Πολύ
συχνά στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σε επιστημονικά συγγράμματα αλλά και σε σχολικά
εγχειρίδια, δημοσιεύονται μελέτες σχετικά με τους εξελικτικούς προγόνους
του ανθρώπου.
Σε αυτές υπάρχουν απεικονίσεις που παρουσιάζουν αυτούς τους
οργανισμούς στη μορφή που πιστεύουν ότι είχαν όταν ήταν εν ζωή. Αυτές οι
εικόνες, που συχνά εκλαμβάνονται ως αποδείξεις της θεωρίας της εξέλιξης,
είναι στην πραγματικότητα καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις, βασισμένες σε ολιγάριθμα
και ατελή ευρήματα από απολιθωμένους σκελετούς κι επομένως πρόκειται
απλώς για υποθέσεις και εικασίες που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να
αποτελέσουν αποδείξεις των ισχυρισμών της εξελικτικής θεωρίας.
Ένα
βασικό πρόβλημα στην προσπάθεια υποστήριξης του εξελικτικού δένδρου του
ανθρώπου είναι το θέμα της έλλειψης ενδιάμεσων μεταβατικών μορφών.
Πολλά απολιθώματα που έχουν προταθεί κατά καιρούς ως «χαμένοι κρίκοι»
στην αλυσίδα της ανθρώπινης εξέλιξης, παραμένουν στο επίπεδο της υπόθεσης
και της πιθανολογίας, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι
ειδικοί διαφωνούν μεταξύ τους μη μπορώντας να καταλήξουν σε ένα γενικώς
αποδεκτό συμπέρασμα.
Παρακάτω
θα αναφερθούμε συνοπτικά στα ευρήματα σχετικά με τους κυριότερους
θεωρούμενους ως εξελικτικούς προγόνους του σύγχρονου ανθρώπου:
Sahelanthropus
Tchadensis (Toumai): Το 2001 μια γαλλική αποστολή ανακάλυψε στο Τσαντ
τμήματα κρανίου μεγέθους σαν χιμπατζή (350 – 380cc) που η ηλικία του
εκτιμήθηκε σε 6-7 εκατομμύρια χρόνια. Εξαιτίας τόσο των πρωτόγονων, όσο
και των εξελιγμένων μορφολογικών χαρακτηριστικών που παρουσιάζει,
αποτελεί μέχρι σήμερα αντικείμενο διαφωνιών για το αν θα πρέπει να
συμπεριληφθεί στο γενεαλογικό δένδρο των προγόνων του ανθρώπου. Οι ειδικοί δεν
μπορούν να αποφανθούν με βεβαιότητα για με τον τρόπο βάδισής του (όρθια ή
μη) ούτε επιπλέον να αιτιολογήσουν ορισμένα πιο εξελιγμένα
χαρακτηριστικά του που δεν απαντώνται σε μεταγενέστερα είδη, γεγονός που
αποτελεί πλήγμα στην κατανόηση του ίδιου του μηχανισμού της εξέλιξης.
Αυστραλοπίθηκος: Γένος ανθρωπιδών
που ονομάστηκε έτσι επειδή τα πρώτα απολιθώματα εντοπίστηκαν στο νότιο
μέρος της ανατολικής Αφρικής (australis = νότιος). Θεωρείται ότι έζησε
και εξελίχθηκε μέσα σε μια περίοδο πριν από 2 – 4 εκατομμύρια χρόνια.
Υπάρχουν διάφορα είδη αυστραλοπιθήκων: αρχαιότερος θεωρείται ο αφάριος
(afarensis) και ακολουθούν ο αφρικανός (africanus) και ο εύρωστος (robustus)
που ήταν ελαφρώς μεγαλύτερων διαστάσεων. Κοινός παρονομαστής σε όλα τα
ευρήματα είναι ότι βασικά ανατομικά χαρακτηριστικά τους (η κρανιακή
χωρητικότητα, άκρα διαμορφωμένα για δενδρόβιες δραστηριότητες κι όχι για
δίποδη βάδιση ή όρθια στάση, η δομή των σιαγόνων και των δοντιών, διάφορες
κρανιακές λεπτομέρειες) δείχνουν ότι πρόκειται απλώς για εξαφανισμένα είδη
πιθήκων. Ιδιαίτερα όσον αφορά το θέμα της βάδισης, οι σχετικές
μελέτες έδειξαν ότι δεν ήταν δίποδη, όπως αυτή του ανθρώπου, αλλά
έμοιαζε με τον τρόπο βάδισης των ουρακοτάγκων.
