Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, καλοί μου φίλοι, οἱ κορυφὲς πάντοτε μᾶς θέλγουν καὶ μᾶς συγκινοῦν. Ὅλους! Κυρίως δέ, κάθε νεανικὴ ψυχή. Καὶ ὄχι μόνο θέλουμε νὰ τὶς καμαρώνουμε καὶ νὰ τὶς ἀποθανατίζουμε, ἀλλὰ καὶ νὰ τὶς κατακτοῦμε! Ὥς καὶ τὴν πλέον μεγάλη ἀκόμη. Φθάνουν νὰ εἶναι ἀκόμη καὶ ὁ στόχος μας. Τὸ μόνιμα ἐπιδιωκόμενο. Ἐκεῖ ποὺ ὀνειρευόμαστε νὰ φθάσουμε. Εἶναι τὸ ἴδιο τὸ ὅραμά μας. Σὲ καμμιὰ περίπτωση δὲν εἶναι θέμα μόνο τῶν ὀρειβατῶν ἢ καὶ τῶν ἀλπινιστῶν. Εἶναι ὅλων μας! Ὅλων μας ἀνεξαιρέτως! Καὶ γιατί συμβαίνει αὐτὸ ἆραγε; Ἁπλούστατα, ἐπειδὴ εἴμαστε γιὰ τὸ Ὕψος! Δηλαδή; Ἀλλ’ ἂς πάρουμε τὰ πράγματα μὲ τὴ σειρά τους …
* * *
Διαβάζουμε στὴν Ἁγία Γραφὴ αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ Θεὸς στὸν Μωυσῆ: «Ἀνέβα σ’ Ἐμένα στὸ βουνὸ καὶ μεῖνε ἐκεῖ γιὰ νὰ σοῦ δώσω τὶς λίθινες πλάκες, τὸν νόμο καὶ τὶς ἐντολὲς ποὺ ἔγραψα, γιὰ νὰ διδάσκεται ὁ λαὸς» (Ἔξ. 24,12)
«Ἀνέβα σ’ Ἐμένα…», αὐτὸ ἀκριβῶς τοῦ εἶπε. Ὁ Θεὸς δὲν ἀρκέστηκε νὰ τοῦ δώσει τὶς ἐντολὲς Του ἐκεῖ ἀκριβῶς ποὺ βρισκόταν ὁ Μωυσῆς, ἀλλὰ τοῦ ζήτησε νὰ ἀνεβεῖ ἐκεῖ ποὺ βρίσκεται Αὐτός, δηλαδὴ στὰ ὕψη. Γι’ αὐτὸ καὶ ὀνομάζεται Ὕψιστος. Ἐπειδὴ βρίσκεται πάνω ἀπὸ ὅλους καὶ πάνω ἀπὸ ὅλα!
Ὁ Χριστὸς κατέβηκε στὴ γῆ καὶ γεννήθηκε ἀπὸ τὴν Παρθένο Μαρία, γιὰ ποιὸ λόγο; Γιὰ νὰ μᾶς ἀνεβάσει στοὺς οὐρανούς, δηλαδὴ στὸν Ὕψιστο Πατέρα Του! Γι’ αὐτὸ καὶ ἀμέσως ἡ στρατιὰ τῶν ἀγγέλων ὕμνησε τὴ γέννησή Του, λέγοντας: «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ…». Δόξα στὸν Ὕψιστο Θεό. Ὁ δὲ γνωστὸς ἐκεῖνος ὕμνος τῶν Χριστουγέννων τί μᾶς λέει; «Χριστὸς ἐπὶ γῆς ὑψώθητε…». Μᾶς καλεῖ, δηλαδή, νὰ γίνουμε παιδιὰ τοῦ Ὑψίστου.
Ἐξ ἄλλου αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Πλασμένος γιὰ τὸ Ὕψος. Γιὰ τὸν Θεό, δηλαδή. Δὲν εἶναι τυχαῖο ποὺ «ἄνθρωπος» σημαίνει «ἄνω θρώσκω». Βλέπω πρὸς τὰ ἄνω! Καὶ πηγαίνω πρὸς τὰ ἄνω! Ἐπειδὴ αὐτὸς εἶναι ὁ σκοπός μου. Τὰ ἄνω καὶ τὸ Ὕψος! Καὶ τὸ νὰ γίνουμε υἱοὶ τοῦ Ὑψίστου!
