Γράφει ὁ κ. Δημήτριος Ἀντωνιάδης
Ἔχοντας, λοιπόν, ὡς βάση τὰ ἀνωτέρω, θὰ ξεκινήσουμε τὸ παρὸν μας ἄρθρο μὲ τὴν περιγραφή τοῦ πῶς ἀκριβῶς κάνουν νηστεία οἱ παπικοὶ καὶ θὰ συνεχίσουμε μὲ τὴ θεώρηση τῆς εὐχαριστίας ἐκ μέρους των. Οἱ σύγχρονοι ρωμαιοκαθολικοὶ ἔχουν ἁπλοποιήσει τὴ νηστεία ἐντελῶς [1]. Δὲν νηστεύουν οὔτε τὰ γαλακτοκομικὰ προϊόντα οὔτε τὸ κρέας τὶς Τετάρτες καὶ τὶς Παρασκευές. Ἡ μόνη ἐξαίρεση, ἴσως, εἶναι κάποια μοναστήρια, τὰ ὁποῖα τὶς ἡμέρες τῆς νηστείας ἀποφεύγουν μόνο τὸ κρέας [2]. Μάλιστα ἀρκετοὶ ἀπὸ τοὺς σύγχρονους παπικοὺς ὑποστηρίζουν, βασιζόμενοι σὲ ἀτάκες διαφόρων παπῶν [3], ὅτι ὁ μοντέρνος χριστιανὸς δὲν εἶναι μόνο τῆς ἀφαίρεσης, δηλαδὴ τῆς ἐξαντλητικῆς μὰ καὶ καθαρτικῆς ἀποχῆς ἀπὸ τὶς ζωικὲς τροφές, ἀλλὰ τῆς πρόσθεσης, δηλαδὴ τῆς ἐπιτέλεσης ὁρισμένων ἀγαθοεργιῶν. Ἔτσι, κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Avvento [4] καὶ τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἀντὶ νὰ νηστεύουν προκειμένου νὰ ἀρνηθοῦν τὸ γνωμικό τους θέλημα, προτιμοῦν τὴν ἐπιτέλεση ὁρισμένων καλῶν πράξεων, ὅπως τὴν ἀγορὰ τροφίμων, ρούχων καὶ ἄλλων ἀπαραίτητων εἰδῶν πρὸς ἐπιβίωση σὲ πτωχοὺς (λὲς καὶ οἱ ἀγαθοεργίες πρέπει νὰ γίνονται μόνο κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ἑορτῶν!!!). Σύμφωνα μὲ τοὺς Λατίνους, ἡ νηστεία εἶναι κάτι τὸ προσωπικό, πρᾶγμα ποὺ σημαίνει ὅτι τὴ ρυθμίζει ὁ καθένας ὅπως θέλει καὶ κρίνει. Ἐπίσης, ὑπάρχει καὶ ἡ περίπτωση ἀποχῆς ἀπὸ ὁρισμένες τροφὲς προκειμένου νὰ συγχωρεθεῖ ἕνα ἁμάρτημα, ἀλλὰ συνήθως εἶναι περιορισμένης χρονικῆς διαρκείας. Ἀκόμη, θὰ πρέπει νὰ ἀναφέρουμε ὅτι πρὶν τὴν εὐχαριστία ὁ χρόνος νηστείας ποὺ ἀπαιτεῖται γιὰ ἕνα λαϊκὸ εἶναι αὐτὸς τῆς μίας ὥρας. Ὁπότε ἡ πλειονότητα τῶν ἐκκλησιαζομένων στοὺς παπικοὺς ναοὺς πηγαίνει ἔχοντας φάει ἕνα πλούσιο πρωινὸ μὲ ὅλων τῶν εἰδῶν τὰ πιθανὰ ἐδέσματα. Ἐν τοῖς πράγμασι, μποροῦμε νὰ ποῦμε μετὰ βεβαιότητας ὅτι ἡ νηστεία γιὰ τοὺς παπικοὺς ἔχει καταργηθεῖ.
Σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ στὶς ἱερὲς των ἀκολουθίες, ὁ ὄρθρος καὶ ὁ ἑσπερινὸς ἀποφεύγεται συστηματικὰ σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς ἐνορίες, ἕνεκα τῆς ἀνωτέρω ἀναφερθείσης ἁπλοποίησης τῆς λειτουργικῆς ζωῆς. Οἱ ἀκολουθίες αὐτὲς τελοῦνται μόνο σὲ ὁρισμένα μοναστήρια. Ἐκεῖνο ποὺ γίνεται στὶς ἐνορίες εἶναι πολλὲς εὐχαριστίες γιὰ τοὺς λαϊκοὺς κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἡμέρας [5]. Ὅσο μεγαλύτερη εἶναι ἡ ἐνορία, τόσο περισσότερες εὐχαριστίες τελοῦνται σὲ ἡμερήσια βάση. Ἡ ἀκολουθία τῆς εὐχαριστίας τους διαρκεῖ μόνο 35 μὲ 40 λεπτὰ στὴν καλύτερη τῶν περιπτώσεων. Κάποιοι ἀπὸ τοὺς δεχόμενους τὴν εὐχαριστία γονατίζουν λίγο πρὶν τὴ λάβουν ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ ἱερέα, πρᾶγμα ποὺ δεικνύει ὅτι οἱ Λατῖνοι λατρεύουν τὴ θεία εὐχαριστία, τὴ μοναδικὴ κατὰ τοὺς παπικοὺς ὁρατὴ παρουσία τοῦ Χριστοῦ [6]. Ἐπιπλέον, θὰ πρέπει νὰ ἀναφέρουμε ὅτι λίγο πρὶν τὴν τέλεση τῆς εὐχαριστίας ὁ ἱερέας ποὺ προεξάρχει στὴν ἀκολουθία τῆς εὐχαριστίας δίνει ἐντολὴ στοὺς λαϊκοὺς νὰ συχωρήσουν ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, οὕτως ὥστε νὰ λάβει ὁ καθένας ἀξίως τὴν εὐχαριστία. Ἔτσι, κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἀκολουθίας τῆς εὐχαριστίας ὁ ἕνας δίνει τὸ χέρι στὸν ἄλλον προκειμένου νὰ δειχθεῖ ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν. Ἀκόμη, μέσα στὶς ἐνορίες ὑπάρχουν μικρὰ ἐξομολογητήρια, οὕτως ὥστε νὰ εἶναι ἐφικτὴ μία γρήγορη ἐξομολόγηση, ἀσφαλῶς μὲ κρυμμένο τὸ πρόσωπο ἐκείνου ποὺ ἐξομολογεῖται, οὕτως ὥστε ὁ ἐξομολογούμενος νὰ συγχωρεθεῖ μηχανικὰ καὶ νὰ λάβει ἀκινδύνως τὴ θεία εὐχαριστία. Τέλος, ἡ ἀπαγγελία τοῦ συμβόλου τῆς πίστεώς τους δὲν γίνεται σὲ κάθε εὐχαριστία ἀπὸ τοὺς παπικοὺς παρὰ μόνον τὶς Κυριακὲς ἢ σὲ μεγάλες ἑορτές, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο δεικνύει τῆς ἀποσύνδεση τῆς πίστης ἀπὸ τὴν εὐχαριστία (στὴν ὀρθόδοξη παράδοση δὲν ἐννοεῖται θεία λειτουργία ἄνευ τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως, ὅπως καὶ δὲν ἐννοεῖται θεία λειτουργία ἄνευ τοῦ ἑσπερινοῦ καὶ τοῦ ὄρθρου).
Στὴν παράδοση τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας δὲν ὑπάρχει καμία ἀνάγκη γιὰ ἁπλοποίηση. Ἡ νηστεία θεωρεῖται ὡς φάρμακο κατὰ τοῦ γνωμικοῦ θελήματος ἢ τῆς ἁμαρτίας καὶ ὄχι ὡς ἔνδειξη ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλον. Ὁ κάθε ἄνθρωπος ἀγωνίζεται ὅσο μπορεῖ, τόσο μὲ τὴ νηστεία, ὅσο καὶ μὲ τὸν ἐκκλησιασμό του. Αὐτὸ δὲ σημαίνει ὅτι πρέπει νὰ καταργηθεῖ ἡ νηστεία καὶ οἱ ἑσπερινοὶ ἢ οἱ ὄρθροι, προκειμένου νὰ προσκαλέσουμε κι ἄλλο κόσμο στὴν Ἐκκλησία. Ὅπως, ὁ ἕνας Θεὸς μερίζεται ἀμερίστως κατὰ τὴν ἐνέργειά Του, ἔτσι ὁ κάθε ἄνθρωπος παίρνει ἀπὸ Ἐκεῖνον αὐτὸ ἀκριβῶς ποὺ χρειάζεται ἢ ἐκεῖνο ποὺ μπορεῖ νὰ ἀντέξει. Ἔτσι, ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ νηστέψει ἀλάδωτο θὰ τὸ πράξει. Ἄλλος πάλι θὰ νηστέψει τὸ ψάρι, ἄλλος τὸ τυρί, ἄλλος τὰ γαλακτοκομικὰ καὶ ἄλλος ἴσως κάτι νόστιμο (ἐὰν πχ ἔχει κάποιο πρόβλημα ὑγείας καὶ δὲ μπορεῖ νὰ ἀποφύγει τὸ κρέας). Τὸ ἴδιο ἀκριβῶς ἰσχύει καὶ μὲ τὸν ἐκκλησιασμό. Ὁ καθένας θὰ πάει στὸν ἱερὸ ναὸ γιὰ ὅσο ἔχει ἀνάγκη ἢ γιὰ ὅσο τοῦ ἐπιτρέπει ἡ παροῦσα πνευματική του κατάσταση. Γιὰ ποιὸ λόγο, λοιπόν, θὰ πρέπει νὰ υἱοθετήσουμε ὡς ὀρθόδοξοι τὴν ἁπλοποίηση, ὅταν βλέπουμε τὴν κατάπτωση πού ἀκολουθεῖ; Ἀκόμη θὰ πρέπει νὰ ἀπαντήσουν οἱ μεταπατερικοὶ καὶ στὸ ἀκόλουθο ἐρώτημα. Γιατί νὰ καταργηθεῖ ἡ νηστεία καὶ ὁρισμένα μυστήρια, ὅταν ἤδη ὑπάρχει ἡ οἰκονομία τῆς Ἐκκλησίας; Ἴσως τελικὰ ἡ ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα εἶναι διότι θέλουμε μία ἄλλη ἐκκλησιολογία, δηλαδὴ μία νέα θρησκεία.
