά εἶναι συνεχῶς μέ τόν Θεό, στήν προσευχή, ἀλλιῶς ἔρχεται ὁ ἐμπαθής λογισμός.

            Πέστε λοιπόν, λέει ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος, ὅτι ἀμελήσαμε τήν προσευχή καί μπῆκε ὁ ἐμπαθής λογισμός «καί δέν πρόσεξε» ὁ ἄνθρωπος αὐτός «καί δέν πίεσε τόν ἑαυτό του», νά πετάξει ἔξω τόν κλέφτη, «ἀλλά συγκατατέθηκε»[25]. Τόν δέχτηκε δηλαδή τόν λογισμό. Γιατί ὁ διάβολος δέν μπορεῖ νά μᾶς ἐξαναγκάσει ν’ ἁμαρτήσουμε. Σοῦ κάνει ὅμως πρόταση καί σοῦ λέει, κοίταξε αὐτό τό πρόσωπο.. θυμίσου αὐτό πού εἶχες δεῖ, ἄς ποῦμε, τό σαρκικό θέαμα.. Ἄν ἐσύ συγκατατεθεῖς, ἁμάρτησες. Ἄν ὅμως σφίξεις τόν ἑαυτό σου καί πεῖς «ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ»[26], Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησέ με, γλίτωσες. Ἀλλά τό ἔπαθες αὐτό γιατί ἀμέλησες τήν προσευχή.

            «Εἶδε τόν πλησίον του νά λέει ἤ νά κάνει κάτι καί κατά τή φαντασία του τόν ὑποψιάστηκε καί τόν κατέκρινε. Μέ λίγα λόγια, σέ ὅσα γίνονται ἐσωτερικά, μυστικά, πού κανένας δέν ξέρει, παρά μόνο ὁ Θεός καί ἡ συνείδησή μας, σ’ αὐτά πρέπει νά συμμορφωνόμαστε μέ τή φωνή τῆς συνειδήσεως». Δέν σέ βλέπει κανένας, δέν καταλαβαίνει κανένας τίποτα, ὅταν ἐσύ μέσα σου συγκατατίθεσαι στόν ἐμπαθή λογισμό, ἀλλά ἔκανες ἁμαρτία. Ποῦ; Ἀπέναντι στόν Θεό, δέν εἶσαι ἐντάξει ἀπέναντι στόν Θεό. Γι’ αὐτό λέει ἐδῶ ὁ Ἅγιος, πρόσεξε τή συνείδησή σου, τί θά σοῦ πεῖ; Ἐκεῖ ἔκανες συγκατάθεση, λοιπόν, πρέπει νά μετανοήσεις, νά ζητήσεις συγχώρηση ἀπό τόν Θεό. Δέν εἶσαι ἐντάξει. «Αὐτό σημαίνει τό νά τηροῦμε τή συνείδησή μας πρός τό Θεό»[27].

-           Τώρα πρός τόν πλησίον;

            «Ἡ τήρηση τῆς συνειδήσεως πρός τόν πλησίον εἶναι νά μήν κάνει κανείς τίποτε ἀπολύτως πού καταλαβαίνει ὅτι θλίβει ἤ πληγώνει τόν πλησίον, εἴτε μέ ἔργο, εἴτε μέ λόγο, εἴτε μέ κάποια κίνηση». Καί μέ ἕναν μορφασμό ἀκόμα μπορεῖ νά πληγώσεις τόν ἄλλον, νά τοῦ δείξεις τήν καταφρόνησή σου, τήν ἀπαξίωσή σου. «Ὅπως πολλές φορές λέω, νά πληγώσει τόν πλησίον, μπορεῖ καί μ’ ἕνα βλέμμα», μ’ ἕνα περιφρονητικό βλέμμα ἤ μ’ ἔνα βλέμμα κατακρίσεως, κατακριτικό, ἐπικριτικό. «Καί μέ λίγα λόγια, ὁ ἄνθρωπος μολύνει τή συνείδησή του μέ ὅσα καταλαβαίνει ὅτι κάνει ἐπίτηδες γιά νά προκαλέσει λογισμό στόν πλησίον». Ἐδῶ εἴμαστε πολύ μαέστροι ἔ; Πετᾶς τό καρφάκι σου, ὅπως λέμε λαϊκά. Ξέρεις πολύ καλά τί κάνεις. Γιά νά τόν πληγώσεις τόν ἄλλον. Δέν εἶσαι ἐντάξει! Ἡ συνείδησή σου θά στό πεῖ. Ἀπέναντι στόν πλησίον σου δέν εἶσαι ἐντάξει. «Τό νά φυλάξει λοιπόν τή συνείδηση καί νά μήν κάνει κάτι τέτοιο, εἶναι αὐτό πού λέμε, «νά ἐνεργεῖ κατά συνείδηση» πρός τον πλησίον»[28]. Βλέπετε τί σπουδαῖο πράγμα εἶναι ἡ συνείδηση! Καί πόσο πρέπει νά προσέχουμε, νά φυλᾶμε τή συνείδησή μας, νά μήν τῆς δίνουμε ἀφορμή νά μᾶς κατηγορήσει.

            Τώρα πρός τά ὑλικά πράγματα.

-           Τί σημαίνει νά ἐνεργεῖ κανείς «κατά συνείδηση» ὡς πρός τά ὑλικά πράγματα;

            «Σημαίνει νά μήν κάνει κατάχρηση κανενός πράγματος, νά μήν ἀφήνει κάτι νά καταστραφεῖ ἤ νά πεταχτεῖ». Ζοῦμε (ἤ ζούσαμε) ἐποχές ἀφθονίας καί σπαταλούσαμε τά τρόφιμα, τά ὑλικά πράγματα, μέχρι καί τά ροῦχα σχεδόν μιᾶς χρήσεως τά εἴχαμε.. τώρα λίγο συμμαζευτήκαμε. Ἀλλά αὐτό εἶναι πτώση, εἶναι ἁμαρτία, γιατί καί τά ὑλικά πράγματα, ὅλα αὐτά δῶρα τοῦ Θεοῦ εἶναι, καί πρέπει μέ πολύ σεβασμό νά τά χρησιμοποιοῦμε καί νά μήν τά ἀφήνουμε νά καταστρέφονται. «Καί ἄν ἀκόμα δεῖ κάτι πεταμένο, νά μήν τό ἀγνοήσει, ἔστω καί ἄν εἶναι ἀσήμαντο, ἀλλά νά τό μαζέψει καί νά τό βάλει στή θέση του. Νά μή χρησιμοποιεῖ ἀπρόσεκτα τά ροῦχα του». Ἐκείνη τήν ἐποχή πού ζοῦσε ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος ἦταν πολύτιμα τά ροῦχα καί οἱ ἄνθρωποι ζήτημα νά εἴχανε μία ἤ δύο φορεσιές. Βλέπουμε ὁ ἴδιος ὀ Κύριος μία φορεσιά εἶχε, ἕναν χιτώνα ἄρραφο.. Καί τά πρόσεχαν, ἔπρεπε νά τά προσέχουν πάρα πολύ. Καί οἱ μοναχοί στό μοναστήρι κ.λ.π.

«Ἄς ὑποθέσουμε», λέει ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος, «ὅτι μπορεῖ νά φορέσει κανείς τό ροῦχο του ἄλλη μιά ἤ δυό ἑβδομάδες καί πηγαίνει καί τό βάζει καί τό πλένει πρίν τῆς ὥρας του καί τό φθείρει». Βλέπετε πόσο λεπτή συνείδηση εἶχε ὁ Ἅγιος. Σοῦ λέει, ἀφοῦ δέν χρειάζεται ἀκόμα πλύσιμο, τί τό πλένεις καί τό ξαναπλένεις; Τό καταστρέφεις. «Καί ἀντί νά τό χρησιμοποιήσει ἄλλους πέντε μῆνες ἤ καί περισσότερο, μέ τό πλῦνε-πλῦνε τό παλιώνει καί τό ἀχρηστεύει. Καί αὐτό γίνεται «παρά συνείδηση»»[29]. Καί αὐτό εἶναι ἐνάντια στή σωστή χρήση τοῦ πράγματος καί θά σοῦ τό πεῖ ἡ συνείδησή σου.

            «Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τό στρῶμα. Πολλές φορές μπορεῖ κανείς νά βολευτεῖ μ’ ἕνα παπλωματάκι καί ζητάει παχύ στρῶμα. Ἄλλοτε πάλι ἔχει τρίχινο καί θέλει νά τό ἀλλάξει καί νά πάρει ἄλλο καινούργιο καί ὄμορφο ἀπό ματαιοδοξία ἤ ἀπό ἀκηδία»[30]. Μιά χαρά εἶναι τό σαλόνι μας… ὄχι, νά τό ἀλλάξουμε! Γιατί; Βαρεθήκαμε νά τό βλέπουμε… Ὁ ἄλλος δέν ἔχει νά φάει, κι ἐμεῖς θά τό πετάξουμε ἐνῶ μποροῦμε νά τό χρησιμοποιήσουμε ἀκόμα πέντε δέκα χρόνια καί νά κάνουμε μιά ἐλεημοσύνη σ’ ἕναν φτωχό; Ἀλλά ὑπάρχει ἡ ματαιοδοξία ἤ ὑπάρχει ἡ ἀκηδία.

            «Μπορεῖ ν’ ἀρκεστεῖ σ’ ἕνα παλιόρουχο καί ζητάει μάλλινο καί δημιουργεῖ ζητήματα, ἄν δέν τοῦ τό δώσουν. Ἄν δέ καί ἀρχίσει νά προσέχει τόν ἀδελφό του καί νά λέει: «Γιατί αὐτός ἔχει αὐτό καί ἐγώ δέν ἔχω»; Ἔ, αὐτός εἶναι μακάριος! Τότε πρόκοψε!». Ἐδῶ ἔχει μιά λεπτή εἰρωνεία ἔ; Μιλάει γιά τό μοναστήρι, γιά τούς μοναχούς. Ἀλλά καί στόν κόσμο τά ἴδια δέ γίνονται; Γιατί αὐτή καί ὄχι ἐγώ; Ἔχει μιά λεπτή εἰρωνεία, ἡ ὁποία δέν εἶναι μεμπτή. Τονίζει πιό πολύ αὐτό πού θέλει νά πεῖ, δίνει ἔμφαση.

            «Ἄλλοτε πάλι ἁπλώνει κανείς τό ροῦχο του ἤ τό σκέπασμά του στόν ἥλιο καί ἀμελεῖ νά τό μαζέψει καί τό ἀφήνει καί καίγεται. Καί αὐτό εἶναι «παρά συνείδηση»». Βλέπετε πόσο λεπτή προσοχή εἶχαν οἱ Ἅγιοι! «Παρόμοια καί μέ τά φαγητά. Μπορεῖ κανείς νά βολευτεῖ μέ μικρό λάχανο ἤ μέ λίγα ὄσπρια ἤ λίγες ἐλιές, καί δεν τό σηκώνει, ἀλλά ζητάει ἄλλο φαγητό πιό γευστικό καί πιό πολυτελές. Ὅλα αὐτά εἶναι «παρά συνείδηση»»[31]. Βλέπουμε πόσο προσεκτικοί ἦταν οἱ Ἅγιοι.

            «Εἶναι ἀξιοθαύμαστη», λέει ὁ μεταφραστής ἐδῶ στήν ὑποσημείωσή του, «ἡ βαθιά αὐτογνωσία τοῦ ἀββᾶ Δωρόθεου καί ἡ γνώση τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς». Καθετί πού κάνουμε, καί τό πιό μικρό, καί τό πιό ἐλάχιστο, ἔχει σημασία γιά τή σωτηρία μας. Τίποτα δέν εἶναι οὐδέτερο. Τίποτα δέν εἶναι ἀδιάφορο. Ὅλα σχετίζονται μέ τή σωτηρία μας. Ἄν κάνεις κάτι καλό, ἔστω καί τό ἐλάχιστο καλό, βάζεις ἕνα λιθαράκι γιά τόν Παράδεισο. Ἄν κάνεις κάτι κακό, ἔστω καί τό ἐλάχιστο κακό, βγάζεις ἕνα λιθαράκι. Πᾶς πίσω, πᾶς πρός τήν ἀντίθετη κατεύθυνση. Πᾶς στήν κόλαση. Γι’ αὐτό, δέν ὑπάρχει πράξη καί ἐνέργεια πού νά μήν ἔχει θεολογική καί σωτηριολογική σημασία. Τί ἐννοῶ; Πᾶμε μιά βόλτα. Τώρα ἐσεῖς, καλή ὥρα, κάνετε ἕνα προσκύνημα, μία ἄς τό ποῦμε ἐκδρομή, μέ τήν κοσμική ὁρολογία.

-           Ἔχει σημασία αὐτή γιά τή σωτηρία σας;

            Τεράστια σημασία! Μπορεῖ νά γίνει ἀφορμή νά βάλετε ἕνα σπουδαῖο λιθάρι γιά τή σωτηρία σας καί μπορεῖ νά εἶναι καί τό ἀντίθετο, νά πάει ὁ ἄνθρωπος καί νά γίνει χειρότερα, ἄν δέν λειτουργήσει σωστά, «κατά συνείδηση», στή διάρκεια αὐτῆς τῆς ἐκδρομῆς, αὐτοῦ τοῦ προσκυνήματος.

            Ἑπομένως, δέν εἶναι μόνο τό νά πᾶμε στήν ἐκκλησία, ἀλλά τό καθετί πού κάνουμε συνδέεται μέ τή σωτηρία μας καί εἴτε συμβάλλει εἴτε ἀντιτίθεται στή σωτηρία μας. Κι αὐτό θά μᾶς τό πληροφορήσει ἡ συνείδησή μας.

            «Οἱ Πατέρες ὅμως λένε ὅτι δεν πρέπει ὁ μοναχός» καί κατ’ ἐπέκταση ὁ κάθε χριστιανός «ν’ ἀφήσει ποτέ τή συνείδησή του νά τόν κατατυραννεῖ γιά ὁποιοδήποτε θέμα. Εἶπεν ὁ ἀββᾶς Ἀγάθων: «χρή τόν μοναχόν μή ἐάσαι -νά μήν ἀφήσει- τήν συνείδησιν αὐτοῦ κατηγορῆσαι αὐτοῦ εἰς οἱονδήποτε πρᾶγμα»[32]. Καί ὄχι μόνο γιά τόν μοναχό, ἀλλά γιά τόν κάθε χριστιανό. Μήν ἀφήνουμε λοιπόν, ἀδελφοί μου, τή συνείδησή μας νά μᾶς κατηγορεῖ.

