Γράφει ὁ κ. Γεώργιος Τραμπούλης, θεολόγος
Ψηφίσθηκε ἀπό τήν Βουλή τῶν Ἑλλήνων τό νομοσχέδιο τοῦ ὑπουργείου Δικαιοσύνης μέ τίτλο «Ἐφαρμογή διατάξεων τοῦ κανονισμοῦ (Ε.Ε.) 2021/784 τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Κοινοβουλίου καί τοῦ Συμβουλίου τῆς 29ης Ἀπριλίου 2021 σχετικά μέ τήν πρόληψη τῆς διάδοσης τοῦ τρομοκρατικοῦ περιεχομένου στό διαδίκτυο». Πρόκειται γιά κανονισμό τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης πού ἀποσκοπεῖ στήν πρόληψη τῆς διάδοσης καί τήν ταχεῖα ἀφαίρεση «τρομοκρατικοῦ περιεχομένου» ἀναρτήσεων ἀπό τό διαδίκτυο.
Καί ἐνῶ στά κράτη μέλη τῆς Ε.Ε. ὀργανώσεις ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων καί ψηφιακῶν δικαιωμάτων, δημοσιογραφικές ἑνώσεις καί ἀκαδημαϊκοί ἀντιδροῦν στήν υἱοθέτηση τοῦ κανονισμοῦ 2021/784 στήν Ἑλλάδα διαπιστώνεται ἡ ἀπόλυτη σιωπή καί ἀδιαφορία.
Πρόκειται στήν πραγματικότητα γιά κανονισμό πού σκοπό ἔχει νά φιμώση τό διαδίκτυο καί νά ἀπειλήση τήν ἐλευθερία τῆς πληροφόρησης. Καθώς τά θεμελιώδη δικαιώματα τοῦ διαδικτυακοῦ χρήστη γιά ἐλεύθερη ἐνημέρωση μέ τήν υἱοθέτησή του τίθενται ὑπό ἀμφισβήτηση. Διότι, μέ τό πρόσχημα τῆς καταπολέμησης τῆς τρομοκρατίας, ἐνέχεται ὁ κίνδυνος νά ἐκδίδωνται καταχρηστικές ἀποφάσεις ἀπό τήν ἑλληνική κυβέρνηση γιά πολιτικούς σκοπούς.
Καθημερινά γίνεται ὅλο καί ποιό ἁπτό ὅτι ἡ Χώρα μας ἀλλά καί ὁλόκληρη ἡ Εὐρώπη ἐκτρέπεται πρός τόν ὁλοκληρωτισμό, μέ τήν ἀμφισβήτηση θεμελιωδῶν δικαιωμάτων τῶν πολιτῶν της, ψηφίζοντας ἀντισυνταγματικούς νόμους, πού θέτουν ὑπό ἀμφισβήτηση τήν ἄσκηση καί τήν προστασία τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων τοῦ πολίτη.
Οἱ κάθε εἴδους ἀντιτρομοκρατικοί νόμοι πού ψηφίσθηκαν τά τελευταῖα χρόνια ἔχουν διαβρώσει τό κράτους δικαίου τῶν μελῶν κρατῶν τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, ἔχουν ἐνισχύσει τίς ἐκτελεστικές ἐξουσίες εἰς βάρος τῆς δικαστικῆς ἐποπτείας, μέ ἀποτέλεσμα νά ἔχη κατασταλῆ σέ μεγάλο βαθμό ἡ ἐλευθερία ἔκφρασης καί ἐνημέρωσης τόσο στόν ἔντυπο τύπο ὅσο καί στόν ἠλεκτρονικό, μέ πρόσχημα πάντα τήν καταπολέμηση τῆς τρομοκρατίας.