Υἱοὶ τοῦ Ὑψίστου εἶναι βεβαίως οἱ Ἅγιοι. Καὶ πάνω ἀπ’ ὅλους ἡ ἴδια ἡ Παναγία μας, γι’ αὐτὸ καὶ λέμε: «Χαῖρε, ὕψος δυσανάβατον ἀνθρωπίνοις λογισμοῖς. Χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ Ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς».
Καλούμαστε νὰ φθάσουμε τοὺς Ἀγγέλους. Καὶ νὰ τοὺς ὑπερβοῦμε ἀκόμη! «Νὰ περάσουμε, ὄχι μόνο Ἀγγέλους καὶ Ἀρχαγγέλους, ἀλλὰ καὶ τὰ Χερουβεὶμ καὶ τὰ Σεραφείμ, καὶ μετὰ νὰ σταματήσουμε. Γιατί; Γιὰ νὰ ἀναπληρώσουμε τὸ τάγμα τῶν δαιμόνων ποὺ ἔπεσε … Εἶναι κενὴ ἡ θέση τοῦ Ἑωσφόρου», τονίζει ὁ μακαριστὸς π. Ἀνανίας Κουστένης.
Ναί, γιὰ τὰ ὕψη εἴμαστε ὅλοι. Νὰ φθάσουμε τὴν ἀκρώρεια, τὴν Κορυφὴ δηλαδή, ποὺ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεός, κατὰ τὸ δυνατόν. Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ Χριστιανοὶ δὲν εἶναι μόνο ὁδίτες, ποὺ λέγαμε σὲ προηγούμενο κείμενό μας, ἀλλὰ καὶ ἀκρωρεῖτες! Τὸ σύνθημα, μᾶς τὸ δίνει κι ἕνας ἄλλος μεγάλος ἀκρωρείτης, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ποὺ μᾶς λέει: «Τὰ ἄνω ζητεῖτε, οὗ ὁ Χριστός ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ καθήμενος, τὰ ἄνω φρονεῖτε μὴ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς» (Κολ. 3,1-2).
Ἀκόμη καὶ στὰ ζῶα, βλέπουμε κάποια παραδείγματα. Ὅπως στὸν ἀετὸ ποὺ ἀρέσκεται πολὺ νὰ βρίσκεται στὰ ὕψη, γι’ αὐτὸ καὶ τὸν ἀποκαλοῦν «σύμβολο τοῦ ὕψους», στὸ ἐλάφι, γι’ αὐτὸ καὶ λέει ὁ Ψαλμωδὸς «ὄρη τὰ ὑψηλὰ ταῖς ἐλάφοις», ἀλλὰ καὶ στὴν ταπεινὴ ἀκρίδα, ποὺ τὰ πόδια της, ὅπως τὰ φτερά της τὰ χρησιμοποιεῖ ὄχι γιὰ νὰ περπατᾶ, ἀλλὰ γιὰ νὰ πετᾶ ὅσο γίνεται ψηλά!
Νὰ γιατί τονίζει ὁ Ἅγ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Τὸ ἀνέβασμα ἂς εἶναι ἡ χαρά σου»! Καὶ ὁ Ἅγ. Ἰωάννης τῆς Κλίμακας προτρέπει ὡς ἑξῆς: «Ἀναβαίνετε, ἀναβαίνετε, ἀδελφοί, ἀναβάσεις λαμπρές». Καὶ σ’ ἕνα βράχο τοῦ Ἁγίου Ὄρους εἶναι γραμμένο: «Ἀναβαίνετε, ἀναβαίνετε ἀναβάσεις προθύμως»…
* * *
Ὄχι! Ἡ ἀνάβαση δὲν εἶναι ἕνα ἄθλημα κάποιων φανατικῶν τῶν «extreme ports», ὅπως λέγονται. Εἶναι ἕνα ἄθλημα γιὰ ὅλους μας!