            Προσέξτε ἐδῶ καί μία «παθολογία» τῆς συνείδησης. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού ἔχουν μία ὑπερευαίσθητη συνείδηση, πού αὐτό εἶναι κάτι ὄχι φυσιολογικό. Εἶναι κάτι παθολογικό, πνευματικά παθολογικό, πού τούς κατηγορεῖ γιά τά πάντα. Ὅ,τι καί νά κάνουν, ἡ συνείδησή τους τούς λέει λάθος, λάθος.. ὅλα λάθος! Ἐκεῖ πιά θά βοηθήσει ὁ ἔμπειρος πνευματικός. Θά τό πεῖς στόν πνευματικό σου καί θά σοῦ πεῖ τί θά κάνεις. Γιατί πολλοί ἄνθρωποι κατατρώγονται μέ ἐνοχές πού δέν εἶναι ἐνοχές, μέ τά λεγόμενα μορμολύκεια. Εἶναι αὐτά τά σκίαχτρα πού βάζουμε στούς κήπους γιά νά διώχνουμε τά πουλιά. Ντύνουμε ἔτσι δυό ξύλα σάν ἄνθρωπο, γιά νά τρομάζουν τά πουλιά καί νά μή τρῶνε τά φροῦτα μας. Ἔτσι καί ὁ διάβολος μᾶς φτιάχνει κάτι τέτοια μορμολύκεια καί σοῦ λέει, μή αὐτό, μή ἐκεῖνο, μή ἐκεῖνο κ.λ.π. καί ταράζεται ὁ ἄνθρωπος συνεχῶς. Ἐκεῖ θά βοηθήσει ὁ πνευματικός. Εἶναι παθολογικό αὐτό, ἡ ὑπερευαίσθητη συνείδηση. Ἀλλά αὐτό δέ σημαίνει ὅτι δέν θά ἀκοῦμε ποτέ τή συνείδησή μας. Πᾶμε στό ἄλλο ἄκρο. Οὔτε ὑπερευαίσθητοι οὔτε ἀναίσθητοι. Ἀλλά θά φωτίζουμε τή συνείδησή μας μέ βάση τόν φυσικό νόμο πού ὑπάρχει μέσα μας, τόν νόμο τῆς συνείδησης καί μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Θά ἐνεργοῦμε σύμφωνα μέ τήν καθοδήγηση ἀπό τόν ἔμπειρο καί διακριτικό πνευματικό μας.

            «Πρέπει λοιπόν, ἀδελφοί μου, ν’ ἀγρυπνοῦμε πάντοτε καί νά φυλαγόμαστε ἀπ’ ὅλα αὐτά»[33], πού εἴπαμε, τά «παρά συνείδηση», εἴτε σέ σχέση μέ τόν Θεό εἴτε σέ σχέση μέ τόν πλησίον εἴτε σέ σχέση μέ τά πράγματα. Αὐτό πού λέμε σέ σχέση μέ τόν Θεό καί μέ τόν πλησίον, αὐτό σχετίζεται καί μέ μᾶς, γιά νά κάνουμε σωστά τά καθήκοντά μας ἀπέναντι στόν πλησίον μας, πού εἶναι ἡ ψυχή μας. Ὁ πιό πλησίον μας εἶναι ἡ ψυχή μας καί ὀφείλεις νά τήν προσέχεις τή ψυχή σου. Ὀφείλεις νά μελετᾶς τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καθημερινά, ὀφείλεις νά προσεύχεσαι, ὀφείλεις νά φροντίζεις τακτικά νά ἐξομολογεῖσαι, τό ὁποῖο συνδέεται μέ τόν Θεό καί μέ τόν κατεξοχήν πλησίον σου, πού εἶναι ἡ ψυχή σου, καί φυσικά ἔχει ἀντίκτυπο καί στή συμπεριφορά σου ἀπέναντι στούς ἄλλους. Πίσω ἀπό τίς καταθλίψεις καί τά ψυχολογικά καί τίς κακές συμπεριφορές πρός τούς ἄλλους, κρύβονται δαιμόνια, λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος. Πίσω ἀπ΄ ὅλα τά ψυχολογικά κρύβονται δαιμόνια.

-           Καί πῶς φεύγουν τά δαιμόνια; Μέ τόν ψυχίατρο καί τόν ψυχολόγο καί τίς ψυχαναλύσεις καί τά χάπια;

            Ὄχι, βέβαια! Μόνο μέ τή μετάνοια καί τή γενική καλή ἐξομολόγηση. Ἡ καλή γενική ἐξομολόγηση, ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, εἶναι θεία ψυχανάλυση. Τακτοποιεῖ τή συνείδηση. Ἠρεμεῖ ἡ συνείδηση τοῦ ἀνθρώπου καί ὁ ἄνθρωπος πορεύεται χαίρων, θεραπευμένος.

            «Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς τό προεῖπε. Ὁ Θεός νά δώσει νά τά ἀκοῦμε καί νά τά τηροῦμε ὅλα αὐτά»[34], νά τά βροῦμε μέ τόν ἀντίδικό μας ὅσο εἴμαστε ἐδῶ στόν δρόμο, σ’ αὐτή τή ζωή, γιά νά μήν καταδικαστοῦμε αἰώνια.

            Αὐτά ἤθελα νά πῶ στήν ἀγάπη σας σήμερα καί ἄν θέλετε νά συζητήσουμε πάνω σ’ αὐτά.. ἄν θέλετε κάτι νά πεῖτε…

            Βλέπετε πόσο οἱ ἅγιοι μᾶς βοηθᾶνε, μᾶς φωτίζουνε, μᾶς δείχνουν τόν δρόμο. Ἀπό κεῖ καί μετά εἶναι στή δική μας ἐπιλογή καί προαίρεση. Εἴθε ὅλοι νά ἔχουμε καλή προαίρεση καί κάθε στιγμή νά ἀκοῦμε τή συνείδησή μας.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ἐρ.: …………………

Ἀπ. : Ὁπωσδήποτε θά ἔχουμε πνευματικό. Πρέπει νά ἔχουμε πνευματικό ὁδηγό. Αὐτός ὁ ἄνθρωπος, ἄν εἶναι μέσα στό σπίτι μας καί τά προβλήματα εἶναι καθημερινά, θά μᾶς βοηθήσει πολύ ὁ πνευματικός μας τί νά κάνουμε, ὁ διακριτικός πνευματικός. Πάντοτε, ὁ γενικός κανόνας πού θά σᾶς πῶ ἐγώ εἶναι, νά μήν ὑποκύπτουμε ποτέ στούς ἐκβιασμούς, στήν παρακίνηση πού θά μᾶς κάνει αὐτός εἴτε μέ λόγια εἴτε μέ ἔργα στήν ἁμαρτία. Γιατί ὁ ἀσυνείδητος ἄνθρωπος, ὁ ἄνθρωπος δηλαδή πού δέν ὑπακούει στόν φυσικό νόμο πού ἔχει μέσα μας βάλει ὁ Θεός, τί θά κάνει; Ἁμαρτίες θά κάνει. Καί θά σέ προκαλεῖ καί θά σέ παρακινεῖ καί θά σέ ἐκβιάζει ἀκόμα, νά κάνεις κι ἐσύ τίς ἴδιες ἁμαρτίες, νά συμπράξεις μαζί του. Αὐτό εἶναι. Ἐκεῖ δέν πρέπει ποτέ νά ὑποκύψουμε. Νά πῶ ἕνα παράδειγμα, νά μήν εἶμαι ἀφηρημένος.. Ὅλες εἶστε μεγάλες κυρίες. Ὑπάρχουν δυστυχῶς σύζυγοι ἄντρες, πού ἀναγκάζουν ἔτσι φορτικά, ἐκβιαστικά, τίς γυναῖκες τους νά κάνουν πράγματα πού εἶναι ἀδιανόητα, μεγάλες ἁμαρτίες. Ἐκεῖ δέν πρέπει νά ὑποκύπτει ἡ γυναίκα σέ καμιά περίπτωση. Πρέπει νά προσεύχεται καί ἀκόμα κι ἄν τήν ἀπειλεῖ πώς θά τή χωρίσει κ.λ.π. ἄς χωρίσει, προκειμένου νά παραβοῦμε τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ποτέ ὑποχώρηση στήν ἁμαρτία. Αὐτό εἶναι ἕνας γενικός κανόνας.

            Καί δεύτερον, ἐμεῖς νά ἐνεργοῦμε πάντα «κατά συνείδηση» ἀπέναντι στόν ἀσυνείδητο. Ἄς εἶναι αὐτός ἀσυνείδητος… μήν ποῦμε, αὐτός εἶναι κλέφτης, ἄς τόν κλέψω κι ἐγώ λίγο.. Ὄχι. Λένε μερικοί, ἀφοῦ τό Κράτος μᾶς κλέβει, νά τό κλέψουμε κι ἐμεῖς. Ὄχι, δέν εἶναι σωστό αὐτό. Ἐμεῖς πάντα θά λειτουργοῦμε κατά συνείδηση ἀπέναντι στούς ἄλλους. Γιατί ὅ,τι κι ἄν εἶναι ὁ ἄλλος, καί ὁ μεγαλύτερος ἐγκληματίας νά εἶναι, ἐμεῖς δέν θά πρέπει νά τόν ἀπαξιώσουμε. Εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Σχεδόν κατεστραμμένη, διεστραμμένη κ.λ.π. εἶναι εἰκόνα ὅμως. Δέν παύει νά ’ναι εἰκόνα. Εἶναι σάν ἅγιος -μπροστά σου- τοῦ Χριστοῦ. Οὔτε «βλάκα» δέν ἐπιτρέπεται νά τόν πεῖς, κι ἄς εἶναι ὄχι βλάκας, μέγας ἐγκληματίας. Δέν ἐπιτρέπεται. Ἔτσι; Ἐμεῖς πάντα θά φερόμαστε κατά συνείδηση καί πάντα μέ ὁδηγό τόν Χριστό, ὅ,τι κι ἄν εἶναι ὁ ἄλλος.

            Δέν ξέρω ἄν σᾶς ἀπάντησα.. ἴσως κάτι ἔχετε στό μυαλό σας.. Ποτέ ὑποχώρηση στήν ἁμαρτία πού μᾶς σπρώχνει ὁ ἀσυνείδητος, καί ποτέ ἐμεῖς νά μήν ἀπαξιώσουμε τόν ἀσυνείδητο, νά μήν τόν κατακρίνουμε, νά μήν τόν καταδικάσουμε. Ἄλλο τίς πράξεις. Τίς πράξεις τίς καταδικάζουμε. Γιατί βλέπετε ὁ Κύριος εἶπε «μή κρίνετε ἵνα μή κριθῆτε»[35] γιά τά πρόσωπα. Ἀλλά γιά τίς πράξεις εἶπε «τήν δικαίαν κρίσιν κρίνατε»[36]. Πρέπει νά κρίνουμε δίκαια. Λένε καί σήμερα οἱ Οἰκουμενιστές, μήν κατακρίνετε τήν Ἐκκλησία… Τί ἐννοοῦνε; Τούς παπάδες καί τούς δεσποτάδες πού κάνουν τίς συμπροσευχές καί ὅλα αὐτά. Μά τούς ἴδιους σάν πρόσωπα δέν τούς καταδικάζουμε, δέν ἔχουμε τέτοιο δικαίωμα, ἀλλά τίς πράξεις τους ὀφείλουμε νά τίς κατακρίνουμε, ἀφοῦ καταπατοῦν τούς ἱερούς Κανόνες. Δέν κατακρίνουμε τήν Ἐκκλησία, γιατί Ἐκκλησία δέν εἶναι οἱ παπάδες καί οἱ δεσποτάδες. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά κατακρίνουμε τίς κακές πράξεις καί ὀφείλουμε νά τό κάνουμε αὐτό. Τό ἴδιο καί σέ ὁποιοδήποτε ἄνθρωπο. Ἄλλο τό πρόσωπο πού κάνει τήν πράξη. Αὐτόν δέν θά τόν καταδικάσουμε. Θά ποῦμε, τόν καημένο.. πῶς τόν ξεγελάει ὁ διάβολος καί κάνει αὐτό τό πράγμα;.. ἐλέησέ τον Θεέ μου, δώσ’ του ὅλα τά καλά.. δώσ’ του μετάνοια… Ἀλλά γιά τήν πράξη δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι δέν εἶναι κακή. Ἀφοῦ κακή εἶναι, ἀφοῦ κλέβει, ἀφοῦ παρανομεῖ, ἀφοῦ καταπατεῖ τούς ἱερούς Κανόνες… κάνει πολύ κακό, κάκιστα κάνει! Αὐτό πρέπει νά τό ποῦμε. Γι’ αὐτό λέει ὁ Κύριος «τήν δικαίαν κρίσιν κρίνατε»[37]. Βλέπετε; Δέν εἶναι ὅτι ἀπαγορεύεται νά κρίνουμε. Ἀπαγορεύεται νά κατακρίνουμε, νά καταδικάζουμε ἐμπαθῶς τά πρόσωπα, τά ὁποῖα εἶναι εἰκόνες Χριστοῦ. Αὐτά θά πεῖ ὁ Θεός τί θά γίνουνε, δέν θά ποῦμε ἐμεῖς, ἄν θά πᾶνε στήν κόλαση ἤ στόν Παράδεισο.

            Ἐμεῖς πάντα θά πρέπει νά ἔχουμε ἀγάπη γιά ὅλους, γιά τούς καλούς καί γιά τούς κακούς. Ἀλλά θά κρίνουμε σωστά τίς πράξεις. Γιατί ἄν δέν κρίνουμε, μετά δέν θά ’χουμε μπούσουλα καί γιά μᾶς. Δέν θά ξέρεις ποιό εἶναι τό καλό καί ποιό εἶναι τό κακό. Λέει, ἀφοῦ τό κάνει ὁ Πατριάρχης.. Κι ἐπειδή τό κάνει ὁ Πατριάρχης ἤ ὁ παπάς ἤ ὁ δεσπότης εἶναι καλό; Δέν λειτουργεῖ ἡ δική σου ἡ κρίση; Ποιό εἶναι τό κριτήριό σου; Τό κριτήριό μας πρέπει νά εἶναι ὁ φυσικός νόμος, ἡ συνείδηση, καί ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ. Ὄχι ἄν τό ’κανε ὁ Δεσπότης ἤ ὁ Πατριάρχης ἤ ὅλοι οἱ πατριάρχες καί οἱ δεσποτάδες καί οἱ παπάδες ἤ ὅλος ὁ κόσμος.

            Σήμερα ὅλος ὁ κόσμος ἤ σχεδόν ὅλος ὁ κόσμος κάνει σαρκικά ἁμαρτήματα πρίν τόν γάμο. Τί θά ποῦμε λοιπόν, ἐπιτρέπεται ἀφοῦ τό κάνουν ὅλοι; Κι ἐπειδή τό κάνουν ὅλοι; Ἄν αὔριο ὅλοι αὐτοκτονοῦν δηλαδή, θά πᾶμε κι ἐμεῖς νά αὐτοκτονήσουμε; Ἤ ἔπαψε πλέον νά εἶναι ἁμαρτία ἡ αὐτοκτονία; Ἤ ἔπαψε πλέον νά εἶναι ἁμαρτία ἡ πορνεία ἐπειδή τό κάνουν ὅλοι; Ὄχι, φυσικά. Βλέπετε; Θά λειτουργοῦμε πάντα κατά συνείδηση καί σύμφωνα μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ὄχι μέ τό τί κάνουν οἱ πολλοί ἤ τό τί κάνει ἡ Ἱεραρχία ἤ τί κάνει ὁ παπάς ἤ τί κάνει ὁ ὁποιοσδήποτε.