Το
πρώτο εύρημα αυστραλοπιθήκου ανακαλύφθηκε το 1974 από τον
αμερικανό παλαιοντολόγο Donald Johanson και πρόκειται για θραύσματα
που απαρτίζουν περίπου το 40% του σκελετού ενός νεαρού θηλυκού ατόμου,
γνωστού με το προσωνύμιο «Λούσυ». Το 1996 όμως, έπειτα από
μακρόχρονες μελέτες από ειδικούς, τα νεότερα δεδομένα και συμπεράσματα
ανάγκασαν τον ίδιο τον Johanson να παραδεχθεί ότι «η Λούσυ πρόσφατα
εκθρονίστηκε» (National Geographic – Μάρτιος 1996). Στο ίδιο μήκος
κύματος, το διάσημο γαλλικό περιοδικό “Science & Vie” το Μάιο
του 1999 κυκλοφόρησε με τίτλο «Αντίο Λούσυ – Οι ανακαλύψεις που θα
ανατρέψουν τη γενεαλογία μας», αναφέροντας στο σχετικό άρθρο ότι οι
πίθηκοι του γένους «αυστραλοπίθηκος» θα έπρεπε να απομακρυθούν από το
ανθρώπινο οικογενειακό δέντρο.
Homo
Habilis:
Θεωρείται ως ο εξελικτικός ενδιάμεσος αυστραλοπιθήκων και νεότερων ειδών
ανθρώπων και εκτιμάται ότι έζησε περίπου 2,3 έως 1,4 εκατομμύρια
χρόνια πριν. Το όνομά του σημαίνει «άνθρωπος ο επιδέξιος» και
αναφέρεται στην υποτιθέμενη ικανότητά του να κατασκευάζει εργαλεία. Το
πρώτο εύρημα ανακαλύφθηκε το 1960 από τον παλαιοανθρωπολόγο Louis
Leakey, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι πρόκειται για έναν άμεσο πρόγονο του
ανθρώπου.
Τα
ευρήματα που έχουν κατηγοριοποιηθεί μέχρι σήμερα ως “Homo Habilis”
παρουσιάζουν μεγάλη ετερογένεια και ποικιλομορφία (π.χ. η κρανιακή
χωρητικότητα ποικίλλει από περίπου 500 έως 800cc), γεγονός που καθιστά πολύ
δύσκολη την οριοθέτηση των χαρακτηριστικών αυτού του είδους. Φαίνεται να
αποτελεί μια κατηγορία στην οποία κατατάσσονται κάθε λογής ευρήματα που
δεν ταιριάζουν σε κάποια άλλη. Υπάρχει μεγάλη συζήτηση μεταξύ των
παλαιοντολόγων για το εάν τα δείγματα που έχουν ταξινομηθεί σε αυτή την
κατηγορία, ανήκουν όντως όλα στο ίδιο είδος. Αναφέρεται μάλιστα ότι δεν
υπάρχουν ούτε δύο ερευνητές που να συμφωνούν για τα ίδια ευρήματα, ότι
λίγοι συμφωνούν για το ποιά είναι τα χαρακτηριστικά των Homo Habilis,
ενώ τίθεται σε αμφισβήτηση ακόμη και το αν πρόκειται για έγκυρο είδος κι
αν τελικά υπάγεται στο γένος Homo ή Australopithecus. Η τελευταία
διαπίστωση φανερώνει ότι μεταξύ Αυστραλοπιθήκων και Homo υπάρχει τελικά
ένα αγεφύρωτο εξελικτικό χάσμα μεταξύ πιθήκων και ανθρώπων.
Όσον
αφορά το γεγονός ότι μαζί με πολλά κρανία και θραύσματα έχουν βρεθεί
κάποια πέτρινα πρωτόγονα εργαλεία, νεότερες μελέτες θεωρούν ότι αυτό
δείχνει όχι ότι τα ανθρωποειδή αυτά κατασκεύασαν τα εργαλεία αλλά ότι
αυτά χρησιμοποιήθηκαν από ανθρώπους για τη διάτρηση των κρανίων,
προκειμένου αυτοί να τραφούν με το εσωτερικό τους.
Homo Erectus: .....
Homo Neanderthal: .....
[Προσπάθειες
Εξαπάτησης:]
Οι όποιες προτάσεις λοιπόν σχετικά με το εξελικτικό δένδρο του ανθρώπου παραμένουν στο επίπεδο της υπόθεσης και της πιθανολογίας. Επιπλέον, από το χώρο της παλαιοανθρωπολογίας δεν απουσιάζουν οι απόπειρες εξαπάτησης της επιστημονικής κοινότητας. Ενδεικτικά αναφέρουμε δύο από τις σημαντικότερες:
Οι όποιες προτάσεις λοιπόν σχετικά με το εξελικτικό δένδρο του ανθρώπου παραμένουν στο επίπεδο της υπόθεσης και της πιθανολογίας. Επιπλέον, από το χώρο της παλαιοανθρωπολογίας δεν απουσιάζουν οι απόπειρες εξαπάτησης της επιστημονικής κοινότητας. Ενδεικτικά αναφέρουμε δύο από τις σημαντικότερες:
Ο
άνθρωπος του Piltdown (Eoanthropus Dawsoni):
Το 1912 ο ερασιτέχνης φυσιοδίφης Charles Dawson, ανακάλυψε στο Piltdown της Νότιας Αγγλίας τμήματα από ένα κρανίο και μια σιαγόνα τα οποία υποστήριξε ότι εμφάνιζαν χαρακτηριστικά πιθήκου και ανθρώπου ταυτόχρονα. Το εύρημα θεωρήθηκε ως μια ενδιάμεση εξελικτική μορφή ανάμεσα στον πίθηκο και τον άνθρωπο ηλικίας 500.000 ετών. Γράφτηκαν περίπου 500 βιβλία επί του θέματος και για περίπου 40 χρόνια αποτελούσε αδιαμφισβήτητη «απόδειξη της εξέλιξης». Όμως το 1953 αποκαλύφθηκε πως επρόκειτο για μια καλοστημένη απάτη, καθώς το μεν κρανίο αποδείχθηκε ότι ήταν ανθρώπινο η δε σιαγόνα ότι ανήκε σε πίθηκο και ότι αμφότερα είχαν υποστεί κατάλληλη επεξεργασία ώστε να φαίνονται πως αποτελούν ένα ενιαίο εύρημα μεγάλης παλαιότητας.