Ὄχι! Ἡ ἀνάβαση δὲν εἶναι μόνο γιὰ κάποιες ἡλικίες, εἶναι γιὰ ὅλες. Ὅμως, ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, εἶναι κι αὐτὸ ἄθλημα ἰδιαίτερα νεανικό!
Ὄχι! Ἡ ἀνάβαση δὲν μᾶς καταπιέζει, ὅσο κουραστικὴ κι ἂν φαίνεται. Ἀντίθετα μᾶς ἐκτονώνει, μᾶς ἀπαλλάσσει ἀπὸ πολλὰ ἄγχη καὶ βάρη, μᾶς ὠφελεῖ πολύ, γιατί μᾶς κάνει νὰ ξεπερνᾶμε ἀκόμη καὶ τὸν ἴδιο μας τὸν ἑαυτό. Αὐτὴ δὲ κι ἂν εἶναι ἀνάβαση!
* * *
Δὲν εἶναι τυχαῖα αὐτὰ ποὺ συνέβησαν καὶ τὰ διαβάζουμε στὴν Ἁγία Γραφή:
Στὸ ὄρος διέταξε ὁ Θεὸς τὸν Ἀβραὰμ νὰ προσφέρει τὴ θυσία του!
Στὸ ὄρος κατέφυγε ὁ Λώτ, γιὰ νὰ σωθεῖ ἀπ’ τὴ φλεγόμενη πόλη του!
Στὸ ὄρος Σινᾶ παρέδωσε ὁ Θεὸς στὸν Μωϋσῆ τὶς δέκα ἐντολές Του! Στὸ ὄρος ποὺ βρισκόταν ὁ Ἠλίας, καὶ ὄχι ἀλλοῦ, τοῦ ἐμφανίστηκε ὁ Θεός!
Ἐπὶ τοῦ ὄρους μεταμορφώθηκε ὁ Χριστὸς δείχνοντας τὸ μεγαλεῖο τῆς Θεότητάς Του!
Ἐπὶ τοῦ ὄρους ἀπηύθυνε ἐκείνη τὴν ἀξεπέραστη ὁμιλία Του!
Ἐπὶ τοὺς ὄρους τῶν Ἐλαιῶν προσευχόταν καὶ βρισκόταν συχνὰ μὲ τοὺς μαθητές Του!
Γιατί ἆραγε στὰ ὄρη ἀποκαλύπτεται περισσότερο ὁ Θεὸς καὶ μάλιστα κατὰ μοναδικὸ τρόπο; Γιατί μὲ τὰ ὄρη μᾶς τονίζει καθαρὰ πὼς πρέπει νὰ ἀφήσουμε τὰ χαμηλὰ καὶ τὶς ψευδοτέρψεις τὸ κόσμου καὶ γιὰ τὰ ψηλά, τὰ ὡραῖα καὶ τὰ μεγάλα νὰ βαδίζουμε. Νὰ ὑψωνόμαστε ἀδιάκοπα στὰ οὐράνια.
Καὶ τὶς κορυφὲς τῶν ὀρέων, ποὺ σὰν ἄλλα σκαλοπάτια ἔθεσε μπροστά μας, καὶ μὲ τὴ δίψα ποὺ μᾶς ἔβαλε γιὰ τὴν κατάκτησή τους, μᾶς παροτρύνει νὰ φθάσουμε στὴν ψηλότερη, τὴν ὀμορφότερη, τὴν τελειότερη, τὴν ἁγιότερη, ποὺ στὴν οὐσία, Αὐτὸς ὁ ἴδιος εἶναι!
Ἀναφέρει ὑπέροχα ὁ Ἅγ. Γρηγόριος Θεολόγος: «Ὁ Θεὸς μὲ διατάζει ν’ ἀνεβῶ στὸ ὄρος (Ἔξ 19, 3. 24, 18), νὰ εἰσέλθω στὴ νεφέλη, νὰ Τὸν πλησιάσω».
Νὰ γιατί τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος πὼς «σὲ μεγάλο ὕψος ἀνεβαίνει αὐτὸς ποὺ εἶναι ἐνάρετος», τὴν δὲ κορυφὴ τὴν θεωρεῖ «ὡς τὴν αὔξηση τῆς τελειότητας».