Ὁ κανονισμός 2021/784, ἀναφερόμενος στό πεδίο ἐφαρμογῆς του, σημειώνει ὅτι «θεσπίζει κανόνες σέ ἐπίπεδο Ε.Ε. μέ στόχο τήν ἀντιμετώπιση τῆς κατάχρησης ὑπηρεσιῶν φιλοξενίας γιά τήν διάδοση πρός τό κοινό τρομοκρατικοῦ περιεχομένου στό διαδίκτυο». Ὡς ἐκ τούτου τίθεται τό ἐρώτημα, κατά πόσο ὁ ὅρος «τρομοκρατικοῦ περιεχομένου» εἶναι σαφής; Δέν θά ἔπρεπε νά ὑπάρχη ἕνας στενός ὁρισμός τοῦ περιεχομένου τοῦ ὅρου, ὥστε νά ἀποτραποῦν οἱ ὅποιες ὑπερβολές καί παραβιάσεις τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων ἀπό τήν ἐκτελεστική ἐξουσία; Ἕνας ἀσαφής ὁρισμός τό τί εἶναι «τρομοκρατικό περιεχόμενο» δέν δίδει τήν δυνατότητα στήν ἑκάστοτε αὐθαίρετη κυβέρνηση νά τόν ἑρμηνεύη, ὅπως αὐτή θά ἤθελε;
Σημειώνει ὁ κανονισμός ὅτι, καθορίζονται «Ἐθνικές ἀρχές ἔκδοσης ἐντολῶν ἀφαίρεσης καί ἐλέγχου διασυνοριακῶν ἐντολῶν ἀφαίρεσης τρομοκρατικοῦ περιεχομένου», δηλαδή ἀρχές οἱ ὁποῖες καθορίζουν τήν διαδικασία ἔκδοσης διασυνοριακῶν ἐντολῶν ἀφαίρεσης καί ἐλέγχου εἰδήσεων τρομοκρατικοῦ περιεχομένου εἴτε αὐτεπαγγέλτως εἴτε μετά ἀπό αἴτηση τοῦ παρόχου ὑπηρεσιῶν φιλοξενίας. Αὐτό ὅμως σημαίνει ὅτι ὁ διασυνοριακός μηχανισμός δίνει τήν δυνατότητα σέ ὁποιοδήποτε κράτος μέλος τῆς Ε.Ε. νά μπορῆ νά ἐκδώση ἐντολή ἀφαίρεσης καί ἐλέγχου σέ ὁποιαδήποτε ἠλεκτρονική πλατφόρμα πού ἔχει μάλιστα νόμιμη ἐγκατάσταση στήν Ε.Ε. Ὁ μηχανισμός αὐτός θά ἐπιτρέπη σέ μία αὐθαίρετη εὐρωπαϊκή κυβέρνηση μέ ἀποδυναμωμένο κράτος δικαίου νά καθορίση σέ ἑνωσιακό ἐπίπεδο τί θά παραμείνη στό διαδίκτυο καί τί θά πρέπη νά ἀφαιρεθῆ γιά ὅλα τά κράτη τῆς Ε.Ε.
Μέ αὐτόν τόν τρόπο, στό πλαίσιο τοῦ κανονισμοῦ γιά τό τρομοκρατικό περιεχόμενο, ἕνα κράτος μέλος μπορεῖ νά ἐπιβάλλη τίς ἀποφάσεις του σχετικά μέ τό τί συνιστᾶ «τρομοκρατικό περιεχόμενο» σέ ἄλλα κράτη μέλη καί μάλιστα μέ περιορισμένο περιθώριο ἀμφισβήτησης καί διαφύλαξης δικαιωμάτων σέ περίπτωση κατάχρησης. Πράξη ἡ ὁποία ἐπιταχύνει περαιτέρω τήν σύγκλιση τῶν κρατῶν μελῶν τῆς Ε.Ε. σέ νομοθετικό ἐπίπεδο.
