Για το Άγιο Φως

  –Κύριε, θα μιλούσαμε σήμερα για το Άγιο Φως. Έτσι μας υποσχεθήκατε.

–Γιατί το λέμε Άγιο Φώς;

–Είναι το φώς της Αναστάσεως, που πηγάζει από τον Τάφο του Χριστού μας. Τον Τάφο που δέχτηκε για λίγο νεκρό τον Κύριο και από εκεί πήγασε η ζωή με την Ανάστασή Του. Το παίρνει ο Πατριάρχης μας στα Ιεροσόλυμα κάθε χρόνο, το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου.

–Πώς το παίρνει, δηλαδή;

–Με μια πολύ ωραία τελετή.

–Θα μας πείτε;

–Ναι, αφού το είχαμε κανονίσει. Κάθε Μέγα Σάββατο πρωί, λοιπόν, σβήνουν όλα τα καντήλια και όποια φλόγα υπάρχει στον Ιερό ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα. Κατά τις 8.30-9.00 ανοίγει από τους μουσουλμάνους θυρωρούς η πύλη του Ναού και μπαίνει η στρατιωτική δύναμη που θα επιβάλει την τάξη κατά τη διάρκεια της ημέρας. Έπειτα ανοίγει o Ναός και κατακλύζεται κυριολεκτικά από χιλιάδες πιστούς. Κατά τις 11.00 γίνεται επιθεώρηση του Κουβουκλίου (είναι ένας μικρός ναός μέσα στο μεγάλο Ναό), στο οποίο βρίσκεται ο Πανάγιος Τάφος του Κυρίου μας, μήπως και υπάρχει κάποια φωτιά αναμμένη. Έπειτα η πόρτα του Παναγίου Τάφου κλείνει και σφραγίζεται με μαλακό κερί. Στη συνέχεια, σύμφωνα με αρχαίο έθιμο, ο μουσουλμάνος θυρωρός του Ναού προσκαλείται και σφραγίζει τέσσερις φορές την πόρτα και το κερί με τη σφραγίδα του, όπως στο Ευαγγέλιο διαβάζουμε ότι σφράγισαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες τον τάφο του Χριστού. Στις 12.00, και ενώ η μεγάλη καμπάνα του Ναού χτυπάει πένθιμα, ο Πατριάρχης με τον κλήρο έρχεται στο Ναό και μπαίνει στο Άγιο Βήμα. Τότε παίρνουν ευλογία για να συμμετέχουν στην τελετή Αρμένιοι, Κόπτες και Σύροι κληρικοί [χριστιανοί από άλλα δόγματα, όχι Ορθόδοξοι (ΙΧΘΥΣ: δηλαδή αιρετικοί)]. Στη συνέχεια ο Πατριάρχης και όλοι οι κληρικοί φορούν λευκά άμφια και κατευθύνονται από το Ιερό προς το Κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου. Μπροστά από την πόρτα του Κουβουκλίου ο Πατριάρχης βγάζει την εξωτερική αρχιερατική του στολή και μπαίνει στον Πανάγιο Τάφο, που ανοίγει εκείνη τη στιγμή, μαζί με τον Αρμένιο κληρικό, που βρίσκεται εκεί, για να τον ελέγχει. Ο Πατριάρχης κρατάει στα χέρια του δύο πυρσούς και τρεις δεσμίδες από 33 κεριά. Μπαίνει στον εσωτερικό χώρο του Παναγίου Τάφου και διαβάζει με κατάνυξη, μόνος, την κανονισμένη ευχή. Ασπάζεται τον Πανάγιο Τάφο και περιμένει. Έξω το εκκλησίασμα νιώθει μια μυστική αγωνία και η αναμονή κορυφώνεται. Κάποια στιγμή ο λαός ξεσπά σε ζητωκραυγές, ο Πατριάρχης εμφανίζεται με αναμμένες τις λαμπάδες του και δίνει το Άγιο Φώς σε όσους βρίσκονται έξω, στους Ορθοδόξους αλλά και στους εκπροσώπους άλλων δογμάτων.

–Δηλαδή, κύριε, μόνο ο ορθόδοξος Πατριάρχης μπορεί να πάρει το Άγιο Φώς;

–Ακριβώς! Το Πάσχα του 1579 μ.Χ. οι Αρμένιοι κατόρθωσαν να δωροδοκήσουν τον Τούρκο Διοικητή, για να πάρουν εκείνοι το Άγιο Φώς. Ο Πατριάρχης Σωφρόνιος Δ΄ με τούς πιστούς παρέμειναν έξω προσευχόμενοι. Παρά τις προσπάθειες του Αρμένιου Πατριάρχη, το Άγιο Φώς δεν έλαμψε στο ιερό Κουβούκλιο, αλλά βγήκε διαπερνώντας την Κολόνα, η οποία μέχρι σήμερα φαίνεται σχισμένη και μαυρισμένη, και άναψαν τα κεριά του Ορθόδοξου Πατριάρχη. Ο Αρμένιος έφυγε ντροπιασμένος. Το γεγονός μαρτύρησε ο Εμίρης Τούνομ, ὁ οποίος εκείνη τη στιγμή ήταν φρουρός στην Αγία Πόρτα. Αυτό έγινε αιτία να πιστέψει και να γίνει Χριστιανός. Οι Τούρκοι τον σκότωσαν.