Ἐρ.: …………………

Ἀπ. : Εὔκολο δέν εἶναι. Τό καλό δέν εἶναι εὔκολο, ἀλλά εἶναι τό φυσιολογικό μας. Τό κακό εἶναι τό παρά φύση, τό ἀφύσικο. Ξέρετε, μᾶς φαίνεται πιό εὔκολο τό κακό, γιατί; Γιατί εἴμαστε τεμπέληδες, εἴμαστε ράθυμοι. Δέν θέλουμε νά κοπιάσουμε καθόλου. Γι’ αὐτό εἶπε ὁ Κύριος εἶναι «στενή ἡ πύλη καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν». Στενή ἡ πύλη… «καί ὀλίγοι εἰσίν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν» [38]. Λίγοι βρίσκουν τή στενή πύλη. Γιατί τή βρίσκουν λίγοι; Πού σημαίνει λίγοι σώζονται, ἔ; Αὐτό σημαίνει, λίγοι σώζονται. Γιατί; Γιατί, λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, οἱ πολλοί εἴμαστε ράθυμοι! Δέ θέλουμε νά κουραστοῦμε, δέ θέλουμε νά κοπιάσουμε καθόλου γιά τήν ἀρετή. Τά θέλουμε ὅλα εὔκολα, ἕτοιμα… εἰ δυνατόν ξαπλωτοί νά πᾶμε στόν Παράδεισο. Οὔτε νηστεία νά κάνουμε οὔτε μετάνοιες οὔτε νά προσέχουμε τό μυαλό μας, τά μάτια μας, τίς αἰσθήσεις μας.. ἔ, πῶς θά γίνει; Δέν γίνεται. Ἔτσι; Θά πρέπει νά φυλάξεις τό σπίτι σου. Ἔχεις τό σπίτι σου, κλείνεις τίς πόρτες, τά παράθυρα, τό φροντίζεις, βάζεις συναγερμό.. Χίλια δυό δέν κάνεις γιά νά τό προστατέψεις; Γιά νά προστατέψεις τήν ψυχή σου δέν πρέπει νά κάνεις κάτι; Θά ἀφήσεις ἔτσι ἀνοιχτά ὅλα νά μπαίνουνε οἱ δαίμονες καί νά ληστεύουν τήν ψυχή σου;

            Ἀλλά αὐτό εἶναι ἀκριβῶς πού παθαίνουμε. Ἐνῶ γιά τά ὑλικά φροντίζουμε πολύ, γιά τά πνευματικά καθόλου. Κι ἐδῶ εἶναι ἡ ἀδικία στήν ψυχή μας. Ἐνῶ ἡ ψυχή εἶναι ἀνώτερη ἀπό τό σῶμα, δεῖτε πόσες ὧρες τό εἰκοσιτετράωρο δίνουμε γιά τό σῶμα καί πόσες γιά τήν ψυχή; Ἄν εἴμαστε δίκαιοι, τουλάχιστον μισές ὧρες θά ἔπρεπε νά δίνουμε γιά τήν ψυχή. Δώδεκα γιά τήν ψυχή, δώδεκα γιά τό σῶμα. Πόσες ὧρες τήν ἡμέρα προσευχόμαστε καί διαβάζουμε τούς Ἅγιους Πατέρες καί κάνουμε πνευματικά; Θά ἔπρεπε τουλάχιστον τίς μισές, γιά νά μήν πῶ περισσότερες, ἀφοῦ εἶναι ἀνώτερη ἡ ψυχή ἀπ’ τό σῶμα. Κι ὅμως πολλές φορές δέν βρίσκουμε οὔτε πέντε λεπτά ἤ κι ἄν τά βροῦμε κι αὐτά εἴμαστε πτῶμα ἀπό τίς δουλειές τῆς ἡμέρας καί λές, ἄντε νά τελειώνω, νά πῶ τάκα-τάκα τήν προσευχή μου.. καί πολλές φορές δέν καταλαβαίνεις καί τί εἶπες.. τό εἶπα τό Πιστεύω ἤ δέν τό εἶπα;... Βλέπετε; Εἴμαστε ἀμελεῖς. Γι’ αὐτό εἶναι δύσκολο, ἐπειδή εἴμαστε ἀμελεῖς. Ἄν εἴμαστε ἐπιμελεῖς, εἶναι τό πιό εὔκολο πράγμα, εἶναι τό φυσικό μας. Ἐνῶ ἡ ἁμαρτία εἶναι τό παρά φύσιν. Εἶναι σάν νά περπατᾶς μέ τά χέρια. Εἶναι φυσιολογικό νά περπατᾶς μέ τά χέρια; Ὄχι, βέβαια! Ἀλλά ἐπειδή ὅλοι σήμερα ἤ σχεδόν ὅλοι περπατᾶνε μέ τά χέρια, σοῦ φαίνεται τό νορμάλ. Κι ἄν ὑπάρξει καί κανένας πού περπατάει κανονικά, τοῦ λένε, τί τρελάθηκες;.. μέ τούς παπάδες πού ἔμπλεξες καί μέ τά μοναστήρια… ἔλα ὅπως κι ἐμεῖς… Ἀλλά ἐκεῖνος ἔχει καταλάβει φυσικά τί σημαίνει νά περπατᾶς κανονικά καί τί σημαίνει νά περπατᾶς μέ τά χέρια καί δέν ἀλλάζει!

            Τό πρόβλημα εἶναι μέ τούς χριστιανούς πού εἶναι ἐκκοσμικευμένοι, πού πᾶνε λίγο μέ τά χέρια, λίγο μέ τά πόδια, καί προσπαθοῦνε ν’ ἀρέσουν καί στόν κόσμο καί στόν Χριστό. Ἐκεῖ εἶναι τό μεγάλο πρόβλημα. Καί αὐτός ὁ ἄνθρωπος δέ ζεῖ τίποτα, οὔτε τόν Χριστό οὔτε τόν κόσμο. Καί αὐτοί εἶναι πού λέει ὁ Κύριος «οἱ χειρότεροι ἀπ’ ὅλους, πού θά τούς κάνω ἐμετό, εἶναι χλιαροί»[39]. Καί δυστυχῶς οἱ περισσότεροι χριστιανοί μας σήμερα εἶναι χλιαροί. Καί οἱ λεγόμενοι ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας εἶναι χλιαροί. Δέν ζοῦνε δηλαδή 100% τόν Χριστό. Γι’ αὐτό βλέπετε, ἔχουμε ὧρες πού λέμε, θά ντυθῶ τώρα κάπως γιά νά πάω στό μοναστήρι, νά πάω στήν ἐκκλησία. Ὅταν θά βγεῖς ἀπό τό μοναστήρι ἤ ἀπό τήν ἐκκλησία πῶς θά ντυθεῖς δηλαδή; Ἀλλιῶς; Ἐκεῖ δέν εἶναι ὁ Χριστός; Μόνο στό μοναστήρι εἶναι; Ἤ μόνο στή Θεία Λειτουργία; Παντοῦ εἶναι ὁ Χριστός. Ἀλλά ἔχει περάσει αὐτή ἡ ἀντίληψη ἡ πολύ κακή, νά συμβιβάσουμε καί τόν κόσμο καί τόν Χριστό. Καί αὐτό εἶναι πού ἀρέσει πάρα πολύ στόν διάβολο. Αὐτούς τούς ἀνθρώπους λέει ὁ Κύριος, θά τούς ἐμέσω, θά τούς κάνω ἐμετό. Δέν ἀρέσει καθόλου αὐτό στόν Χριστό, γιατί αὐτοί οἱ ἄνθρωποι οὐσιαστικά εἶναι διχασμένοι. Διχασμένες προσωπικότητες, θά λέγαμε.. Σάν νά εἶσαι σέ δύο βάρκες ταυτόχρονα, μέ τό ἕνα πόδι στή μία καί τό ἄλλο στήν ἄλλη. Τί θά πάθεις; Θά σκιστεῖς στή μέση. Δέ γίνεται νά διασωθεῖς ἔτσι, νά σωθεῖς.

Ἐρ. : Πόσο βοηθάει ἡ βία στήν πνευματική ζωή;

Ἀπ. : Εἶναι ἀναγκαῖο, ἀπαραίτητο.. Εἶναι ἀναγκαιοτάτη ἡ βία στήν πνευματική ζωή. Ὁ Κύριος δέν εἶπε «ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται καί βιασταί ἁρπάζουσιν αὐτήν»[40]; Δέ λέει «παίρνουν».. «ἁρπάζουν»! Πῶς ἕνα ζῶο ἄς ποῦμε πού κυνηγάει καί ἁρπάζει τή λεία του; Ἔτσι εἶναι καί ὁ πιστός! Πρέπει νά ἁρπάξεις. Δηλαδή εἶναι κάτι βίαιο, κάτι ἔντονο, κάτι πολύ συγκλονιστικό, θά λέγαμε, καί στήν ταχύτητά του καί στήν ὁρμητικότητά του ἡ σωτηρία. Δέν εἶναι ἁπλό πράγμα. Εἶναι θέμα δευτερολέπτου -θά λέγαμε- νά ἁρπαξεις τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Κάτι ἔτσι πολύ ἐπίπονο, κάτι πού θέλει ἑτοιμότητα, κάτι πού θέλει νά συγκεντρωθεῖς μ’ ὅλες σου τίς δυνάμεις νά πετύχεις τόν στόχο σου. Βιάζεις τόν ἑαυτό σου, καταπατεῖς δηλαδή τή φιλαυτία σου, γιατί κατεξοχήν ἐκεῖνο πού ἀντιστέκεται στό νά βιάσουμε τόν ἑαυτό μας εἶναι ἡ ἀγάπη πού ἔχουμε στό σῶμα. Γι’ αὐτό οἱ Ἅγιοι μιλᾶνε γιά ἄσκηση. Ἡ ἀγάπη πού ἔχουμε στή σάρκα.. νά μήν κουραστῶ, νά μήν πονέσω, νά μήν ἱδρώσω, νά μήν ἀρρωστήσω, νά μή στερηθῶ τόν ὕπνο μου.. Αὐτό ὅλο οἱ Πατέρες τό λένε φιλαυτία. Αὐτό μᾶς κολλάει στό χῶμα, στή γῆ. Δέν μᾶς ἀφήνει ν’ ἀνεβοῦμε στόν οὐρανό. Καί βλέπεις ὅλοι οἱ ἄνθρωποι γι’ αὐτό νοιάζονται, τί θά φᾶμε, τί θά πιοῦμε, τί θά δοῦμε, πῶς θά ξεκουραστοῦμε, πῶς δέν θά κουραστοῦμε, πῶς θά εἶναι ὅλα εὔκολα, ὅλα ἄνετα… μέ πολυτέλεια… καί νομίζουμε ὅτι αὐτό εἶναι καί ἡ εὐτυχία. Αὐτό εἶναι ἀκριβῶς πού μᾶς ἐγκλωβίζει, μᾶς φυλακίζει στή γῆ, στό χῶμα, στή λάσπη. Πρέπει νά δώσεις μία νά τά πετάξεις ὅλα αὐτά, νά βιάσεις τόν ἑαυτό σου νά βγεῖς ἀπό αὐτά καί νά πετάξεις στόν οὐρανό. Ἐδῶ χρειάζεται ἡ βία.

            Καί ἔχεις ὄχι μόνο αὐτές τίς ἀντιστάσεις ἀπό τόν ἑαυτό σου, ἔχεις καί τίς ἀντιστάσεις ἀπό τούς γύρω σου. Θά σοῦ ποῦνε, ἔ, τρελάθηκες;… Ἐμεῖς ἀλλιῶς σέ ξέραμε… γιατί ἄλλαξες τώρα;… γιατί τώρα δέ βάφεις τά μαλλιά σου;… γιατί δέν φορᾶς παντελόνια;… Ἔγινα τῆς Ἐκκλησίας… Γιατί; Ἐμεῖς ἀλλιῶς σέ ξέραμε.. Ἔχεις ἀντιδράσεις ἀπό γύρω. Θά σέ πολεμήσουνε, θά προσπαθήσει ὁ κόσμος νά σέ κρατήσει. Θά σοῦ πεῖ, ἔπ, ποῦ πᾶς; Ἐδῶ μαζί μας ἤσουνα.. γιατί φεύγεις;

            Καί ἔχουμε μετά καί τόν διάβολο. Θά σοῦ βάλει λογισμούς. Θά σοῦ πεῖ, τί τρελάθηκες;.. δέν βλέπεις ὅλος ὁ κόσμος ἔτσι εἶναι. Ἐσύ γιατί νά πᾶς κόντρα;.. θά ἔχεις προβλήματα..

