«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
ΑΛΛΟΣ ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ.
Γιά τίποτε ἄλλο δέν εἶναι τόσο σίγουρος ὁ ἄνθρωπος πού ζεῖ ἐπί τῆς γῆς, ὅσο γιά τόν θάνατό του. Δέν γνωρίζεις ἄν ζήσεις πολλά ἤ λίγα χρόνια. Δέν γνωρίζεις ἄν θά γίνεις πλούσιος. Δέν γνωρίζεις ἄν θά εἶσαι ἤ θά μείνεις ὑγιής. Καί κανείς δέν μπορεῖ νά ἀμφισβητήσει αὐτή τήν ἀλήθεια.
Ἄκουσε τί εἶπε ὁ Θεός στήν ἀρχή τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου: «Θά ἀποθάνετε διά θανάτου». Ἐνῶ τό βιβλίο τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ λέγει: «Ὅλοι ἀποθνήσκουμε».
Νά γνωρίζεις, Ἀδελφέ, ἕνα πρᾶγμα: Ὁ θάνατος εἶναι ζωή, γι᾿ αὐτόν ὁ ὁποῖος δέν ξεχνᾶ τόν θάνατο. Ὅσο καιρό, οἱ Πρωτόπλαστόι Ἀδάμ καί Εὔα ἦσαν στόν Παράδεισο, δέν ἐσκέπτοντο τόν θάνατο, διότι δέν ὑπῆρχε. Ἀλλά, μετά τήν παράβασί τούς, ἐσκέπτοντο τόν θάνατο. Καί μετά ἀπό ἐννεακόσια καί πλέον χρόνια ἀπέθαναν σωματικά.
Ὁπότε, ὁ θάνατος, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, εἶναι αἰώνια ζωή γι᾿ αὐτούς οἱ ὁποῖοι δέν τόν ξεχνοῦν. Ἡ μεγαλύτερη χριστιανική φιλοσοφία εἶναι ἡ μνήμη τοῦ θανάτου. Ὅποιος σκέπτεται ὅτι θά πεθάνει, δέν πεθαίνει ψυχικά. Ὅποιος σκέπτεται τόν θάνατο, φυλάγεται ἀπό τήν ἁμαρτία. Καί ἄκουσε ἀκόμη τί λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Ὁ μισθός τῆς ἁμαρτίας εἶναι ὁ θάνατος». Καί ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ λέγει στό ὁμώνυμο βιβλίο του: «Παιδί μου, νά θυμᾶσαι τά ἔσχατά σου καί στόν αἰῶνα δέν θά ἁμαρτήσεις».
Ὁπότε ἔχε τόν νοῦ σου! Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, τό ἐκλεκτό δοχεῖο τῆς Χάριτος, ἐστάλη ἀπό τόν Χριστό γιά τήν φώτισι τῶν ἐθνῶν καί ἄκουσε τί λέγει: «Σέ ὅλη τήν ζωή μας πρέπει νά ἐνθυμούμεθα πάντοτε τόν θάνατο. Καί ἀκόμη κάθε ἡμέρα ἀποθνήσκω!» Κάθε ἡμέρα ἀποθνήσκω ὡς πρός τήν ἁμαρτία γιά νά ζῶ μέ τόν Χριστό». Καί σέ ὅλη τήν ζωή του σκεπτόταν τόν θάνατο. Γιατί; Γιά νά μή πεθάνει ἡ ψυχή του.
Ὅποιος ξεχνᾶ τόν θάνατο, εὔκολα πέφτει στά δίκτυα του. Εὔκολα πεθαίνει ψυχικά καί πηγαίνει στήν κόλασι!
Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς διδάσκουν ὡς ἑξῆς: «Ἔε ἄνθρωπε, ἐάν θέλεις νά πάρεις ἕνα σύμβουλο καί ἕνα δάσκαλο γιά τήν ζωή σου, ὁ ὁποῖος θά σέ καθοδηγήσει στήν ὁδό τῆς σωτηρίας, μή πάρεις κανέναν ἄλλον, παρά μόνο τόν θάνατο!» Ἀρκεῖ νά μή ξεχνοῦμε αὐτό τόν σύμβουλο, αὐτόν τόν καθηγητή, αὐτόν τόν δάσκαλο, ἀλλά πάντοτε νά τόν ἔχουμε μπροστά στά μάτια τῆς ψυχῆς μας.
Ὁ θάνατος τόσο ὡραῖα σέ συμβουλεύει, τόσο σοφά σέ διδάσκει, ὥστε οὔτε ὁ σοφός Σολομών, πού διακρινόταν γιά τήν πολλή σοφία του, δέν μποροῦσε νά σέ διδάξει, ὅσο σέ διδάσκει ὁ ἴδιος ὁ θάνατος. Διότι ἰδού τί λέγουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες: «Οὔτε ὁ Σολομών δέν θά ἔπεφτε στήν ἀκολασία τῆς ἁμαρτίας καί τῆς ἡδονῆς καί στήν αἰχμαλωσία τῆς γυναίκας ἐκείνης, ἐάν εἶχε ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν του τόν θάνατο». Ἐάν εἶχε κι αὐτός γιά δάσκαλο τόν θάνατο, θά τόν ἐδίδασκε πιό σοφά ἀπό τήν δική του ἀνθρώπινη σοφία καί θά τόν ἐμπόδιζε νά πέσει στήν ἁμαρτία. Ἀλλά ἐξέχασε τόν θάνατο καί ἔπεσε στόν βόρβορο τῆς ἁμαρτίας, διότι δέν ἤθελε νά ἔχει πολύτιμο σύμβουλο, τόν θάνατο.