–Ανακηρύχτηκε άγιος;

–Ναι, τον γιορτάζουμε στις 18 Απριλίου. Από τότε το αποκλειστικό δικαίωμα το έχει ο Ορθόδοξος Πατριάρχης.

–Οι πιστοί βλέπουν το Άγιο Φώς;

–Κατά την πίστη του ο καθένας… Πολλές φορές, πριν ακόμη βγει ο Πατριάρχης, το Άγιο Φώς, σαν γαλαζόλευκες εκλάμψεις στροβιλίζεται στο Ναό, ανάβει κάποιες από τις λαμπάδες των πιστών, ακόμη και μερικά καντήλια. Σίγουρα πάντως σκορπίζει μια ανεκλάλητη χαρά, που δύσκολα περιγράφεται. Αυτή είναι δώρο της Αναστάσεως του Χριστού.

–Άκουσα ότι έχει παράξενες ιδιότητες… Λένε ότι δεν καίει.

–Σύμφωνα με τις μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων, τα πρώτα δύο με τρία λεπτά δεν καίει. Οι άνθρωποι το φέρνουν πάνω τους, στα χέρια, στα ρούχα, ακόμη και στα γένια τους, χωρίς να καίγονται. Επίσης, δεν παράγει σκιές, φωτίζει σφαιρικά σαν έκρηξη φωτός. Κάθε χρόνο δεν έχουμε τις ίδιες εκδηλώσεις.

–Στην πρώτη αναζήτηση που κάνει κανείς στο διαδίκτυο, πολλές ιστοσελίδες φέρονται να θεωρούν απάτη την υπόθεση του Αγίου Φωτός. Λένε ότι, αν βουτήξεις το φυτίλι του κεριού σε φωσφόρο, σε δεκαπέντε λεπτά περίπου αναφλέγεται μόνο του.

–Μα, παιδιά, το Άγιο Φώς δεν βγαίνει κάθε χρόνο την ίδια ώρα. Άλλοτε στις 12.30, άλλοτε στη 1.00, μέχρι και μετά τις 2.00. Πώς να υπολογίσουν ακριβώς την ώρα; Και πώς ανάβουν τα κεριά των πιστών; Έπειτα, πώς εξηγούν αυτοί ότι δεν καίει;

–Ὁ πατέρας μου λέει ότι δεν οφείλουμε οι Έλληνες να πληρώνουμε τόσα λεφτά για να έρθει αεροπορικώς, ούτε βέβαια πρέπει να αποδίδονται τιμές αρχηγού κράτους.

–Επειδή ακριβώς υπήρξαν τέτοιες αντιδράσεις, τα έξοδα πλέον τα καλύπτει ιδιώτης. Η μεγαλόπρεπη υποδοχή που του επιφυλάσσουμε, μάλλον είναι τιμή για το ελληνικό κράτος. Κι αν κάποτε όμως αυτή σταματήσει, για μας τους πιστούς δεν αλλάζει κάτι.

–Μέχρι το 1988 που δεν ερχόταν με αεροπλάνο, κύριε, πώς κάναμε Ανάσταση;

Η τάξη ξέσπασε σε γέλια…

–Μα, παιδιά μου, την Ανάσταση δεν τη γιορτάζουμε επειδή βγαίνει το Άγιο Φώς. Το αντίθετο συμβαίνει. Άγιο Φώς εξάλλου ονομάζεται το φώς πού αγιάζεται και στους ναούς μας λόγω της Ανάστασης, άσχετα αν θα είναι των Ιεροσολύμων ή όχι. Το παίρνουμε οι πιστοί μέσα σε μια έκρηξη χαράς τη νύχτα της Αναστάσεως από τον ιερέα μας και το μεταφέρουμε στο σπίτι μας, στο τέλος της θείας Λειτουργίας. Συμβολίζει το Φώς πού σκόρπισε ο αναστημένος Χριστός στη γη, στον ουρανό και στο σκοτεινό βασίλειο του θανάτου. Είναι βέβαια μία από τις ευλογίες της τεχνολογικής προόδου το να γιορτάζουμε πλέον Ανάσταση με το Άγιο Φώς των Ιεροσολύμων. Μα αν, ας πούμε, αργήσει η πτήση μια χρονιά και δεν προλάβουμε να το έχουμε τα μεσάνυχτα, αυτό δεν θα μειώσει ούτε τη γιορτή, ούτε τη χαρά μας. Στην πραγματικότητα, Φώς είναι ο ίδιος ο Αναστημένος Κύριος και η χαρά μας πηγάζει από Αυτόν! Σ’ Αυτόν ανήκει και όλη η δόξα!

Φίλος

Περιοδικό «Προς τη Νίκη», τεύχος 806 (Απρίλιος 2017)