            Λοιπόν, ὅλα αὐτά γιά νά τά τινάξεις πέρα θέλει βία, καί τόν κόσμο τόν γύρω καί τόν διάβολο καί τόν κακό ἑαυτό σου. Γι’ αὐτό εἶπε ὁ Κύριος, «ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βιάζεται». Ἄν δέν ἀσκήσεις αὐτή τή βία, ἄν δέν ξεκοπεῖς ἀπ’ ὅλους αὐτούς τούς καλοθελητές πού θά σοῦ ποῦν, τί τά θέλεις καί εἶσαι μέ τούς παπάδες συνέχεια καί μέ τά μοναστήρια; … ἄντε φύγε… κάνε ὅπως κάνουν οἱ πολλοί… τί θές νά μᾶς παραστήσεις; Κι ἐμεῖς χριστιανοί εἴμαστε… Μά δέν εἴσαστε! Καί φαίνεται στή φάτσα σας ὅτι δέν εἴσαστε, ἀφοῦ ἔχετε συνέχεια κατάθλιψη. Ἀλλά νομίζουν ὅτι χριστιανός εἶναι ἔτσι ἁπλῶς νά κάνω τόν σταυρό μου καί νά λέω τό Πιστεύω.. κι ἄν τό πεῖς κι αὐτό σωστά…

            Χρειάζεται λοιπόν αὐτή ἡ βία, νά ξεκοπεῖς ἀπ’ ὅλους αὐτούς. Αὐτό εἶναι πού κατεξοχήν πονάει. Ἔρχονται οἱ ἄνθρωποι στήν ἐξομολόγηση καί τούς λέω, πρέπει νά κόψεις τίς παρέες. Μά τούς ξέρω χρόνια… Ἄς τούς ξέρεις! Μά θά παρεξηγηθοῦν.. Ἄς παρεξηγηθοῦν! Μά θά στενοχωρηθοῦν… Ἄς στενοχωρηθοῦν. Δέν μπορεῖς νά εἶσαι μαζί τους καί νά εἶσαι μέ τόν Χριστό. «Ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν», λέει «καί ἀφορίσθητε καί ἀκαθάρτου μή ἅπτεσθε». Δέν τό λέει ἡ Ἁγία Γραφή; «Κἀγώ εἰσδέξομαι ὑμᾶς» [41]. Ἄν δέν τό κάνεις αὐτό.. Γιά ποιούς τό λέει; Γιά μᾶς τό λέει τούς χριστιανούς. Δέν τό λέει γιά τούς εἰδωλολάτρες. Ἀπό ποῦ νά ἐξέλθουμε; Ποῦ νά πᾶμε; Νά φύγουμε ἀπό τήν πόλη μας; Ὄχι. Νά φύγουμε ἀπό τούς κοσμικούς ἀνθρώπους, τούς ἐκκοσμικευμένους ἀνθρώπους, τούς ἐκκοσμικευμένους χριστιανούς πού ζοῦνε ὅπως ὁ πολύς κόσμος, μέ τίς διασκεδάσεις τους, μέ τά μπάνια τους, μέ τά γλέντια τους, μ’ ὅλα αὐτά πού δέν μπορεῖ νά τά κάνει ὁ χριστιανός. Μά λέει, πῶς θά γίνει; Ἔ, ἔτσι θά γίνει. Θά κουραστεῖς, θά πονέσεις, ἀλλά θά τούς κόψεις, ἄν θέλεις νά εἶσαι μέ τόν Χριστό. Δέν μπορεῖς νά εἶσαι καί μ’ αὐτούς καί μέ τόν Χριστό. Καταλάβατε; Ἐδῶ εἶναι ἡ βία. Ἐδῶ χρειάζεται βία, καί σ’ ὅποιον ἀρέσω. Μά δέν θά ἀρέσεις σέ κανέναν… Σέ κανέναν! Στούς ἐσχάτους χρόνους τό ἔλεγε -καί ἡ Ἀποκάλυψη τό λέει- ὅλοι θά γίνουν ἐχθροί μας. Καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός δέν τό λέει; «Καί ἔσεσθε μισούμενοι ὑπό πάντων»[42]. Σέ ποιούς τό λέει; Σέ μᾶς τό λέει τούς χριστιανούς. Ὄχι, λέει, γιατί; Νά εἴμαστε καί μ’ αὐτούς καί μέ τόν Χριστό. Δέν γίνεται; Δέν γίνεται. Ἤ μ’ αὐτούς θά εἶσαι ἤ μέ τόν Χριστό, γιατί αὐτοί εἶναι ἀντίθετοι μέ τόν Χριστό, εἶναι ἐχθροί τοῦ Χριστοῦ. Ἄν ἀγαπᾶς τόν Χριστό, δέ μπορεῖς νά εἶσαι φίλος μέ τούς ἐχθρούς Του.

            Ἐδῶ λοιπόν χρειάζεται βία. «Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ βιάζεται καί βιασταί ἁρπάζουσιν αὐτήν»[43]. Τήν ἁρπάζεις τή βασιλεία. Πῶς τό λιοντάρι ἁρπάζει τή λεία του! Ἔτσι σωζόμαστε.

Ἐρ. : …………………….

Ἀπ. : Τά στολίδια τῶν χριστιανῶν ποιά πρέπει νά εἶναι; Οἱ ἀρετές. Βλέπετε τούς ἁγίους μας ἐδῶ; Ποιά εἶναι τά στολίδια τους; Φορᾶνε περιδέραια ὡραῖα; Διαμαντικά, χρυσά δαχτυλίδια; Ἔχουν βαψίματα οἱ Ἅγιες στό πρόσωπό τους; Μαῦρα στά μάτια γύρω-γύρω κ.λ.π.; Δέν ἔχουν τέτοια. Ἔχουν ἕνα φωτεινό στεφάνι, τό φωτοστέφανο. Αὐτόν τόν στολισμό ἔχουν. Κανονικά ὅλοι οἱ χριστιανοί ἔτσι πρέπει νά εἴμαστε, νά ἐκπέμπουμε φῶς, φῶς Χριστοῦ. Ἡ Χάρις δηλαδή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νά βγαίνει καί ἀπ’ τό σῶμα μας, ὅπως τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ στή Μεταμόρφωση ἐξέπεμπε φῶς. Τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἔβγαζε φῶς στή Μεταμόρφωση! Καί μᾶς λέει ὁ Χριστός «ἔτσι θά ἐκλάμψουν οἱ δίκαιοι ὅλοι»[44]. Θά βγάζει φῶς τό σῶμα τους. Ἀπό ποῦ βγαίνει αὐτό τό φῶς; Ἀπό τόν Θεό πού ἔχουν μέσα τους. Εἶναι τό ἄκτιστο φῶς, εἶναι ἡ θεία Χάρις, εἶναι ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Αὐτά εἶναι τά στολίδια μας. Γι’ αὐτό βλέπεις ἕναν Ἅγιο, πού μπορεῖ καί νά τοῦ λείπουν καί μερικά δόντια, ὅπως λείπανε στόν Ἅγιο Παΐσιο καί δέν εἶχε πάει νά κάνει ὀρθοδοντική, νά τά φτιάξει τά δοντάκια του σάν στρατιωτάκια ἤ νά κάνει προσθετική στά δόντια πού τοῦ λείπανε… καί ἦταν πανέμορφος, γιατί ἔλαμπε τό πρόσωπό του ἀπό τή Χάρη τοῦ Θεοῦ. Αὐτά εἶναι τά στολίδια μας, οἱ ἀρετές, πού μᾶς φέρνουν τό ἄκτιστο φῶς μέσα μας, τή Χάρη τοῦ Θεοῦ. Κι αὐτά τά στολίδια πρέπει νά ἐπιδιώκουμε. Βλέπετε ἡ Παναγία μας τί στολίδια εἶχε; Τίποτε… ἀπό αὐτά πού χρησιμοποιοῦν οἱ γυναῖκες. Ὄχι τώρα, ξέρετε, ἀπό ἀρχαιοτάτων χρόνων, κάνουν ἀνασκαφές καί βρίσκουν ὅλο τέτοια, σκουλαρίκια, διάφορα.. περιδέραια.. ἀπό ἀρχαῖα χρόνια ὑπάρχει αὐτή ἡ ἀρρώστια, ἡ φιλαρέσκεια. Στίς γυναῖκες.. καί στούς ἄνδρες δυστυχῶς ὑπάρχει. Λοιπόν, νά τά πετάξουμε ὅλα αὐτά, γιά νά ἀρέσουμε στόν Χριστό.

Ἐρ. : Ἕνας καλός ἄνθρωπος πού δέν συμμετέχει στά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν πεθάνει θά πάει στόν Παράδεισο;

Ἀπ. : Δέν μᾶς εἶπε ὁ Χριστός μας ὅτι σώζονται οἱ καλοί ἄνθρωποι. Ἀλλά σώζονται ποιοί; Εἶπε δύο πράγματα: «ὁ πιστεύσας καί βαπτισθείς σωθήσεται»[45]. Γιά νά σωθεῖς χρειάζονται δύο πράγματα: πίστις καί βάφτισμα. Δόξα τῷ Θεῷ βάφτισμα ἔχουμε. Εἴμαστε ὀρθόδοξα βαφτισμένοι. Πίστη ἔχουμε; Καί προσέξτε τί ἐννοοῦμε ὅταν λέμε πίστη; Ὄχι ἁπλῶς νά παραδέχομαι ὅτι ὁ Θεός εἶναι τρία πρόσωπα, εἶναι ἕνας Θεός, ξέρω τό Πιστεύω, ξέρω ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος… Μπορεῖ νά τά ξέρουμε αὐτά - κι ἄν τά ξέρουμε κι αὐτά καλά-καλά… Αὐτή εἶναι ἡ πίστη; Ὄχι! Τέτοια πίστη καί ὁ διάβολος ἔχει. Τά ξέρει πολύ καλύτερα τά θεολογικά, ἀλλά λέει, «πίστη διά ἀγάπης ἐνεργουμένη»[46]. Αὐτή εἶναι ἡ σωστή πίστη. Πίστη πού ἐνεργεῖται, φανερώνεται διά τῆς ἀγάπης, διά τῶν ἔργων δηλαδή τῆς ἀγάπης, πρῶτον πρός τόν Θεό καί δεύτερον πρός τόν πλησίον. «Πίστις ἄνευ ἔργων», τί λέει ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος; «Νεκρά ἐστι»[47]. Νεκρή πίστη! Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι σήμερα, πού δηλώνουν χριστιανοί ὀρθόδοξοι εἶναι μέ νεκρή πίστη. Δέν ἔχουν ζωντανή πίστη. Γιατί; Γιατί ἔχουν καί τή φιλενάδα τους, ἔχουν καί τίς παράνομες σχέσεις, ἔχουν καί τή φιλαργυρία τους, κλέβουν ὅπου μποροῦν κ.λ.π. Εἶσαι πιστός; Θεωρητικά. Στήν πράξη εἶσαι ἄπιστος, δέν κάνεις ὅ,τι λέει ὁ Θεός. Κάνεις ὅ,τι λέει ὀ διάβολος. Μπορεῖ νά ξέρεις θεωρητικά τά δόγματα, ἀλλά αὐτή ἡ πίστη δέ σέ σώζει.

            Γιά νά σωθοῦμε λοιπόν.. Καί τί σημαίνει «νά σωθοῦμε»; Νά τό ξεκαθαρίσουμε κι αὐτό. Τί σημαίνει «νά σωθοῦμε»; Ἔ, λέει, νά βρεθῶ κι ἐγώ σέ μιά ἀκρούλα στόν Παράδεισο.. νά ἀνοίξει καμιά πορτούλα νά χωθῶ κι ἐγώ… Αὐτό εἶναι ἡ σωτηρία; Ἡ σωτηρία εἶναι ὁ Χριστός, ἡ ἕνωση μέ τόν Χριστό. Καί πῶς ἑνωνόμαστε μέ τόν Χριστό; Διά τῶν μυστηρίων κατεξοχήν. Μπορεῖς νά μήν κοινωνᾶς καί νά εἶσαι μέ τόν Χριστό; Δέν μπορεῖς. Τό εἶπε ὁ Χριστός «ἐάν δέ φᾶτε τήν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καί πίητε αὐτοῦ τό αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωήν ἐν ἑαυτοῖς»[48]. Δέν ἔχετε ζωή μέσα σας. Ἐμεῖς λέμε, γιά νά ζήσω πρέπει νά δουλέψω. Ὄχι! Γιά νά ζήσεις, πρέπει νά φᾶς καί νά πιεῖς τόν Χριστό. Ἡ ζωή εἶναι ὁ Χριστός. Δέν εἶναι τά λεφτά. Δέν εἶναι ἡ δουλειά. Ἔρχονται οἱ μαμάδες καί οἱ μπαμπάδες «πάτερ, κάνε προσευχή τό παιδί μου δέν ἔχει δουλειά.. ἤ τό ἀπέλυσαν». Καί τούς λέω, πάει τό παιδί σου ἐκκλησία; Ἐξομολογεῖται τό παιδί σου; Μπά, πάτερ… τί λές τώρα; Τέτοια πράγματα τά νέα παιδιά;.. μέ βάζουν καί μπροστά σχεδόν… πού τούς κάνω τέτοιες ἐρωτήσεις, πού εἶναι αὐτονόητες οἱ ἀπαντήσεις. Καί δέν τούς καίει τούς καλούς μπαμπάδες καί τίς καλές μαμάδες τό γεγονός αὐτό, ἀλλά τούς καίει πού δέν ἔχουν δουλειά. Καταλάβατε ποῦ εἶναι τό πρόβλημα; Δέν εἶναι στά παιδιά. Εἶναι στούς γονεῖς. Γιατί ἅμα ὁ γονιός ἔχει ὡς πρώτη ἀγωνία τά λεφτά καί τή δουλειά, τό περνάει καί στό παιδί μετά. Ἄν ὅμως εἶχε ὡς πρώτη ἀγωνία, τό παιδί μου νά μάθει νά ἐξομολογιέται, νά μάθει νά νηστεύει, νά μάθει νά προσεύχεται, νά μάθει νά ἔχει πεποίθηση στόν Θεό καί ὄχι στόν ἑαυτό του καί στά μπράτσα του, δέν θά ’λεγε αὐτά πού λέει καί δέν θά τόν πείραζε πού δέν ἔχει δουλειά. Θά τόν πείραζε πού δέν ἔχει ἐξομολογηθεῖ, πού δέν ἔχει κοινωνήσει, πού δέν εἶναι μέ τόν Χριστό. Καταλάβατε; Ἀλλά δέν ἔχουμε βάλει προτεραιότητα τή σωτηρία μας. Ἔχουμε βάλει προτεραιότητα τή γῆ, τό χῶμα, τό φαΐ. Γι’ αὐτό καί ὁ Ἀντίχριστος ἐκεῖ θά μᾶς πατήσει, στό φαγητό. Δέν θά μποροῦμε νά τρῶμε. Ἄν δέν πάρεις τό χάραγμα, θά σοῦ πεῖ, δέν θά μπορεῖς νά τρῶς. Δέν θά ἔχεις πρόσβαση στά τρόφιμα. Τί θά κάνεις τότε; Τί θά κάνουμε τότε; Θά ποῦμε, ἔ, ἄς τό πάρουμε τό χάραγμα.. θά πεθάνουμε ἀπ’ τήν πείνα ἅμα δέν τό πάρουμε. Ἔτσι θά ποῦμε; Ὄχι, βέβαια. Θά πᾶμε στήν ἔρημο, ὅπως πῆγαν καί οἱ Ἑβραῖοι. Καί τί θά τρῶμε στήν ἔρημο; Θά μᾶς δίνει ὁ Θεός. Σαράντα χρόνια δέν ἔδινε; Δύο ἑκατομμύρια κόσμος ἤτανε. Σαράντα χρόνια! Πῶς ζήσανε αὐτοί; Λέγανε, θά σπείρουμε στήν ἔρημο; Θά τρῶμε ψωμί στήν ἔρημο; Ναί! Φάγανε ψωμί στήν ἔρημο! Σαράντα χρόνια… κάθε μέρα ἐκτός Σαββάτου ὁ Θεός τούς ἔδινε ψωμί, τό μάννα. Τί εἶναι γιά τόν Θεό λοιπόν καί στά χρόνια τοῦ Ἀντιχρίστου νά μᾶς δίνει τροφή; Ὅλους αὐτούς βέβαια πού δέν θά ὑποκύψουνε στή σάρκα καί στή φιλαυτία, στό τί θά φᾶμε καί τί θά πιοῦμε.