Σημειώσεις:
[1] Τὸ παρὸν ἄρθρο βασίζεται σὲ μαρτυρίες ὀρθοδόξων φοιτητῶν ποὺ σπούδασαν σὲ διάφορα ποντιφικὰ πανεπιστήμια διαφόρων ρωμαιοκαθολικῶν χωρῶν. [2] Σύμφωνα μὲ μαρτυρία φοιτητῶν ἀκόμη καὶ ὁρισμένοι ἡγούμενοι μοναστηριῶν ποὺ συγχρόνως εἶναι καὶ ποντιφικὰ πανεπιστήμια, ὅταν παρευρίσκονται σὲ διαφόρων εἰδῶν ἐκδηλώσεις ἐκτός τῆς μονῆς των, εἴτε κοσμικοῦ εἴτε θρησκευτικοῦ περιεχομένου, καταναλώνουν ἀνερυθρίαστα κρέας. Σύμφωνα μὲ μαρτυρία ὀρθοδόξου φοιτητοῦ, ἡγούμενος μοναστηριοῦ στὴ Ρώμη παραδέχθηκε σὲ διάλεξή του πρὸς τοὺς νέους ὅτι ἐξασκοῦσε τὴν τέχνη τῆς γιόγκα γιὰ 10 χρόνια ὄντας συγχρόνως μοναχός, ὅπως καὶ ὅτι ἡ ὁμοφυλοφιλία ἀποτελεῖ μία ἄλλη δίοδο πρὸς τὸ Θεό. Βλέπουμε ὅτι ἡ λειτουργικὴ ἁπλοποίηση συνοδεύεται καὶ ἀπὸ ἠθικὴ κατάπτωση. [3] Κάθε πάπας φροντίζει νὰ ἐφευρίσκει διάφορες ἀτάκες κοινότοπου χαρακτήρα, προκειμένου νὰ ἐντυπωσιάσουν τὰ χριστιανικὰ πλήθη, πχ ὅπως ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι πρόσωπο ἢ ἕνα She (αὐτή: θηλυκὸ στοιχεῖο) καὶ οὕτω καθεξῆς. [4] Οἱ παπικοὶ δὲν ἔχουν τὴ Μικρὴ Σαρακοστὴ ποὺ μᾶς προετοιμάζει γιὰ τὰ Χριστούγεννα. Ἁπλῶς 20 μέρες πρὶν τὴν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων κάνουν μία ὑποτυπώδη προετοιμασία (κάποιος πχ μπορεῖ γιὰ τὶς 20 αὐτὲς ἡμέρες νὰ μὴ πίνει οἶνο ἢ νὰ περιορίσει κάποια συνήθεια ποὺ τοῦ ἀρέσει). [5] Αὐτὴ ἡ πρακτικὴ ἀκολουθήθηκε δυστυχῶς καὶ ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ covid, ἤτοι ἡ τέλεση πολλῶν εὐχαριστιῶν μέσα σὲ μία μέρα. [6] Ὁ εὐχαριστιοκεντρισμὸς εἶναι ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο πρακτικὴ τῶν παπικῶν. Ἀποδεχόμενοι τὴν μετουσίωση, δηλαδὴ τὴν ἀλλαγὴ τῆς οὐσίας τῶν τιμίων δώρων καὶ συνάμα τὴν διατήρηση τῶν συμβεβηκότων τοῦ οἴνου καὶ τοῦ ἄρτου, προκειμένου νὰ εἶναι σὲ θέση νὰ καταναλωθεῖ, οἱ Λατῖνοι θεωροῦν ὅτι μὲ τὴ θεία εὐχαριστία εἶναι πραγματικὰ παρὸν τὸ κτιστὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ ὡς ἀνθρώπινη οὐσία. Καὶ γι’ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸ λόγο τοὺς ἀρκεῖ μόνον ἡ εὐχαριστία. Ἡ Ἐκκλησία συνίσταται ἀπὸ τὴν εὐχαριστία, κατὰ τοὺς Λατίνους, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο ἔχει υἱοθετηθεῖ καὶ ἀπὸ τὴ θεολογικὴ σκέψη τοῦ Ἰ. Ζηζιούλα.