Ἐπιπλέον, ἐκτός τοῦ ὅτι προβλέπεται ἐθνική Ἀρχή ἐποπτείας τῆς ἐφαρμογῆς τῶν εἰδικῶν μέτρων καί ἐπιβολῆς διοικητικῶν κυρώσεων, ἡ ὁποία θά «παρακολουθῆ καί θά ἐλέγχη τήν συμμόρφωση τῶν παρόχων ὑπηρεσιῶν φιλοξενίας, πού ἔχουν ἐκτεθεῖ σέ τρομοκρατικό περιεχόμενο» καί ἡ ὁποία μάλιστα θά ὑποστηρίζεται ἀπό τίς ὑπηρεσίες τήν Ἐθνικῆς Ὑπηρεσίας Πληροφοριῶν, τήν Διεύθυνση Ἀντιμετώπισης Εἰδικῶν Ἐγκλημάτων Βίας τῆς Ἑλληνικῆς Ἀστυνομίας καί ἄλλες κρατικές Ὑπηρεσίες, ὁ κανονισμός προβλέπει τήν ἐπιβολή ποινικῶν καί διοικητικῶν κυρώσεων στούς παρόχους ὑπηρεσιῶν φιλοξενίας, πού παραβιάζουν τίς ὑποχρεώσεις πού ἀπορρέουν ἀπό τόν κανονισμό.
Εἰδικότερα τό Ἄρθρο 12 προβλέπει ὅτι «1. Μέ ποινή φυλάκισης ἕως (3) τρία ἔτη καί χρηματική ποινή ἑκατόν ὀγδόντα (180) ἕως τριακόσια ἑξῆντα (360) ἡμερήσιες μονάδες τιμωρεῖται: α) Ἡ παράβαση τῆς ὑποχρέωσης ἀφαίρεσης ἤ ἀπενεργοποίησης τῆς πρόσβασης σέ τρομοκρατικό περιεχόμενο σέ ὅλα τά κράτη μέλη τό ἀργότερο ἐντός μίας (1) ὥρας ἀπό τήν παραλαβή τῆς ἐντολῆς ἀφαίρεσης… 2. Τό ὕψος τῆς κάθε ἡμερήσιας μονάδας δέν μπορεῖ νά εἶναι κατώτερο ἀπό διακόσια (200) εὐρώ οὔτε ἀνώτερο ἀπό χίλια (1000) εὐρώ».
Γίνεται κατανοητό ὅτι σκοπός τοῦ κανονισμοῦ εἶναι τό κλείσιμο κάθε ἱστοσελίδας πού δέν συμμορφώνεται μέ τίς ὑποδείξεις τῶν εὐρωπαϊκῶν κυβερνήσεων καί αὐτό μέσα ἀπό δυσβάστακτες χρηματικές ποινές. Θά μπορῆ κάλλιστα ἡ ἑλληνική κυβέρνηση, μέ τό πρόσχημα τῆς τρομοκρατίας, νά κλείση ἱστολόγια πού ἀναρτοῦν δημοσιεύματα πού ἐπικρίνουν τούς χειρισμούς της ἀναφορικά μέ ἐθνικά θέματα, π.χ. μία μελλοντική συμφωνία μέ τήν Τουρκία πού δέν συνάδει μέ τά ἑλληνικά συμφέροντα. Μάλιστα, μπορεῖ νά τό πετύχη μέ ποιό ἀνώδυνο τρόπο, βάζοντας μία ἄλλη εὐρωπαϊκή κυβέρνηση νά προβῆ στήν πράξη αὐτή, ἀφοῦ ὁ κανονισμός τῆς τό ἐπιτρέπει.