            Ἑπομένως, δέν μποροῦμε νά σωθοῦμε ἄν δέν μετέχουμε στά μυστήρια. Δέ σώζεται ὁ καλός ἄνθρωπος, ὁ καλός χριστιανός σώζεται, ὁ καλός ὀρθόδοξος χριστιανός. Γιατί τώρα ἔχουμε τεράστιο μπέρδεμα μέ τούς «χριστιανούς».. καί ὅλοι σοῦ λέει χριστιανοί εἶναι.. καί οἱ αἱρετικοί χριστιανοί εἶναι.. Χριστιανοί εἶναι, ἀλλά αἱρετικοί εἶναι καί ὁ Χριστός πού ἔχουνε δέν εἶναι ὁ ἀληθινός Χριστός. Εἶναι ψεύτικος, ἀνύπαρκτος. Ὁ Χριστός τῶν προτεσταντῶν εἶναι ἀνύπαρκτος. Ὁ Χριστός τῶν παπικῶν εἶναι ἀνύπαρκτος. Δέν ὑπάρχει τέτοιος Χριστός ἔτσι πού τόν πιστεύουνε. Ἄρα δέν εἶναι χριστιανοί μέ τήν ἔννοια πού τό ἐννοοῦμε ἐμεῖς. Ὁ καλός λοιπόν ὀρθόδοξος χριστιανός αὐτός εἶναι πού σώζεται. Πού πιστεύει ἔμπρακτα καί εἶναι καί βαφτισμένος ὀρθοδόξως καί ὄχι ραντισμένος παπικῶς.

Ἐρ. : Πῶς θά ἀντιληφθοῦμε ἄν μᾶς ἐπισκέφθηκε ἡ θεία Χάρις. Ποιά εἶναι τά σημάδια τῆς θείας Χάρης;

Ἀπ. : Ὑπάρχει μιά ὡραία συνομιλία στόν βίο τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Καυσοκαλύβη μέ τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Σιναΐτη, γιά τά σημάδια τῆς Χάρης καί ποιά εἶναι τά σημάδια τῆς μαύρης «χάρης», θά λέγαμε, τῆς «χάρης» τοῦ διαβόλου, τῆς πλάνης. Τά σημάδια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τά σημάδια τοῦ πονηροῦ πνεύματος. Πολύ ἁπλά, τό Πνεῦμα τό Ἅγιο ἔχει τόν καρπό Του. Ποιός εἶναι ὁ καρπός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; «Ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης (καλοσύνη), ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια»[49]. Βλέπεις; Αὐτά εἶναι τά σημάδια τῆς Χάρης. Ἔχεις αὐτά; Ἔχεις τή Χάρη.

            Τά σημάδια τῆς πλάνης; Τό κακό πνεῦμα; Ἀκριβῶς τά ἀντίθετα. Ἀντί γιά ἀγάπη ὁ διάβολος φέρνει μίσος. Ἀντί εἰρήνη ταραχή. Ἀντί χαρά λύπη, κατάθλιψη, μελαγχολία. Ἀντί ἐγκράτεια, δέ μπορεῖς νά μαζέψεις τήν κοιλιά σου, θέλεις ὅλο νά τρῶς, δέ μπορεῖς νά μαζέψεις τά κιλά σου. Βλέπετε, πόσοι ἄνθρωποι σήμερα προσπαθοῦν ν’ ἀδυνατίσουν καί δέν μποροῦν. Κι ἄν λίγο χάσουν, μετά τά ξαναβάζουν, γιατί τό θέμα τῆς ἐγκράτειας, τοῦ ἀδυνατίσματος αὐτό πού λένε, εἶναι θέμα Χάρης, εἶναι πνευματικό θέμα. Ἄν δέ μάθεις νά εἶσαι μέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, δέ μπορεῖς νά ἔχεις ἐγκράτεια. Συνέχεια ὁ νοῦς σου θά εἶναι στό φαΐ.. καί ὄχι μόνο.. μετά πᾶμε καί στά ἄλλα πάθη τά σαρκικά, τά χειρότερα. Οἱ νέοι σήμερα δέ μποροῦν νά συμμαζέψουν τή σάρκα τους. Γιατί; Γιατί εἶναι θέμα πνευματικό. Δέν ἔχουν ἐνεργό μέσα τους τό Ἅγιο Πνεῦμα.

            Ἑπομένως, ἀπό κεῖ θά καταλάβουμε ἄν ἔχουμε τή Χάρη, ἄν ἔχουμε εἰρήνη, ἄν ἔχουμε χαρά, ἄν ἔχουμε ἀγάπη γιά ὅλους, ὄχι γιά μερικούς.. γι’ αὐτούς πού μᾶς ἀγαπᾶνε. Νά ἀγαπᾶς καί αὐτούς πού δέ σ’ ἀγαπᾶνε. Τότε ἔχεις τή Χάρη. Αὐτά εἶναι τά σημάδια τῆς Χάρης καί ἀπό κεῖ μπορεῖς νά καταλάβεις ἄν ἔχεις Χάρη. Ἔλεγε ὁ Ἅγιος Σιλουανός, κριτήριο τοῦ χριστιανοῦ, τοῦ ἀληθινοῦ χριστιανοῦ, εἶναι τό ἄν ἀγαπάει τούς ἐχθρούς του. Αὐτός εἶναι ὁ ἀληθινός χριστιανός. Νά ἀγαπᾶς αὐτούς πού σ’ ἀγαπᾶνε, καί οἱ γκάνγκστερ τό ἔχουν αὐτό, ἀγαπιοῦνται μεταξύ τους. Τό νά ἀγαπᾶς αὐτόν πού σέ μισεῖ καί νά ἀνταποδίδεις καλό στό κακό, αὐτό εἶναι ἰδίωμα τοῦ καλοῦ χριστιανοῦ καί σημάδι ὅτι ἔχεις τή Χάρη.

Ἐρ. : Πιστεύετε ὅτι ὑπάρχουν Ἅγιοι σήμερα στήν κοινωνία;

Ἀπ. : Τό πιστεύω. Καί βέβαια ὑπάρχουν καί πάντα ὑπάρχουν καί θά ὑπάρχουν, γιατί ἀκριβῶς αὐτό εἶναι ἡ ἀπόδειξη ὅτι ὑπάρχει ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕνα ἐργαστήριο Ἁγίων καί συνεχῶς παράγονται Ἅγιοι. Ἀλλά σήμερα, θά ’λεγα, ὅτι κρύβονται οἱ Ἅγιοι αὐτοί πού ὑπάρχουν. Κρύβονται… κρύβονται…

Ἐρ. : …………………….

Ἀπ. : Γιά μένα ὄχι. Γιά σᾶς. Ἐμεῖς εἴμαστε ἐδῶ στό σπίτι μας. Ὄχι, χαρά μου εἶναι καί χαίρομαι πού ἔχετε διάθεση.

Ἐρ. : …………………….

Ἀπ. : Τό θέμα τῶν ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν. Θά ἀναφέρω τή θέση πού ἔχει πάρει ὁ Ἅγιος Πορφύριος καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος καί ἄλλοι Ἅγιοι. Ἐπί λέξει νά σᾶς πῶ αὐτό πού ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος γιά τίς ἐναλλακτικές θεραπεῖες, ὁμοιοπαθητική, βελονισμός, ρεφλεξολογία καί πάρα πολλά ἄλλα.. οἱ λεγόμενες ἐνεργειακές θεραπεῖες, συντονισμός, βιοσυντονισμός, ἰριδολογία.. χίλιες δυό εἶναι…

Ἐρ. : …………………….

Ἀπ. : Καί ἡ γιόγκα ἔχει περάσει στά σχολεῖα καί πάρα πολλές ἄλλες πλάνες μπαίνουν σιγά-σιγά στά σχολεῖα.. Λοιπόν, ὅλα αὐτά, ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, πρέπει νά τά ἀποφεύγουμε, νά μήν τά χρησιμοποιοῦμε καθόλου, γιατί ἤ εἶναι ἀπάτη -τό λιγότερο- ἤ συνδέονται μέ πονηρά πνεύματα - τό χειρότερο. Μόνο, ἔλεγε ἐπί λέξει, τήν κλασσική ἰατρική, ἡ ὁποία, ἄν μή τί ἄλλο, ἔχει ἐπιστημονική βάση. Βασίζεται σέ κάτι ἐπιστημονικό, κάτι πού ξέρουμε, στά μόρια, στά ἄτομα, στή χημεία, ὅλα αὐτά πού ἔχουμε.

            Ἡ ὁμοιοπαθητική ποῦ βασίζεται; Στόν ἀποκρυφισμό βασίζεται, δηλαδή στή μαγεία, νά τό πῶ ἁπλά (γιατί μερικοί δέν ξέρουν τί εἶναι ὁ ἀποκρυφισμός). Μαγεία! Ὁ θεμελιωτής τῆς ὁμοιοπαθητικής, ὁ Χάνεμαν, χτυποῦσε τά ὑποτιθέμενα φάρμακά του πάνω στό Εὐαγγέλιο. Χτυποῦσε.. μπάμ.. μπάμ.. καί ἔκανε, λέει, δυναμοποίηση τοῦ φαρμάκου. Γιατί νά τά χτυπάει πάνω στό Εὐαγγέλιο; Εἶναι ἕνα εἶδος μαγείας αὐτό τό πράγμα. Ὁ Ἅγιος Πορφύριος εἶχε συναντηθεῖ μ’ ἕναν κύριο καί μέ τό χάρισμα πού εἶχε τό διορατικό, τοῦ λέει, ἡ γυναίκα σου εἶναι νά πάρει αὐτά τά δύο χάπια τά ὁμοιοπαθητικά. Τό μικρό χάπι, πού τῆς δώσανε, εἶναι τίποτα, νεράκι. Τό μεγάλο εἶναι διαβασμένο ἀπό μάγους στήν Ὁλλανδία, θά πάθει κακό ἄν τό πάρει. Κι ὅταν καταπίνεις πράγματα πού ἔχουν δαιμονικές ἐνέργειες, ὑπάρχει περίπτωση νά πάθεις καλό; Μόνο κακό θά πάθεις. Βλέπετε; Ἤ εἶναι ἀπάτη, νεράκι, ἤ εἶναι μαγεία.

            Μά, λέει, ἐμένα μέ ἔκανε καλά.. Ξέρετε τί κάνει ὁ διάβολος; Εἰκονική ὑποχώρηση. Πῶς κάνουν στόν στρατό... Ἄς ποῦμε τάχατες φεύγει ὁ ἐχθρός καί τή νύχτα σοῦ ἐπιτίθεται, ὅταν κοιμᾶσαι. Ἔτσι κάνει καί ὁ διάβολος. Φεύγει γιά λίγο, σοῦ παίρνει τά συμπτώματα πού δημιουργεῖ ὁ ἴδιος, καί λές, ἄ, μοῦ πέρασε τό κεφάλι.. ἄρα εἶναι καλό τό φάρμακο... Καί μετά σοῦ φέρνει τρισχειρότερα.. καί ἐπειδή δέν μπαίνεις στήν κλασσική θεραπεία, καθυστερεῖ ἡ θεραπεία, προχωράει ἡ ἀρρώστια καί ξαφνικά εἶσαι στόν τάφο! Γιατί χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Ἐνῶ ἔχεις καρκίνο, σοῦ δίνει νεράκι. Καταλάβατε; Ἐνῶ θά μποροῦσε ὁ ἄνθρωπος ἐνδεχομένως μέ τήν κλασσική ἰατρική νά θεραπευτεῖ.

            Ἀλλά ἐκτός αὐτοῦ, καλά δέν εἶσαι χριστιανός; Δέν πιστεύεις στόν Χριστό; Γιατί δέν κάνεις μιά προσευχή κι ἀμέσως εἶσαι ἕτοιμος νά καταφύγεις στόν μάγο; Γιατί ἀπό πίσω κρύβεται μαγεία σ’ ὅλα αὐτά, δυστυχῶς. Κι ἄς λένε αὐτοί ὅτι δέν εἶναι μαγεία... κι ἄς λένε ὅτι εἶναι φυτικά.. γιατί ἔτσι λένε καί ἔτσι τά περνᾶνε αὐτά τά φάρμακα, ὅτι εἶναι ἀπ’ τή φύση.. φυτά! Ἐγώ σᾶς λέω ὅτι μπορεῖ νά μήν εἶναι οὔτε φυτά, σκέτο νεράκι εἶναι, γιατί παίρνουνε μία οὐσία καί τή διαλύουνε σέ 100.000 μέρη νερό. Ἕνα γραμμάριο ἄν τό διαλύσεις σέ 100.000 γραμμάρια τί θά ἔχεις μετά ὅταν πάρεις 10 γραμμάρια; Τίποτα δέν θά ’χεις. Νερό θά ’χεις. Εἶναι τεράστιες οἱ ἀραιώσεις δηλαδή τῶν ὑποτιθέμενων φαρμάκων πού ἔχουν ἐκεῖ στήν ὁμοιοπαθητική.

            Ὅλα αὐτά, μᾶς λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, εἶναι πολύ ἐπικίνδυνα. Καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος ἐπίσης.. καί γιά τήν ὁμοιοπαθητική. Θά μοῦ πεῖτε ὅτι τό κάνουν κάποιοι παπάδες.... Καί γιά τούς Ρώσους... καί αὐτό δέν εἶναι σωστό. Τό ξέρω καί αὐτό πού λέτε. Δυστυχῶς, αὐτοί οἱ ἄνθρωποι χρησιμοποιοῦνε καί τούς Πατέρες στό Ἅγιο Ὄρος, οἱ ὁποῖοι εἶναι ἁπλοί ἄνθρωποι καί δέν τό πολυεξετάζουν... τούς λέει, εἶναι ἀπό φυτά, τό παίρνουν οἱ ἄνθρωποι. Καί μετά αὐτοί βγάζουν τή φήμη ὅτι καί οἱ Πατέρες στό Ἅγιο Ὄρος παίρνουν ὁμοιοπαθητικά φάρμακα καί ἔτσι ἐξαπατοῦν τόν κόσμο. Ὁ ἄλλος εἶναι ἁπλός, δέν ἔχει δεῖ γιατρό γιά εἴκοσι χρόνια... καί τοῦ πᾶνε αὐτό καί τό παίρνει μέσα στήν ἁπλότητά του. Τί σημαίνει; Μήπως ξέρει ὁ παππούλης αὐτός τί εἶναι αὐτό πού παίρνει;

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Ἔ, δέν θά ἔχει πρόβλημα; Ὅταν καταπίνεις κάτι πού ἔχει δαιμονική ἐνέργεια; Σίγουρα θά ἔχει πρόβλημα...