* * *
Ἀξίζει νὰ τονιστεῖ ὅτι οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀποκαλοῦν Ὄρος:
Τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐπειδὴ εἶναι ἁγία καὶ τίποτα τὸ βέβηλο δὲν ὑπάρχει ἐκεῖ!
Τὶς ἀγγελικὲς δυνάμεις, ἐπειδὴ βρίσκονται δίπλα ἀπ’ τὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ, ὑμνοῦν καὶ ὑπηρετοῦν ἀκατάπαυστα τὸν ἴδιο τὸν Θεό!
Τὴν ἴδια τὴν Θεογνωσία, τὴν ὁποία κατέχουν μόνο οἱ φωτισμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ ἄνθρωποι! Γι’ αὐτὸ καὶ εἶπε ὁ Χριστὸς στοὺς μαθητές Του: «Σὲ σᾶς ἔχει δοθεῖ ἡ δυνατότητα νὰ γνωρίσετε τὰ μυστήρια τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, ἐνῶ σὲ ἐκείνους δὲν δόθηκε» (Ματθ.13,11).
Τὴν ἴδια τὴν Ἐκκλησία, ἐπειδὴ δὲν ἔχει τίποτα τὸ χαμηλὸ καὶ χαμερπές, ἀντίθετα ἔχει ὅ,τι ὑψηλὸ καὶ μεγάλο, ἀπ’ τὸ ὁποῖο τρέφονται ὅλοι οἱ Ἅγιοι, ὅπως εἶναι τὰ ὑψηλά της δόγματα γιὰ Τὸν Θεὸ καὶ βεβαίως ἡ ὑψηλὴ διδασκαλία της, πέραν τοῦ ὅτι κατοικεῖ σὲ αὐτὴν ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Ἐπιπλέον εἶναι ὄρος ἡ Ἐκκλησία, κατὰ τὸν ἱ. Χρυσόστομο «γιὰ τὴ σταθερότητα, τὴ στερεότητα καὶ τὸ ἀπαρασάλευτο αὐτῆς, ὅπως συμβαίνει μὲ τὰ ὄρη». Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας ἀναφέρει τοῦτο: «Ἅγιον Ὄρος κανένα ἄλλο δὲν εἶναι, παρὰ ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ»!
Τοὺς Ἁγίους ὅλους (προπάτορες, προφῆτες, εὐαγγελιστές, ἀποστόλους, ποιμένες, διδασκάλους, τοὺς δικαίους), ποὺ ἔλαβαν ἀπὸ τὸν Θεὸ πλούσια τὴ Χάρη Του!
Τοὺς πιστοὺς ὅλων τῶν ἐποχῶν, λόγῳ τῶν ἀρετῶν καὶ τοῦ πνευματικοῦ τους ἀγώνα, ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ πιστεύουν καὶ στηρίζουν τὰ πάντα στὸν Θεό! Τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος ὅτι «σὲ μεγάλο ὕψος ἀνεβαίνει αὐτὸς ποὺ εἶναι ἐνάρετος».
Τὶς ἴδιες τὶς ἀρετές, ἐπειδὴ ὄχι μόνο δὲν ἔχουν τίποτα τὸ χαμερπές, ἀλλὰ καὶ βρίσκονται ὅλες τους πολὺ ὑψηλά, ὡς προερχόμενες ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὸν ἀγώνα τῶν πιστῶν!
* * *
Τὸ λέει ἔξοχα ὁ ποιητής: «Γιὰ τὰ ψηλά, γιὰ τὰ ὡραῖα τραβᾶμε! Γιὰ τὶς κορφὲς τῆς Ἀλήθειας διψᾶμε!». Κι αὐτὸ ἐπειδὴ εἴμαστε γιὰ τὰ ὑψηλά, ἐπειδὴ πλαστήκαμε γιὰ τὰ ὕψη. Καὶ βέβαια γιὰ τὸ Μέγα Ὕψος, τὸν Θεὸ δηλαδή. Αὐτὴ εἶναι ἡ φύση μας, αὐτὸς καὶ ὁ προορισμός μας. Αὐτὸς ἂς εἶναι καὶ ὁ στόχος μας γιὰ τὴ νέα χρονιὰ ποὺ ἀνέτειλε…
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