Πρέπει ἐπίσης νά ἐπισημανθῆ τό σύντομο χρονικό πλαίσιο τῆς μίας ὥρας γιά τήν ἀφαίρεση τοῦ ὅποιου «ἐπικίνδυνου» περιεχομένου. Οἱ ὑπερβολικά σύντομες χρονικές προθεσμίες εἶναι ἀναπόφευκτο νά ὁδηγοῦν ἐκ τῶν προτέρων στήν λογοκρισία καί ὡς ἐκ τούτου σέ περιορισμό τῆς ἐλεύθερης ἐνημέρωσης. Ἔτσι ἀναγκαστικά θά ὁδηγηθοῦν οἱ ἠλεκτρονικές πλατφόρμες στήν χρήση αὐτοματοποιημένων ἐργαλείων ἐλέγχου. Ἐπειδή ὅμως τά ἐργαλεῖα αὐτά δέν μποροῦν νά κάνουν σύνθετες κρίσεις σχετικά μέ τήν νομιμότητα τοῦ κειμένου, εἶναι «τυφλά» καί διαπράττουν σφάλματα, θά ἔχη ὡς ἀποτέλεσμα συχνά νά ἀποκλείουν κείμενα καί ἔτσι νά ὁδηγοῦνται τά ἱστολόγια στόν αὐτοέλεγχο, μέ ἐπακόλουθο τήν λογοκρισία καί τόν περιορισμό τῆς ἐλευθερίας τῆς πληροφόρησης. Τέλος, ἡ περαιτέρω προσπάθεια τῆς φίμωσης τοῦ διαδικτύου θά ἐπιβληθῆ μέ τήν δημιουργία μητρώου παρόχων φιλοξενίας, καθώς καί ἀρχεῖο ἐντολῶν ἀφαίρεσης, κάτι τό ὁποῖο ὁρίζει ὁ ψηφισθείς κανονισμός.
Τό ἱστολόγιο Politico σέ δημοσίευμά του στίς 20/11/23 καί μέ τίτλο “Πῶς ἡ Ἑλλάδα ἔγινε τό χειρότερο μέλος τῆς Εὐρώπης γιά τήν ἐλευθερία τοῦ Τύπου”, μεταξύ τῶν ἄλλων ἀναφέρει ὅτι «ἡ κυβέρνηση τόν περασμένο Νοέμβριο ποινικοποίησε τίς “ψευδεῖς εἰδήσεις”. Ὁ νέος νόμος δίνει τήν δυνατότητα στίς Ἀρχές νά καταδικάζουν δημοσιογράφους σέ φυλάκιση ἕως καί πέντε ἐτῶν γιά διάδοση εἰκαζόμενων ψευδῶν εἰδήσεων πού θεωροῦνται “δυνατές νά προκαλέσουν ἀνησυχία ἤ φόβο στό κοινό ἤ νά ὑπονομεύσουν τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ κοινοῦ στήν ἐθνική οἰκονομία, τήν ἀμυντική ἱκανότητα τῆς χώρας ἤ τήν δημόσια ὑγεία”. Ὑποστηρικτές τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων καί τῆς ἐλευθερίας τοῦ Τύπου ἦταν ἀναστατωμένοι. Ποιός καθορίζει τί εἶναι “ψεύτικο”; Ἡ κυβέρνηση; Εἰσαγγελεῖς; Ἡ πιθανότητα κατάχρησης ἦταν προφανής, λένε….Σέ δημοσκόπηση τοῦ Ἰνστιτούτου Reuters, ὅταν οἱ πολίτες ρωτήθηκαν, ἄν θεωροῦν ὅτι τά ΜΜΕ στήν χώρα εἶναι ἐλεύθερα, μόνον τό 7% εἶπε ὅτι τά ἑλληνικά μέσα ἐνημέρωσης δέν βρίσκονται κάτω ἀπό πολιτική ἐπιρροή, ἐνῶ μόλις ἕνα 8% ἀπαλλαγμένα ἀπό ἐπιχειρηματική ἐπιρροή».
Ὡς ἐκ τούτου, ἡ κυβέρνηση μετά τόν πλήρη ἔλεγχο τῶν ΜΜΕ, μέ τόν κανονισμό 2021/784 πού ψήφισε, ὁδηγεῖ καί στήν πλήρη πειθάρχηση καί τοῦ διαδικτύου. Ὅπως στά ΜΜΕ, ἐάν κανείς ρίξη μία ματιά στίς κεντρικές εἰδήσεις θά δῆ πώς κυκλοφοροῦν μέ τήν ἴδια σειρά καί μέ παρόμοιους τίτλους, ἐνῶ κάποια θέματα δέν ἀγγίζονται κἄν, κατά παρόμοιο τρόπο θά παρατίθενται οἱ ἀναρτήσεις στά ἱστολόγια.