Το 1912 ο ερασιτέχνης φυσιοδίφης Charles Dawson, ανακάλυψε στο Piltdown της Νότιας Αγγλίας τμήματα από ένα κρανίο και μια σιαγόνα τα οποία υποστήριξε ότι εμφάνιζαν χαρακτηριστικά πιθήκου και ανθρώπου ταυτόχρονα. Το εύρημα θεωρήθηκε ως μια ενδιάμεση εξελικτική μορφή ανάμεσα στον πίθηκο και τον άνθρωπο ηλικίας 500.000 ετών. Γράφτηκαν περίπου 500 βιβλία επί του θέματος και για περίπου 40 χρόνια αποτελούσε αδιαμφισβήτητη «απόδειξη της εξέλιξης». Όμως το 1953 αποκαλύφθηκε πως επρόκειτο για μια καλοστημένη απάτη, καθώς το μεν κρανίο αποδείχθηκε ότι ήταν ανθρώπινο η δε σιαγόνα ότι ανήκε σε πίθηκο και ότι αμφότερα είχαν υποστεί κατάλληλη επεξεργασία ώστε να φαίνονται πως αποτελούν ένα ενιαίο εύρημα μεγάλης παλαιότητας.
Το
σκάνδαλο του Ράινερ Προτς:
Μία ακόμη περίπτωση εκτεταμένης απάτης και μάλιστα σχετικά πρόσφατης (αποκαλύφθηκε το 2005), είναι τα «ευρήματα» του γερμανού Ράινερ Προτς, παλαιοανθρωπολόγου επί 30ετίας στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, ο οποίος συστηματικά παραποιούσε και παρουσίαζε ως αυθεντικά ένα μεγάλο πλήθος απολιθωμάτων τα οποία μάλιστα θεωρήθηκαν τόσο καθοριστικά για το ανθρώπινο εξελικτικό δένδρο, ώστε μετά την αποκάλυψη της απάτης οι ειδικοί να αναφέρουν ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί πλήρως η εικόνα της ανθρώπινης εξέλιξης που αφορά την περίοδο 40.000 – 10.000 ετών από σήμερα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στις απάτες τού εν λόγω καθηγητή συγκαταλέγεται η «απόδειξη» ότι ο σύγχρονος άνθρωπος συνυπήρξε και διασταυρώθηκε με τον άνθρωπο του Νεάτερνταλ.
Ο άνθρωπος της Ιάβας: .....
Μία ακόμη περίπτωση εκτεταμένης απάτης και μάλιστα σχετικά πρόσφατης (αποκαλύφθηκε το 2005), είναι τα «ευρήματα» του γερμανού Ράινερ Προτς, παλαιοανθρωπολόγου επί 30ετίας στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, ο οποίος συστηματικά παραποιούσε και παρουσίαζε ως αυθεντικά ένα μεγάλο πλήθος απολιθωμάτων τα οποία μάλιστα θεωρήθηκαν τόσο καθοριστικά για το ανθρώπινο εξελικτικό δένδρο, ώστε μετά την αποκάλυψη της απάτης οι ειδικοί να αναφέρουν ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί πλήρως η εικόνα της ανθρώπινης εξέλιξης που αφορά την περίοδο 40.000 – 10.000 ετών από σήμερα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στις απάτες τού εν λόγω καθηγητή συγκαταλέγεται η «απόδειξη» ότι ο σύγχρονος άνθρωπος συνυπήρξε και διασταυρώθηκε με τον άνθρωπο του Νεάτερνταλ.
Ο άνθρωπος της Ιάβας: .....
Ο
άνθρωπος του Πεκίνου: .....
***
Τα περιεχόμενα του άρθρου
αποτελούν περίληψη της εκπομπής "Χριστιανισμός και Επιστήμη" της 29/01/2009.
http://www.christianity-science.gr