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Σᾶς εἶπα τί ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος. Δέν εἶναι σωστό. Γιατί νά βάζουμε σέ κίνδυνο τόν ἑαυτό μας μέ ὅλα αὐτά;

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Ἤ ὅταν κάνουμε κάτι τό ὁποῖο μᾶς λένε οἱ Ἅγιοι νά μήν τό κάνουμε, δέν ἔχουμε ἐπιρροή; Γιατί νά τό κάνουμε; Ἀφοῦ σοῦ λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος ξεκάθαρα μήν παίρνετε, μόνο τήν κλασσική ἰατρική. Πού εἶχε διόραση... Ξέρετε τί θά πεῖ διόραση; Ἔβλεπε μέσα τήν ψυχή. Ἔβλεπε... τά πάντα ἔβλεπε. Γιατί νά τό κάνουμε;

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Κοιτάξτε.. γιατί μᾶς δίνεται ἡ ἀσθένεια; Ἐμεῖς ντέ καί καλά θέλουμε νά γίνουμε ὑγιεῖς. Ἄν θέλει ὁ Θεός νά εἴμαστε ἀσθενεῖς καί νά σωθοῦμε μέσω τῆς ἀσθένειας; Ὄχι, λέει.. ἀφοῦ δέν μέ ἔκανε καλά ἡ Ἐκκλησία, ἐγώ θά πάω στόν μάγο νά γίνω καλά. Καί πάει στόν μάγο καί γίνεται καλά, ἀλλά κάνει ἕνα θανάσιμο ἁμάρτημα καί κινδυνεύει ἡ σωτηρία του.

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Τώρα λέτε πολλά ἐρωτήματα.. Ἕνας πιστός πού δέν θέλει νά κάνει χημειοθεραπεία συνειδητά, ἐπειδή πιστεύει στόν Χριστό, μπορεῖ νά τό κάνει. Ἀλλά πρέπει νά ἔχεις πολλή πίστη καί νά πάρεις ὑπόψη σου καί ὅλους τούς ἄλλους παράγοντες. Γιατί κοιτάξτε, ἐφόσον ὑπάρχει φάρμακο, ὁ Θεός ἔδωσε τά φάρμακα καί τούς γιατρούς καί πρέπει νά τά χρησιμοποιοῦμε. Ἀλλά ἄν ἕνας ἔχει τόσο μεγάλη πίστη πού ἀφήνεται τελείως στόν Χριστό καί αὐτό ἀποδεκτό εἶναι. Ἀλλά πόσοι ἔχουν τέτοια πίστη; Πόσοι ἔχουν;..

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Μπορεῖ νά κρύβει.... Μπορεῖ νά τό κάνει καί ἀπό ἀνθρωπαρέσκεια γιά νά ἐντυπωσιάσει τούς ἄλλους. Μπορεῖ... Τά βάθη τῆς ψυχῆς εἶναι πολύ δυσπροσπέλαστα. Ὅ,τι κάνουμε τό κάνουμε μέ εὐλογία ἀπό τόν Πνευματικό μας. Πῆρες εὐλογία ἀπό τόν Πνευματικό σου; Ἅμα πῆρες, κάντο. Ὄχι μόνη σου... ἐγώ εἶμαι σούπερ ἁγία.. δέν παίρνω κανένα φάρμακο... Νά συνεννοηθεῖς μέ τόν Πνευματικό σου. Καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος, πού εἶχε ἀρρώστιες καί δέν ἤθελε νά παίρνει φάρμακα καί νά πηγαίνει στούς γιατρούς, ὅταν τοῦ εἶπαν οἱ ἄλλοι Πνευματικοί, οἱ ἄλλοι Πατέρες, γέροντα νά πᾶς στό νοσοκομεῖο, νά πάρεις φάρμακα.. ἔκανε ὑπακοή. Ποιός ἔχει πίστη σάν τόν Ἅγιο Παΐσιο; Κι ὅμως ἔκανε ὑπακοή, πῆρε φάρμακα. Γιατί ὅταν πᾶς στόν γιατρό, αὐτό εἶναι ταπείνωση. Δέν εἶναι ὅτι ὁ γιατρός θά σέ κάνει καλά. Εἶναι ὅτι ταπεινώνεσαι. Κι αὐτό εἶναι τό ζητούμενο, νά ταπεινωθοῦμε. Καί ὁ Θεός γι’ αὐτό δίνει καί τίς ἀρρώστιες γιά νά ταπεινωθοῦμε, γιά νά φύγει τό ὑψηλό φρόνημα. Γι’ αὐτό μᾶς λέει νά τιμᾶς τόν ἰατρό. «Τίμα ἰατρόν καί γάρ αὐτόν ἔκτισε Θεός»[50]. Τόν γιατρό, λέει, τόν δημιούργησε, τόν ἔφτιαξε, τόν κατασκεύασε ὁ Θεός.

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Καμιά διαφορά στή μαύρη καί στή λευκή μαγεία. Καί ἡ λευκή μαγεία μαύρη  εἶναι. Ὁ διάβολος εἶναι πάντα μαῦρος, ἀλλά κοροϊδεύει τούς ἀνθρώπους ὅτι τάχατες ἔχει καί καλό πρόσωπο καί κάνει καί καλά πράγματα. Ποτέ δέν κάνει καλό ὁ διάβολος. Ποτέ, ποτέ, ποτέ, ποτέ... Εἶναι κόλπο τοῦ διαβόλου αὐτό. Δυστυχῶς, δυστυχέστατα, πάρα πολλοί ἄνθρωποι ἐξαπατῶνται ἀπό αὐτή τήν ἰδέα.

            Ξέρετε τί κάνουν οἱ μάγοι; Πάρα πολλοί ἄνθρωποι ἔχουν φοβία ὅτι τούς ἔχουν κάνει μάγια καί ἀντί νά πᾶνε στόν Πνευματικό νά ἐξομολογηθοῦνε, τούς λέει ἡ κ. Κατερίνα ἀπό δίπλα, πήγαινε σέ ἐκεῖνον, ἐκεῖ ἔχει εἰκόνες μέσα... καί θά σοῦ πεῖ ἄν σοῦ ἔχουν κάνει μάγια. Ὅσοι πᾶνε λοιπόν στόν μάγο, ξέρετε τί τούς λέει; Ὅλοι τούς λένε ὅτι τούς ἔχουν κάνει μάγια. Ὅλοι! Ὅποιος πάει στούς μάγους, αὐτό τούς λένε. Ὅλοι οἱ μάγοι αὐτό λένε. Ἄ! Μοῦ τά βρῆκε, λένε.. καί μοῦ εἶπε καί ποιός μοῦ τά ’χει κάνει. Ἐνῶ μπορεῖ νά λέει ψέματα! Καί λέει ψέματα πολλές φορές. Καί ἐσύ γίνεσαι ἐχθρός μέ ἐκεῖνον τόν ἄνθρωπο πού σοῦ εἶπε ὁ μάγος ὅτι σοῦ ἔχει κάνει μάγια καί μπορεῖ νά μή σοῦ ἔχει κάνει τίποτα. Βλέπετε τί κάνει ὁ διάβολος; Καί χωρίζονται μετά οἱ ἄνθρωποι καί μισοῦνται θανάσιμα... γιατί σοῦ λέει, νά αὐτή σέ διαβάζει συνέχεια.. Καί μετά ξέρετε τί λένει οἱ μάγοι;.. -φυσικά θά σοῦ πεῖ, δῶσε μου καί τόσα εὐρώ-.. νά πᾶς στόν παπά καί νά τοῦ πεῖς νά σοῦ διαβάσει ἐξορκισμούς γιά νά σοῦ φύγουν τά μάγια καί πάρε καί τίς εὐχές τοῦ Ἁγίου Κυπριανοῦ νά διαβάζεις καί χίλια δυό τέτοια... καί κάνε καί δέκα εὐχέλαια, ὄχι ἕνα μόνο.. ἑφτά εὐχέλαια γιά νά πιάσουνε καί οἱ ἔρμοι οἱ χριστιανοί γίνονται θύματα ἀξιογέλαστα τοῦ διαβόλου. Καί ὁ διάβολος χρησιμοποιεῖ καί τούς ἱερεῖς πολλές φορές δυστυχῶς... θέλει μᾶλλον νά χρησιμοποιεῖ καί τούς ἱερεῖς, νά τούς ἔχει σάν ὑποχείριό του, μέσω ἀνθρώπων. Ἤ ἄλλα λένε διάφορα... πήγαινε στήν ἐκκλησία νά πάρεις αὐτό τό πανί πού εἶναι κάτω ἀπ’ τήν εἰκόνα καί νά μοῦ τό φέρεις. Γιά νά κάνει μαγεῖες ὁ μάγος.. Ἤ πάρε τίς λαμπάδες ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα. Ἦρθαν ἐδῶ κάποιοι καί μοῦ ζητοῦσαν λαμπάδες ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα. Γιατί λέω ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα; Λέει ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα... Πολλές φορές εἶναι μάγια ἀπό πίσω πού ζητᾶνε τέτοια πράγματα γιά νά τά βεβηλώσουν.

            Ἔχουν εἰκόνες, λέει. Καί ἐπειδή ἔχουν εἰκόνες; Τίς μολύνουν, τίς καταπατοῦν τίς εἰκόνες οἱ μάγοι, ἀλλά τίς ἔχουν ἐκεῖ γιά παραπλάνηση.

            Τό μεγαλύτερο μέντιουμ τῆς Ἑλλάδος ξέρετε ποιός ἤτανε; Ἕνας λεγόμενος Χρήστος ἀπ’ τόν Γάζωρο. Καί τόν λέγανε, Χρήστος-Χριστός Γαζωραῖος-Ναζωραῖος! Φτάνανε νά τόν παρομοιάζουν μέ τόν Χριστό! Καί εἶχε περάσει ὅλη ἡ Ἑλλάδα ἀπ’ αὐτόν. Δέν ξέρω ἄν ζεῖ ἀκόμα.. Αὐτός, πήγαινες ἐκεῖ, τό δωμάτιό του ἦταν γεμάτο εἰκόνες... γεμάτο εἰκόνες! Καί τούς ἔλεγε, νά πηγαίνετε στήν ἐκκλησία, νά κοινωνᾶτε.. ὄχι ὅμως νά ἐξομολογεῖστε! Νά κοινωνᾶτε... Καί τούς σπρώχνει πολλούς ὁ διάβολος νά κοινωνοῦν, γιατί ξέρει πολύ καλά ὁ διάβολος πώς ὅταν κοινωνήσεις χωρίς ἐξομολόγηση, κακό παθαίνεις ὄχι καλό. Μέγιστο κακό! Καταλάβατε;

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Ὅταν κοινωνοῦμε χωρίς ἐξομολόγηση, χωρίς μετάνοια, χωρίς εὐλογία τοῦ Πνευματικοῦ, τί κάνουμε; Καταφρονοῦμε τόν Χριστό. Ἔχεις κάνει τήν καρδιά σου βόθρο καί βάζεις ἐκεῖ τόν Χριστό; Τί θά πάθεις; Κακό θά πάθεις. Δέν θά πάθεις καλό. Ἀντί νά ἑτοιμάσεις τόπο γιά τόν Χριστό... Σάν νά ἔρθει ὁ Χριστός στό σπίτι σου καί νά Τόν βάλεις -μέ συγχωρεῖται- στό ἀποχωρητήριο. Ἐπιτρέπεται; Λοιπόν, αὐτό κάνουμε..

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Ἐσεῖς ἔτσι πιστεύετε, ἀλλά δέν πρέπει νά πιστεύουμε ἔτσι ἀπό μόνοι μας! Κοιτάξτε.. νά πιστεύουμε ὅ,τι λέει ὁ Χριστός. Νά πῶ τήν ἐρώτηση. Θά σᾶς ἀπαντήσω.. Ὅταν ὑπάρχει ἄγνοια, ἄν αὐτή ἡ ἄγνοια μᾶς δικαιολογεῖ. Ἡ ἄγνοια δέν μᾶς δικαιολογεῖ. Δέν δικαιολογεῖται ἄγνοια γιά τά θέματα τῆς πίστεως. Ὅπως ἕνας πού ὁδηγεῖ τό αὐτοκίνητο στόν δρόμο δέν δικαιολογεῖται νά πεῖ στόν τροχονόμο, μέ συγχωρεῖται κ. τροχονόμε δέν ἤξερα ὅτι ὑπάρχει αὐτή ἡ διάταξη τῆς κυκλοφορίας, τοῦ κώδικα ὁδικῆς κυκλοφορίας. Δέν δικαιολογεῖται. Δέν δικαιολογεῖται ἄγνοια. Εἴμαστε πιστοί καί ὀφείλουμε νά γνωρίζουμε πῶς θά χρησιμοποιήσουμε, μέ βάση τήν πίστη μας, τό σῶμα μας καί τή ψυχή μας. Ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε ἕνα τέλειο σῶμα καί μιά τέλεια ψυχή. Πῶς θά τά χρησιμοποιήσουμε; Πῶς θά τά λειτουργήσουμε; Θά μᾶς πεῖ ἡ τηλεόραση; Θά μᾶς πεῖ ἡ κ. Κατίνα; Θά μᾶς πεῖ ὁ πολύς ὁ κόσμος; Ὄχι. Αὐτός πού τά ’φτιαξε, ὁ κατασκευαστής, ὁ Θεός δηλαδή, ὁ Ὁποῖος ἔχει δώσει ὁδηγίες χρήσεως. Ποιές εἶναι οἱ ὁδηγίες χρήσεως τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς μας; Οἱ ἐντολές. Οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Ὅταν σοῦ λέει «τό σῶμα οὐ τῇ πορνείᾳ»[51], τό σῶμα δέν στό δίνω γιά νά πορνεύεις, εἶναι ἐντολή αὐτό, εἶναι μία ὁδηγία χρήσης. Δηλαδή, τό σῶμα δέν στό δίνω γιά νά τό ἔχεις σάν μιά πηγή ἡδονῆς καί νά παρανομεῖς, ὅπως γίνεται σήμερα ἀπό τήν πλειοψηφία τῶν νέων ἀνθρώπων. Μά, λέει, ἀφοῦ ὅλοι τό κάνουν.. Ἔ, ἄν τό κάνεις, τί θά κάνεις μετά; Θά ἔχεις καί τό ἀποτέλεσμα τό ἀνάλογο. Ὅταν ἕνας παίρνει τό αὐτοκίνητό του καί τό κάνει βάρκα, τί θά γίνει μετά; Τό καταστρέφει. Ἔτσι γίνεται καί μέ τό ἀνθρώπινο σῶμα. Σοῦ λέει δέν κάνει νά πορνεύεις καί ἐσύ πορνεύεις. Τό καταστρέφεις... καί μετά ἀρχίζουν τά προβλήματα.

            Ξέρετε ἀπό ποῦ εἶναι οἱ πιό πολλές ἀρρώστιες; Ποιά εἶναι ἡ αἰτία τῶν πιό πολλῶν ἀσθενειῶν; Ἡ ἁμαρτία εἶναι! Ἡ ἁμαρτία.. Καί μάλιστα οἱ σαρκικές ἁμαρτίες πού συνδέονται καί μέ τό σῶμα καί μέ τήν ψυχή. Ὁ ἄνθρωπος πού δέν ἁμαρτάνει, δέν ἀρρωσταίνει. Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος ἔζησε 105 χρόνια. Ἔτρωγε ἕνα παξιμάδι κάθε τρεῖς μέρες καί δέν ἀρρώστησε ποτέ. Ποτέ! Καί ἔφτασε 105 χρονῶν καί εἶχε καί ὅλα του τά δόντια, λέει χαρακτηριστικά στόν βίο του.