Πρέπει νά ἐπισημανθῆ ὅτι τό νομοσχέδιο γιά τήν πρόληψη διάδοσης τρομοκρατικοῦ περιεχομένου στό διαδίκτυο ὑπερψηφίσθηκε μέ τούς ψήφους τῶν βουλευτῶν τῶν κομμάτων τῆς Ν.Δ., τοῦ ΠΑΣΟΚ καί τῆς ΝΙΚΗ. Τό κόμμα πού ὁδηγήθηκε στήν Βουλή μέ τίς ψήφους τῶν Χριστιανῶν εἶναι αὐτό πού στηρίζει σήμερα τήν φίμωση τοῦ διαδικτύου.
Σέ ἀνακοίνωση τῆς ΝΙΚΗ σχετικά μέ τήν ὑπερψήφιση τοῦ νομοσχεδίου, ἀναφέρει ὅτι «Δέν ἀφορᾶ γενικά σέ κάθε ἀνάρτηση πολιτικοῦ, κοινωνικοῦ ἤ ἄλλου περιεχομένου, οὔτε κωλύεται στό ἐλάχιστο ἡ διάδοση καί διακίνηση τῶν ἰδεῶν στό διαδίκτυο…Αὐτό πού μπαίνει στό στόχαστρο τοῦ νομοθέτη εἶναι τά τρομοκρατικά ἐγκλήματα».
Ἆραγε ἡ ΝΙΚΗ δέν συνειδητοποιεῖ τί ὑποκρύπτει ὁ κανονισμός; Τήν στιγμή πού ὀργανώσεις ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων καί ψηφιακῶν δικαιωμάτων, δημοσιογραφικές ἑνώσεις καί ἀκαδημαϊκοί στήν Ε.Ε. ἀντιδροῦν στήν υἱοθέτηση τοῦ κανονισμοῦ στήν Ἑλλάδα τό κόμμα ΝΙΚΗ στηρίζει τό κυβερνόν κόμμα καί ὑπερψηφίζει τόν κανονισμό, ὁ ὁποῖος θά ὁδηγήση στήν φίμωση τοῦ διαδικτύου. Ποῦ ὀφείλεται αὐτή ἡ ἐμπιστοσύνη στό κόμμα τῆς ΝΔ, ὅταν τό τελευταῖο διάστημα εἶναι πληθώρα τά ἀντισυνταγματικά καί ἀνθελληνικά νομοσχέδια πού καταθέτει ἡ ΝΔ; Οἱ Χριστιανοί τήν ΝΙΚΗ τήν ὁδήγησαν στήν Βουλή, γιά νά ἀντισταθῆ στήν ἀποχριστιανοποίηση τῆς Πατρίδος καί νά προστατεύση τήν Ἑλλάδα μας, πρέπει νά τιμήση τό ἐκλογικό σῶμα πού τήν στήριξε. Οἱ βουλευτές τῆς ΝΙΚΗ θέλουμε νά πιστεύουμε ὅτι εἶναι ὑποψιασμένοι στό τί τεκταίνεται σήμερα στήν Χώρα μας καί στόν κόσμο ὁλόκληρο. Καλό εἶναι νά μή ἐπιβεβαιώσουν τούς φόβους πολλῶν ὅτι λειτουργεῖ ὡς δεκανίκι τῆς ΝΔ.
Τέλος, ἀπευθύνουμε ἔκκληση πρός τίς δημοσιογραφικές Ἑνώσεις καί στίς ἠλεκτρονικές πλατφόρμες νά συνασπισθοῦμε καί νά καταφύγουμε στήν Δικαιοσύνη σέ μία προσπάθεια νά ἀκυρωθῆ ὁ κανονισμός 2021/784, ὥστε νά ἀποφευχθῆ ἡ φίμωση τῶν ἱστολογίων καί τῆς ἐλεύθερης ἐνημέρωσης τῶν Ἑλλήνων, τήν στιγμή πού ἐπίκεινται ἄκρως σπουδαῖα γεγονότα στό ἄμεσο μέλλον.