Ἰδού πῶς ὁ θάνατος σέ ἀπομακρύνει ἀπό τήν ἁμαρτία:
Τό σῶμα σκέπτεται ἐναντίον τοῦ πνεύματος, ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Ὅταν τό σῶμα ἐγείρεται γιά πόλεμο ἐναντίον τῆς ψυχῆς, γιά νά τήν μολύνει, τότε νά ἐρωτᾶ τόν θάνατο:
-Τί λέγεις, ὦ θάνατε; Νά κάνω αὐτή τήν ἁμαρτία, τήν ὁποία μέ παρακινεῖ τό σῶμα; Κι αὐτός θά σοῦ εἰπῆ:
-Μή κάνεις τήν ἁμαρτία, διότι πέφτεις στά χέρια μου καί θά σέ πάω στήν κόλασι!
Σέ προτρέπει ὁ διάβολος νά κλέψεις; Ἐρώτησε τόν θάνατο, κι αὐτός θά σοῦ ἀπαντήσει:
-Μή κλέβεις, διότι καταπατεῖς θεία ἐντολή καί ἔρχεσαι μετά στά χέρια μου!
Σέ προτρέπει ὁ διάβολος νά ἁμαρτήσεις σαρκικά; Σέ παρακινεῖ νά ὁρκισθῆς, νά μεθύσεις, νά καπνίσεις καί νά κάνεις ὅλες τίς κακίες; Ἐρώτησε τόν θάνατο:
-Τί λέγεις, ὦ θάνατε, νά τό κάνω; Καί περίμενε νά ἀκούσεις τί θά σοῦ ἀπαντήσει.
-Μή τά κάνεις αὐτά, διότι πέφτεις στά χέρια μου! Θά ἔλθη ἡ ὥρα νά πεθάνεις! Διότι δέν παραμένει κανείς σ᾿ αὐτό τόν κόσμο κι ἐγώ σέ ἁρπάζω καί σέ ρίχνω στήν κόλασι.
Συνεπῶς, ὁ θάνατος, εἶναι πολύ ὠφέλιμος καί πρέπει πάντοτε νά τόν ἔχουμε μπροστά στά μάτια τῆς ψυχῆς μας.
Ἀλλοίμονο σ᾿ αὐτόν πού ξεχνᾶ τόν θάνατο, διότι τό σῶμα πεθαίνει κάποια στιγμή, στόν καιρό πού ὥρισε ὁ Θεός, ἀλλά ἡ ψυχή, πεθαίνει τήν στιγμή πού ὁ ἄνθρωπος ἔπραξε τήν ἁμαρτία καί δέν τήν ἐξωμολογήθηκε.
Μέ τήν παντοτεινή μνήμη τοῦ θανάτου, δέν μποροῦμε νά ἁμαρτήσουμε μέ τό ἔργο, ἀλλά οὔτε καί μέ τόν λόγο, οὔτε μέ τήν σκέψι, διότι ὁ Θεός κρίνει καί ἡ ἁμαρτία πού ἔγινε μέ τήν σκέψι, εἶναι σάν νά τελέσθηκε καί μέ τό σῶμα.
Τί μᾶς λέγει ὁ ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σῦρος; «Ἀδελφοί μου, μή πέφτετε στήν ἀκηδία, διότι οἱ ἁμαρτίες μέ τόν λογισμό, φαίνονται ὅτι εἶναι μικρές καί ἐλαφρές! Ἐάν οἱ ἁμαρτίες μέ τόν νοῦ ἦταν μικρές, δέν θά ἔλεγε ὁ Χριστός, πού εἶναι ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, ὅτι πορνεύει ὁ ἄνθρωπος μόνον ὅταν ἐπιθυμήσει γυναῖκα καί σκοτώνει ἄνθρωπο, ὅταν μόνον τόν μισήσει. Μόνο ἐάν σκέφθηκες μέ ἐμπάθεια τήν γυναῖκα, ἤδη ἔκαμες μέσα σου τήν πρᾶξι, δηλαδή ἐπόρνευσες. Καί ἐάν ἐμίσησες τόν ἀδελφόν σου, ἤδη τόν ἐφόνευσες. Τό ἄκουσες αὐτό; Πορνεία μέ τόν λογισμό καί φόνος μέ τό μῖσος ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ σου.
