![](https://www.sportime.gr/wp-content/uploads/2025/02/mani-xeiroteri-.jpg)
Το 1828, η Γαλλία, υπό τις εντολές του Στρατάρχη Μεζόν, έστειλε ένα εκστρατευτικό σώμα στην Πελοπόννησο. Στόχος ήταν η απομάκρυνση των αιγυπτιακών στρατευμάτων του Ιμπραήμ Πασά, που είχαν σπείρει τον όλεθρο και την καταστροφή στον ελλαδικό χώρο. Οι Γάλλοι στρατιώτες, όμως, δεν βρέθηκαν αντιμέτωποι μόνο με στρατιωτικά καθήκοντα. Η κατάσταση των κατοίκων της Πελοποννήσου ήταν τραγική. Η μακρόχρονη κατοχή, οι λεηλασίες και οι σφαγές είχαν αφήσει πίσω τους έναν πληθυσμό εξαντλημένο, ακρωτηριασμένο και κατεστραμμένο. Τα γαλλικά στρατεύματα βρέθηκαν μπροστά σε εικόνες ανείπωτης φρίκης, που καταγράφηκαν από μέλη της επιστημονικής αποστολής που συνόδευε τον στρατό.
Ο ιστορικός και φιλόσοφος Εντγκάρ Κινέ (Edgar Quinet), μέλος της αποστολής, περιέγραψε με συγκλονιστικά λόγια όσα αντίκρισε:
«Πήρα το Βενετσιάνικο δρόμο από τη Μεθώνη, μέσα από τα στρώματα τέφρας και τα κάρβουνα των ελαιοδένδρων από τα οποία η κοιλάδα κάποτε ήταν σκιασμένη. Κάποια σπήλαια ανοίγουν θλιμμένα στο δρόμο. Αντί για χωριά, περίπτερα και πύργους που κρέμονταν στο μισό ύψος του λόφου, βλέπεις μόνο πυρωμένους τοίχους και οι καλύβες των στρατιωτών του Πασά με τη μορφή βαρκών από πηλό, αγκυροβολημένες στους πρόποδες των βουνών. Μία φορά, κατευθύνθηκα προς τα λείψανα μιας βυζαντινής εκκλησίας, όπου νόμιζα ότι είδα γκρεμισμένα μάρμαρα. Αλλά αποδείχθηκε ότι τα προπύλαια και το κύκλωμα στρώθηκαν με λευκούς σκελετούς.» — Εντγκάρ Κινέ
Ο ζωγράφος Αμωρύ-Ντυβάλ (Amaury-Duval), ο οποίος επίσης ήταν παρών, κατέγραψε ένα από τα πιο σοκαριστικά στιγμιότυπα της αποστολής τους:
«Την επομένη της άφιξής μας κατεβήκαμε στη στεριά όπου με περίμενε το πιο φριχτό θέαμα που έχω δει ποτέ στη ζωή μου. Ανάμεσα σε μερικά ξύλινα παραπήγματα, στημένα στην ακτή, έξω από την πόλη (Ναβαρίνο), από την οποία απέμεναν μόνο ερείπια, κυκλοφορούσαν κάτισχνοι και ρακένδυτοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά χωρίς τίποτα ανθρώπινο στα χαρακτηριστικά τους. Άλλοι χωρίς μύτη, άλλοι χωρίς αυτιά, όλοι με λίγο-πολύ ανοιχτές πληγές. Αλλά αυτό που πιο πολύ μας συγκίνησε περισσότερο ήταν ένα παιδάκι τεσσάρων ή πέντε ετών που το κρατούσε ο αδελφός του από το χέρι. Πλησίασα. Τα μάτια του ήταν βγαλμένα. Οι Τούρκοι και οι Αιγύπτιοι δεν λυπήθηκαν κανένα σ’ αυτόν τον πόλεμο.» — Αμωρύ-Ντυβάλ