-           Θυμάστε τόν παράλυτο 38 χρόνια πού τόν ἔκανε καλά ὁ Κύριος ἐκεῖ στή Βηθεσδά; Τί τοῦ εἶπε;

            «Ὕπαγε καί μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μή χεῖρόν σοί τι γένηται»[52]. Μή ξαναμαρτήσεις, μή πάθεις τίποτα χειρότερο. Πού σημαίνει τί; Ἡ παραλυσία του ὀφειλόταν σέ ἁμαρτίες. Σταμάτα τήν ἁμαρτία καί θά δεῖς μετά τί ὑγεία θά ἔχεις! Ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀγαπάει τόν Θεό -ἀληθινά ἀγάπη στόν Θεό σημαίνει νά τηρῶ τίς ἐντολές Του, ὄχι ἁπλῶς συναισθήματα.. ἀγαπάω τόν Θεό καί κάνω ἁμαρτίες.. Τηρῶ τίς ἐντολές. Τότε, λέει, καί ὁ ἀέρας γίνεται λεύκωμα, πρωτεΐνη δηλαδή, καί ζεῖ ὁ ἄνθρωπος μέ πολύ λίγα καί λειτουργοῦν ὅλα φυσιολογικά. Καί τό ἐνδοκρινικό σύστημα καί τό στομάχι του καί ὅλα.. ὅλα, τά πάντα!

Ἐρ. : Οἱ Ἅγιοι δέν ἀρρώσταιναν;

Ἀπ. : Δέν ἀρρώσταιναν. Ἀρρώσταιναν ὅταν ζητοῦσαν τήν ἀρρώστια γιά χάρη κάποιων ἄλλων. Ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ἄς ποῦμε, πῆρε τόν καρκίνο μιᾶς μητέρας, ὄχι γιατί εἶχε ἁμαρτίες, ἀλλά γιά νά ξαλαφρώσει τή μητέρα. Ἐκεῖ εἶναι ἄλλη περίπτωση. Ὅταν ἀρρωσταίνουν οἱ ἅγιοι, ἀρρωσταίνουν γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ, γιά νά δοξαστεῖ ὁ Θεός μέσα άπό τήν ἀρρώστια τους.

            Ἑπομένως, γιά νά γυρίσουμε ξανά στό ἐρώτημά σας, μᾶς ἔλεγε ὁ καθηγητής μας ὁ κ. Τσελεγγίδης, δέν εἶναι ἁγνή ἡ ἄγνοια. Πολλοί πατᾶνε καί λένε.. καλύτερα νά μήν ξέρεις.. Ὄχι, καλύτερα νά ξέρεις. Ὀφείλουμε νά γνωρίζουμε τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ὀφείλουμε νά γνωρίζουμε τί ζητάει ὁ Θεός ἀπό μᾶς, γιατί αὐτά εἶναι οἱ ὁδηγίες χρήσης τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς μας. Σήμερα, ἐπειδή ἀκριβῶς ἀγνοοῦμε τό πῶς πρέπει νά λειτουργήσουμε τό σῶμα μας καί τή ψυχή μας, γι’ αὐτό ἔχουμε ἕνα σωρό ἀρρώστιες καί ἡ πλειοψηφία τῆς ἀνθρωπότητος ἔχει ψυχικά ἀρρωστήσει. Γιατί δέν τηροῦμε τίς προδιαγραφές μας. Πᾶμε κόντρα στόν κατασκευαστή μας. Οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ εἶναι οἱ προδιαγραφές.

            Νά, ἄς ποῦμε, ἔχεις ἕνα -ἀπ’ αὐτά πού ἔχετε στήν κουζίνα- μίξερ, πού κόβει, πού ἀλέθει κ.λ.π. Ἔτσι δέν εἶναι; Τά ἔχετε αὐτά. Μπορεῖς ἐκεῖ μέσα ἀντί νά βάλεις ντομάτες πού τίς κάνεις πολτό, νά βάλεις πέτρες; Νά πεῖς, θά τό κάνω μικρό σπαστῆρα νά βγάλω χαλίκι... Βάλε πέτρες! Τό κατέστρεψες! Γιατί δέν εἶναι τό μίξερ γιά νά ἀλέθεις πέτρες. Εἶναι γιά νά ἀλέθεις μαλακά πράγματα. Ἔτσι εἶναι καί τό σῶμα μας καί ἡ ψυχή μας. Σοῦ λέει, τό σῶμα δέν εἶναι γιά πορνεία. Τά μάτια δέν εἶναι γιά νά βλέπεις πονηρά. Εἶναι ἐντολές, εἶναι ὁδηγίες χρήσης. Ἐσύ λές, θά τό κάνω.. Ἔ, μετά θά ἀρρωστήσει, καί τό σῶμα καί ἡ ψυχή. Θά τό πληρώσεις. Θά τό καταστρέψεις, ὅπως θά καταστρέψεις καί τό μίξερ σου ὅταν θά τοῦ βάλεις πέτρες.

            Ἑπομένως, ἡ κόλαση καί ὅλα αὐτά πού λέμε, δέν εἶναι πού μᾶς βάζει ὁ Θεός. Εἶναι πού μόνοι μας ἐπιλέγουμε αὐτό πού εἶναι ἀντίθετο μέ τό συμφέρον μας, αὐτό πού εἶναι ἀντίθετο μέ τίς ὁδηγίες χρήσης, μέ τίς προδιαγραφές μας.

            Καί δέν δικαιολογούμαστε νά ἔχουμε ἄγνοια. Δέν μᾶς δικαιολογεῖ ἡ ἄγνοια. Ἐδῶ βλέπετε παίρνουμε ἕνα αὐτοκίνητο. Δέν φροντίζουμε νά μάθουμε ὅλα ὅσα σχετίζονται μέ τό αὐτοκίνητο; Κάθε πότε θά τοῦ ἀλλάξουμε τά λάδια, πῶς λειτουργεῖ τό ἕνα, τό ἄλλο, πῶς θά πρέπει νά τό ὁδηγοῦμε κ.λ.π. Τά μαθαίνουμε ὅλα τέλεια, γιατί ξέρουμε ὅτι κι ἕνα λάθος νά κάνουμε, καταστράφηκε τό αὐτοκίνητο καί τόσα χρήματα πού δώσαμε γιά νά τό ἀγοράσουμε πᾶνε τσάμπα. Γιά τά ὑλικά φροντίζουμε. Γιά αὐτό τό αἰώνιο πού ἔχεις πάρει ἀπό τόν Θεό, τήν ψυχή καί τό σῶμα; Καί τό σῶμα μας εἶναι αἰώνιο, προσέξτε, τό σῶμα μας κι αὐτό θά γίνει αἰώνιο, θά γίνει ἄφθαρτο. Ὄχι μόνο ἡ ψυχή μας. Λίγο θά διαλυθεῖ ὅταν πεθάνουμε, ἀλλά πάλι θά ἀναστηθεῖ τό σῶμα μας καί δέ θά λιώσει ποτέ. Δέν θά χαθεῖ ποτέ οὔτε τό σῶμα μας οὔτε ἡ ψυχή μας. Λοιπόν, γι΄ αὐτά πού θά τά ἔχεις γιά πάντα, δέν πρέπει νά μάθεις πῶς νά τά λειτουργήσεις γιά νά μήν τά καταστρέψεις; Εἴμαστε ἔνοχοι. Δέν φροντίζουμε νά μάθουμε τίς ὁδηγίες τοῦ κατασκευαστή, πῶς θά σώσουμε, δηλαδή θά διασώσουμε τό σῶμα μας καί τή ψυχή μας αἰώνια. Δέ μᾶς δικαιολογεῖ ἡ ἄγνοια λοιπόν.

Ἐρ. : ...... λίγα λόγια γιά τήν ἔκτρωση..

Ἀπ. : «Κακιά γιά σᾶς». Δέν εἶναι κακή γιά σᾶς μόνο. Εἶναι κακή γιά τόν Θεό καί γιά ὅλους μας, γιατί εἶναι φόνος. Τό ἔμβρυο πότε ἐμψυχοῦται, δηλαδή πότε ἀποκτάει ψυχή; Μερικοί λένε, μετά δεκατέσσερις μέρες.. μερικοί λένε, μετά τρεῖς μῆνες, ἀπό τή στιγμή πού θά παίρνει μορφή... Ὄχι, ἀπό τή στιγμή πού γίνεται ἡ σύλληψη. Τά δύο κύτταρα ὅταν ἑνώνονται, τό σπερματοζωάριο καί τό ὠάριο, ἐκείνη τή στιγμή τῆς ἑνώσεως ὁ ἄνθρωπος παίρνει καί ψυχή, ἀποκτάει καί ψυχή. Εἶναι μέγα μυστήριο αὐτό. Γι’ αὐτό πολλή προσοχή σ’ αὐτές τίς μεθόδους τίς ἀντισυλληπτικές, γιατί πολλές ἀπό αὐτές δέν εἶναι ἁπλῶς ἀντισυλληπτικές, εἶναι ἐκτρωτικές, ὅπως τό σπιράλ. Τό σπιράλ εἶναι ἐκτρωτικό, γίνεται ἡ σύλληψη καί μετά ἀποβάλλεται τό ἔμβρυο. Δέ μπορεῖ νά κολλήσει στή μήτρα καί φεύγει. Εἶναι φόνος δηλαδή. Καί κάνεις πολλούς φόνους χωρίς νά τό καταλάβεις μέσω τοῦ σπιράλ. Ἤ τό λεγόμενο «χάπι τῆς ἑπόμενης ἡμέρας». Κι αὐτό εἶναι ἐκτρωτικό. Γίνεται ἡ σύλληψη καί μετά ἀποβάλλεται τό ἔμβρυο μέσω αὐτοῦ τοῦ φαρμάκου. Καί ἡ παρεμπόδιση τῆς σύλληψης καί αὐτή εἶναι ἁμαρτία. Ἀλλά μεγίστη ἁμαρτία εἶναι ἡ ἔκτρωση.

            Καί ἡ τεχνητή γονιμοποίηση, ἡ ἐξωσωματική, εἶναι μέθοδοι ἀπαράδεκτες. Δέν εἶναι σωστές. Τό ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος. Τό καταλαβαίνουμε καί μέ τή λογική, ἀλλιῶς εἶναι νά γεννηθεῖς μέσα στή μητέρα σου κι ἀλλιῶς σ’ ἕναν σωλῆνα. Τί ψυχολογικά προβλήματα θά ἔχει αὐτό τό παιδί μετά ὅταν μεγαλώσει πού γεννήθηκε σ’ ἕναν σωλῆνα;...

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Καί αὐτή ἡ λύση, ἡ σπερματέγχυση πού λέτε, εἶναι παρακινδυνευμένη, γιατί δέν ξέρεις πόσα ἔμβρυα θά δημιουργηθοῦν. Εἶχα μία περίπτωση, πέντε ἔμβρυα δημιουργήθηκαν μ’ αὐτή τή μέθοδο! Καί δέ μποροῦσε ἡ μητέρα νά τό ἀντέξει, ἔτσι λέγανε οἱ γιατροί δηλαδή, καί τί ἔκανε; Σκότωσε τά δύο-τρία νομίζω γιά νά ζήσουν τά ἄλλα δύο. Ἔ, τί εἶναι αὐτό; Δέν εἶναι ἔκτρωση; Ἐπιτρέπεται νά μπαίνουμε σέ τέτοιες διαδικασίες; Ντέ καί καλά νά κάνω ἐγώ παιδί... δικό μου παιδί.. Ἔ, πάρε ἕνα παιδί ἐπιτέλους!.. ἀφοῦ θέλεις ντέ καί καλά νά ἔχεις δικό σου παιδί, πού κι αὐτό εἶναι δύσκολο, γιατί δέν ξέρεις τί θά σοῦ βγεῖ μετά... Ἀφοῦ δέ σοῦ δίνει ὁ Θεός παιδί, γιατί ντέ καί καλά θέλεις παιδί; Δέν ξέρει δηλαδή ὁ Θεός; Δέν εἶναι πατέρας; Δέ σ’ ἀγαπάει; Ἀλλά βλέπετε ὁ ἐγωισμός μας; Θέλουμε παιδί! Μά ἀφοῦ ὁ Θεός εἶναι πατέρας, σ’ ἀγαπάει ἄπειρα, καί δέ σοῦ δίνει.. σημαίνει εἶναι γιά τό καλό σου πού δέ σοῦ δίνει. Τό ζήτησες. Δέν σοῦ τό ’δωσε. Λοιπόν; Γιατί ἐπιμένεις; Μετά τό πληρώνουν. Μιά τέτοια μητέρα, πίεζε, πίεζε τόν Θεό, τελικά ἀπόκτησε παιδί, καί μετά ἔφτασε σέ τέτοιο σημεῖο, τόσο ἀγανάκτησε... καταριότανε καί ἔκανε φοβερές ἁμαρτίες μετά μέσω τοῦ παιδιοῦ πού ἀπέκτησε. Δέν πρέπει νά ἐκβιάζουμε τόν Θεό. Ὁ Θεός εἶναι πατέρας. Ἡ εὐτυχία μας δέν εἶναι οὔτε νά ἔχουμε παιδί, οὔτε νά ἔχουμε χρήματα οὔτε τί ἄλλο νομίζουμε πώς ἄν ἔχουμε .. Ἡ εὐτυχία μας εἶναι νά ἔχουμε τόν Χριστό, νά ἔχουμε τό θέλημα τοῦ Χριστοῦ. Ἡ χαρά εἶναι στοιχεῖο τοῦ καρποῦ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Θέλεις νά ἔχεις χαρά; Νά ἐνεργοποιήσεις τό Πνεῦμα τό Ἅγιο πού ἔχεις πάρει ἀπό τό βάπτισμα, μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή, μέ τήν ταπείνωση, μέ τήν νηστεία, μέ ὅλα αὐτά πού μᾶς λέει ἡ Ἐκκλησία μας. Καί θά ἔχεις τέτοια χαρά, πού θά λές, ὅπως ἔλεγε ὁ Ἅγιος Παΐσιος, Θεέ μου, μή μοῦ δίνεις ἄλλη χαρά.. θά τρελαθῶ! Καταλάβατε; Ἐκεῖ νά ἑστιάσουμε τήν προσπάθειά μας καί ἔτσι θά βροῦμε τήν εὐτυχία.