Βλέπεις; Ἀλλά ὁ θάνατος οὔτε ἐδῶ σέ ἀφήνει. Ὁ θάνατος σέ σταματᾶ, ὄχι μόνο νά μή φθάσης στήν ἁμαρτία μέ τήν πρᾶξι, ἀλλά οὔτε καί μέ τόν λογισμό. Διότι ὁ Θεός τιμωρεῖ τούς κακούς λογισμούς, ὅπως καί τά ἔργα, σύμφωνα μέ τόν Νόμο τῆς Χάριτος. Διότι ἦλθε ὄχι να καταργήση τόν Νόμο, ἀλλά νά τόν συμπληρώσει. Στήν Παλαιά Διαθήκη εἶναι γραμμένο: «Μή κλέψεις», ἐνῶ στόν Νόμο τῆς Καινῆς Διαθήκης λέγεται νά μήν ἐπιθυμήσεις τά πράγματα τοῦ διπλανοῦ σου. Ὁπότε ὁ Χριστός σοῦ ἀπαγορεύει οὔτε μέ τόν κακό λογισμό σου να μή σκέπτεσαι γιά τά πράγματα τοῦ πλησίον σου.
Ἀδελφοί μου, μακάριος καί τρισμάκαριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος πού ἔχει γιά σύμβουλο στήν ζωή του τόν θάνατο. Πάντοτε, ὅταν κυρίως τόν πολεμᾶ ἡ τεμπελιά νά μή κάνει προσευχή, τόν πολεμᾶ ὁ διάβολος νά καταλύσει τίς νηστεῖες τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐνῶ δέν πρέπει, ὅταν τόν παρακινεῖ νά κλέψει, νά συγκεντρώσει ἀγαθά, νά ἐκδικηθῆ τόν πλησίον του, νά πορνεύσει, νά δικάσει τόν ἄλλον, νά μεθύσει ἤ νά καπνίσει, πρῶτα νά ἐρωτᾶ τόν θάνατο:
-Τί λέγεις ὦ θάνατε; Νά κάνω αὐτό τό ἔργο;
Καί ὁ θάνατος σοῦ λέγει: Ὄχι, μή τό κάνεις! Διότι ὁ μισθός τῆς ἁμαρτίας εἶναι ὁ θάνατος. Ἐγώ ἔρχομαι ἀμέσως μετά τήν ἁμαρτία καί σέ παίρνω καί σέ πάω στήν κόλασι!
Ἰδού μέ ποιόν τρόπο μᾶς διδάσκει ὁ θάνατος καί ἐμεῖς πρέπει να φοβούμεθα τά λόγια του. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι εἶναι ὁ καλύτερος φίλος μας καί ὁ καλύτερος σύμβουλός μας γιά τήν ζωή αὐτή καί γιά τήν ἄλλη, τήν αἰώνια.
Ὄχι! Ἡ χριστιανική μας φιλοσοφία δέν εἶναι πῶς θά γλυτώσομε ἀπό τόν θάνατο, ἀλλά πῶς θά προετοιμασθοῦμε γιά τόν θάνατο. Πρέπει νά τόν περιμένουμε. Πῶς; Μέ τό νά ἐξομολογούμεθα καθαρά τίς ἁμαρτίες μας, νά ἐκτελοῦμε τόν κανόνα μας, νά εἰρηνεύουμε μέ ὅλους, νά διακόπτουμε δεσμούς μέ τήν ἁμαρτία, νά ἐπιτελοῦμε ἀγαθά ἔργα καί τότε ἔτσι ἀληθινά περιμένουμε τόν θάνατο σάν μία μεγάλη ἑορτή καί παρέλασι.
Ἄκουσε τί μᾶς λέγει ὁ ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σῦρος: Ὁ ἄνδρας πού ἐλέγχεται σκληρά ἀπό τήν συνείδησί του γιά τίς ἁμαρτίες του, φοβᾶται πάρα πολύ τήν ὥρα τοῦ θανάτου, ἐνῶ ὁ δίκαιος τήν περιμένει σάν μία ἑορταστική πανήγυρι». Περιμένει νά τόν ὁδηγήσει ἀπό τήν ζωή αὐτή στήν αἰώνια. Ἡ παροῦσα ζωή εἶναι θάνατος τῆς ψυχῆς γι᾿ αὐτούς πού εἶναι ὑποδουλωμένοι στήν ἁμαρτία.
Ἀλλά ἐμεῖς φοβούμεθα; Ἀλλοίμονο σέ μένα, ὦ θάνατε! Ἀλλά δέν πρέπει νά φοβούμεθα τόν θάνατο. Νά φοβούμεθα ἀπό τήν ἁμαρτία, διότι ἡ ἁμαρτία μᾶς ὁδηγεῖ στόν θάνατο. Καί ἀληθινός θάνατος τῆς ψυχῆς μας εἶναι ἡ ἀμαρτία καί μάλιστα ἡ ἀνεξομολόγητη.
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
Δεῖτε καί:
ΠΕΝΤΕ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΚΛΕΟΠΑ ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ (1)
ΠΕΝΤΕ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΚΛΕΟΠΑ ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ (2)
