Είναι ερώτημα που κατά καιρούς απασχολεί την επικαιρότητα και θέτει σε αμφισβήτηση το «άβατο» του Αγίου Όρους, δηλαδή την απαγόρευση της εισόδου των γυναικών σε αυτό, επειδή όπως κάποιοι υποστηρίζουν, καταπατείται η ισότητα των δύο φύλων. Ισχύει όμως στην πραγματικότητα αυτό;1. Αρχαιότατη παράδοση που προασπίζει την ηθική καθαρότητα των μοναχών
Όπως είναι γνωστό το Άγιον Όρος είναι χώρος αφιερωμένος αποκλειστικά στη λατρεία του Θεού, στον οποίο ακμάζει ο μοναχισμός από τον 9ο μ. Χ. αιώνα. Ο ορθόδοξος μοναχισμός υπήρξε πάντοτε αναχωρητικός. Έλκει την καταγωγή του από τους αναχωρητές της ερήμου, οι οποίοι έφευγαν από τις πόλεις και αναζητούσαν ερημικές τοποθεσίες, τόπους ησυχαστικούς. Αίγυπτος, Παλαιστίνη, Συρία, Μεσοποταμία και Μικρασία φιλοξένησαν μοναχούς και ερημίτες που έλιωσαν στην άσκηση και αναλώθηκαν στην προσευχή και τη λατρεία του Θεού. Η προσχώρησή τους μάλιστα στον μοναχισμό – αποτέλεσμα της ελεύθερης εκλογής τους – απαγόρευε κάθε επαφή και επικοινωνία με γυναίκες. Στο πλαίσιο της αποταγής του πολύ ιερού δεσμού της συζυγίας, οι μοναχοί αρνούνταν αυτή τη δυνατότητα της επικοινωνίας με το άλλο φύλο, για να δημιουργηθούν οι άριστες προϋποθέσεις και συνθήκες για την αρετή της παρθενίας, η οποία μαζί με την υπακοή και την ακτημοσύνη αποτελούν τις τρεις θεμελιώδεις αρχές της μοναχικής ζωής. Από τους πρώτους κιόλας χριστιανικούς αιώνες, σε όλα τα μοναστικά κέντρα, ανδρικά και γυναικεία, το άβατο αποτελούσε βασικότατο θεσμό και ουσιαστική προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία τους. Για τον λόγο αυτό, από πολύ νωρίς θεσπίστηκε ο θεσμός αυτός στο Άγιο Όρος και περιφρουρήθηκε με αυτοκρατορικά διατάγματα. Στο πρώτο Τυπικό του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη (969) σαφώς απαγορευόταν η είσοδος γυναικών. Η αρχαία αυτή παράδοση διατηρείται στην αθωνική πολιτεία μέχρι και σήμερα.Έχουν μάλιστα κάθε δικαίωμα να το εφαρμόσουν αυτό οι μοναχοί, αφού σύμφωνα με το ελληνικό Σύνταγμα η αθωνική χερσόνησος είναι τόπος ισοβίου κατοικίας τους και ιδιοκτησία των Ιερών Μονών. Η κατοικία άλλωστε αποτελεί «άσυλο», η παραβίαση του οποίου είναι ποινικό αδίκημα. Όπως ο νόμος μου δίνει το δικαίωμα να επιλέγω τα πρόσωπα που δέχομαι στο σπίτι μου, έτσι και οι μοναχοί έχουν το ατομικό δικαίωμα να κατοικούν και να μονάζουν σε τόπο που οι ίδιοι επέλεξαν, δημιούργησαν και τον θέλησαν άβατο. Ο θεσμός αυτός αποτυπώνεται και στον Καταστατικό Χάρτη του Αγίου Όρους, ο οποίος επικυρώθηκε το 1926 από την Ελληνική πολιτεία, ενώ το ειδικό καθεστώς που για πνευματικούς και θρησκευτικούς λόγους επικρατεί στο Άγιο Όρος έλαβε και διεθνή αναγνώριση με κοινή δήλωση που έγινε από όλα τα μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Το άβατο συνεπώς δε θεσπίστηκε από αντίληψη μισογυνισμού, αλλά για να διατηρηθούν οι προϋποθέσεις ώστε να είναι η μοναχική ζωή απερίσπαστη και απόλυτη.2. Το υπέδειξε η Παναγία
Αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι στο Άγιο Όρος όχι μόνο δεν υποτιμάται η γυναίκα, αλλά κατέχει υψηλή θέση, είναι η αφιέρωσή του στην Παναγία, της οποίας και θεωρείται κήπος και περιβόλι και η οποία τιμάται ως Έφορος και Ηγουμένη του. Η Κυρία Θεοτόκος μάλιστα, με σημεία και θαύματα έδειξε τη θέλησή της το Άγιο Όρος να παραμείνει άβατο, καθώς υπάρχουν αγιορείτικες παραδόσεις, σύμφωνα με τις οποίες η ίδια η επεμβαίνει για να απομακρύνει γυναίκες που το παραβιάζουν. Τα λόγια της μάλιστα στον Άγιο Πέτρο τον Αθωνίτη, έναν από τους πρώτους ερημίτες στον Άθω (9ος αιώνας), τα οποία καταγράφονται από τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, το επιβεβαιώνουν: «Στην Ευρώπη υπάρχει ένα βουνό, πολύ ψηλό και όμορφο, που εκτείνεται προς το νότο και (εισέρχεται) πολύ βαθιά μέσα στη θάλασσα. Αυτό είναι το βουνό που έχω διαλέξει απ’ όλη τη Γη για να φτιάξω χώρα μοναστικής τάξης. Το καθιέρωσα ώστε να είναι εφεξής η κατοικία μου. Αυτός είναι και ο λόγος που οι άνθρωποι θα το αποκαλέσουν «Άγιον Όρος»…» (Βίος οσίου Πέτρου του Αθωνίτου, ΙΙ, PG 150, 100).Μαρτυρείται επίσης ότι το 382 μ.Χ. επισκέφθηκε τον Άθω η θυγατέρα του Μεγάλου Θεοδοσίου Πλακιδία, η οποία έφθασε στην περιοχή της Μονής Βατοπεδίου, αναγκάσθηκε όμως να φύγει γιατί άκουσε τη φωνή της Παναγίας, που της έλεγε ότι το Άγιο Όρος είναι κτήμα της και καμιά άλλη γυναίκα δεν μπορεί να πατήσει σ’ αυτό. Η εικόνα από την οποία ακούστηκε η φωνή της Υπεραγίας Θεοτόκου διαφυλάσσεται μέχρι σήμερα στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου και ονομάζεται «Αντιφωνήτρια».Λέγεται ακόμη ότι μετά την Άλωση (1453), μετέβη στο Άγιο Όρος η μητέρα του Πορθητή, Μάρω, θυγατέρα του Σέρβου βασιλιά Γεωργίου, κτήτορα του καθολικού της Μονής Αγίου Παύλου, για να προσφέρει σ’ αυτό τα Τίμια Δώρα των τριών Μάγων. Επενέβη όμως και πάλι η Παναγία και καθώς η Μάρω ανέβαινε από τον αρσανά (λιμάνι) στη Μονή, η Κυρία Θεοτόκος, με υπερφυσικό τρόπο την εμπόδισε να πλησιάσει. Αυτή υπάκουσε και παρέδωσε ταπεινά τα Τίμια Δώρα στους ευλαβικούς μοναχούς, οι οποίοι και έστησαν στο σημείο εκείνο της θεομητορικής παρουσίας έναν Σταυρό που σώζεται μέχρι σήμερα και λέγεται «Σταυρός της Βασιλίσσης».Σε έρευνα που έγινε πρόσφατα, το 95% των γυναικών που ερωτήθηκαν απάντησαν ότι δεν θέλουν την κατάργηση του αβάτου. Οι ευσεβείς μάλιστα και πιστές γυναίκες αναγνωρίζουν τη σημασία που έχει για την Εκκλησία και για όλο τον κόσμο να υπάρχουν μοναχοί προσευχόμενοι απερίσπαστα και αγιαζόμενοι. Αυτοί οι μοναχοί στηρίζουν με τις προσευχές και με το παράδειγμά τους και τους εγγάμους Χριστιανούς με τις οικογένειές τους στα δύσκολα χρόνια της ηθικής κατάπτωσης που περνούμε.Άλλωστε οι Ιερές Μονές του Αγίου Όρους φροντίζουν να δίνουν και στις γυναίκες τη δυνατότητα να προσκυνούν τις θαυματουργές εικόνες και τα ιερά λείψανα του Αγίου Όρους, καθώς τα μεταφέρουν στα πλοία που κάνουν τον περίπλου της Αθωνικής χερσονήσου ή κατά καιρούς τα φέρνουν στον κόσμο προς ευλογία όλων των πιστών, ανδρών και γυναικών.