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Νά σᾶς πῶ δυό λόγια γιά τήν προπτωτική κατάσταση, τήν κατάσταση τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας πρίν τήν πτώση. Ἕνα πρῶτο χαρακτηριστικό ἦταν ὅτι οἱ Ἅγιοι -ἅγιοι ἦταν ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα- εἶχαν ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Λέει ἡ Ἁγία Γραφή ὅτι «ὁ Θεός ἐνεφύσησεν εἰς τόν Ἀδάμ καί ἐγένετο εἰς ψυχήν ζῶσαν»[53], θυμάστε τό φύσημα τοῦ Θεοῦ, καί μερικοί τό ἑρμηνεύουν ὅτι αὐτό εἶναι ἡ ψυχή. Ἡ ψυχή ὡς ζωή ὑπῆρχε, ἀλλά τό ἐμφύσημα ἦταν ἡ ζωή τῆς ψυχῆς, δηλαδή τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Ὅταν ἐμφύσησε λοιπόν ὁ Θεός στόν Ἀδάμ, λένε οἱ Ἅγιοι, τοῦ ἔδωσε τό Ἅγιο Πνεῦμα καί μ’ αὐτό τό Ἅγιο Πνεῦμα ἦταν ντυμένοι οἱ Πρωτόπλαστοι, μ’ αὐτό τό ἄκτιστο φῶς τοῦ Θεοῦ δηλαδή, γι’ αὐτό καί δέν αἰσθανόντουσαν γυμνοί, ἐνῶ δέν εἶχαν ροῦχα. Δέν φοροῦσαν ροῦχα. Ὅμως δέν αἰσθανόντουσαν γυμνοί, ἦταν ντυμένοι μέ αὐτή τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Πότε αἰσθάνθηκαν γυμνοί; Ὅταν ἔκαναν παρακοή, ὁπότε χάθηκε ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔφυγε ἀπό τόν ἄνθρωπο. Μέ μιά ἁμαρτία; Ναί, μέ μιά ἁμαρτία. Βλέπετε τί σημασία ἔχει ἡ μιά ἀμαρτία, ἡ παρακοή;

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Βέβαια, πλάστηκαν ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα αὐτεξούσιοι, μέ ἐλευθερία καί μέ λογική. Εἶναι τό κατ’ εἰκόνα. Ὁ Θεός ἔπλασε τόν ἄνθρωπο κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωση. Κατ’ εἰκόνα δηλαδή μέ πρότυπο τόν Χριστό. Καί τά στοιχεῖα τοῦ κατ’ εἰκόνα εἶναι βασικά δύο: ἡ ἐλευθερία καί ἡ λογική, τό αὐτεξούσιο. Ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά κάνει ὅ,τι θέλει, μέσα βέβαια στά ὅριά του τά κτιστά. Μπορεῖ νά ἐπιλέξει τό καλό καί τό κακό. Εἶχαν ἐλευθερία, γι’ αὐτό καί ἐπιλέγουν τό κακό. Δυστυχῶς... καί ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα ἐπέλεξαν τήν παρακοή καί αὐτό εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νά στερηθοῦν τό Ἅγιο Πνεῦμα, τή Χάρη τοῦ Θεοῦ. Καί μετά ἔχουν ἀνάγκη ἀπό ροῦχα. Πρίν τήν πτώση δέν εἶχαν ἀνάγκη. Μετά τήν πτώση ἔχουν ἀνάγκη. Γι’ αὐτό κι ἐμεῖς σήμερα ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό ροῦχα. Καί τί ροῦχα; Ὄχι αὐτά πού ἔχουν σήμερα οἱ ἄνθρωποι.. πού τούς μισοκαλύπτουν ἤ σχεδόν δέν τούς καλύπτουν καθόλου (μή ροῦχα).. ἀλλά τούς ἔδωσε χιτῶνες. Τί εἶναι ὁ χιτῶνας; Ἕνα ροῦχο πού σέ σκεπάζει ἀπό πάνω μέχρι κάτω, πού δέν φαίνεται τίποτα, οὔτε τά ἄκρα τῶν ποδιῶν σου δέν φαίνονται. Τέτοια ροῦχα ἔδωσε ὁ Θεός! Γιατί; Γιατί ἤξερε ὅτι μετά τήν πτώση εἴμαστε πολύ εὐαίσθητοι στό θέμα αὐτό καί πολύ εὔκολα θά παρασυρθοῦμε μέσω τῶν ὀφθαλμῶν στήν ἁμαρτία τή σαρκική. Γι’ αὐτό καί χρειάζεται ὁ ἄνθρωπος νά καλύπτεται. Εἶναι μέγιστο ἁμάρτημα αὐτό πού γίνεται σήμερα μέ τούς ἀνθρώπους, πού κυκλοφοροῦν σχεδόν γυμνοί καί γυμνές. Μέγιστο ἁμάρτημα!

            Ἑπομένως, πρίν τήν πτώση εἴχανε τή Χάρη, εἴχανε ἐλευθερία, εἴχανε τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἦταν σοφοί... ὁ Ἀδάμ εἶχε προφητικό χάρισμα, εἶχε διορατικό χάρισμα, εἶχε τήν κατά Θεόν σοφία. Περνοῦσαν τά ζῶα, λέει, μπροστά του καί τούς ἔδινε ὀνόματα. Ἐσύ θά λέγεσαι ἐλέφαντας, ἐσύ τίγρης, ἐσύ λιοντάρι κ.λ.π. Καί ὅταν εἶδε τήν Εὔα -δέν τήν εἶχε ξαναδεῖ ποτέ- πῆρε τήν πλευρά τοῦ Ἀδάμ ὁ Θεός, ἀφοῦ ὕπνωσε τόν Ἀδάμ. Τόν κοίμισε καί κατασκεύασε τήν γυναίκα, τήν Εὔα. Καί μόλις τήν εἶδε ὁ Ἀδάμ τί εἶπε; «Αὐτή εἶναι ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μου καί σάρκα ἀπό τή σάρκα μου»[54]. Ποῦ τό ἤξερε; Ἀφοῦ κοιμότανε. Μέ τό προφητικό χάρισμα. Γιατί προφητεία δέν εἶναι μόνο νά προλέγεις τό μέλλον, ἀλλά νά βλέπεις καί πρός τά πίσω. Κι αὐτό προφητεία εἶναι. Εἶχε λοιπόν τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὁ Ἀδάμ, καί ἡ Εὔα. Καί αὐτά ὅλα χάθηκαν βέβαια μέ τήν πτώση.

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Τό μυστήριο τοῦ γάμου -εἶναι κι αὐτό ἕνα θέμα- δέν ὑπῆρχε. Δηλαδή ὁ γάμος δέν ὑπῆρχε στούς Πρωτόπλαστους. Οἱ Πρωτόπλαστοι ζοῦσαν ἐν παρθενίᾳ. Ἐν παρθενίᾳ! Ὁ γάμος μπῆκε μετά ὡς ἕνα σχῆμα τοῦ παρόντος αἰῶνος τοῦ ἀπατεῶνος, τό ὁποῖο θά καταργηθεῖ στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Εἶναι σχῆμα. Τό ἔδωσε ὁ Θεός προσωρινά, γιά νά συνεχιστεῖ τό ἀνθρώπινο γένος. Ἔτσι θέλησε ὁ Θεός, νά συνεχιστεῖ μέσω αὐτοῦ τοῦ τρόπου, τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου. Ἀλλά κι αὐτό θά καταργηθεῖ, ὅταν θά γίνει ἡ Δευτέρα Παρουσία καί θά μποῦμε.. ὅσοι μποῦμε.. -νά δώσει ὁ Θεός ὅλοι νά μποῦμε στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ- καί ἐκεῖ πάλι θά γυρίσουμε στήν παρθενία. Καί λένε οἱ Ἅγιοι ὁ γάμος εἶχε τά πρωτεῖα στήν Παλαιά Διαθήκη. Στήν Καινή Διαθήκη, πού ἦρθε ὁ Χριστός καί ζεῖ ἐν παρθενία, τά πρωτεῖα τά ἔχει πάλι ἡ παρθενία. Καί τώρα δηλαδή τό φυσιολογικό μας δέν εἶναι ὁ γάμος. Μή μέ παρεξηγήσετε ὅτι εἶμαι κατά τοῦ γάμου... Δέν εἶμαι κατά τοῦ γάμου, ἀλλά σᾶς λέω ποιό εἶναι τό φυσιολογικό μας. Τό φυσιολογικό μας εἶναι ἡ παρθενία καί τώρα. Γιατί ἄν ἦταν τό φυσιολογικό μας ὁ γάμος, ὁ Χριστός πρῶτος θά ἔκανε γάμο. Δέν ἔκανε γάμο, ἔζησε ἐν παρθενίᾳ. Καί πάρα πολλοί χριστιανοί καί ἅγιοι ζήσανε ἐν παρθενίᾳ. Καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τό λέει «καλόν στόν ἄνδρα νά μήν ἀκουμπάει γυναίκα»[55], νά μή γνωρίζει γυναίκα. Εἶναι καλό, ἀλλά δέν θέλεις μᾶλλον καί δέν τό ὑποχρεώνει ὁ Θεός. Ἀλλά ἕναν ἄν θά ἔχεις καί μία ἄν θά ἔχεις. Γι’ αὐτό ὁ γάμος ἕνας εἶναι. Ὁ δεύτερος γάμος δέν εἶναι γάμος οὐσιαστικά. Εἶναι μιά εὐλογία πού δίνει ἡ Ἐκκλησία γιά νά μήν εἶναι οἱ ἄνθρωποι στήν πλήρη παρανομία.

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Μήν τό παρεξηγήσουμε, ὅτι ἦταν ἀπαραίτητο νά γίνει αὐτή ἡ ἕνωση. Δέν ἦταν ἀπαραίτητο. Θά μποροῦσε ὁ Θεός νά κάνει παιδιά καί ὅπως ἔκανε τήν Εὔα. Τήν Εὔα τήν ἔκανε μέ γάμο;

Ἐρ. : Μέ τά σημερινά δεδομένα..

Ἀπ. : Καί μέ τά σημερινά δεδομένα.. Σήμερα ὁ Θεός δέν θά μποροῦσε νά φτιάξει ἕναν ἄνθρωπο ἀπό τό τίποτα; Πῶς ἔφτιαξε τότε; Ἀλλά θέλησε νά γίνεται ἔτσι τώρα, ἀφοῦ ἐμεῖς θελήσαμε νά ζοῦμε μακριά ἀπό τόν Θεό. Γιατί αὐτό ἦταν τό ἁμάρτημα τελικά τῶν Πρωτοπλάστων, ἡ αὐτονόμηση. «Δέ σέ θέλω Ἐσένα Θεέ... ἐγώ θέλω μόνος μου νά ρυθμίσω τή ζωή μου»... Ὁπότε, τοῦ λέει ὁ Θεός, ἔτσι; Μέ ἱδρῶτα θά τρῶς τό ψωμί σου, μέ πόνους θά γεννᾶς τά παιδιά σου (ἡ γυναίκα), μέχρι νά ἔρθω πάλι στή Δευτέρα Παρουσία, ὁπότε πάλι θά ἐπανέλθουμε στήν κατάσταση ὄχι ἁπλῶς τήν προπτωτική, στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ -προσέξτε- δέν θά γυρίσουμε στήν κατάσταση τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας πρίν τήν πτώση, ἀλλά θά πᾶμε ἐκεῖ πού θά πήγαινε ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα ἄν παραμένανε στήν ὑπακοή, δηλαδή στή θέωση. Φτιάχτηκαν «λίαν καλοί», ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα. Ὑπῆρχε περιθώριο νά προοδεύσουν πνευματικά ἄν κάνανε ὑπακοή καί νά φτάνανε στή γνώση τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ, στή θέωση, στήν ἕνωση τήν πλήρη μέ τόν Θεό. Ἀλλά δέν παρέμειναν στήν ὑπακοή.

Ἐρ. : ......................

Ἀπ. : Τρία εἶναι τά στάδια τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Εἶναι κάθαρσις, φωτισμός καί θέωσις. Τώρα μέσα στήν Ἐκκλησία ζοῦμε αὐτά τά στάδια - πρέπει νά ζοῦμε. Κάθαρση εἶναι τό πρῶτο στάδιο πού εἶναι ἡ μετάνοια. Μετάνοια τί σημαίνει; Σταματάω τό κακό καί κάνω τό ἀντίθετο καλό. Ἐξομολογοῦμαι, διορθώνομαι, καί μετά ἔρχεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, φωτιζόμαστε καί μετά, ὅταν θέλει ὁ Θεός, καί ἡ θέωση, ἡ πλήρη ἕνωση μέ τόν Θεό.

Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

https://hristospanagia3.blogspot.com/

---

[1] Ἔργα Ἀσκητικά, Ἀββᾶ Δωροθέου, Ἐκδ. Ἑτοιμασία, Ἱ.Μ. Τιμίου Προδρόμου Καρέα, 2014, (στό ἑξῆς: Ἔργα Ἀσκητικά, Ἀββᾶ Δωροθέου).

[2] Ἔργα Ἀσκητικά, Ἀββᾶ Δωροθέου.

[3] Πρβλ. Γέν. 26, 15.

[4] Ἔργα Ἀσκητικά, Ἀββᾶ Δωροθέου.

[5] Ὅ.π.

[6] Ἀποκ. 3, 20.

[7] Ἔργα Ἀσκητικά, Ἀββᾶ Δωροθέου.

[8] Ὅ.π.

[9] Ὡσηε 5, 11.

[10] Ἔργα Ἀσκητικά, Ἀββᾶ Δωροθέου.

[11] Ματθ. 5, 25-26.

[12] Ὅ.π.

[13] Ματθ. 5, 28.

[14] Ἔργα Ἀσκητικά, Ἀββᾶ Δωροθέου.

[15] Ὅ.π.

[16] Ὅ.π.

[17] Ὅ.π.

[18] Ὅ.π.

[19] Ὅ.π.

[20] Ὅ.π.

[21] Ὅ.π.

[22] Ὅ.π.

[23] Α΄Θεσ. 5, 17.

[24] Ἔργα Ἀσκητικά, Ἀββᾶ Δωροθέου.

[25] Ὅ.π.

[26] Ματθ. 4, 10.

[27] Ἔργα Ἀσκητικά, Ἀββᾶ Δωροθέου.

[28] Ὅ.π.

[29] Ὅ.π.

[30] Ὅ.π.

[31] Ὅ.π.

[32] Ὅ.π.

[33] Ὅ.π.

[34] Ὅ.π.

[35] Ματθ. 7, 1.

[36] Ἰω. 7, 24.

[37] Ὅ.π..

[38] Ματθ. 7, 14.

[39] Πρβλ. Ἀποκ. 3, 16.

[40] Ματθ. 11, 12.

[41] Β΄Κορ. 6, 17.

[42] Ματθ. 10, 22.

[43] Ματθ. 11, 12.

[44] Πρβλ. Ματθ. 13, 43.

[45] Μάρκ. 16, 16.

[46] Γαλ. 5, 6.

[47] Ἰακ. 2, 26.

[48] Ἰω. 6, 53.

[49] Γαλ. 5, 22.

[50] Σοφ.Σολ. 38, 1.

[51] Α΄Κορ. 6, 13.

[52] Ἰω. 5, 14.

[53] Γεν. 2, 7.

[54] Γεν. 2, 23.

[55] Α΄Κορ. 7, 1.